AnasayfaBlogÇalışanı İstifaya Zorlayabilecek Durumlar
İstifa

Çalışanı İstifaya Zorlayabilecek Durumlar

16 Ocak 2019
Bir kadın içi eşya dolu büyük bir kutu taşımaktadır. Açık renkli bir gömlek ve koyu renkli bir pantolon giyiyor. Saçları at kuyruğu şeklinde arkaya toplanmış. Yüzünde kararlı bir ifadeyle yana doğru bakıyor. Kutunun içinde kağıtlar, kutular ve diğer nesneler de dahil olmak üzere çeşitli eşyalar var. Kutu vücudundan biraz daha büyüktür ve iki eliyle tutmaktadır. Arka planda, üzerinde siyah kareler olan bir beyaz tahta görülüyor. Kadın acelesi varmış gibi görünüyor, sanki önemli bir yere gidiyormuş gibi. Yürürken kutunun elinde güvenli bir şekilde tutulduğundan emin oluyor.
İstifaya Zorlayan DurumOlası ÇözümlerEtkisi
Bireyin hayatındaki yapısal değişikliklerDurumla uyum sağlamaya çalışmak veya önlem almakKişi kendini çalışma ortamına ait hissetmeyebilir
İş yerinde meydana gelen yapısal değişiklikler Değişikliklere adapte olmak veya alternatif iş aramakHuzursuzluk ve belirsizlik duygusu oluşturabilir
Psikolojik yıldırma/mobbingAmirle konuşmak veya konuyu resmi mercilere taşımakÇalışanın mental sağlığını olumsuz yönde etkiler
Şirket politikalarındaki belirsizlik ve düzensizlikDurumun geliştirilmesi için konuşmak veya yeni bir iş aramakÇalışana karşı güvensizlik hissi oluşabilir
Diğer çalışanlar veya yöneticiler ile geçinememeİletişim becerilerini geliştirmek veya yeni bir iş aramakİş yerindeki stres seviyesini artırabilir
Şirkette yükselme şansının olmamasıKariyer hedeflerini değerlendirmek veya yeni bir iş aramakÇalışanın motivasyonunu düşürebilir
Maddi tatminsizlikMaaş artışı talep etmek veya piyasada daha yüksek ücretli iş aramakÇalışanın yaşam kalitesini etkileyebilir
İşten ayrılma sonrası Kıdem Tazminatı hakkından vazgeçmekHakların kaybını değerlendirmek ve yeni işte daha yüksek maaş talep etmekMaddi kayba neden olabilir
İş arama süreciYeni bir iş bulma sürecini hızlandırmak için bağlantıları kullanmakGeçiş sürecinde belirsizlik hissi yaratabilir
Kariyer değiştirmekKariyer planlaması yapmak ve kişisel yetenekleri değerlendirmekUzun vadede daha tatminkar bir kariyer sağlayabilir

Bireylerin çalıştığı iş yerinde, asgari düzeyde beklentilerin karşıladığı durumlarda, iş yerinden ayrılma ihtimali azalmaktadır. Buradaki beklenti kavramını maddi ve manevi olarak iki bölüm halinde düşünebiliriz. Bu ikili ayırımda, maddi (iş ile ücret arasındaki orantı, sosyal haklar, v.s.)  beklentiler her zaman ağır basmaktadır.

Bu doğal bir durumdur çünkü bireyin amacı öncelikle hayatını idame ettirmek daha sonra da refah düzeyini yükseltmektedir. Bunun yanı sıra, bireyin çalıştığı şirkette manevi (takdir görme, hafta tatillerine riayet, fazla mesainin uzunluğu, v.s.) tatmini de sağlıyor olması önemlidir.

İstifaya Zorlayan Sebepler Neler?

Dolayısı ile çalışan bireyin, yukarıda da belirtildiği üzere, asgari oranda beklentileri karşılanıyorsa istifa etmenin bir anlamı olmayacaktır. Ancak bireyi istifa noktasına getirecek pek çok farklı durum olabilir. Bunlarda belli başlıcalarını sıralamak gerekirse ;

  • Bireyin hayatındaki yapısal değişiklikler,  (taşınma mecburiyeti, hastalık, v.s.)

  • İş yerinde meydana gelen yapısal değişiklikler, (şirketin konumunda değişiklik, v.s.)

  •  Psikolojik yıldırma/şiddet (mobbing)

  • Şirket politikalarındaki belirsizlik ve düzensizlik

  • Diğer çalışanlar veya yöneticiler ile geçinememe

  •  Şirkette yükselme şansının olmaması

  • Maddi tatminsizlik

Yukarıda belirtilen ilk iki madde haricinde, diğer durumlardan biri veya birkaçı aynı anda oluştuğunda, istifa kararı verilmeden önce alternatife adımlar atılabilir. Hızlı ve aşırı duygusal kararlar vermek yerine, oluşabilecek sonuçların en azında bir kısmını öngörmeye çalışmak – ki bütün olasılıkları hesaplamak mümkün değildir -  ve karar alırken bu sonuçların farkında olarak adım atmak kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayabilir.

İstifa etmek, bazı durumlar hariç ( 1999 ve öncesi SGK girişli olunması, kadın çalışanlar için evlendikten en geç 360 gün içerisinde işten ayrılabilme, gibi) Kıdem Tazminatı hakkından vazgeçmek anlamına gelmektedir. Bu durumda, çalışılan yıl üzerinden hesaplanan ( Ocak – Haziran 2019 dönemi için tavan 6.017,60 TL’dir) kıdem tazminatından, örneğin üç yıl için ve brüt 5.000 TL ücret karşılığı olarak yaklaşık 15.000 TL’den vazgeçmiş olursunuz. Elbette belirtmek gerekir ki, çalışanın içinde bulunduğu durumun vazgeçilen kıdem tazminatı ile karşılanamayacağı kadar kötü de olabilir.

İstifa Etmeden Önce Gözden Geçirmeniz Gerekenler Neler?

İstifa zor bir karardır. Bu yüzden istifa etmeden önce bilmeniz gerekenlere bir göz atın.

Psikolojik yıldırma durumlarında, amirle konuşmayı denemek bir çözüm olabilir. Eğer çözüm olmuyor ve bunu kanıtlayabiliyorsanız konuyu resmi mercilere taşıma hakkınız bulunmaktadır. Mobbing çok önemli bir istifa nedenidir.

Mobbing ile başa çıkmanın yollarını arıyorsanız, Mobbing Eğitimimi alabilirsiniz.

Şirket yönetimi, daha önce verilmiş hakları gerekçe göstermeden geri alıyor, ya da şirket için uygulamaları sürekli çalışan aleyhine değiştiriyorsa, yine öncelikle amirler ile görüşülmelidir. Ancak, bazı durumlarda şirket politikalarının yeniden düzenlemesi genel anlamda faydalı olacak değişiklikler içerebilir. Bu değişimler, çalışanı çok zorlayan değişimler değilse, istifa konusu yapmaya gerek olmayacaktır.

Ofis içerisinde, mobbing kapsamına girmeyip diğer çalışanlar ile yaşanan olumsuz durumlar da çalışanı istifaya zorlayabilir. Sistematik bir durum söz konusu olmasa da yaşanan olumsuzlukların katlanılamaz boyuta gelme olasılığı vardır. Bu durumda da kıdem tazminatınızı alarak ayrılmak istediğiniz yönünde yöneticiler ile görüşülebilir. 

Özellikle meslek hayatının ilerleyen dönemlerinde, maddi olarak tatmin sağlamak çalışan için daha üst sırada yer alır. Benzer tecrübelerin veya iş yüklerin piyasada daha yüksek şekilde ücretlendirdiği durumlarda çalışan için istifa etme nedeni olabilir. (örneğin; vazgeçilen kıdem tazminatı, bir yıl içinde amorti edilebilecek düzeyde ücret alındığı durumlar).

İstifa kararı verildiği anda, yeni iş arayışlarına başlanmalıdır. İş ararken özellikle bağlantılarınızı harekete geçirmek daha doğru iş ve iş yeri bulmanızda fayda sağlayacaktır. Kariyer değiştirmek, özellikle aynı iş yerinde uzun yıllar çalışmış bireyler için kolay alınabilen bir karar değildir. Unutulmamalıdır ki profesyonel olabilmek/düşünebilmek için iş değiştirmek bir gerekliliktir.

Bireyin hayatındaki yapısal değişiklikler, Durumla uyum sağlamaya çalışmak veya önlem almak, Kişi kendini çalışma ortamına ait hissetmeyebilir, İş yerinde meydana gelen yapısal değişiklikler,  Değişikliklere adapte olmak veya alternatif iş aramak, Huzursuzluk ve belirsizlik duygusu oluşturabilir, Psikolojik yıldırma/mobbing, Amirle konuşmak veya konuyu resmi mercilere taşımak, Çalışanın mental sağlığını olumsuz yönde etkiler, Şirket politikalarındaki belirsizlik ve düzensizlik, Durumun geliştirilmesi için konuşmak veya yeni bir iş aramak, Çalışana karşı güvensizlik hissi oluşabilir, Diğer çalışanlar veya yöneticiler ile geçinememe, İletişim becerilerini geliştirmek veya yeni bir iş aramak, İş yerindeki stres seviyesini artırabilir, Şirkette yükselme şansının olmaması, Kariyer hedeflerini değerlendirmek veya yeni bir iş aramak, Çalışanın motivasyonunu düşürebilir, Maddi tatminsizlik, Maaş artışı talep etmek veya piyasada daha yüksek ücretli iş aramak, Çalışanın yaşam kalitesini etkileyebilir, İşten ayrılma sonrası Kıdem Tazminatı hakkından vazgeçmek, Hakların kaybını değerlendirmek ve yeni işte daha yüksek maaş talep etmek, Maddi kayba neden olabilir, İş arama süreci, Yeni bir iş bulma sürecini hızlandırmak için bağlantıları kullanmak, Geçiş sürecinde belirsizlik hissi yaratabilir, Kariyer değiştirmek, Kariyer planlaması yapmak ve kişisel yetenekleri değerlendirmek, Uzun vadede daha tatminkar bir kariyer sağlayabilir
Çalışanı İstifaya Zorlayabilecek Durumlaristifa istifa mektubukıdem tazminatı maddi tatmin manevi tatmin
İbrahim Çetin
İbrahim Çetin
Blog Yazarı

İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi - Felsefe Eğitimine devam etmektedir. Kendisini kariyer ve kişisel anlamda geliştirmeye adamıştır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.