İnsanlığın eski ulaşım araçlarının başında geliyor, raylı sistemler. İlk başta maden ve yük taşımacılığıyla başlayan demiryolu serüveninin başladığı dönem, 19. yüzyılı işaret ediyor. O dönemlerdeki insanların toplu ulaşımının belki de ilk araçları olan lokomotifler, şimdinin trenleriyle eşdeğer. Klâsik anlamdaki trenlerin modern karşılıklarıysa tabii ki hızlı tren ve metrolar.
Raylı sistemlerin serüvenine baktıktan sonra, günümüzdeki demiryolu ulaşım araçlarına kısaca bir göz gezdirelim. Toplumsal hayatın vazgeçilmezlerinden olan tren, metro ve tramvay gibi raylı sistemler, eskiden beri ulaşımın başlıca çözümü olmuştu. Hâlâ daha hepsi hayatımızın merkezinde ve ulaşım sorunlarımızı çözmeye devam ediyor. İnsanların hem güvenli olması hem de ekonomik sebeplerden dolayı raylı sistemleri kullandığını söyleyebiliriz. Son yıllarda hızlı tren hatlarının ve metroların açılması da insanlara zaman yönünden kolaylık sağlıyor.
Dünya çapında raylı sistemlerin teknolojik olarak gelişmesi, bizim ülkemizi de etkiledi ve bu alanda ilerlemeler sağlanıyor. Bu gelişmelerin de etkisiyle, üniversitelerimizin bünyesinde raylı sistemler konusunda akademik eğitimler yapılıyor. Bu alanda ciddi görevleri olan işletme personellerinin de son teknoloji sistemlerini kullanması gerekiyor. Dolayısıyla da bu alanda açılan ön lisans ve lisans programlarının önemi giderek artıyor.
Bu yazımızda bir ön lisans programı olan Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümünü yakından tanıyacağız.
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümü Nedir?
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümü, demir yolu ulaşımına ait çağdaş bir eğitim amaçlayan ön lisans programıdır. 2020 itibarıyla, bu bölüm için hem devlet hem de vakıf üniversitelerinden birçoğunda farklı tercih seçenekleriyle kontenjan açılmıştır. Bu bölümü tercih etmek isteyen adayların, merkezî sınav sisteminin TYT puanıyla tercih yapması gerekiyor.
Bölümün eğitim hedefi; raylı sistemler alanında çalışacak, donanımlı ve işinde uzman teknikerler yetiştirmektir. Bu hedefle birlikte; raylı sistemler konusunda çağdaş uygulamalar ve son teknolojilerin kullanılması da, bölümün diğer bir amacıdır.
Bölümün bu yıl kontenjan açtığı üniversiteler şunlardır:
Beykoz Üniversitesi
Eskişehir Teknik Üniversitesi
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
Muş Alparslan Üniversitesi
Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
Amasya Üniversitesi
Bölümdeki teorik dersler ve teknikler, güncel teknolojik gelişmelere ve bilimsel araştırmalara bağlı bir şekilde yapılır. Raylı sistemlerde kullanılan bu çağdaş uygulamalar, ülkemizin bu alanda daha hızlı gelişmesini sağlayacaktır.
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü mezunlarının DGS (Dikey Geçiş Sınavı) yoluyla birkaç lisans programına geçme olanakları vardır.
DGS yoluyla geçilebilecek lisans bölümleri:
Bütün bunların dışında; öğrenciler için sağlanan bazı imkânlar bulunuyor: Erasmus ve çift ana dal uygulamaları. Erasmus, bir öğrenci değişim programıdır ve yurtdışındaki üniversitelerle olan anlaşmalara göre değerlendirilebilecek bir seçenektir. Bu uygulamayla öğrenciler, alanla ilgili uluslararası çalışmaları yakından gözlemleme şansı bulabilirler.
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümü İş İmkânları Nelerdir?
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü mezunları için iş imkânları, kamu alanında daha yoğun olarak bulunabiliyor. Mezunlar, büyükşehir belediyelerinin raylı sistemler alanında iş yapan kuruluşlarında ve alanla ilgili özel kurumlarda da çalışabilmekteler.
Mezunların çalışabilecekleri işyerleri genellikle, Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü (TCDD) ve demiryolu-raylı sistemler sektöründe iş yapan diğer kurumlardır. Devlet kuruluşlarında çalışmak isteyen mezunların, atanabilmek için KPSS puanıyla tercih yapmaları gerekiyor.
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü mezunları, raylı sistemler aracılığıyla yapılan ulaştırma işlerinin işletme kısmında yer alan nitelikli teknikerlerdir. Bölüm mezunları, hem ofis ortamında operasyon yönetimini sağlayan, hem de açık ortamda yapılması gereken işlemleri yapan kişilerdir.
Bu alandaki teknikerler; hem ulusal hem de uluslararası taşımacılık ve ulaştırma işlerinin organizasyonunu yapalar. Raylı sistem aracılığıyla yapılan, hem insan hem de yük taşıma işlerinin organizasyonu da onların işidir.
Mezunların çalıştıkları ortamlarda yaptıkları işlerden bazıları şunlardır:
Kurumdaki ulaştırma operasyonlarını idare ederler,
Ulaştırma alanındaki trafik işletme sistemlerini kullanırlar,
Taşımacılık konusundaki gerekli teknik donanımı sağlar,
Ulaştırma ve taşımacılık alanında ihtiyaç duyulan personeli sağlar,
Lojistik çalışmalarını kontrol eder ve idaresini sağlar,
Kurumun yıllık bütçesini hazırlar,
Kurumun taşımacılık ve ulaşımla ilgili tüm kontrol işlemlerini yapar,
Taşıma organizasyonlarıyla ilgili belgelerin kaydının tutulmasını sağlar,
Çevre koruma konusunda gerekli önlemleri alır,
İş faaliyetlerini iş güvenliğine uygun olarak uygular,
Kalite Yönetim Sistemi prensiplerine uygun bir şekilde iş yapar,
Meslekî gelişim konusundaki etkinlik ve eğitimlere katılır.
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümü Dersleri Nelerdir?
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümünün ders programında, zorunlu ve teorik derslerin yoğun olduğu dikkat çekmekte. Diğer bölümlerde verilen genel teorik dersleri bu bölümde de görüyoruz. Bunun dışında temel branş derslerinin yer aldığı, aşağıdaki ders listesinden anlaşılıyor.
Bölümde; matematikten pazarlamaya, ticaret hukukundan iş güvenliğine, istatistikten tren mekaniğine kadar uzanan dersler bulunuyor. Topluma hizmet uygulamaları da seçmeli ders olarak öğrencilere sunuluyor.
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümünde eğitimi verilen zorunlu dersler şunlardır:
temel bilgi teknolojisi
Matematik
Genel İşletme
Raylı Sistem Bilgisi
İş Güvenliği
Genel Muhasebe
Raylı Sistem Trafiği
Tren Mekaniği
Ticaret Hukuku
Kara Ulaştırma Ekonomisi
Pazarlama
Kent İçi Raylı Ulaşım Sistemleri
Raylı Sistem İşletmeciliği
Tren ve Vagon Planlama
Demiryolu Taşımacılığı
Halkla İlişkiler
İstatistik
Teknik İngilizce
Raylı Sistem Maliyet Analizi
Bölümdeki “Topluma Hizmet Uygulamaları” dersi, seçmeli kapsamında veriliyor. Bu dersle, öğrencilerin alanda pratik kazanmaları ve iş yaşamını tanımaları olanağı sağlanıyor.
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümü Taban Puanları ve Sıralama
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü için, ülkemizdeki hem devlet hem de vakıf üniversiteleri bünyesinde beş tercih seçeneğiyle kontenjanlar açılmıştır. Bunlar; örgün öğretim, uzaktan öğretim, burslu, %75 indirimli ve %50 indirimli olan seçeneklerdir.
Bu bölümün 2020 yılındaki en yüksek taban puanı, vakıf üniversitesi olan İstanbul Beykoz Üniversitesinin burslu seçeneğine aittir. Kontenjanı 6 olan bu seçeneğin taban puanı 264,93027 ve başarı sıralaması da 704014 olarak açıklanmıştır.
Bölümün en düşük taban puanı da, yine aynı üniversitenin %75 indirimli seçeneğine aittir. Kontenjanı 26 olan bu seçeneğin taban puanı 190,16168 ve başarı sıralaması da 1704720’dir.
Beykoz Üniversitesinin %50 indirimli seçeneği için 8 kişilik kontenjan açılmış, ancak dolmamıştır.
Sıkça Sorulan Sorular
Raylı sistemler işletmeciliği bölümünde öğrencilere hangi dersler ve teknik eğitimler verilmektedir?
Raylı Sistemler İşletmeciliği Bölümünde Verilen Dersler ve Teknik eğitimler
Raylı siler işletmeciliği bölümünde öğrencilere, demiryolu ulaşımına ait çağdaş bir verilirken, teorik dersler ve teknik lerle donatılmaktadır. Bu alanda alacakları lerle öğrenciler, raylı siler alanında çalışabilecek, işinde uzman ve donanımlı teknikerler olarak yetişirler.
Teorik Dersler ve Güncel Teknolojik Gelişmeler
Bölümdeki teorik dersler, güncel teknolojik gelişmelere ve bilimsel araştırmalara bağlı olarak sunulmaktadır. Raylı silerde kullanılacak çağdaş uygulamalar, ülkemizin bu alanda daha hızlı gelişmesini sağlamaktadır. Bu bağlamda, derslerde öğrencilere, raylı silerin temel prensipleri, mühendislik ve bilgileri gibi temel konular yanında, yenilikçi teknolojiler ve uygulamalar aktarılmaktadır.
Teknik ler ve Uygulamalar
Öğrencilere verilen teknik ler ise raylı silerin uygulama kısmına yöneliktir. Bu aşamada öğrenciler, teorik derslerde öğrendikleri bilgileri pratik problemlere uyarlayarak kullanmayı öğrenirler. Bu sayede mezun olduktan sonra, raylı siler alanında etkin ve yetkin bir şekilde çalışabilme becerisine sahip olurlar.
Erasmus ve Çift Ana Dal Uygulamaları
Raylı siler ciliği bölümü öğrencileri için, Erasmus ve çift ana dal uygulamaları gibi farklı imkânlar da sunulmaktadır. Erasmus, öğrencilerin yurtdışındaki üniversitelerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde değişim programlarına katılabilmelerine olanak sağlarken, çift ana dal programları, öğrencilere bir diğer bölümle birlikte alarak her iki bölümden de diploma sahibi olma imkânı sunmaktadır.
Sonuç olarak, raylı siler ciliği bölümünde, öğrencilere hem teorik bilgilerle dolu dersler verilmekte hem de teknik lerle uygulamalı beceriler kazandırılmaktadır. Bu sayede, öğrenciler mezun olduktan sonra raylı siler alanında gerekli donanımlara sahip, uyumlu ve başarılı teknikerler olarak çalışma hayatına başlayabilirler.
Raylı sistemler işletmeciliği mezunları için kamu ve özel sektörde hangi iş olanakları bulunmaktadır?
Raylı Sistemler İşletmeciliği Mezunları için İş Olanakları
Raylı sistemler, insanlığın eski ulaşım araçlarının başında gelen ve hızla gelişen bir alandır. Bu alanda eğitim gören ve Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümünden mezun olan kişiler, kamu ve özel sektörde birçok iş imkanı bulmaktadır.
Kamu Sektöründe İş İmkanları
Bölüm mezunları, Devlet Demir Yolları (DDY), belediyelerin ulaşım ve raylı sistemlerle ilgili birimleri gibi kamu kurumlarında iş bulabilirler. Bu mezunlar, tren istasyonlarında istasyon şefi veya makinist olarak görev alabilir, metro ve tramvay sistemlerinde ise operatör, teknik personel veya proje yöneticisi olarak çalışabilirler.
Özel Sektörde İş İmkanları
Özel sektörde ise, raylı sistemlerle ilgili mühendislik ve danışmanlık firmaları, altyapı ve üstyapı inşaat projeleri, tren ve tramvay üreten sanayi tesisleri gibi alanlarda iş fırsatları bulunmaktadır. Ayrıca, raylı sistemler alanında faaliyet gösteren özel sektör firmaları, dünya çapında teknolojik gelişmelere ayak uydurarak bu alandaki yenilikleri takip etmekte ve bu konuda uzman personel istihdam etmeye önem vermektedir.
DGS Yoluyla lisans Programına Geçiş İmkanları
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü mezunları, Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile istedikleri takdirde, örneğin elektrik elektronik mühendisliği, Makine Mühendisliği veya İnşaat Mühendisliği gibi lisans programlarına geçiş yapabilirler. Bu sayede, mezunlar daha geniş iş olanaklarına sahip olabilirler.
Uluslararası İş İmkanları ve Erasmus
Erasmus öğrenci değişim programı sayesinde, bölüm öğrencileri yurt dışında eğitim ve staj yaparak uluslararası deneyim elde edebilirler. Bu deneyimler, mezunların uluslararası iş imkanlarına ulaşmasını kolaylaştırmaktadır.
Sonuç olarak, Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü mezunları, kamu ve özel sektörde çeşitli iş olanaklarına sahip olup, bu alanda sürekli gelişen teknoloji ve yenilikleri takip etmektedir. Bu sayede, mezunlar toplumsal hayatın vazgeçilmezlerinden olan tren, metro ve tramvay gibi raylı sistemlerin işletilmesi ve yönetilmesinde önemli roller üstlenebilmektedir.
Türkiye'deki raylı sistemler alanında eğitim veren üniversiteler ve bölümler nelerdir?
Türkiye'deki Raylı Sistemler Eğitimi Veren Üniversiteler ve Bölümler
Raylı sistemler, insanlık tarihinin en eski ulaşım araçlarından biri olup günümüzde hızlı tren ve metrolar şeklinde modern halleriyle hayatımızda yer almaktadır. Dünya çapında teknolojik gelişmelerle paralel olarak Türkiye'de de bu alanda ilerlemeler kaydedilmekte ve üniversitelerde raylı sistemler eğitimi verilmektedir.
ön lisans Programları: Raylı Sistemler İşletmeciliği
2020 yılı itibarıyla Türkiye'de hem devlet hem de vakıf üniversitelerinde Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü açılarak, düzeyinde eğitimler verilmeye başlanmıştır. Bu bölümün amacı raylı sistemler alanında çalışacak donanımlı ve işinde uzman teknikerler yetiştirmektir. Bölümdeki teorik dersler ve teknikler, güncel teknolojik gelişmelere ve bilimsel araştırmalara bağlı olarak yapılmaktadır.
Lisans Programları ve Dikey Geçiş İmkanları
Raylı Sistemler İşletmeciliği programından mezun olan öğrenciler, Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile belirli lisans programlarına geçiş yapabilmektedir. Bu sayede öğrenciler, raylı sistemler alanında daha nitelikli bir eğitim alarak sektörde daha donanımlı çalışanlar haline gelebilirler.
Erasmus ve Çift Ana Dal Uygulamaları
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümünde öğrencilere sağlanan imkanlar arasında Erasmus öğrenci değişim programı da yer almaktadır. Bu program sayesinde öğrenciler, yurtdışındaki üniversitelerle yapılan anlaşmalar doğrultusunda uluslararası çalışmaları yakından izleyebilirler. Ayrıca öğrencilerin çift ana dal uygulamalarıyla birden fazla disipline hakim olmaları da sağlanmaktadır.
İş İmkanları ve Devlet Destekli Projeler
Raylı Sistemler İşletmeciliği bölümü mezunları için özellikle kamu sektöründe iş imkanları bulunmaktadır. Mezunlar, Türkiye'deki raylı sistem projelerinde tekniker olarak görev alarak sektörde önemli roller üstlenebilirler. Sektördeki istihdam olanakları, yenilikçi eğitim anlayışı ve teknolojik ilerlemelerle birlikte gelişen raylı sistemler alanında artmaktadır.
İlgili Kurslar
Sağlık Kurumları İşletmeciliği
Sağlık kurumlarında işletmecilik: süreç, kalite, finans ve insan kaynağı. Hasta odaklı verimlilik.
Barista Eğitimi
Kahvenin bilimi: çekirdek, öğütüm, su ve ısı kontrolü., Espresso, pour-over ve süt tekstürleme teknikleri. Reçete defteri ve kalite kontrol ritüelleri.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Teknikleri Eğitimi
Yetkinlik bazlı mülakat: davranış soruları, STAR ve puanlama. Önyargısız, güvenilir işe alım.
