Hikaye anlatımı olarak bilinen, ingilizcesi (storytelling) olan bu kavram, hayatımızın her alanında uzun yıllardır var. Storytelling kavramı beş yüz milyondan daha fazla bir süre insanların ateşin etrafında toplanarak bir hikâye anlatıcısını dinlemesi, kültürleri oluşturan ve şekillendiren bir olay olmuştur. Günümüze kadar birçok alanda kullanılan ve günden güne gelişen bu kavram, pazarlama alanında da karşımıza çıkıyor.
Markaların web sitelerinde hakkımızda ve misyon-vizyonumuz gibi kendilerini anlattıkları yazılar görürsünüz. Markalar bu yazıları neden yazıyor? Storytelling pazarlamada nasıl kullanılıyor? Bugün biraz bunlara bakalım.
Storytelling Markalarla İlişkisi
dünyada birçok markanın ürün ve hizmetlerini müşterilerine sunabilmek için kullandıkları etkili yöntemlerden biri de storytelling yani, hikaye anlatımıdır. markalar kendilerini ve ürünlerini hedef kitleye pazarlama yöntemleri kullanarak tanıtırlar. müşterilerin marka hakkında bir fikre sahip olması, ürünleri doğru zamanda doğru içeriklerle satın alabilmelerini ve bu sayede markayı kendilerine yakın görmeleri sağlanmaktadır. markalar için storytelling bu noktada müşterileri satın alma eğilimine itmeden, oluşturdukları hikaye ile hedef kitle tarafından farkındalığı arttırmayı ve marka imajını yükseltmeyi hedefler. diğer bir değişle; markalar müşterilerine yakın olduğunu hissettiren hikayeler oluştururlar.
Globalleşen dünyada firmalar artık hedef kitlesine yönelik pazarlama taktikleri içerisinde ürünleri satmaya yönelik değil, müşterilere karşı bir algı yaratmaya yönelik çaba içerisindedir. Bu nedenle markalar, müşterilere ürünlerini satışa zorlayan bir görüntüde olmak yerine bir hikaye oluşturup o hikayede müşterilerin kahraman olmasını sağlıyor. Böylelikle markalar daha samimi görünerek pazar payını arttırmış oluyor. Hikaye oluştururken markaların dikkat etmesi gerekenler şunlardır;
Hedef kitleyi dikkatli şekilde analiz etmek
Marka ruhunu doğru biçimde hikayeye yansıtmak
Vermek istenen mesajı hedef kitleye ulaştıracak en uygun iletişim aracını belirlemek
Markalar vermek istediği mesajı hedef kitlenin anlayabileceği dilde ve görsellerle aktarmalıdır. Hikayeyi mizahi, maceracı veya duygusal bir biçimde anlatmalıdır. Markalar storytelling içerisinde marka kimliği, marka dili, marka hikayesi ve müşterilere sunulan vaatler olarak tanımlıyor.
Tüm bu unsurları içeren hikayeler gerçekçi ve marka kimliğine uygun içeriklerdir. Müşteriler artık markalardan aldığı bilgilerle ürün satın almıyor. Potansiyel müşterilerin hepsi alışveriş yapmadan önce marka hakkında bir ön araştırma yapıyor. Marka hakkında çeşitli yorumlar okuyor. Müşteriler marka veya alacağı ürün hakkında internette birçok bilgiye maruz kalıyor. Bu noktada storytelling müşterilerin dikkatini çekmeyi hedefliyor. Müşterilerin ilgisini çeken, eğlendiren veya içselleştiren içeriklerle mesaj veriyor.
Tüm bu unsurları sağlayan markalar günümüzde oldukça öne çıkıyor. Müşteriler her zaman tutarlı ve kendisini yakın hissettiği markalardan daha fazla alışveriş yapıyor. Bir markanın kendisini bir hikaye ile anlatması yani, hikayenin markaya hayat vermesi insanları oldukça yakın hissettirir. Storytelling 2’ye ayrılır. Bunlar;
Visual Storytelling
Transmedia Storytelling
Visual Storytelling Nedir?
Türkçe adıyla görsel hikayeleştirme olarak adlandırılan Visual Storytelling kavramı; hikayenin görsel ögeler kullanılarak hedef kitleye etkileyici bir biçimde dijital ortamda kullanılmak için hazırlanan görsel hikayeleştirmelere denir.
Markalar hikayelerini hedef kitleye aktarabilmek için kendilerine seçtikleri bir iletişim kanalı ile dijital platforma uygun görsellerle kısa filmler yayınlarlar. Bu yöntemin kullanılmasının en önemli sebebi, görsel öğrenmenin insanlar üzerinde oldukça hızlı sonuçlar vermesidir.
Müşterilerin aklında kalıcı bir yer edinmek için seçilen platformlar, markaların hikayelerini en iyi anlatabildiği alanlardır. Müşterilerinde markalardan beklentileri görsel videolardır. Günümüzde internetin oldukça yaygın bir biçimde kullanıldığını düşünürsek, insanlar artık uzunca anlatılan hikayeleri okumaktan çok izleyebileceği video anlatımları tercih ediyor. Bu durum da markaların hikayelerini daha sanatsal bir biçimde müşterilerine aktarmaları gerekir.
Rekabetin fazla olduğu web dünyasında markaların artık daha gerçek, samimi ve istikrarlı bir yol izlemeleri kaçınılmaz bir gerçektir. İnsanlar artık bilgiye hızlı ulaşıyor. Bu nedenle de müşteriler tarafından dikkat çeken görsellerin ve akılda kalıcı hikayelerin yeri oldukça önemli. Markalar bu şekilde daha fazla hedef kitleye ulaşabilir ve yeni iletişim dünyasında yerini sağlam bir şekilde edinebilir.
Transmedia Storytelling Nedir?
Diğer adıyla çok kanallı hikayeleştirme adı verilen bu kavram; hedef kitleye oyunlar, sinema filmi ya da sosyal medya gibi farklı medya araçları ile hikayenin devamlılığını sağlayan değişik bölümler yaratarak müşterileri hikayenin sürecine dahil etmektir.
Markalar bu sayede tüketicinin karşısına farklı içeriklerle çıkabilmektedir. Bu storytelling türü ile çeşitliliği arttırmak ve daha fazla müşteriye ulaşabilmek hedeflenir. Markalar bu yöntemle, hikayeyi gereksiz kalabalıktan arındırır ve parçalara böler. Böylelikle anlamlı bölünen bu parçalar müşterilerin aklına istenilen mesajın yerleştirilmesini ve bir bütün halinde de doğru algılanmasını sağlar. Markaların sosyal medyada farklı kanallar kullanılarak hikaye anlatımı yapması, hedef kitleyi birçok alanda yakalayabilmesini sağlar. Bu durum markanın farkındalığını arttırmaya ve potansiyel müşteri ağına oldukça yarar sağlar.
Markaların iyi bir hikâyeye sahip olması bünyesinde çalışanların da markasına olan inancını arttırır ve daha fazla motive eder. Markaların potansiyel müşterileri ise hikayesine inandığı markaları tüketirken içselleştirecek ve o markayla bir bağ kuracaktır. Müşteriler kültürel anlamda da kendinden bir parça hissedecektir.
Markalar müşterileri arasında ne kadar samimi bir bağ kurarsa, müşterilerin bağlılığı ve alışkanlığı o kadar artacaktır. Öyle ki; Amerika’da sel felaketinde tamamen yıkılan bir restoranın onarımı için müşterileri tüm masraflarını karşılamış ve restoranın açılmasında yardımcı olmuş. Çalışanları ise yaklaşık 6 ay kadar hiç maaş almadan restoranda çalışmışlar.
Markaların müşterilerine sunacağı en değerli şey samimiyettir. Markaların müşterilerinden beklentisi ise sadakattir. Bunun oluşabilmesi ancak kurumların kendi kimliğini doğru bir şekilde yansıtacağı hikayeler oluşturmasıyla olur. Aynı zamanda kurumun müşterilerine önem vermesinin yanında çalışanlarına da aynı özeni göstermesi gerekir. Markanın kendini göstermesi ve belli bir iş ahlakı ile ilerleyebilmesi önemlidir. Günümüzde bu anlayış ve samimiyetle ilerleyen kurumlar çok daha fazla dikkat çekiyor ve kendilerini dijital dünyada çok daha doğru ifade edebiliyorlar.
Hikaye Anlatıcılığı
Markaların pazarlama amaçlı storytellling çalışmalarının yanında hikaye anlatıcılığı dediğimiz bir diğer kavram ise masal ve hikaye Anlatıcılığıdır. Günümüzde git gide popülerliğini arttıran bu alan, çok eski ve modern bir meslek ya da uğraş diyebiliriz. Çağımızda artık insanlar masal anlatmayı ve dinlemeyi unutmuş durumda ve eskisi kadar önem verilmiyor. Ancak özellikle çocukların hayal gücünün gelişmesi için bol bol hikaye ve masal anlatılmalıdır. Enstitüde yetişkinlerin alabileceği online eğitimlerden olan Masal ve Hikaye Anlatıcılığı Eğitimi birçok alanda herkesin katılabileceği bir eğitimdir. Bu eğitimde anne ve babalara daha bilinçli, verimli masallar anlatmanın yolları öğretilmektedir. Aynı zamanda eğitime katılacak profesyonel kişiler ise bu alanda daha fazla bilgi edinecek ve anlatıcılık süreçlerinin etkinliğini arttıracaklardır.
