Meslekler

Türkçe Öğretmeni Nedir? Ne İş Yapar?

Nurcan Büyükelyas
Güncellendi:
10 dk okuma
Genç bir kadın elinde bir kağıt parçasıyla sınıfta oturmaktadır. Yeşil-beyaz bir gömlek giymiş ve konsantrasyon içinde gözlerini kapatmış. Etrafı bulanık olduğundan herhangi bir ayrıntıyı seçmek imkansız. Arkasındaki duvar beyaz bir yazıyla dolu, bu da bir işaret gibi görünmesini sağlıyor. Kadının göğsü ön planda yakın plandadır ve benzersiz bir perspektif verir. Kadın kararlı ve kendisini bekleyen her türlü mücadeleye hazır görünüyor.
Türkçe Öğretmeni TanımıGörevleriHedefler
Devlet okulları ve özel eğitim kurumlarında Türkçe dersi anlatan kişi.Öğrencilere Türkçe dersi anlatmak; öğrencilerin konuşma, dinleme, yazma ve okuma becerilerini geliştirmek.Öğrencilerin Türkçeyi etkili ve doğru konuşmalarını ve yazmalarını sağlamak; öğrencilere okuma-yazma sevgisi ve alışkanlığı kazandırmak.
Okuldaki sosyal ve kültürel etkinliklerin hazırlanmasında ve sunulmasında rehberlik eden kişi.Ulusal bayram ve törenlerin organizasyonunu yapmak; öğrencilerin bu etkinliklerin önemini anlamalarını sağlamak.Öğrencilere kültürel ve ulusal değerlerin bilincini vermek; bu etkinlikler aracılığıyla da öğrencilerin sosyal becerilerini geliştirmek.
Öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek adına faaliyetler düzenleyen kişi.Seminer, panel, münazara, konferans gibi faaliyetlere öğrencilerin katılımını sağlamak.Öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek; bu faaliyetler aracılığıyla öğrencinin bilgi ve becerilerini arttırmak.
Öğrencilerin okuduğunu anlama, kelime hazinesini geliştirme gibi yeteneklerini artıran kişi.Öğrencinin kelime hazinesini geliştirmek; öğrencinin okuduğunu anlama yeteneğini geliştirmek.Öğrencinin duygu, düşünce ve hayal dünyasını zenginleştirmek; bir konudaki görüşlerini sözlü ya da yazılı olarak etkili ve anlaşılır şekilde ifade etmelerini sağlamak.
Öğrencilere Türkçeyi kurallarına uygun biçimde doğru ve dikkatli bir şekilde konuşma ve yazmayı öğreten kişi.Öğrencilere Türkçenin dil bilgisini öğretmek; öğrencilerin doğru ve dikkatli bir şekilde Türkçe konuşmalarını ve yazmalarını sağlamak.Öğrencilere Türkçeyi kurallarına uygun kullanmayı öğretmek; Türkçenin dikkatli ve doğru kullanılmasıyla ilgili bilinç geliştirmek.
Öğrencilerin dil gelişim düzeyine ve öğrenme biçimlerine uygun ders anlatan kişi.Öğrencinin dil gelişimine uygun dersi anlatmak; öğrencinin öğrenme biçimlerine göre dersi anlatmak.Öğrencinin en etkili şekilde Türkçeyi öğrenmesini sağlamak; öğrencinin dil gelişim düzeyine uygun ders anlatarak öğrenim sürecini kolaylaştırmak.
Öğrencilere Türkçeyi etkili bir şekilde konuşmayı ve yazmayı öğreten kişi.Öğrencilerin Türkçeyi etkili bir şekilde konuşmalarını ve yazmalarını sağlamak; dersin konusuna göre öğretim materyalleri kullanmak.Öğrencinin Türkçeyi anlama ve kullanma yeteneklerini geliştirmek; öğrencinin sözel ifade becerisini geliştirmek.
Dersin daha etkili olması için derse uygun teknolojik kaynakları kullanan kişi.Derse uygun teknolojik kaynakları kullanmak; bu kaynakları seçerken kaynakların kullanışlı, güncel ve etkili olmasına dikkat etmek.Öğrenmenin daha etkili olmasını sağlamak; öğrencinin teknoloji kullanım becerisini geliştirmek.
Öğrencilere, medya okuryazarlığından, Osmanlı Türkçesine kadar çeşitli konuları anlatan kişi.Öğrencilere, medya okuryazarlığı, çocuk edebiyatı, Türk dili ve edebiyatı, düşünme eğitimi, Osmanlı Türkçesi ve daha pek çok konuyu anlatmak.Öğrencilerin, Türkçe ile ilgili çeşitli konuları kavramasını sağlamak; genel kültürlerini arttırmak.
Öğrencilere Türkçenin önemini, değerini ve dilin önemini anlatan kişi.Öğrencilere Türkçenin önemini anlatmak; öğrencilere dili kullanmanın önemini ve değerlerini aşılamak.Öğrencilere Türkçenin önemini ve değerlerini aşılamak; öğrencilerin dili değerlendirebilecekleri bir yetenek ve bilinç geliştirmelerini sağlamak.
10 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Türkçe öğretmeni öğrencilerine Türkçe dersi anlatan kişidir. Türkçe ya da Türk dili Batı Asya ve Güneydoğu Avrupa’da konuşulan Türk dilleri ailesine ait bir dildir. Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamı Türkçedir. Türkiye başta olmak üzere Kıbrıs, Ege Adaları, Balkanlar ve Ortadoğu’yu da içine alan geniş bir coğrafyada konuşulur. Yapılan araştırmalara göre dünyada yaklaşık 85 milyon kişinin Türkçe konuştuğu tahmin ediliyor.

Türkçe, anadilimiz. Anadil eğitimi doğduğumuz andan itibaren ailede başlıyor. 0-7 yaş arası konuşma ve dinleme şeklinde süren anadil eğitimi okul hayatının başlamasıyla okuma, yazma, konuşma ve dinleme şeklinde devam ediyor. Anadil eğitimi, sadece eğitim kurumlarıyla sınırlandırılmayacak kadar önemli.

Fakat anadil eğitiminin büyük ve en etkili bölümü ilköğretim kurumlarında Türkçe dersleriyle yürütülüyor. Türkçe dersleri ilköğretim döneminde diğer tüm derslerin anlaşılması için destekleyici bir konumda. Çünkü insanın anadilini en iyi şekilde öğrenmesi düşünme yapısını ve karar verme gücünü pozitif manada etkiliyor. Kişinin okulla beraber çevresini, kültürünü ve çeşitli evrensel kültürleri tanıması, bu bilgileri kendi içinde geliştirmesi ve kendini ifade etmesi anadil eğitiminin kalitesiyle oluyor.



Etkili iletişim becerisi dinleme, konuşma, yazma ve okuma ile kazanılır. Okuma ve dinleme kişinin anlama gücünü arttırır. Yazma ve konuşma ise anlatım kabiliyetini geliştirir. Türkçe öğretiminde temel amaç ise bu dört ana beceri olan okuma, yazma, konuşma ve dinlemede öğrenciye yetkinlik kazandırmaktır. Anadilinde yetkinliğe(olgunluk) ulaşan öğrenci sorgulayan, araştıran, düşünen, üreten ve anlayan bir kişiliğe sahip olacaktır. Böylece bu gelişim diğer derslere de sirayet edecek.

Örneğin bir matematik problemi çözebilmek için önce soruyu çok iyi şekilde anlamak gerekiyor. Anlamak problem çözmenin yarısı diye boşuna dememişler. Fen bilgisi dersinde deney yapmadan önce konuyu iyi okuyup kavramak, deney materyallerini tanımak gerekiyor ki deneyi doğru uygulayıp doğru sonuç alabilelim. Sosyal bilgiler, Tarih ve coğrafya dersleri zaten sözel dersler olduğu için hepsi okuma dinleme, konuşma ve yazma becerisi gerektiriyor. Yani sonuç olarak nasıl ki anadil eğitimi hayatın temelini oluşturuyorsa Türkçe öğretimi de diğer tüm derslerin temelini oluşturuyor.



Türkçe Öğretmeni Nedir?

Türkçe öğretmeni, devlet okulları ve özel eğitim kurumlarında Türkçe dersi anlatan kişidir.

Ülkemizde Türkçe dersleri ilköğretim 1.sınıf ve 8.sınıf arası sınıflarda okutulmaktadır. İlkokul 1.sınıf ve 4.sınıf arası (1.Kademe) Türkçe derslerini sınıf öğretmeni okutur. Ortaokul 5,6,7, ve 8.sınıf (2.kademe) Türkçe derslerini ise Türkçe öğretmeni okutur. Ortaöğretim kurumları olan liselerde Türkçe dersi yoktur. Türk Dili Ve Edebiyatı dersi vardır. 

Türkçe öğretmeni ortaokul 5.ve 6.sınıflarda haftada 6’şar saat; 7.ve 8.sınıflarda haftada 5’er saat derse girer. Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Tebliğler dergisine göre Türkçe öğretmeninin girdiği dersler şunlardır:

  • Türkçe

  • Çocuk Edebiyatı

  • Türk Dili ve Edebiyatı

  • Halk Kültürü

  • Düşünme Eğitimi

  • Medya Okuryazarlığı

  • Okuma Becerileri

  • Yazarlık ve Yazma Becerileri

  • İletişim ve Sunum Becerileri

  • Osmanlı Türkçesi

  • Diksiyon ve Hitabet

  • Drama

İlgili eğitim: Diksiyon Eğitimi

Milli Eğitim Bakanlığı Türkçe dersi öğretim programı ile öğrencilere şu kazanımları sağlamak istemektedir:

  • Öğrencilerin konuşma, dinleme, yazma ve okuma becerilerinin geliştirilmesi

  • Okuduğunu anlama, kelime hazinesini geliştirme ve buna paralel olarak duygu, düşünce ve hayal dünyalarını zenginleştirme

  • Bir konudaki görüşlerini sözlü ya da yazılı olarak etkili ve anlaşılır şekilde ifade etmelerini sağlama

  • Öğrencilere okuma-yazma sevgisi ve alışkanlığı kazandırma

  • Türkçeyi kurallarına uygun biçimde doğru ve dikkatli konuşma ve yazmalarını sağlama

Türkçe Öğretmeni Ne İş Yapar?

Türkçe öğretmeni, branş dersleri içinde en yoğun çalışan öğretmenlerden biridir. Çünkü her sınıf haftada 5-6 saat Türkçe dersi görür. Ayrıca Türkçe Öğretmeni okuldaki sosyal ve kültürel etkinliklerin hazırlanmasında ve sunulmasında öğrencilere rehberlik eder. Türkçe öğretmeninin görevleri şunlardır:

  • Türkçe öğretmeni, Milli Eğitim Bakanlığı’nın müfredatı doğrultusunda öğrencilerin dil gelişim düzeylerine ve öğrenme biçimlerine göre dersi anlatmak

  • Öğrencilerin konuşma, dinleme, yazma ve okuma becerilerini geliştirmek

  • Öğrencilerin Türkçeyi etkili ve doğru konuşmalarını ve yazmalarını sağlamak

  • Öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek için seminer, panel, münazara, konferans gibi faaliyetlere katılmalarını sağlamak

  • Dersin konusuna göre öğretim materyalleri kullanmak

  • Bu materyalleri seçerken materyallerin kullanışlı, güncel ve etkili olmasına dikkat etmek

  • Öğrenmenin daha etkili olması için derse uygun teknolojik kaynakları kullanmak

  • Ulusal bayram ve törenlerin organizasyonunu yapmak

  • Öğrencilerin ulusal bayram ve törenlerin önemini anlamalarını sağlamak. Ve öğrencilerin bu törenlere katılmalarını sağlamak.

  • Türkçe öğretimine ilişkin mesleki gelişimini sürdürmek

  • Öğrencilerin başarı durumlarını sınavla ölçmek

  • Öğrencilere kitap okuma alışkanlığı kazandırmak

  • Okulda sosyal ve kültürel faaliyetlerde öğrencilere rehberlik etmek. Okul dergisi veya gazetesi çıkarmak. Kompozisyon, şiir ve öykü yarışmaları düzenlemek. Özel gün ve törenlerin hazırlanması ve düzenlenmesine öncülük etmek.

Türkçe Öğretmeni Nasıl Olunur?

Türkçe öğretmeni olabilmek için Türkçe Öğretmenliği bölümünü bitirmek gereklidir. Bu bölüm eğitim fakültesi bünyesinde bulunur. Üniversite sınavında sözel alandan tercih yaparak girilir. Sözel alanın en popüler ve en yüksek puanlı bölümlerinden biridir. Ataması en çok yapılan ilk 10 sözel meslekler arasında Türkçe Öğretmenliği ilk sırada yer alır. 2020 yılında toplamda 2593 kişi Türkçe öğretmeni olarak atanmıştır. KPSS puan ortalamaları ise 2020 yılı itibariyle 75-76 civarında.

Sıkça Sorulan Sorular

Türkçe öğretmeni olmak için hangi eğitim sürecinden geçmek gerekir?

Türkçe Öğretmeni Olma Süreci

Türkçe öğretmeni olmak için öncelikle üniversitelerin Türk Dili ve Edebiyatı (TDE) bölümünü bitirmek gerekmektedir. TDE mezunları, Türkçe veya Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olmak için Milli Eğitim Bakanlığı'nın düzenlediği Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika programını başarıyla tamamlamak zorundadır. Bu eğitim sürecinde, öğretmen adayları anadili eğitimi, Türkçe dil yapısı ve edebiyat konularında teorik bilgi ve eğitim becerileri kazanır.

Etkili İletişim inin Geliştirilmesi

Türkçe öğretiminin temel amacı, okuma, yazma, konuşma ve dinleme ini öğrencilere kazandırarak etkili iletişim sağlamaktır. Bu , anlama gücünü artıran okuma ve dinleme ile anlatım kabiliyetini geliştiren yazma ve konuşma olarak iki grup içinde incelenebilir. Bu dört ana beceri sayesinde öğrenciler, sorgulayan, düşünen ve üreten bir kişilik kazanır.

Derslerin Önemi ve Kapsamı

Türkçe öğretimi, ilköğretimden ortaöğretime kadar devam eden bir süreçtir. İlkokulda sınıf öğretmenlerini tarafından verilirken, ortaokulda Türkçe öğretmenleri tarafından yürütülmektedir. Liselerde ise Türk Dili ve Edebiyatı dersi mevcuttur. Bu süreç boyunca okuma, yazma, konuşma ve dinleme i üzerinde yoğunlaşılır.

Ders Saatleri ve Programı

Türkçe öğretmenleri, ortaokul düzeyinde farklı sınıflarda farklı ders saatlerine sahiptir. Örneğin, 5. ve 6. sınıflarda haftada 6'şar saat, 7. ve 8. sınıflarda ise haftada 5'er saat ders işlemektedirler. Milli Eğitim Bakanlığı'nın Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından belirlenen bu program, Türkçe öğretiminin sürekliliğini ve işleyişini sağlamaktadır.

Sonuç olarak, Türkçe öğretmeni olmak için öncelikle Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitiren ve pedagojik formasyon eğitimi alan kişilerdir. Türkçe öğretiminin temel amacı, etkili iletişim ini geliştirerek dil ve düşünce yapısının gelişimine katkıda bulunmaktır. Bu süreç boyunca öğretmenler, öğrencilere okuma, yazma, konuşma ve dinleme ini kazandırmakla sorumludurlar.

Etkili anadil eğitiminin öğrencilerin düşünme yapısı ve karar verme gücüne olan etkisi nedir?

Etkili anadil eğitimi öğrencilerin düşünme yapısı ve karar verme gücüne büyük bir etki yapar. Anadil eğitimi, çocukların düşünme, analiz etme ve karar verme süreçlerinde aktif bir role sahip olduğunu belirtmek gereklidir. Etkili bir anadil eğitimi sayesinde, öğrenciler bilgiyi analiz edebilir, çeşitli konuları irdeleyebilir ve güçlü kararlar alabilirler.

Türkçe eğitimi veren bir öğretmen, öğrencilerinin bu yetenekleri geliştirmesine yardımcı olur. Türkçe, bu becerilerin geliştirilmesinde kilit bir role sahip olan bir dil ailesinin bir parçasıdır. Öğrencilerin anadilini etkili bir şekilde kullanabilmesi, düşünme yapısını ve problem çözme becerisini olumlu yönde etkiler.

Türkçe dersleri, öğrencilerin bu yeteneklerini genişletmelerine olanak sağlar. Türkçe derslerinde öğrencilere, kendi çevrelerini, kültürlerini ve çeşitli evrensel kültürleri tanıma ve anlamlandırma fırsatı verilir. Bu, öğrencilere bilgiyi kendi içinde toplama ve ifade etme yeteneği kazandırır, bu da onları daha bilinçli hale getirir. Etkili iletişim kabiliyeti, okuma, yazma, konuşma ve dinleme yeteneklerini geliştirerek kazanılır.

Türkçe eğitiminin temel amacı, öğrencilere bu dört ana yetenek olan okuma, yazma, konuşma ve dinlemeyi geliştirme fırsatı sunmaktır. Anadilinde yetkinliğe ulaşan bir öğrenci, araştıran, sorgulayan, düşünen, üreten ve anladığı bir kişi haline gelir. Bu yetenekler diğer derslerde de kullanılır, bu da öğrencinin genel başarısını artırır.

Elbette, Türkçe öğretmeni görevleri arasında öğrencilere etkili bir anadil eğitimi sağlamak bulunmaktadır. Türkçe öğretmeni, ilköğretim döneminde Türkçe derslerini yürüten kişidir. Türkiye'de Türkçe dersleri, ilkokul 1. sınıftan 8. sınıfa kadar tüm sınıflarda okutulmaktadır. İlkokul 1. ve 4. sınıflar arasında (1.Kademe) Türkçe derslerini sınıf öğretmeni okuturken, ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda (2.kademe) Türkçe dersleri Türkçe öğretmeni tarafından okutulur.

Sonuç olarak, etkili bir anadil eğitimi, öğrencilerin düşünme yapısı ve karar verme kabiliyeti üzerinde büyük bir etkiye sahip olacaktır.

Türkçe öğretmeninin üstlendiği görevler ve sorumluluklar nelerdir?

Türkçe öğretmeninin üstlendiği görevler ve sorumluluklar, öğrencilere Türkçe dili ve edebiyatı konularını aktarmak, bu konuları anlama ve ifade edebilme becerisi kazandırmak, dil kullanımındaki doğru ve etkili biçimleri öğretmek, okuma, yazma, konuşma ve dinleme becerilerini geliştirmek, öğrencilerin düşünme ve muhakeme yeteneklerini artırmak ve değişik kültürler hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır.

Türkçe öğretmeni, aynı zamanda öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerine katkıda bulunur, onların eleştirel düşünme yeteneğini ve özgüvenini geliştirir. Bunun yanı sıra, öğretmen, öğrenci değerlendirmeleri yapmak, ebeveynlerle işbirliği içinde çalışmak ve ilerlemelerini izlemek için de sorumludur.

Öğrencilerin başarısını artırmak için Türkçe öğretmeni, ders planları hazırlamalı ve derslerin etkili bir şekilde işlenmesini sağlamalıdır. Öğretmenin ayrıca, öğrenme sürecini yönetmek ve öğrencilere rehberlik etmek için farklı öğretim stratejilerini ve tekniklerini kullanması gerekmektedir.

Sonuç olarak, Türkçe öğretmeninin görevleri ve sorumlulukları, Türkçe dili ve edebiyatı konularını öğrencilere aktarmak, onların dil ve iletişim becerilerini geliştirmek, kritik düşünme ve problem çözme yeteneklerini artırmak ve onları okul hayatına ve topluma hazırlamaktır. Bu konuda aldığı eğitim ve tecrübe, öğretmenin bu görevleri başarıyla yerine getirmesinde kilit bir role sahiptir.