Birçok insanın kabuslarını süsleyen, "dişçi korkusu" adı altında bir fobi yaratan mesleğin sahibidir diş hekimi. Her insan bir gün bu korkusuyla bir şekilde yüzleşmeli elbette ki zaten dayanılmaz ağrılar çektiğimizde, acil durumlarda yine ilk koştuğumuz kişiler oluyor diş hekimleri. Çoğunlukla mecbur kalınınca gidilse de aslında rutin kontrollerin şart olduğu ağız ve diş sağlığının önemi bu kadar göz ardı edilmemelidir. Ülkemizde maalesef bu konuda bir bilinç eksikliği olsa da bunun giderilmesi adına çalışmalar yapılıyor.
Kulaktan kulağa yayılan ve büyüdükçe sesi çoğalan bu anksiyetenin sebebine biraz da perde arkasından bakalım.
Diş Hekimi Nedir?
Genel tanımına bakacak olursak diş hekimi, herhangi bir sebeple klinik veya hastaneye başvuran hastanın diş, diş eti ve ağız hastalıklarının teşhis ve tedavisini yapan kişidir. Bu işin setinde çalışan biri olarak edindiğim tecrübelerle sizlere diş hekiminin sorumluluklarından, etiğinden ve hastayla olan kooperasyonun öneminden bahsedeceğim.
Her şeyden önce bir insanın sağlığından sorumlu olduğunu unutmamak bu mesleğin temel taşlarından biri. Hastanın bir sorununa çözüm üretebilmek ve onu memnun bir şekilde klinikten uğurlamak bu mesleğin en haz duyulan noktalarından biri. Kişilerle bire bir uğraşılan mesleklerde görüldüğü üzere diş hekimliğinde de iletişim büyük önem arz ediyor. Sonuçta gelen hasta sizi güvenli alanına sokup ağzında işlem yapmanıza izin veriyor ve doğal olarak birtakım endişeleri var.
Diş hekimi bu noktada hastaya yapılacak işlemleri onun da anlayacağı şekilde anlatır, tüm seçenekleri sunar ve kişinin onayını alarak işleme başlar. Bu süreçte de hasta ve doktor arasında bir güven alışverişi olur, böylelikle minimum endişeyle tedavi süreci geçirilir. Aksi düşünüldüğünde üstelik hastanın bir de ‘dişçi korkusu’ var ise hem tedavi süreci zorlu geçer hem de mutsuz bir doktor-hasta ilişkisi olur. Burada iletişim sadece hastayla da sınırlı değil, diğer hekimleri de kapsar. Hastanın bir rahatsızlığı olabilir bunun için yetkili doktorlarla da iletişime geçmek çok önemlidir.
Şimdi biraz da diş hekiminin iş tanımına bakalım, neler yapıyor bir diş hekimi?
Diş Hekimi Ne İş Yapar?
Diş hekimi her şeyden önce çok iyi bir dinleyicidir, hastasını dinler ve tüm gerekli detayları hastaya en uygun soruları yönelterek alır. Burada hemen bir örnek vermek istiyorum. Diş hekimi ‘anamnez’ adı altında hastaya klasik sorular yöneltir. Bu sorulardan biri de ‘sistemik, genetik, kronik herhangi bir hastalığınız var mı’ şeklinde. Hasta bu soruya bazen hayır dediği halde ‘kullandığınız bir ilaç var mı’ diye sorulduğunda ilaçları saymaya başlar. Hekim böyle durumlara hazırlıklı olduğu için gerekli tüm bilgileri gerekirse farklı şekillerde sorarak elde eder.
Diş hekimi, hastayı koltuğuna oturttuktan sonra sadece ağız içine bakarak işlem yapmaz, iş tanımı bundan daha geniştir. Hekim hastayı gördüğü andan itibaren vücut pozisyonu dahil hastanın görünüşünü iyi analiz eder. Hastada belirgin bir asimetri olabilir, bunu sadece ağız içine bakarak anlayamazlar.
Diş hekimi sadece hastadan değil, ortamın ve malzemelerin sterilliğinden, temizliğinden de sorumludur. Mesleğin en önemli niteliklerinden birkaçını hemen belirtelim: el becerisi. Küçük bir alanda büyük farklar yaratmak için el becerisinin üst düzeyde olması gerekir. Uzun süren tedavilere karşı vücut direnci yeterli; zorlu ve özel dikkat gerektiren hastalara karşı sabır eşiği yüksek olmalıdır.
Diş hekimi hastaya bütün tedavi seçeneklerini dürüstçe sunmalı ve tercihine saygı göstermelidir. Hastanın kaydını detaylı bir şekilde tutmalı ve muhafaza etmelidir. Diş hekimi tedavi sonrasında da hastayı ağız ve diş sağlığı açısından bilgilendirir ve tavsiyelerde bulunur.
Diş Hekimlerine Sorduk: Diş Hekimi Deyince Aklınıza İlk Ne Geliyor?
‘Mavi önlük’, ‘beyaz önlük’ veya ‘scrubs’ gibi aklına ilk somut şeyler gelen hekimler olduğu gibi; ‘dişçi korkusu’, ‘emek’, ‘yorgunluk’, ‘koşuşturma’ gibi soyut şeyler düşünenler de oldu. Bana sorarsanız aklıma sabahın sekizindeki klinik günleri gelir. O saate yetişmek için yakalanmaya çalışılan otobüsler, trafiği hesap etmeyenler ve türlüsü. Kimse bu soruya mezuniyet cevabını vermedi. Sanırım sebebi beş yıl okunması olabilir, sormak lazım.
Diş Hekimi Maaşları
Bir diş hekiminin maaş konusu oldukça çeşitlilik gösterebilmekte. Bu daha çok hekimin nerelerde çalıştığına, ne kadar çalıştığına, uzman olup olmamasına göre şekillenebiliyor. Devlet hastanesinde veya ağız ve diş sağlığı merkezlerinde çalışan hekimler 5500-6000 TL aralığında maaş alıyorlar. Özel sektöre baktığımızda ise 3000-5000 aralığı referans verilse de bu tamamen çalıştığı yerle olan anlaşmasına veya kendi kliniğiyse hasta potansiyeline bağlıdır.
Kişiye özel kliniklere baktığımızda gelirin yanında giderlerin de çok olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle diş hekimliğinde kullanılan araç gereçlerin ve malzemelerin fiyatlarının yüksekliği gider skalasını yükseltebiliyor.
Önemli diğer bir husus da fakülte sayılarının hızlıca artması. Bu artış mezun öğrencilerin iş sahası bulmasında ve maaş talebinde eksiklikler doğuruyor.
Diş Hekimi Nasıl Olunur?
Diş hekimi olmak için üniversite sınavlarına girilip yüksek başarı sıralaması elde etmek gerekir. Fakülteye yerleşince de 5 yıllık bir eğitim süresi çıkar karşımıza. İlk 2 yılı teorik ağırlıklı, kalan 3 yıl ise klinik uygulamalar ağırlıklıdır. Fakültelerde klinikte geçirilen zorlu zamanlar, okuyanlar çok iyi bilir gerçekten zorlu yıllar, mezun olduktan sonra çok işe yarar. İnsan bazen sudan çıkmış balık gibi hissedebilir mezun olunca. Fakat bu yılları iyi değerlendirebildiysek kendimize daha güvenli olarak meslek hayatına atılmış oluruz.
Biraz da beş yıllık süreçten birkaç fotoğraf betimleyeyim. Bu uzun maceraya sabunlarla çıkarsınız öncelikle, amaç sabunları şekillendirerek ellerinizi geliştirmektir. El becerisinin önemine değinmiştik, bu şekilde geliştiriyoruz. Sabun sebepli hapşurma seanslarından hasta mankenlerine geçelim. Fantom adı verilen yapma yüz ve çenelerle işlemler yapıp yine el yeteneği geliştiriliyor ve bir adım daha kliniğe yaklaşılıyor. Ve kliniğe geçiş, hastayla ilk temas. Çoğu insan ilk hastasını asla unutmaz. Fotoğraflar çekilir, anılar not edilir ve hekim olma hissiyatı uyanır.
Evet, zorlu ve uzun seneler ama her yıl ayrı anlamlı ayrı değerli. Büyük emek ve çaba gerektiren anlamlı bir meslek diş hekimliği. Tercih edecek olanlar, kararsız olanlar veya diş hekimi olan meslektaşlarım için umarım keyifli bir yazı olmuştur.
