Yapay zeka ve robotların son zamanlarda hızlı çıkış yapması hepimizi düşündürüyor. Haberlerde ve blog sitelerinde sürekli olarak "gelecekte şu meslekler olmayacak" yazıları görüyoruz. Peki insan kaynakları departmanı ve işe alım departmanı yapay zeka tarafından işgal edilebilir mi? İşgal dedim çünkü robotlar dünyayı ele geçirecek korkusunu film yapımcıları yıllardır aşılıyor.
Ayrıca insanlar yapay zekaları ve robotları seviyor. Hatta işgal edilme isteğine bile sahip olduğumuzu düşünüyorum bazen. Soru şu: insan kaynaklarının işe alım fonksiyonunu yapay zeka daha iyi yapabilir mi?
İşe Alım Sürecini Yapay Zeka Daha İyi Yapabilir mi?
Dünya üzerinde kaç kişi iş arıyor diye bir araştırma yapsak 1 gün içerisinde milyonlarca kişinin iş aradığı sonucunu bulacağımızdan eminim. Ayrıca emin olduğum bir konu daha var. İş arayanların işe alım süreçlerinin doğru yönetilmediğinden yakındıkları. Bir aday işe alınmadığında kendisinde bir problem/eksiklik görmez.
Kendimizi severiz ya da özelliklerimizin tam olduğunu düşünürüz. O iş için en uygun aday olduğumuzu düşünürüz. Zaten en uygun aday olduğumuzu düşündüğümüz için başvuru yaparız. Ama görüşme her zaman yolunda gitmez. İşe alım uzmanının sorduğu sorulara kızdığımız durumlar olabilir. İşte burada bizi bu dertten kurtarabilecek olan bir yapay zeka olabilir mi?
Yapay Zeka daha objektif bir işe alım süreci yürütebilir
Referans ya da diğer adıyla torpil dediğimiz kavram dünyada konuşuluyor olsa da bizim ülkemizde bu sıkça dile getiriliyor. Referans olmadan iş bulmanın imkansızlığına inanan ciddi bir kitle var. Bu sebeple iş aramaya küsüp ne de olsa torpilim olmadığı için işe almayacaklar diyerek iş başvurusu yapmayan insanlar tanıyorum. Değerlendirmenin objektif yapılmadığıyla ilgili yakınan çok fazla insan var. İstedikleri şey işe alım hatalarından arındırılmış bir mülakat...
Bu tür bir mülakatı yapabilmek için işe alım uzmanının profesyonel olması gerekiyor. İnsan kaynakları eğitimi almış ve deneyim sahibi olması gerekiyor. Yapay zeka bizi tanımıyor ve bizim hakkımızda edineceği bilgi ona vereceklerimizle sınırlı olabilir. Bu sebeple diğer adaylarla eşit bir yarışa gireceğiz ve değerlendirme sadece özelliklerimiz üzerinden olacak.
Yapay Zeka Kullanılmasının Avantajları Neler?
Tarafsız bir görüşme olur
Stres ve heyecan ortadan kalkar
Daha hızlı gerçekleşir
Uzaktan bağlantı yoluyla yapılabilir
Dezavantajları
Zor sorularla karşılaşılabilir
Kendini ifade etme zorlaşabilir
Yalın bir dil kullanılmalıdır
Duygulardan arındırılmış bir mülakat olacaktır. Bu sebeple bazı konuları anlatmanız zor olur.
Üstün yönleriniz zayıf yönlere dönüşebilir.
Gelecekte bizi ne bekliyor?
Yapay zeka veya robotların işe alım sürecini yürütmesi kulağa hoş geliyor olsa da içinde insan faktörü olmadan bunun yapılması mümkün değil. Yapay zeka bir işe alım sürecini baştan sona yürütemez. Yalnızca işe alım sürecini kolaylaştırmak için var olabilir. Çünkü bugün veya gelecekte kullandığımız tüm teknolojik gelişmeler/ürünler içinde insan barındırır. Üretilmelerinin tek bir sebebi var: insanların hayatını kolaylaştırmak.
Yapay zeka işe alım yaptığında değerlendirme yalnızca somut verilerle yapılacağından birçok kişinin dezavantajlı duruma düşmesi anlamına gelir. Çünkü yapay zeka insan hislerinden arındırılmış olacağı için yetenek avcısı olamaz.
Bir insanı yalnızca elindeki verilerle değerlendirecektir. Örneğin ben tüm özelliklerimi ve yeteneklerimi veri haline getirmem. Konuşurken ve beden dilimden karşımdaki bunu anlayabilir. Ancak bu yapay zeka teknolojilerinde şimdilik çok zor gözüküyor.
İnsan kaynaklarının geleceği
İK şu anda çok iyi bir durumda değil. Özellikle değerlendirme hataları, yanlış kişilerin işe alınması ve iş tanımlarının doğru oluşturulmaması sebebiyle birçok problemle karşı karşıya kalabiliyor. Günümüzde halen 10 yıl önce sorduğumuz soruları soruyoruz ve bu insan kaynaklarının gelişmesinde çok önemli bir engel. Öncelikle yapısal bir değişime ihtiyaç var ve daha sonra yapay zeka teknolojileri işe alım için önemli bir araç olarak kullanılabilir.
