Dikkat, bir hedefe yönelik gösterilen bilinçli algıdır. Konsantrasyon ise iç ve dış uyaranlardan etkilenmeden, dikkatle bir işe yoğunlaşabilme yeteneği şeklinde tanımlanabilir. Günümüzde konsantrasyon yeteneği büyük önem görmektedir. çünkü etkili bir şekilde konsantre olabilenler, üzerinde çalıştıkları konu üzerine daha verimli sonuçlar elde edebilirler. daha kısa sürede daha çok konu öğrenir ve öğrenmeleri daha kalıcı niteliktedir. yani unutma eylemine yenik düşmeyen öğrenmeler elde ederler. hızlı ve kalıcı öğrenme üzerine oldukça etkili olan konsantrasyon, başarılı olmak isteyenler için en vazgeçilmez unsurlardan biridir.
Tahmin edeceğiniz gibi ortamdan dikkatin çıkması ya da kişinin kendi dikkati üzerindeki kontrolünü kaybetmesi neticesinde konsantrasyon bozuklukları ortaya çıkmaktadır. Günümüz şartları düşünüldüğünde konsantrasyon için önünüze çok çeşitli engeller çıkması muhtemeldir. Bu sebeple birtakım önlemler alarak odaklanma konusunda zihninizi güçlendirmeniz gerekmektedir. Konsantrasyon süresi, kişiden kişiye ya da yapılan işe göre değişkenlik gösterebilir. İnsanların genellikle, sevdiği, merak duyduğu, önemsediği konulara daha çabuk konsantre olduğu tespit edilmiştir.
Aslında burada yaşanan ,algıda seçicilik, etkisidir. Konsantrasyon ise bize ilgi çekici gelmeyen konuları, kendimiz için ilgi çekici hale getirebilme yeteneğimiz olarak devreye girer. Konsantrasyon sayesinde iç ve dış uyaranlardan kurtulup uzun süre dikkatimizi işimize verebiliriz
Okumada Konsantrasyon Nasıl Sağlanır?
Thomas Edison’un şu sözleri, konsantrasyonu kısa ve net tanımlamaya yetmektedir. “Konsantrasyon, bezginlik duymadan fiziki ve zihni enerjiyi tek bir noktaya, sürekli uygulama yeteneğidir.” Bütün dikkatin bir noktaya toplanması, bütün alıcılarımızın öğrenme için hazır hale getirilmesi, insanları en yüksek performansa ulaştırmaktadır. Çünkü odaklanmak beyin gücünün tek noktada toplanmasına yardımcı olur ve yüksek performansta beyin gücünden yararlanılmasını sağlar. Okuma etkinliği öğrenme aşamasının kilit noktalarındandır. Bu sebeple anlamlı okuma etkinlikleri sağlanması için konsantrasyon şarttır. Konsantre olamadığınızda aynı cümleyi defalarca okurken bulursunuz kendinizi. Ve defalarca okumanıza rağmen anlayamazsınız. Hem zaman kaybı yaşarsınız hem öğrenme gerçekleştiremezsiniz.
Yapılan araştırmalarca okuma hızınızı geliştirmek konsantrasyonun otomatik olarak artışına neden olduğunu göstermektedir. Yani ne kadar hızlı okursanız o kadar sıkı şekilde konsantre oluyorsunuz diyebiliriz. Bu durum kişinin araba kullanmasıyla ilişkilendirilmektedir. Araç ne kadar hızlanırsa sürücünün yola konsantre oluş algısı o kadar artmaktadır. Okuma hızınızı arttırarak konsantrasyon gücünüzü arttırmanız mümkün. Okuma hızı derken, ne kastediyoruz? Kısa sürede daha çok kelimeyi okuyup anlayabilme eyleminden bahsediyoruz. Yapılan bir araştırma insan beyninin bir dakikada 700 kelimeyi görüp algılayabildiğini ortaya koydu. İlk başlarda bu durum size biraz ütopik gelebilir.
Ama insanların gerçek güçlerini tam manasıyla kullanamadığı yıllardır kanıtlanan bir gerçek. Peki, nasıl hızlı okuma yapabilirim? diye sorarsanız; elbette ki eğitim alarak. Zaman ve mekan esnekliği sağlayan online eğitimler bu konuda imdadınıza koşabilir. Eğitim sonrasında da kişisel çalışmalarınızla hızlı okuma eğitiminize devam etmek zorundasınız. Hızlı okuma, bir cümleyle öğrenilecek bir konu değildir. Hızlı okuma etkinliğinin başarısı, sizin kendinizi geliştirmek için gösterdiğiniz kişisel çabalarla ilişkilidir. Eğitim size bu konuda rehber olurken hızlı okumayı kalıcı bir alışkanlığa dönüştürmeyi başaracak kişi sizlersiniz.
Konsantrasyon Eksikliği Nedir?
Konsantrasyon eksikliği, insan düşüncelerinin uzun süre bir konuda odaklanamama sorunudur. İç veya dış etkenlere kontrolü kaptırdığımızda zihnimizi yönetemez oluruz. Aklımız sürekli başka yerlerdedir. Ve bu ruh haliyle çalışmak, bunaltıcı bir zaman harcamaya dönüşür. Konsantrasyon eksikliğinin birçok nedeni olabilir. Teknolojinin hayatımıza girişi de konsantrasyonu bozan etmenlerin başında sayılabilir. Sanal aleme saplantılı yaşayanların gerçek dünyadan daha kopuk yaşadığı ortadadır.
elbette konsantrasyon eksikliği sebebi sadece teknoloji dünyası değildir. bu nedenler; psikolojik, bedensel ve çevresel etkenler şeklinde sınıflanabilir. psikolojik nedenler; isteksizlik, aşırı kaygı, aşırı güven, başaramama korkusu, stres, depresyon şeklinde sayılabilir. bu noktada profesyonel yardım almak etkili olabilir. psikolojik sorunlar aşılmadan konsantrasyonun varlığından bahsetmek pek mümkün değildir. bedensel nedenler; sağlık sorunları, kötü beslenme, uykusuzluk, yorgunluk olarak sıralanabilir.
Fizyolojik ihtiyaçların giderilmemesi de konsantrasyon eksikliğini arttıran durumlardır. Fiziksel ihtiyaçlarınızı olabildiğince iyi seviyeye çıkarmak konsantrasyon konusunda olumlu dönütler almanızı sağlayacaktır. Çevresel faktörler ise gürültü, çalışma ortamının kötü dizaynı, çalışma teknikleri hakkında yetersiz bilgi, yetersiz ortam aydınlatması, sosyal medya, telefon, internet bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı şeklinde oldukça uzatılabilecek bir kategoridir.
Konsantrasyon Geliştirmek İçin Yapılması Gerekenler
Alacağınız bazı önlemler, yapacağınız bazı düzenlemeler ve uygulayacağınız bazı basit teknikler ile konsantrasyon düzeyinize katkı sağlamanız mümkün.
Tek Noktaya Odaklanma: Ders çalışmaya ya da bir işe başlamadan önce, tek noktaya yoğunlaşarak “dikkati odaklama” çalışması yapabilirsiniz. Oturma pozisyonundayken sağ elinize kalem alınarak kolunuzu uzatınız. Kalem ucuna 30 saniye süreyle kilitlenmiş olarak bakınız. Bu uygulama dikkatinizi toplama konusunda size yardımcı olabilir.
Tek İş Kuralı: Çalışmalarınız esnasında aynı anda tek işle ilgilenmelisiniz. Ayrıca her çalışma için de bir süre belirlemelisiniz. Birden fazla işi aynı anda yapmak hem dikkatinizi dağıtacak hem de öğrenme kalitenizi olumsuz etkileyecektir.
“5 tane daha” Yöntemi: Çalışma esnasında sıkıldığınızda ,5 dakika daha, yöntemiyle kendinizi motive edebilirsiniz. Soru çözerken, 5 tane daha, diyerek mola öncesi 5 soru çözmeye daha odaklanabilirsiniz. Kitap okurken 5 sayfa sonra ara vereceğim diyerek sınırlarınızı zorlayabilirsiniz. İdeal olduğu için 5 sayısı kullanılsa da bunu kendinize göre değiştirmeniz mümkün.
Zaman Yönetimi: Sadece çalışarak yaşayamazsınız. Çünkü insan sosyal bir varlıktır. Kendinize ve çevrenizdekilere de zaman ayırmalısınız. “Yetişemiyorum hiçbir şeye!” diyenlerdenseniz, zaman yönetimi konusunda bilgilenmeniz konsantrasyon için önemli bir adım. Enstitü bünyesinde zaman yönetimi üzerine bilgilendirme yapan birçok blog yazısı mevcut. Dilerseniz bu yazıları okuyabilir ve bu konuda kendinizi geliştirmek adına yapmanız gerekenleri öğrenebilirsiniz. Zaman yönetimi sadece konsantrasyon için gerekli değildir. Anlamlı bir hayat sürebilmek için zaman yönetimi bir gerekliliktir.
Ortam kontrolü: Çalışma ortamınızda sizi rahatsız edecek her şeyden kurtulun. Dikkat dağıtıcı afişler, gereksiz dağınıklık, gereksiz eşyalar… Ortam ışığınızı doğru ayarlamalısınız. Ortamdaki renk hâkimiyetinin bile üzerinizde etkiniz olduğunu unutmamalısınız. Tüm kriterleri göz önüne alarak çalışma alanınızı düzenleyebilirsiniz.
Sonsuzluk işareti tekniği: Çalışama öncesi bir kağıda, yana yatık sekize benzeyen sonsuzluk şekli çizerek işe başlayabilirsiniz. Sonsuzluk işaretini çizdikten sonra önce sağ sonra sol elinizle şeklin üzerinden gitmeniz gerekiyor. En sonda iki elinizle şeklin üzerinden gitmeyi denemelisiniz. Bu çalışma, sağ ve sol görsel alanları çalıştırarak konsantrasyon gücünüzü arttırmaya yardımcı olacaktır.
Konsantrasyonunuzu Arttıracak Basit Ama Etkili Öneriler
Kendinizi tanıyın, konsantrasyon süresinin kişiden kişiye değişkenlik gösterdiğini unutmayın ve mola zamanlarınızı kendinize göre ayarlayın. Aralıksız çalışmak sandığınız kadar verimli olmayabilir. Verilen kısa molalar zihninizin rahatlamasına yardımcı olacaktır.
Bazen ilginizi çekmeyen çalışmalar yapmanız gerekebilir. Bu noktada çalışma sonunda kendinize ödül koyarak motive olabilirsiniz. Bu ödüller spor, sinema, kahve, atıştırmalık ya da sevdiğiniz başka bir şey olabilir.
Telefon ve sosyal medya hesaplarınızdan çalışma esnasında uzak durmaya çalışın. Sadece mola zamanlarınızda onlarla ilgilenmeye kendinizi alıştırın. Böylece zihninizi internetin aşırı algı dağıtıcı medyalarından korumuş olursunuz.
Boş zamanlarda zihin geliştirici oyunlar oynayabilirsiniz. Bunlar; kelime avı, satranç, bulmaca olabilir. İnternet üzerinde birçok konsantrasyon artırıcı oyun var, bunları da kendinize uygulayabilirsiniz.
