Araştırma, günlük ve akademik hayatta sürdürdüğümüz bir etkinliktir. Günlük hayatta karar vermek ve bilgi edinmek için çeşitli araştırmalar yaparız. Bilimsel araştırmayı kapsayan akademik araştırma ise daha düzenli ve geniş aşamalı bir süreçtir. Bilimsel araştırma, günlük hayattaki araştırmadan farklı olarak bir içerik sunar.
Bilimsel araştırma, mevcut sorunun türüne, özelliğine ve kapsam alanına göre çeşitli yöntemleri sunar. Bilimsel araştırma yöntemleri, bilimsel araştırma türlerine göre kullanılır. Yani, akademik dünyada bir yöntem kullanmak için öncelikle ne tür bir araştırma yürüteceğinizi bulmalısınız.
Bilimsel araştırma türleri, hangi yöntemlerin kullanılıp kullanılmayacağını ve nasıl kullanılacağını belirler. Araştırma türleri, bilimsel araştırmanın gerekliliği için sınıflandırılmıştır. Bilimsel araştırmanın temelinde var olan sorunun kaynağına ve cevabına uygun araştırma yürütülür. Birbirinden farklı araştırma türleri de bu soruna farklı yaklaşır.
Bilimsel Araştırma Türleri Nelerdir?
Bilimsel araştırma türleri araştırmanın amacına, kullandığı yönteme ve düzeyine göre sınıflandırılır. Bilimsel araştırmanın temel hedefi, bilimsel olan bilgiye bilgi katmaktır. Bundan dolayı da yürütülen araştırma türleri, bilgiyi ya ortaya çıkarır ya da uygulamadan geçirir. Bilimsel araştırmanın düzeyine yönelik iki araştırma türü vardır: Temel araştırma ve Uygulamalı araştırma.
Temel Araştırma Nedir?
Bilimsel araştırmanın düzeyine göre sınıflandırılan araştırmalardan biri temel araştırmadır. Temel bilimsel araştırma, bilimsel bir bilgiye bilgi katarak sonuçları ortaya koymaktır. Akademideki yaygın bilimsel araştırma anlayışı da temel araştırma kapsamındadır. Bilgi, bilgi içindir anlayışını yansıtan temel araştırma, bilimsel bilgi üretmenin bir sonucudur. Akademi ve üniversite düzeyindeki bilimsel eğitim ve araştırma da temel araştırma özelliğine sahiptir. Bununla beraber temel araştırmanın doğru ve etik kullanımına uygun düzenlenmiş bilimsel araştırma ve yayın kuralları vardır.
Uygulamalı Araştırma Nedir?
Uygulamayı araştırmaya örnek olarak bilim uygulamalarını verebiliriz. Uygulamalı araştırma, pratik bir fayda ve soruna çözüm sunmak amacıyla yürütülür. Uygulamalı araştırmada, temel araştırmadaki bilgiler değerlendirilir ve bilgiler ışığında uygulamalı deneme aşamasına geçilir. Yani uygulamalı araştırma, temel araştırmadaki bilgileri deneme yoluyla denetler ve bilgilerin geçerliliğini uygulama aşamasında test eder.
Bilimsel Araştırmanın Amacına Göre Türler
Bilimsel araştırmanın amacı, araştırmanın neden yapılacağını ortaya koyan temel kriterdir. Araştırmayı yürütecek kişi, konu ve kapsamı belirlemekle birlikte araştırmanın neden yapılacağını da belirleyerek konunun odağını ortaya koyar. Her bir bilimsel araştırmanın bir amacı vardır ve amacına göre bilimsel araştırma türleri de bulunmaktadır. Bilimsel araştırmanın amacına göre sınıflandırılan bilimsel araştırma türleri şunlardır:
Betimsel Araştırma
Betimsel araştırmada, derinlemesine tanımlama ve açıklama vardır. Betimsel araştırma türüne göre, araştırmaya konu olan sorunu aydınlatarak değerlendirmek gerekir. Örneğin anket yöntemi uygulanarak belirli standartlar oluşturulur ve veriler- bilgiler eşliğinde sorun değerlendirilir. Çeşitli analiz yöntemleriyle ortaya konulan durum, konunun merkezindeki ilişkileri de ortaya çıkarır. Betimsel araştırmaya uygun olarak kullanılan yöntemler; anket, örnek olay araştırması, karşılaştırmalı ve gelişimci araştırma tekniklerinden oluşmaktadır.
İlişkisel Araştırma
İlişkisel araştırma, en az iki olay ya da değişken arasından ilişkinin var olup olmadığını ortaya çıkaran araştırma türüdür. İlişkisel araştırma türünde, ilişkinin nasıl bir ilişki türü olduğu da araştırılır. İlişkisel araştırma türünde, açıklama veya öngörüde bulunma amaçları kullanılarak değişkenler arasındaki ilişki anlaşılır. Örneğin, açıklama yöntemini kullanarak bir değişkeni etkileyen diğer değişkenlerin mevcut ilişkisini açıklayabiliriz. Kısaca ilişkisel araştırma, neden-sonuç ilişkisinden ziyade değişkenler arasındaki ilişkinin seyrine yönelik açıklama sunan bir araştırma türüdür.
Keşfedici Araştırma
Keşfedici araştırma türü, araştırmanın öncesinde ilgili konu ile ilgili keşif yapmaktır. Hiçbir araştırma, öncesinde yapılan araştırma ve araştırma sonuçlarını keşfetmeden yürütülemez. Dolayısıyla keşfedici araştırma, konunun kapsamındaki taraflar ile ilgili ön bilgilere ulaşmak ve araştırma problemini tanımlamak için kullanılır. Keşfedici araştırma, konunun kapsamındaki genel bilgilere ulaşmak amacıyla literatür taramasına imkân tanır ve araştırma evrenini genişletmek amacıyla bilgi toplar.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Bilimsel araştırma yöntemleri, nitel ve nicel araştırma adlarıyla ikiye ayrılır. Bir araştırma kullandığı yöntemlerle araştırmanın konusunu ilerletir. Araştırmaya konu olan sorun ve kapsama alanı, bilimsel yöntemin de ne olacağını belirler. Bilimsel araştırmanın yöntemi, konunun düzenli bir şekilde aktarılması adına önemlidir. Bilimsel araştırmanın yöntemine göre nitel ve nicel araştırma, konunun asıl odağındaki tarafların tutarlı şekilde aktarılması için kullanılır. Bazı araştırmalar ise karma niteliğe sahip olarak hem nitel hem de nicel araştırma yöntemlerini gerektirebilir.
Nitel Araştırma Yöntemi
Nitel araştırma yöntemi, daha çok toplumsal nitelikteki konu ve alanlarda kullanılır. Bu yönüyle nitel araştırmayı sosyal bilimler ile ilişkilendirebiliriz. Nitel araştırma, bir eylem ya da olayın anlamını kendi doğal alanı içinde çalışan bir yöntemdir. Nitel araştırmada nicelik değil, niteliğin keşfi önemlidir. Nitel araştırmayı kullanan araştırmacı, yorumlayıcı özne durumundadır. Nitel araştırmayı gerektiren konuları şöyle özetleyebiliriz; kültürel çalışmalar, sosyolojik değişimler, toplumsal ve bireysel davranışlar ve iletişim-medya çalışmaları. Toplum ve birey davranışlarını temel alan nitel araştırmada gözlem, saha çalışması, görüşme, içerik analizi veya anket yöntemleri kullanılır.
Nicel Araştırma Yöntemi
Nicel araştırma türü ise ölçülebilir araştırmayı kullanan bir bilimsel yöntemdir. Nicel araştırmada, ölçülebilir değişkenler nicel yöntemlerle sayılaştırılır. Nicel araştırma daha çok fen bilimleri alanında kullanılır. Sayısal sonuç elde etmeyi amaçlayan nicel yöntem; denetimli gözlem, survey, deney- yarı deney ve yapılandırılmış mülakat gibi teknikler uygulanır. Nicel araştırmaya göre olgular ile değerler birbirinden ayrıdır. Nicel araştırmanın bu özelliği, olguların kişilerden ayrı olarak oluşturulduğu ve ölçülebilir şekilde bağımsız olduğu görüşü ile ilgilidir. Nicel araştırma, nicel olarak belirli olay veya konular hakkında genelleme ve sayılaştırma gibi düzeyleri uygulamakla beraber verilerin alındığı örneklemin de kesin sonuç elde etmesi güçtür. Yani, belli bir alan ve ölçümü baz alan nicel araştırmada genelleştirmenin düzeyi de kesin değildir.
Gerçek bir bilimsel araştırma, yukarıdaki bilimsel araştırma türlerini dikkate alarak değerli hâle gelir. Özellikle lisansüstü eğitim araştırması ve akademik araştırmalar için mutlaka bilimsel araştırma ve yazma teknikleri öğrenilerek hazırlık yapmak gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bilimsel araştırma sürecinde hangi tür amaçlar doğrultusunda sınıflandırmalar yapılmaktadır?
bilimsel araştırma Türleri ve Amaçları
sürecinde yapılan sınıflandırmalar, araştırmanın amacına, kullandığı yönteme ve düzeyine göre yapılmaktadır. nın temel hedefi, bilimsel bilgiye katkıda bulunmaktır. Bu doğrultuda yürütülen araştırma türleri, bilgiyi ortaya çıkarır veya uygulamadan geçirir. İki önemli araştırma türü, temel araştırma ve uygulamalı araştırma olarak düşünülebilir.
Temel Araştırma
Temel araştırma, bilimsel bir bilgiye katkı sağlayarak sonuçları ortaya çıkarmaktadır. Akademik dünyada yaygın olan anlayışı, temel araştırma kapsamında yer almaktadır. Bilgi, bilgi içindir anlayışını benimseyen temel araştırma, bilimsel bilgi üretmenin bir sonucu olarak kabul edilir. Akademi ve üniversite düzeyindeki bilimsel eğitim ve araştırmalar da bu özellikleri taşımaktadır.
Uygulamalı Araştırma
Uygulamalı araştırmalar, pratik fayda ve soruna çözüm sunma amacıyla gerçekleştirilir. Bu türde, temel araştırmalardan elde edilen bilgiler değerlendirilir ve uygulamalı deneme aşamalarına geçilir. Dolayısıyla uygulamalı araştırma, temel araştırmadaki bilgilere dayanarak deneyler yapar ve sonuçlarını uygulama aşamasında değerlendirir.
bilimsel araştırmanın amaçları
Bilimsel araştırmanın amacı, neden yapıldığını belirleyen temel faktördür. Araştırmayı yürütecek kişi, sorunun doğasına ve kapsamına göre araştırmanın amacını belirleyerek bu odağı ortaya koyar. Her bir bilimsel araştırma türünün kendine özgü bir amacı bulunmaktadır. Aşağıda, bilimsel araştırma türlerini amaçlarına göre sınıflandırılmış şekilde görebilirsiniz:
Betimsel Araştırma
Betimsel araştırma, derinlemesine tanımlama ve açıklama sağlar. Bu türün amacı, araştırmaya konu olan sorunu aydınlatarak değerlendirmektir. Örneğin, anket yöntemi kullanarak belirli bir konunun katılımcılar üzerindeki etkileri incelenir ve sonuçları değerlendirilir.
Sonuç olarak, akademik çalışmalar sırasında yürütülen bilimsel araştırma süreci, araştırmanın amacına, yöntemine ve düzeyine göre sınıflandırılmaktadır. Her bilimsel araştırma türü, kendine özgü özellikleri ve gerçekleştirilme amacıyla farklı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle, akademik dünyada yürütülecek araştırmaların amaçlarına ve kullanılacak yöntemlere göre seçilmesi önem taşımaktad.
Bilimsel araştırmada hangi bilgi türleri ve hususi amacın türlerine göre yöntemler kullanılır?
Bilimsel Araştırmada Kullanılan Bilgi Türleri ve Yöntemler
Bilimsel araştırma, mevcut sorunun türüne, özelliğine ve kapsam alanına göre çeşitli yöntemleri sunar. Bilimsel araştırma yöntemleri, bilimsel araştırma türlerine göre kullanılır. Yani, akademik dünyada bir yöntem kullanmak için öncelikle ne tür bir araştırma yürüteceğinizi bulmalısınız. Türleri, hangi yöntemlerin kullanılıp kullanılmayacağını ve nasıl kullanılacağını belirler.
Bilimsel Araştırma Türlerinin Sınıflandırılması
Araştırma türleri, bilimsel araştırmanın gerekliliği için sınıflandırılmıştır. Bilimsel araştırmanın temelinde var olan sorunun kaynağına ve cevabına uygun araştırma yürütülür. Birbirinden farklı araştırma türleri de bu soruna farklı yaklaşır. Bilimsel araştırma türleri araştırmanın amacına, kullandığı yönteme ve düzeyine göre sınıflandırılır. Bilimsel araştırmanın temel hedefi, bilimsel olan bilgiye bilgi katmaktır. Bundan dolayı da yürütülen araştırma türleri, bilgiyi ya ortaya çıkarır ya da uygulamadan geçirir.
Temel Araştırma ve Uygulamalı Araştırma
Bilimsel araştırmanın düzeyine yönelik iki araştırma türü vardır: Temel araştırma ve Uygulamalı araştırma. Temel bilimsel araştırma, bilimsel bir bilgiye bilgi katarak sonuçları ortaya koymaktır. Akademideki yaygın bilimsel araştırma anlayışı da temel araştırma kapsamındadır. Araştırma amacını belirlemek önemli bir adımdır ve araştırmanın neden yapılacağını da belirler.
Uygulamalı Araştırmalar ve Örnekler
Uygulamalı araştırma, pratik bir fayda ve soruna çözüm sunmak amacıyla yürütülür. Uygulamalı araştırmada, temel araştırmadaki bilgiler değerlendirilir ve bilgiler ışığında uygulamalı deneme aşamasına geçilir. Yani uygulamalı araştırma, temel araştırmadaki bilgileri deneme yoluyla denetler ve bilgilerin geçerliliğini uygulama aşamasında test eder.
Bilimsel Araştırma Türleri ve Amaçları
Her bir bilimsel araştırmanın bir amacı vardır ve amacına göre bilimsel araştırma türleri de bulunmaktadır. Bilimsel araştırmanın amacına göre sınıflandırılan bilimsel araştırma türleri şunlardır: Betimsel araştırmada, derinlemesine tanımlama ve açıklama vardır. Betimsel araştırma türüne göre, araştırmaya konu olan sorunu aydınlatarak değerlendirmek gerekir. Örneğin anket yöntemi uygulanarak belirli sorunların üzerinde durulabilir ve farklı yöntemlerle sonuçlar elde edilebilir.
Sonuç olarak, bilimsel araştırmada kullanılan bilgi türleri ve yöntemler, araştırmanın amacına, türüne ve düzeyine göre değişir. Araştırmacılar, bu faktörlere uygun olarak yöntemlerini seçer ve bilimsel araştırmalarını yürütürler. Bu sayede, sağlam temeller üzerine kurulan bilimsel araştırmalar, güvenilir ve tutarlı sonuçlar elde etme şansına sahip olurlar.
Keşfedici araştırma ile diğer araştırma türleri arasındaki temel farklar ve keşfedici araştırmanın literatürdeki yeri nedir?
Keşfedici Araştırma ve Diğer Araştırma Türleri
Bilimsel araştırma, mevcut sorunun türüne, özelliğine ve kapsam alanına göre çeşitli yöntemleri sunar. Keşfedici araştırma, bu araştırma türlerinden biridir ve daha önce yapılmamış ve keşfedilmemiş alanlarda bilgi edinme amacıyla gerçekleştirilir. Deneysel, betimsel ve uygulamalı araştırmalar ise diğer örneklerdir.
Keşif Araştırmalarının Özgünlüğü ve Literatürdeki Yeri
Keşfedici araştırma, literatürde bilinmeyen ve az bilinen alanlarda yapılan ön araştırmaları kapsar. Önceden yapılmamış bir araştırma konusunu belirlemek ve o konu hakkında henüz sağlam teoriler geliştirilmemiş olanlara genel bir bakış açısı sunmak amaçlanır. Keşfedici araştırma, yeni fikirler ve bilgiler üretir ve diğer araştırmalara zemin hazırlar.
Araştırma Türlerinin Sınıflandırılması
Bilimsel araştırmalar, amacına, kullanılan yönteme ve düzeyine göre sınıflandırılır. Bu bağlamda, temel ve uygulamalı araştırmalar düzeye göre; betimsel, deneysel ve keşfedici araştırmalar ise amaca göre sınıflandırılabilir. Temel araştırmalar, bilimsel bilgi üretmenin sonucu olarak bilgi üretirken uygulamalı araştırmalar, sorunlara pratik çözümler sunar.
Betimsel ve Deneysel Araştırmalar
Betimsel araştırmalar, derinlemesine tanımlama ve açıklama ile bir sorunu aydınlatarak değerlendirmeyi hedefler. Örneğin, anket yöntemi kullanarak belirli bir durumu açıklamaya çalışırlar. Deneysel araştırmalar ise, bağımsız değişkenlerle deneyler yaparak oluşabilecek sonuçları tahmin etmeyi ve test etmeyi amaçlar. Bu tür araştırmalar, sonuçları kanıtlamaya yönelik çalışmalardır.
Sonuç
Keşfedici araştırmaların literatürdeki yeri, bilinmeyen ve az bilinen alanlarda yapılan ön araştırmalarla sağlam temeller oluşturur ve diğer araştırmalara zemin hazırlar. Diğer araştırma türleri, betimsel ve deneysel araştırmalar gibi, değişen amaç ve yöntemlerle gerçekleştirilen farklı çalışmalardır. Akademik dünyada bir yöntem kullanmak için öncelikle ne tür bir araştırma yürüteceğinizi belirlemelisiniz. Bu türler, hangi yöntemlerin kullanılıp kullanılmayacağını ve nasıl kullanılacağını belirler.
İlgili Kurslar
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı (UX Design) Eğitimi
Kullanıcı araştırması, akış, wireframe ve test: davranışsal kanıtlarla deneyim tasarımı., Kullanılabilirlik ilkeleri ve ölçüm metrikleriyle etkili.
Excel Raporlama Eğitimi
Veriden hikâyeye: dinamik tablolar, grafikler ve otomatik rapor şablonları., Gürültüyü azaltan görsel ilkeler ve yöneticinin kararını kolaylaştıran.
