Çağımızda sağlık hizmetleri hastalık veya sakatlık halinin tedavi edilmesi olarak her ne kadar bilinse de sağlık kavramının tam olarak sosyoloji ve ekonomik şartları, eğitim imkanları benzeri konularla ilişkili olduğu bilinmesinden dolayı iyilik hali daha geniş çerçevede karşımıza çıkmaktadır. Hemşireler, sağlık hizmetleri için vazgeçilemeyecek mesleklerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle insanlık var olduğu müddetçe hemşirelerde var olacaktır. Hemşire, tam olarak hastaların bakım gereksinimlerini karşılayan ve bu sürecin denetlenmesini sağlayan sağlık personeli olarak tanımlanmaktadır. Bu yazımızda hemşire mesleğine yer verdik.
Hemşire Nedir?
Hemşire, hastaların bakım gereksinimlerini karşılayan ve bu sürecin denetlenmesini sağlayan sağlık personelidir. Bununla beraber bir diğer tanıma yakın ifade ise hemşirelik olup bu mesleki görevi yerine getiren kişiler kullanılan bir ifade olarak karşımıza çıkmaktadır.
Modern hemşireliğin kurucu olarak kabul edilen Florence Nightingale’in 1860 yılında yapmış olduğu tanım kapsamında hemşirelik; “hastayı iyileştirmeye yönelik hastanın etrafını ve çevresini düzenleme ve iyileştirme faaliyeti” olarak ifade edilmiştir. Bütün bunların dışında her şeyden önce bir insan olan hemşirelerin temel çalışma kapsamında insan ve insana hizmet olarak yer almaktadır. 21. Yüzyılın gelişmiş dünyasında hemşirelerin temel hedefleri bireysel ve toplumsal anlamda sağlık hizmetlerinin yükseltilmesi, hastalıklardan korunması ve hastalıkların tedavisine uyumun gösterilmesi olarak açıklanmaktadır. Hemşirelik mesleğine toplumsal bir açıdan bakılması halinde, insanların bu konudaki görüşü; hekimlerin yardımcıları olarak bilinmekte ve mesleğin sağlık sektöründe ikinci planda bırakıldığı fikrini ortaya atmaktadır. Oysa tıbbi hizmetler başta olmak üzere hiçbir meslek diğerinden bir meslekten üstün olmadığı, emeğin herkesin ortak değeri olduğu çıkarımı unutulmamalıdır.
Çağımızda sağlık hizmetleri hastalık veya sakatlık halinin tedavi edilmesi olarak her ne kadar bilinse de sağlık kavramının tam olarak sosyoloji ve ekonomik şartları, eğitim imkanları benzeri konularla ilişkili olduğu bilinmesinden dolayı iyilik hali daha geniş çerçevede karşımıza çıkmaktadır. Hemşireler, sağlık hizmetleri için vazgeçilemeyecek mesleklerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle insanlık var olduğu müddetçe hemşirelerde var olacaktır.
Hemşire Ne İş Yapar?
Hemşirelerin birçok görev ve sorumlulukları vardır. İlgili görevleri aşağıdaki gibi sırlamak mümkündür;
Hemşirelik tanıma zamanı boyunca ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında hemşirelik bakımını bilimsel değerler ışığında kanıta dayalı olarak uygulamakla görevlidir.
Hastanın sağlık bakımı süreci boyunca hemşirelik hizmetleri kapsamında değerlendirilmesi için sağlık kurumunun veya hastanenin belirlediği ölçme ve değerlendirmelerini kullanır. Bu ölçme ve değerlendirme, Dekübit Skalası, Düşme Riski Skalası, Değerlendirme Skalası gibi kriterlerdir.
Hastalara sağlanan hemşirelik bakımı kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir. Gerçekleştirilen hizmet sunumlarında bu sonuçlardan faydalanarak gerek duyulan iyileştirmeleri sağlar ve ortaya çıkan sonuçlarını ilgili birime iletir.
Gerçekleştirilen tıbbi tanı ve tedavi planlamaları uygulamasında; doktor tarafından, acil durumlar hariç yazılı olarak verilen tedavileri yapar, sözel istemlerde ise, sağlık hizmetlerinde kalite standartları kapsamında uygun olabilecek girişimlerde bulunur ve bunları kaydeder.
Doktor tarafından kullanımı uygun görülen ilaçların doğru doz, doğru ilaç, doğru hasta, doğru zaman, doğru yol, doğru ilaç şekli, doğru kayıt ve doğru yanıt ilkesi kapsamında yapar.
Hastaya gerek duyulması halinde yapılmak üzere doktor tarafından reçete edilen istemin bilimsel veriler ışığında değerlendirilen sağlık bakımı, tanı ve tedavi protokolleri kapsamında yerine getirmeye çalışır.
Tıbbi tedavi işleminin uygulandığı hastaya zarar verebileceğini düşünmesi halinde, hastanın durumunu hekime bildirir, hekimin tedavinin veya tıbbi tanının uygulanmasında ısrar etmesi halinde konuyu kayıt altına alarak doktorun yazılı istemi üzerine ilgili işlemi uygulamaya devam eder.
Tedavi ve öncesinde tanı girişimlerini hasta üzerindeki seyrini takip eder, istenmeyen durumların meydan gelmesi halinde gerekli kayıtları tutarak doktora bildirimde bulunur.
Nöbet teslimi yapacak hemşire gelmeden ve ilgili bilgileri hasta başında yazılı ve sözlü olarak teslimini gerçekleştirmeden hastaneden ayrılamaz. Buna ek olarak doğal afet durumlarında ve toplu kazalarda hemşireye olan ihtiyaç tam anlamıyla ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.
Kendi alanıyla ilgili danışmanlık, eğitim ve araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleğinin gerektirmiş olduğu bilimsel etkinliklere katılır. Geleceğin, hemşirelik hizmeti adayları başta olmak üzere diğer sağlık personeli adaylarının eğitimlerine katkı ve destekte bulunur.
Sağlık hizmetlerinin sağlanmış olduğu bütün alanlarda etkin bir şekilde görev alır ve sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde ilgili mevzuatlar kapsamında mesleğin icrasını gerçekleştirir.
Hemşire Nasıl Olunur?
Hemşire olabilmek için sağlık meslek lisesinin ilgili bölümlerinden veya dengi olabilecek iyi bir lisenin sayısal bölümünden mezun olmak gerekir. Lise eğitimi sonrasında Yüksek Öğretim Kurumunun (YÖK) 2021 yılı için her yıl yapmış olduğu Temel Yeterlilik Testi Sınavına girmeleri gerekir. Buradan alınabilecek bir puanın akabinde ise aynı yıl yapılan Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girerek buradan da iyi bir puan almaları gerekmektedir. Her iki sınavda alınacak puanlara da lise ağırlık ortalaması da eklenerek üniversitelerin hemşirelik bölümlerini tercih edebilirler.
Hemşirelik bölümü üniversitelerin sağlık yüksekokulu ve sağlık bilimleri fakülteleri altında bulunmaktadır. Bu eğitim toplamda dört yıl devam etmekte olup teori ve pratik uygulamalara yönelik devam etmektedir. Ağırlıklı olarak insan sağlığını ilgilendiren tıbbi konular işlenmektedir. Lisans eğitimi sonrasında özel sektörde çalışmak için herhangi bir sınav başarısı aranmamaktadır. Fakat kamu hastanelerinde çalışmak için KPSS/Lisans seviyesi ilgili puan türüne girerek başarılı iyi bir puan alınmalıdır. 2020 yılı için en yüksek atanma puanı 92 iken en düşük ise 74 seviyelerine kadar düşmüştür. Puan farkının bu kadar fazla olmasının sebebi ise kamu hastaneleri tarafından yapılan alımların oldukça fazla olmasına bağlayabiliriz.
