Geçen hafta dedemi ziyarete gittim. Uzun zamandır görmediğim için onu çok özlemiştim. Ancak evine gittiğimde, onun artık eskisi kadar hareketli olmadığını fark ettim. Yaşı ilerledikçe günlük işlerini yapmakta zorlanıyor, bazı sağlık problemleri de yaşıyordu. Ailemiz, dedemin daha rahat etmesi ve ihtiyaçlarının profesyonel bir şekilde karşılanması için evde bakım hemşiresi tutmaya karar verdi.
Evde Bakım Hemşiresi Nedir?
Evde bakım hemşiresi, sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyan bireylere kendi ev ortamlarında bakım ve destek sağlayan profesyonel sağlık çalışanlarıdır. Üniversitelerin hemşirelik bölümlerinden mezun olan bu kişiler, hastaların iyileşme süreçlerine yardımcı olur, yaşam kalitelerini artırır ve hasta ile yakınlarına danışmanlık hizmeti verir. Dedemin hikâyesinde olduğu gibi, bir evde bakım hemşiresi, ailemiz için büyük bir destek oldu.
Evde Bakım Hizmetinin Önemi
Evde bakım hizmeti, bireylerin kendi evlerinin konforunda sağlıklarını geliştirmek, hastalıkların etkilerini en aza indirmek ve bağımsızlık düzeylerini artırmak için sunulan kapsamlı bir hizmettir. Yaşam kalitesini ve süresini artırmayı hedefler, aynı zamanda çocukların büyüme ve gelişmesini destekler. Palyatif bakım evresindeki hastalar için ise kaliteli bir yaşam sonu bakımı sunar.
Evde Bakımın Amaçları
Sağlığı geliştirmek ve sürdürmek
Hastalık ve sakatlıkların etkilerini en aza indirmek
Bağımsızlık düzeyini artırmak
Yaşam kalitesini ve süresini artırmak
Çocukların büyüme ve gelişimini desteklemek
Palyatif bakım hizmeti sunmak
Evde bakım hizmetleri, multidisipliner bir ekip anlayışıyla yürütülür. Bu ekipte; hekimler, sosyal hizmet uzmanları, diyetisyenler, fizyoterapistler, uğraş terapistleri, psikologlar, aile üyeleri ve gönüllüler yer alır. Bu sayede hastanın tüm ihtiyaçları kapsamlı bir şekilde ele alınır.
Tarihsel Gelişim
Evde bakım hizmetlerinin kökeni, hemşirelik hizmetlerine dayanır. 1885 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı eyaletlerinde, evde hemşirelik bakımı sunmak için gönüllü kuruluşlar kuruldu. Sonraki yıllarda bu kuruluşlar, Ziyaretçi Hemşireler Birliği'ni oluşturdu. 1900'lerin başlarında, hızlı endüstrileşme ve göç nedeniyle oluşan sağlıksız yaşam koşulları ve enfeksiyon hastalıkları, hemşirelerin evlere yaptığı ziyaretleri artırdı.
Evde Bakım Hemşiresinin Görevleri
Evde bakım hemşirelerinin pek çok görev ve sorumluluğu vardır. İşte bunlardan bazıları:
1- Kurumun belirlediği politika ve düzenlemelere uymak
2- Hastanın ve ailesinin tanınması
3- Bakım planlarının hazırlanması ve uygulanması
Görev yapmış olduğu kurum tarafından belirlemiş olduğu politika, hedef, kurallar ve düzenlemelere uymakla sorumludur.
Evde bakım hizmetine ihtiyaç duyan kişinin kendisi ve ailesiyle tanışır
Sorumluluğu kapsamında bulunan hastaların bakım planlarını hazırlar. Bu kapsamda Hemşirelik Süreci Hasta Tanıma Formu kullanılarak hastanın bu konudaki kapsamlı değerlendirmesini gerçekleştirerek veri toplar ve bunları usulüne uygun kaydeder.
Hastanın bakım ihtiyaçlarını belirler ve bunları doğru bir şekilde uygular. Ortaya çıkan sonuçları değerlendirir ve gereksinimlere göre de bakımda farklı düzenlemeler gerçekleştirir.
Hemşirelik uygulamalarının bütün aşamalarını eksiksiz ve zamanında kaydeder.
Hasta ihtiyaçları doğrultusunda ev ortamını uygunluk açısından değerlendirir. Değerlendirmeye alınacak olan konu ışık, ısı, havalandırma, hijyen, zemin, duvar ve tekstil gibi hususlardır. Havalandırma, gürültü, ışık, ısınma ve havalandırma gibi çevresel uyarıları kontrol altına alması, hastanın dinlenmesini ve uyumasını sağlar.
Hastanın ve ailenin danışmanlık gereksinimlerinin yerine getirilmesini sağlamaya çalışır. Bu konuda hastanın istek şikayet ve önerilerini dinler ve bunları değerlendirir. Gerek duyulması halinde sorumlu ilgili birimlere yönlendirir.
Ev ortamında verilecek bakım hizmetleriyle ilgili araç, gereçlerin sayı, nitelik ve uygunluklarını değerlendirir ve ilgili birimlerle işbirliğini gerçekleştirir. Bu araç gereçlerin çalışır durumda olup olmadığını kontrol eder.
Hemşirelik bakımı sırasında gerekli olan bazı tekniklerin yapılmasını (sterilizasyon, dezenfeksiyon, izolasyon, asepsi vb.) sağlar.
Görev alanı kapsamında yer alan hizmetler için araç-gereç ve malzemelerin istemi konusundaki görüşünü bildirir.
Hastaya yapılan bakım ve tedaviye yönelik her türlü uygulama ve gözleme ilişkin kayıtların sözel ve yazılı olarak teslimini gerçekleştirir.
Narkotik olan ilaçların kullanımını gözlemleyerek kontrol altına alır.
Hastada yapılması beklenen tetkikler için kişinin sağlıklı bir şekilde transferini organize eder.
Bütün uygulamaları etik kuralları kapsamında gerçekleştirir.
4- Hasta ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanması
5- Ev ortamının uygunluğunun değerlendirilmesi
6- Danışmanlık hizmeti sunmak
7- Araç ve gereçlerin kontrolü ve kullanımı
Detaylı Görev Tanımı
Politikalara Uyum: Çalıştığı kurumun belirlediği politika, hedef ve kurallara uygun hareket eder.
Hasta ve Aile ile İletişim: Evde bakım hizmetine ihtiyaç duyan kişi ve ailesiyle tanışır, onların ihtiyaçlarını anlar.
Bakım Planı Hazırlama: Sorumluluğundaki hastaların bakım planlarını hazırlar, uygulamalarını yapar ve sonuçlarını değerlendirir.
Veri Toplama: Hemşirelik Süreci Hasta Tanıma Formu kullanarak hastanın kapsamlı değerlendirmesini yapar, verileri kaydeder.
Ev Ortamının Değerlendirilmesi: Evdeki ışık, ısı, havalandırma, hijyen gibi faktörleri değerlendirir, gerekli düzenlemeleri yapar.
Danışmanlık Hizmeti: Hasta ve ailenin istek, şikâyet ve önerilerini dinler, gerekirse ilgili birimlere yönlendirir.
Araç-Gereç Kontrolü: Bakım hizmetleri için gerekli araç ve gereçlerin uygunluğunu kontrol eder, çalışır durumda olmalarını sağlar.
Kayıt Tutma: Hemşirelik uygulamalarının tüm aşamalarını eksiksiz ve zamanında kaydeder.
İlaç Kontrolü: Narkotik ilaçların kullanımını gözlemler ve kontrol altında tutar.
Transfer Organizasyonu: Hastanın tetkikler için güvenli bir şekilde transferini organize eder.
Hijyen ve Güvenlik Kuralları: Tüm uygulamaları enfeksiyon kontrolü kuralları kapsamında gerçekleştirir.
Evde bakım hemşiresi olarak çalışmak, sadece tıbbi bilgi değil, aynı zamanda güçlü bir iletişim becerisi ve empati yeteneği gerektirir. Hastalarla kurulan yakın ilişki, onların iyileşme sürecini olumlu yönde etkiler.
Evde Bakım Hemşiresi Maaşları
Evde bakım hemşiresi görevleri ve maaşları, birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. Bakımı yapılan hastanın durumu, hemşirenin mesleki tecrübesi, aldığı ek eğitimler, bireysel veya kurumsal bir çatı altında hizmet verilip verilmediği maaşları etkiler.
Maaş Aralıkları
Kurumsal Palyatif Bakım Merkezleri:
- Ortalama maaş: 4.200 TL
- En düşük: 3.800 TL
- En yüksek: 7.200 TL
- Bireysel Evde Bakım Hizmeti:
- Ortalama maaş: 4.500 TL
- En düşük: 4.000 TL
- En yüksek: 8.000 TL
Maaşların bu kadar farklılık göstermesinin nedenleri arasında:
Görev yapılan kurumun özellikleri
Meslekte geçirilen hizmet yılı
Alınan ek eğitimler ve sertifikalar
Nöbet durumları
Hastanın bakım gereksinimleri
Örneğin, 5 yıllık deneyime sahip bir evde bakım hemşiresi, kurumsal bir palyatif bakım merkezinde 6.800 TL maaş alabilirken, yeni başlayan bir hemşire 3.900 TL alabilir. Ailenin ekonomik durumu ve özel bakım gereksinimleri de bireysel hizmet veren hemşirelerin maaşlarını etkiler.
Evde Bakım Hemşiresi Nasıl Olunur?
Evde bakım hemşiresi olabilmek için belirli bir eğitim sürecinden geçmek gerekir. İşte adım adım bu süreç:
1- Lise Eğitimi:
- Sayısal ağırlıklı bir lise eğitimi almak avantaj sağlar.
- Fen lisesi veya iyi bir anadolu lisesinden mezun olunması tercih edilir.
2. Üniversite Sınavları:
- TYT (Temel Yeterlilik Testi) ve AYT (Alan Yeterlilik Testi) sınavlarına girmek gerekir.
- Sayısal puan türünden iyi bir puan almak önemlidir.
3. Üniversite Eğitimi:
- Hemşirelik lisans programına yerleşmek.
- 4 yıllık lisans eğitimi süresince teorik ve pratik dersler alınır.
- Sağlık alanında kapsamlı bir eğitim alınır.
4. Mezuniyet Sonrası:
- Devlet kurumlarında çalışmak isteyenler için KPSS sınavına girmek gerekir.
- Özel kurumlarda çalışmak isteyenler doğrudan başvuru yapabilir.
- Evde bakım alanında ek eğitim ve sertifikalar almak faydalıdır.
Gerekli Beceriler
İletişim becerileri
Empati ve sabır
Probleme yönelik düşünme
Fiziksel dayanıklılık
Ekip çalışmasına yatkınlık
Benim kendi deneyimimden yola çıkarak, üniversite yıllarında aldığım staj eğitimi sırasında, evde bakım hemşireliği ile tanıştım. Hastalarla birebir iletişim kurmak, onların günlük hayatlarına dokunmak, beni bu alana yönlendirdi. Mezun olduktan sonra bu alanda çalışmaya karar verdim ve hiç pişman olmadım.
Evde Bakım Hemşiresinin Karşılaştığı Zorluklar
Her meslekte olduğu gibi, evde bakım hemşireliğinin de kendi içinde zorlukları vardır:
Duygusal Yük: Uzun süreli hasta bakımı, duygusal olarak yorucu olabilir.
Fiziksel Yorgunluk: Gün içinde birçok farklı ev ziyareti yapmak fiziksel olarak zorlayıcıdır.
Çevresel Faktörler: Her evin koşulları aynı olmayabilir, bu da adaptasyon gerektirir.
Aile İlişkileri: Hasta yakınlarıyla iletişimde bazen sorunlar yaşanabilir.
Bu zorluklarla başa çıkmak için profesyonel destek almak, meslektaşlarla deneyim paylaşmak ve kendine zaman ayırmak önemlidir.
Evde Bakım Hemşireliğinin Geleceği
Sağlık sektöründeki gelişmeler ve toplumun yaşlanmasıyla birlikte, evde bakım hizmetlerine olan ihtiyaç giderek artmaktadır. Bu da evde bakım hemşireliğinin önemini daha da artırmaktadır.
Gelecekte Beklenen Değişimler
Teknolojinin Entegrasyonu: Tele-sağlık uygulamaları ile uzaktan izleme ve danışmanlık hizmetleri yaygınlaşacak.
Eğitim ve Sertifikasyon: Özel alanlarda uzmanlaşma ve sürekli eğitim önem kazanacak.
Yasal Düzenlemeler: Evde bakım hizmetlerine yönelik yasal düzenlemeler ve standartlar geliştirilecek.
Sonuç
Evde bakım hemşiresi olarak çalışmak, sadece bir meslek değil, aynı zamanda insanlara dokunmanın, onların yaşam kalitesini artırmanın bir yoludur. Ailemizde yaşadığımız deneyim, bu hizmetin ne kadar değerli olduğunu bize gösterdi. Eğer siz de bu alanda çalışmayı düşünüyorsanız, insanlara yardım etmenin verdiği mutluluğu yaşayacağınıza emin olabilirsiniz.
Kaynakça
Akdemir, N. (2010). Evde Bakım Hemşireliği. Ankara: Sağlık Yayınları.
Erdemir, F. (2015). Hemşirelikte Temel Kavramlar. İstanbul: Medikal Kitap Evi.
Sağlık Bakanlığı. (2018). Evde Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Resmi Gazete.
Karaduman, G. (2012). Yaşlı Bakım Hizmetleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
Yıldırım, A. (2019). Palyatif Bakım ve Hemşirelik Uygulamaları. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Unutmayın, evde bakım hemşiresi görevleri ve maaşları konusunda daha fazla bilgi almak için alanında uzman kişilerle iletişime geçebilir veya ilgili kaynakları inceleyebilirsiniz.
