
Günümüzde işe alım süreci, küçük büyük demeden tüm firmaların önem verdiği bir süreçtir. Her firma, farklı pozisyonlarda görev alacak doğru elemanları bulmak için arama sürecini etkin bir şekilde yönetmek ister. Kimi firmalar danışmanlık şirketlerinden destek alarak ön elemelerin yapılmasını sağlarken, kimileri ise kendi bünyelerinde çalışan personeliyle bu süreci yönetir.
Aday Arama Aşaması
İşe alım sürecinin ilk aşamasında, adayları mülakata davet etmek için birtakım hazırlıklar yapılır. İlk olarak, taslak bir iş ilanı hazırlanır ve ilgili birimin yöneticisinin onayından geçirilir. İlanda, aranan nitelikler ve görev tanımı yer alır. İlanların çok uzun olmaması tercih edilir. Hazırlanan ilanlar çeşitli portallarda yayınlanabileceği gibi, aranan adaya ulaşabilmek için halen çalışmakta olan personellere de iletilir.
Bu aşamada, ilgili pozisyonda görev almak isteyen mevcut çalışanlar da belirlenir. Bu yöntemle kurum kültürünü benimsemiş personellere iç kariyer fırsatı sunulur ve böylece *çalışan bağlılığı artırılabilir. Gallup araştırma şirketinin 142 ülkede 180 milyon çalışanla yaptığı araştırmaya göre, dünya genelinde çalışan bağlılığı* ortalaması %13'tür (Gallup, 2013, s. 12). Bu oran bizlere, çalışan bağlılığı ve buna bağlı olarak üst düzeyde verimlilik için sadece paranın önemli olmadığını, çalışanın kariyer planının ve mutluluğunun göz önüne alınması gerektiğini göstermektedir.
Eğer mevcut personelin pozisyon için talebi yoksa, kendilerinden bu pozisyona uygun adaylar için öneride bulunmaları istenir. İşe alım sürecinde diğer bir *aday filtreleme yolu ise çeşitli meslek odaları ve benzer kuruluşlarla iletişime geçmektir. Kayıtlı adaylardan eleman temin etmek, özellikle mavi yaka* olarak adlandırılan elemanların seçme ve yerleştirme süreçlerinde bulunmaz bir nimet olarak görülebilmektedir.
Adayların özgeçmişleri incelendikten sonra, telefon görüşmesi ile uygun görülen adayların iş arayışının devam edip etmediği sorgulanır. Eğer adayların iş arayışları bulunuyorsa, firma ve iş hakkında çok kısa bir özet geçilerek davet e-postası ile iş görüşmesi organize edilir.
İşe Alım Sürecindeki Uygulamalar
İşe alım sürecinde performans ve sonuçları ölçmek için çeşitli uygulamalar kullanılır. İşe alım uzmanları, *insan kaynakları planlaması* yaparken doğru zamanda, doğru sayıda ve doğru nitelikte eleman çalıştırmayı hedefler. Bu nedenle, adaylar için hazırlanmış testler ve uygulamalar vardır.
Genel yetenek testleri, kavramsal ve algısal becerileri ölçerken; kişilik envanterleri ise takım çalışmasına uygunluk, çözüm odaklılık ve esneklik gibi yetkinliklerle beraber karakter özelliklerini anlamaya yönelik testlerdir. Değerlendirme merkezleri uygulamaları da grup çalışması, rol oyunu ve vaka çalışması gibi yöntemlerle seçme yerleştirme sürecini aktif şekilde yönetmeye olanak tanır.
Mülakat Teknikleri
Eski zamanlarda mülakat denildiğinde akla ilk gelen yüz yüze görüşme olurdu. Ancak zamansızlık ve büyük şehirlerde yaşayanların yoğun çalışma saatleri gibi nedenlerden dolayı, görüşmelerin şekli değişti. Gelişen teknoloji sayesinde artık birçok firma *online mülakat yöntemleri* kullanarak ön görüşmeler gerçekleştirmekte. Bu da hem işe alım uzmanı hem de aday için büyük bir zaman kazanımı anlamına geliyor.
*İşe alımda etkili mülakat teknikleri arasında yetkinlik bazlı mülakatın önemi* yadsınamaz. Genel mülakat bilgiyi ölçerken, yetkinlik bazlı mülakat davranışı sorgular. Mülakatlarda çoğunlukla müşteri odaklılık, çözüm odaklılık, dayanıklılık, ilişki yönetimi, sonuç odaklılık, stratejik bakış açısı, değişim cesareti ve organizasyonel farkındalık gibi yetkinlikler aranır.
Sonuç
Tüm mülakat teknikleri dikkate alındığında, işe alım uzmanı için uygun bulunan aday, ilgili birim yöneticisi, üst amiri veya amirleri ile görüştürülür. Her iki taraf için de uygunsa, son olarak pozisyon için öngörülen ücret adayla paylaşılır ve adayın beklentisi alınır. Ortak bir paydada buluşulduğu takdirde, artık aday işe başlamaya hazır durumdadır.
Her işe alım uzmanının amacı, "doğru işe doğru eleman" prensibi doğrultusunda olmalıdır. İşe alım sonuçlandığında açık pozisyon kapanmış olur ve işe alım süreci sona erip oryantasyon gibi diğer insan kaynakları süreci başlar.
Sizler de işe alım konusunda *etkili mülakat teknikleriyle başarılı olmak istiyorsanız, İstanbul İşletme Enstitüsü'nün bu konuda ücretsiz eğitimleri kapsamında verdiği "İşe Alım ve Mülakat Teknikleri"* eğitimini takipte kalın.
Kaynakça
Gallup. (2013). State of the Global Workplace: Employee Engagement Insights for Business Leaders Worldwide. Washington, DC: Gallup Press.

Kızıloğlu, H. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi ve Seçme Yerleştirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Örücü, E. (2014). Modern İşletmecilik (8. Baskı). Bursa: Dora Yayınevi.
Sabuncuoğlu, Z. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi (8. Baskı). Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi (2. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
Sıkça Sorulan Sorular
İşe alım sürecinde etkin yönetimin önemi nedir?
Etkin yönetim, işe alım sürecinde önemli bir rol oynar. İşe alım sürecinin başarısı, iyi planlanan ve uygulanan işe alım politikalarına bağlıdır. Etkin yönetim, bu politikaların tasarlanması ve uygulanmasında yardımcı olur. Yöneticiler, arayan ve araştıran kişiler arasında adil olmaya odaklanarak, işe alım prosedürleri ve kanunlara uygun hareket etmelidir. Ayrıca, işe alım süreci sırasında farklı kültürel ve etnik kökenlerden gelen adayların eşit olarak değerlendirilmesini sağlamalıdır. Etkin yönetim, işe alım sürecinin verimli ve etkin olmasını sağlamak için önemlidir.
İşe alım sürecinde başarılı olmak için ne gibi önlemler alınmalıdır?
İşe alım sürecindeki hedeflerinizi ve beklentilerinizi belirleyin.
İş pozisyonu için uygun adayları arayın.
Mülakatlara hazırlanın ve adayların özelliklerini değerlendirin.
Referansları kontrol edin.
İşe alım için başvuranların yeteneklerini test etmek için standart sınavlar uygulayın.
Adayların mülakat sonrasındaki performanslarını değerlendirin.
İşe alım kararlarınızı detaylı bir şekilde araştırın.
İşe alım sürecini ve gerekli dokümanları zamanında tamamlayın.
İşe alım sürecinde adayların değerlendirilmesi için hangi kriterler kullanılmalıdır?
Teknik ve mesleki yeterlilik
Pozitif tutum ve motivasyon
İş ve çalışma deneyimleri
İletişim becerileri
Zeka ve analitik düşünme becerileri
İşe uyum ve takım çalışması
Yaratıcılık
Özgüven
Sosyal beceriler
İşe alım sürecinde özgeçmiş incelemesi ve telefon görüşmelerinden sonra nasıl adaylarla etkili bir mülakat programı hazırlanmalıdır?
İşe Alım Sürecinde Etkili Mülakat Programı Hazırlama
Özgeçmiş incelemesi ve telefon görüşmeleri sonucunda belirlenen adaylarla etkili bir mülakat programı hazırlamak, doğru personeli seçme ve yerleştirme sürecinin önemli bir aşamasıdır. Bu bağlamda, mülakat süreçlerinin hazırlığına dikkat edilmeli, adaylarla yapılan görüşmelerin ve değerlendirmelerin nitelikli ve uyumlu hale getirilmesi sağlanmalıdır.
Mülakat Aşamasının Önemi
İşe alım sürecinde, adayların özgeçmişlerinin incelenmesi ve telefon görüşmeleri önemli filtreleme yöntemleridir, fakat mülakat aşaması ise adayların beceri ve kişilik özelliklerini daha detaylı şekilde değerlendirme olanağı sunar. Bu nedenle mülakat aşamasının doğru şekilde yönetilmesi, verimli sonuçlar için büyük önem taşır.
Testler ve Uygulamalarla Aday Değerlendirmesi
Hazırlanan mülakat programında adaylara yönelik testler ve uygulamalar yapılmalıdır. Bu testler; genel yetenek, yabancı dil, kişilik envanterleri gibi alanlarda adayların kavramsal becerilerini, algısal yeteneklerini ve takım çalışmasına uygunluğunu ölçer. Değerlendirme merkezleri uygulamaları aracılığıyla ise grup çalışması, rol oyunu ve vaka çalışması gibi yöntemler kullanılarak adayların yetkinlikleri detaylı şekilde analiz edilebilir.
mülakat türlerinin Kullanılması
Günümüzde, zaman kısıtlaması ve yoğun iş temposu nedeniyle farklı ne başvurulmaktadır. Geleneksel yüz yüze mülakatların yanı sıra, görüntülü görüşmeler ve online mülakatlar da etkin şekilde kullanılabilir. Bu sayede, adaylarla yapılan görüşmeler daha verimli hale getirilebilir ve etkili değerlendirmeler sağlanabilir.
Sonuç olarak, işe alım sürecinde belirlenen adaylarla gerçekleştirilen mülakat programının etkili ve verimli olması oldukça önemlidir. Mülakat süreçlerine dikkat edilerek, adayların yetkinlikleri ve uygunlukları detaylı şekilde incelenerek doğru personel seçimi yapılabilmektedir. Bu sayede, firma ve işletmelerin başarısı ve çalışan bağlılığı da artırılabilir.
Personel alımında hangi işe alım yöntemleri ve kanalları kullanarak uygun adaylara ulaşılabilir?
Personel Alımında Hangi İşe Alım Yöntemleri ve Kanalları Kullanarak Uygun Adaylara Ulaşılabilir?
İşe alım sürecinde kullanılan yöntemler ve kanallar
Firmaların personel alımında başvurabileceği pek çok yöntem ve kanal bulunmaktadır. İlk olarak, danışmanlık şirketlerinden desteği sağlayarak ön eleme yapılabilir veya kendi bünyelerinde çalışan personelle bu süreci yönetebilirler. İlanlar çeşitli portallarda yayınlanarak ve çalışan personellere iletilebilir. Bu sayede, kurum kültürünü benimsemiş personellere iç kariyer fırsatı sunulur ve çalışan bağlılığı arttırılabilir.
Ayrıca, çeşitli meslek odaları ve benzer kuruluşlarla iletişime geçerek kayıtlı adaylardan eleman temini sağlanabilir. Özellikle mavi yaka elemanların seçme ve yerleştirme süreçlerinde bu yöntem oldukça avantajlı olabilir. Adayların özgeçmişleri incelendikten sonra, uygun görülen adaylarla telefon görüşmesi yapılarak iş arayışlarının devam edip etmediği sorgulanabilir ve iş görüşmesi organize edilebilir.
Mülakat ve değerlendirme süreçleri
İşe alım uzmanları, insan kaynakları planlaması yaparken doğru zamanda, doğru sayıda, doğru nitelikte eleman çalıştırmayı hedeflemektedir. Bu nedenle adaylar için hazırlanmış testler ve uygulamalar mevcuttur. Genel yetenek, yabancı dil ve kişilik envanterleri gibi testlerle adayların kavramsal ve algısal becerileri ile takım çalışmasına uygunluk, çözüm odaklılık ve esneklik gibi yetkinlikler ölçülebilir.
Değerlendirme merkezleri uygulamaları da oldukça yaygındır. Grup çalışması, rol oyunu ve vaka çalışması gibi yöntemlerle seçme ve yerleştirme süreci aktif şekilde yönetilebilir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, görüşmeler yüz yüze yapılmak yerine video konferans veya telefon aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Bu sayede zamandan ve mekandan bağımsız olarak adayları değerlendirme imkanı doğar.
Çalışan bağlılığını artırarak iş verimliliğini sağlamak için işe alımda hangi faktörler dikkate alınmalıdır?
İşe Alımda Çalışan Bağlılığını ve Verimliliği Artıracak Faktörler
Çalışan bağlılığını artırarak iş verimliliğini sağlamak için işe alımda dikkate alınması gereken faktörler, nitelikli adayları tespit etme, doğru pozisyonlarda görevlendirme ve iç kariyer fırsatlarını sunma olarak sıralanabilir. İş ilanlarında aranan nitelikler ve görev tanımları açık ve net bir şekilde belirtilmeli, aynı zamanda ilanların kısa tutulması tercih edilmelidir. İlanların hem online platformlara eklenmesi hem de mevcut çalışanlara ulaşılması iç kariyer olanakları sağlayarak ve kurum kültürünü benimsemiş adayları ile çalışan bağlılığını artıracaktır.
Bir başka faktör ise işe alım sürecinin etkin yürütülmesidir. Adayların özgeçmişlerinin incelenmesi ve iş arayışlarının devam edip etmediğinin telefonla doğrulanması sürecin hızlı ilerlemesine yardımcı olacaktır. İlgili pozisyona uygun olan adaylarla mülakat organizasyonlarının en verimli şekilde planlanması ve gerçekleştirilmesi adayların firmaya uyumunu sağlayacak sonucu ortaya çıkaracaktır.
Mülakat aşamasında hazırlanmış testler ve uygulamalar da doğru adayların olduğu kadar, doğru niteliklerin ve becerilerin değerlendirilmesini sağlar. Genel yetenek testleri, yabancı dil ve kişilik envanterleri gibi testler, adayların kavramsal ve algısal becerilerini, takım çalışmasına uygunluğunu, çözüm odaklılık ve esneklik gibi yetkinliklerini ölçer. Grup çalışması, rol oyunu ve vaka çalışması gibi değerlendirme merkezi uygulamaları ise, seçme ve yerleştirme süreçlerini daha etkin yönetmeye imkan tanır.
İşe alım sürecinde, teknolojinin kullanılması ve özellikle büyük şehirlerde yaşayan ve yoğun çalışma saatleri nedeniyle yüz yüze görüşmelerin zorlaşması nedeniyle online mülakat yöntemlerine başvurmak da oldukça önemlidir. Bu sayede, adaylarla daha hızlı ve verimli bir iletişim süreci sağlanarak, doğru adayların işe alınmasına imkan tanınır.
Sonuç olarak, işe alımda dikkate alınması gereken faktörler ve etkin yöntemler ile iş verimliliğini sağlamak ve çalışan bağlılığını artırmak mümkündür. Nitelikli adayları belirleme, iç kariyer fırsatlarını sunma ve mülakat süreçlerinde doğru testler ve uygulamalar kullanarak doğru adayların işe alınması, hem çalışanların memnuniyetini hem de işverenin başarısını olumlu yönde etkileyecektir.
İlgili Kurslar

Yetkinlik Bazlı Mülakat Teknikleri Eğitimi
Yetkinlik bazlı mülakat: davranış soruları, STAR ve puanlama. Önyargısız, güvenilir işe alım.

İşe Alım ve Mülakat Teknikleri Eğitimi
İşe alım ve mülakat: aday deneyimi, yapılandırılmış sorular ve objektif değerlendirme. Başarıyı artıran araçlar.

Oryantasyon Hazırlama Eğitimi
Etkili oryantasyon programı tasarımı: hedef, akış, mentorluk ve ölçüm. Yeni çalışanı hızla üretken kılın.


