Mobbing

Geçmişten Günümüze Mobbing

Konuk Yazar
Güncellendi:
7 dk okuma
Bir kadın elleriyle yüzünü kapatıyor, gözleri kapalı ve kederli ifadesi görünüyor. Ellerini yüzüne doğru kaldırmış, etrafındaki dünyayı görmesini engelliyor. Arkasında bir bilgisayar monitörü ve yanında beyaz bir kurdeleyle bağlanmış bir yığın kağıt görülüyor. Solunda bir adam ağzı açık bir şekilde çığlık atıyor. Sağında ise bir kişi makasla kaşlarını kesmektedir. Kadın kederinin içinde izole ve yalnız görünüyor ve yüzündeki duygular hissediliyor.
Mobbing KavramıTanımı ve Tarihsel GelişimiAşamaları
Mobbing Kökeniİngilizce 'mob' kelimesinden gelir ve halk arasında ruhsal şiddet veya yıldırma anlamına gelir.Tanımlama, saldırgan eylemler, iş yerindeki yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme
Mobbing'in İlk Kullanımı1976 yılında, Caroll Brodsky'nin 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitabında ilk defa kullanılmıştır.Tanımı ve tarihsel anlamı üzerine odaklanmıştır.
Mobbing'in Ayrıntılı İncelenmesiAlman psikolog Heinz Leymann tarafından ayrıntılı olarak ele alınmıştır ve günlük veya birkaç ay süre ile yürütülen duygusal zarar verici davranışlar olarak tanımlanmıştır.Tanımlama, saldırgan eylemler, yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme
Mobbing'in AşamalarıBrodsky ve Leymann'ın çalışmalarıyla 'mobbing' kavramı, bu eylemin tanımlanmasında ve adımlarının belirlenmesinde kilit bir rol oynamıştır.Tanımlama, saldırgan eylemler, yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme
4 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Mobbing literatürde çok yeni bir kelime olup, ruhsal şiddet ve yıldırma eylemlerini içermektedir. Mobbing ingilizce “mob” kökünden gelmektedir. Bu sözcük, yasaya uygun olmayan kalabalık ve aşırı şiddetle ilişkili olan anlamındadır. Mobbing psikolojik şiddet, rahatsızlık anlamına gelmekte ve bu davranış biçimi insanlara huzursuzluk vermektedir. Psikolojik terör, psikolojik yıldırma ile eş anlamlıdır ve birine karşı cephe alma, duygusal hücumda bulunma anlamlarına da gelmektedir. Mobbing, işyerinde çalışanlar tarafından ya da işveren tarafınca dönem dönem meydana gelen ruhsal ataklardır ve son senelerin en önemli sorunlarından biridir. Mobbing’in psikolojik şiddet olması artık göz ardı edilemez bir hal almış ve bu mevzu daha sık literatürde yer almaya başlamıştır.

Mobbing Kavramının Tarihsel Gelişimi 

İşyerinde mobbing ifadesini İlk kez Caroll Brodsky, 1976 yılında yazdığı, “Taciz Edilmiş Çalışan” adlı kitabında kullanmıştır.

Ağır iş koşullarının incelenmiş olduğu bu kitapta iş yerinde yaşanmış olan psikolojik şiddete bir bölüm ayrılmıştır. Ancak iş yerinde psikolojik şiddeti ayrıntılı bir biçimde ilk defa Alman psikolog Heinz Leymann ele almıştır. Leymann’a göre mobbing “Her gün veya birkaç ay süre ile dizgesel olarak, birinin ya da kimi zaman birkaç bireyin bir diğerine, duygusal yönden zarar verici davranışlarda bulunmasıdır”. (İş yerinde kurbana karşı gerçekleştirilen kötü davranışların psikolojik terör olarak adlandırılabilmesi için en az 6 ay ve en fazla haftada bir kere gerçekleştirilmesi gerekmektedir)



Mobbingin Aşamaları Neler?

Tanımlama, saldırgan eylemler, psikolojik baskı, saldırgan eylemler gibi başlıca aşamalardır. 

İş yerinde baskı, ruhsal baskı, taciz, cinsel taciz, özel iş yerlerinde ve kamuda çalışanlara bunları yapanlar ister patron, ister amir, ister iş arkadaşı, isterse hizmet alanlar olsun mobbing, anlam yapı ve fiili açıdan değişmeyecektir. Bu tarz şeylerin maddi ve manevi zararları olmaktadır. Müşterilerin veya hizmet alanların yada bu hizmetlere olanak sağlayanların çalışanlara bunları yapmalarındaki en büyük pay ve sebep patronlara, amirlere ve kanunlarla çalışan haklarını adil olarak düzenlemeyen adalet ve yargı organlarınındır.

Günlük hayatın önemli bir kısmı iş yerinde geçmekte ve insanlar ailelerinden daha çok iş arkadaşlarıyla zaman geçirmektedirler. İş yaşamı kendi içerisinde rekabet, kar baskısı, iş stresi ve hırslar vb. hususları barındırmaktadır. Kamu kurumlarında ve özel sektörde çalışma ilişkilerini ve mağdurun sağlığını negatif yönde etkileyen iş yerinin ve çalışanlarının verimini düşüren ruhsal olarak rahatsız etme; tek bir nedenle açıklanamayacak kadar kapsamlı ve kompleks bir süreçtir. Bu sürecin aşamaları şu şekildedir;



Tanımlama Aşaması

Bu aşama, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya buna benzer özelliklerine saldırı ile başlamaktadır. Fert bu aşamada yaşadıklarıyla beraber durumu tanımlamaya çalışır. 

Saldırgan Eylemler Aşaması Neler?

Saldırgan eylemler aşamasıyla beraber ruhsal terör başlamış anlama gelir. Bu davranışlar etken saldırganlık ve pasif saldırganlık olarak ikiye ayrılmaktadır. Etken saldırganlık çabuk fark edilmekte, kurbanı belirgin bir halde hedef almakta ve amacını kurbana belli etmektedir. Bundan dolayı aktif saldırganlarla başa çıkmak daha kolaydır. Ancak eylemsiz saldırganlık zamanı mobing yapan kişiler kötü davranışlarını gizlemek için nazik davrandıklarından dolayı onlarla başa çıkmak daha zor olmaktadır. Pasif saldırganlıkta amaç açıkça belli edilmez hatta saldırgan mağdura yardım ediyormuş şeklinde görünüp onun güvenini kazanmayı bile deneyebilir. Mağdurun böyle bir duruma düşmesi ve bunu geç fark etmesi sonucu mağdur kendini korumada problemler yaşayabilmektedir. Bunun yanı sıra saldırganın mağdurun yakınında olması, onun açıklarını bilmesi ve bunları ona karşı kullanması mağduru daha da kötü duruma düşürmektedir. 

Yönetimin Katılması Aşaması

Bu aşamada mağdurun psikolojisi ve çalışma biçimi bozulduğundan dolayı öteki personel mağdur ile ilgili yönetime şikâyette bulunabilmektedir. Bunun sonucunda yönetim mağdura ön yargıyla yaklaşabilir ve mağdur hakkında yapılan suçlamaları kabul edebilir. Bu aşamada yönetim, kurban ve mobbing uygulayan arasındaki vakaları yanlış yorumlayıp kabahatı kurbanda arama ve problemi başından atma eylemine gidebilir. Böylece yönetim de, ortaya çıkan bu negatif döngüde yerini almış olur. 

Psikolojik Baskı Aşaması

Ferdin sağlığını, düşünce yapısını bozmak için sürekli duygusal saldırı yapmak yeterlidir. Ataklar sayesinde mağdur düzgüsel şekilde akıl yürütemez hale gelmekte, duygusallaşmakta ve anlam ifade etmeyen şeylerde bile anlam aramaya başlamaktadır. Bu aşama da kişiler hiç kimseye güven duymamaktadırlar. 

İşine Son Verme Aşaması Nedir?

Bu aşama mobbingin son safhasıdır. Bu aşamayla beraber mağdur yönetimden beklediği desteği alamamış, sağlık problemlerı yaşamaya adım atmıştır. İşe gelme isteği tamamen gitmiş, psikolojisi bozulmuştur. Saldırganın yüzünden iş performansı düşen mağdur ya kendi becerisinden daha alt işlerde çalıştırılmakta veya işine son verilmektedir.

Mobbing ile Nasıl Başa Çıkabilirim?

Mobbing başa çıkabileceğiniz bir durumdur eğer istifa edebilme imkanınız yoksa online Mobbing Eğitimi ile üstesinden gelebilirsiniz.

Yazar: Fatih Şerefoğlu

Sıkça Sorulan Sorular

Mobbing ne zaman ortaya çıktı ve ilk olarak hangi çalışmalarla ele alındı?

Mobbing Kavramının Ortaya Çıkışı ve İlk Çalışmalar

Mobbing, literatürde oldukça yeni bir terim olup, psikolojik şiddet ve yıldırma eylemlerini içermektedir. İngilizce kökenli olan 'mob' kelimesi, yasaya aykırı hareketler ve aşırı şiddetle ilgilidir. Mobbing, işyerinde çalışanlar tarafından ya da işverenlerin uyguladığı psikolojik şiddet eylemleri olarak tanımlanmaktadır. Son yıllarda, mobbingin psikolojik şiddet olduğu konusu göz ardı edilemez bir durum almış ve bu konu daha fazla literatürde ele alınmaya başlamıştır.

Mobbing Teriminin Kullanımının Başlangıcı

İşyerinde mobbing terimini ilk defa Caroll Brodsky, 1976 yılında yazdığı 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitabında kullanmıştır. Ağır iş koşullarını inceleyen bu kitapta iş yerinde yaşanan psikolojik şiddete de yer verilmiştir. Ancak işyerinde psikolojik şiddeti ayrıntılı bir şekilde ele alan ilk isim Alman psikolog Heinz Leymann olmuştur.

Heinz Leymann'ın Mobbing Tanımı ve Aşamaları

Leymann'a göre mobbing, 'Her gün veya birkaç ay süre ile birinin ya da kimi zaman birkaç kişinin bir diğerine duygusal zarar verici davranışlarda bulunmasıdır'. Mobbingin gerçekleşme süreci en az 6 ay ve en fazla haftada bir kere olması gerekmektedir. Mobbingin tanımlanmasında saldırgan eylemler, psikolojik baskı ve saldırgan tutumlar önemli yer tutar.

İşyerinde Mobbingin Etkileri

İşyerinde yaşanan mobbing eylemleri, ruhsal ve maddi zararlara yol açmaktadır. Müşteriler, işverenler ve hizmet alanlar gibi farklı aktörler, çalışanlara bu psikolojik şiddeti uygulamaktadır. Bu durum, adalet ve yargı organlarının çalışan haklarını düzenlemesinde önemli sorumluluklar taşımaktadır.

İş Yaşamında Mobbingin Sebepleri ve Süreci

Günlük hayatın önemli bir kısmı işyerinde geçmekte ve insanlar ailelerinden daha çok iş arkadaşlarıyla zaman geçirmektedirler. İş yaşamı, rekabet, kar baskısı ve hırslar gibi unsurları içerirken, işyerinde yaşanan mobbing süreci de karmaşık ve kapsamlıdır. Bu sürecin başlangıcında bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne saldırılar gerçekleşirken, ruhsal terör başladığında saldırgan eylemler ve pasif saldırganlığa geçiş yaşanmaktadır.

Sonuç olarak, mobbing kavramı ve işyerinde yaşanan psikolojik şiddet eylemleri, özellikle son yıllarda literatürde ele alınmaya başlanan önemli bir konudur. İş yaşamındaki rekabet ve baskı unsurları, mobbingin ortaya çıkışına ve yaygınlaşmasına zemin hazırlamaktadır. Bu nedenle, çalışanların haklarını koruyacak düzenlemeler yapılması ve iş yerinde yaşanan mobbing sorunlarına çözümler üretilmesi büyük önem taşımaktadır.

Mobbing sürecinde yaşanan temel aşamalar nelerdir ve bu süreçte mağdurların yaşadıkları zorluklar nelerdir?

Mobbing Sürecinin Temel Aşamaları ve Mağdurların Yaşadıkları Zorluklar

Mobbing süreci, işyerinde yaşanan psikolojik şiddet ve rahatsızlık anlamına gelir ve son yılların en önemli sorunlarından biri olarak kabul edilir. Bu süreçte mağdurlar, ruhsal baskı, taciz ve cinsel taciz gibi durumlarla karşılaşarak hem maddi hem de manevi zararlar yaşamaktadır. Mobbing'in temel aşamaları saldırgan eylemler ve psikolojik baskı olmak üzere ikiye ayrılır.

Saldırgan Eylemler ve Saldırı Başlatma

Mobbing sürecinin ilk aşaması, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya benzer özelliklerine yönelik saldırılara maruz kalmasıdır. Bu aşamada, mağdur yaşadıklarıyla baş etmeye çalışır ve durumu tanımlamaya çalışır. Saldırgan eylemler, işyerindeki diğer çalışanlar tarafından gerçekleştirilebilir ve genellikle yıldırma ve huzursuzluk verme amacını taşır.

Psikolojik Baskı ve İş Yükü

İkinci aşama ise psikolojik baskı ve saldırgan eylemlerle başlayan ruhsal terör dönemidir. Bu aşama, mağdurun iş yükünün arttırılması, sürekli performans eleştirisi ve diğer taciz edici davranışlarla gelişir. Bu tür saldırganlıklar etken ve pasif saldırganlık olarak ikiye ayrılabilir. Etken saldırganlık daha açık ve net şekilde ortaya konan baskılar ve tacizlerdir, pasif saldırganlık ise daha gizli tutulan ve sessizce yapılan baskılardır.

Mağdurların Yaşadıkları Zorluklar

Mobbing sürecinde mağdurların yaşadığı zorluklar çok çeşitli olup, iş yaşamına, kişisel hayata ve genel yaşam kalitesine olumsuz etkiler yaratır. İş yaşamında verim ve başarı düşüşü, mesleki tatminsizlik, işten ayrılma isteği gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Kişisel hayatta ise, depresyon, anksiyete, özgüven eksikliği, uyku problemleri ve sosyal izolasyon gibi ruhsal ve fiziksel sağlık sorunları yaşanabilir.

Sonuç

Mobbing sürecinde yaşanan temel aşamalar ve bu süreçte mağdurların yaşadıkları zorluklar, işyerindeki çalışma ortamının olumsuz yönde etkilenmesine ve iş performansının düşmesine yol açmaktadır. Bu nedenle, işverenler, yöneticiler ve diğer sorumlular mobbing sorununun önlenmesi ve çözülmesi için gerekli önlemleri almalı ve çalışanların sağlıklı ve düzenli bir iş yaşamına kavuşmalarını sağlamalıdır.

İş yerinde mobbinge en çok kimler maruz kalır ve bu durumun çalışanların sağlığına, performansına etkileri nelerdir?

İş Yerinde Mobbinge Maruz Kalanlar ve Etkileri

İş yerinde mobbinge en çok kimler maruz kalır sorusuna yanıt olarak, herkesin bu duruma maruz kalabileceğini söyleyebiliriz. Ancak bazı faktörler, mobbing riskini arttırmaktadır. Özellikle, iş yerinde kadınlar, dezavantajlı topluluklar ve yüksek performans gösteren bireyler daha sık hedef olmaktadırlar. Bu durumun çalışanların sağlığına ve performansına etkilerine gelince, psikolojik terör ve yıldırma iş yaşamının her alanında ciddi problemlere yol açabilir.

Çalışanların Sağlığı Üzerindeki Etkileri

Öncelikle, mobbingin sağlığa zararları bulunmaktadır. İş yerinde uygulanan psikolojik şiddet, ruhsal baskı ve taciz, çalışanların stresini artırarak sağlık sorunlarına neden olur. Bu durum, anksiyete, depresyon ve uyku bozuklukları gibi psikolojik hastalıkların yanı sıra, fiziksel rahatsızlıklar ve bağışıklık sistemini zayıflama gibi sağlık problemlerine yol açar.

Çalışanların Performansı Üzerindeki Etkileri

İkinci olarak, mobbing çalışanların performansını olumsuz yönde etkiler. İşlerine odaklanamayan, verimsiz ve isteksiz çalışanlar maddi kayıplar yaşarlar ve şirketin başarısı için büyük bir tehlike oluştururlar. Ayrıca, mobbinge maruz kalan çalışanlar iş memnuniyetlerini yitirir ve işten ayrılma oranı artar. Bu durum, işveren açısından maliyetleri yükselten ve iş gücü istikrarını bozan başka bir sorundur.

Özetle, iş yerinde mobbing olaylarına karşı duyarlı olmak ve gerekli önlemleri almak, çalışanların sağlığı ve performansı için oldukça önemlidir. İşverenler ve yöneticiler, uygun eğitim ve politikalar yoluyla çalışanların mobbinge maruz kalmadıklarından ve rahatsız edici bir çalışma ortamı yaşamadıklarından emin olmalıdır. Böylece, iş yerinde psikolojik şiddet olaylarının önüne geçilerek, hem çalışanların sağlığı hem de işletmenin başarısı için katkı sağlanmış olur.

İşyerinde mobbing kavramı ilk kez kim tarafından ortaya atılmıştır?

İşyerinde Mobbing Kavramının Ortaya Çıkışı

Mobbing kavramı, işyerinde yaşanan psikolojik şiddet ve yıldırma eylemlerini anlatan yeni bir terimdir. İlk kez 1976 yılında Caroll Brodsky tarafından 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitabında kullanıldı. Ancak, Alman psikolog Heinz Leymann tarafından daha ayrıntılı şekilde ele alındı ve mobbingin tanımı yapıldı. Leymann'a göre mobbing, 'Her gün veya birkaç ay süre ile dizgesel olarak, birinin ya da kimi zaman birkaç bireyin bir diğerine, duygusal yönden zarar verici davranışlarda bulunmasıdır.” Bu sürecin temel aşamaları saldırgan eylemler, psikolojik baskı ve saldırgan eylemler olarak tanımlanmıştır.

Mobbingin Etkileri ve Sonuçları

İşyerinde baskı, ruhsal baskı, taciz ve cinsel taciz, çalışanlar üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Bu tür davranışların, maddi ve manevi zararlara neden olduğunu söylemek mümkündür. Mobbingin en büyük sebepleri arasında patronlar, amirler ve çalışanların haklarını korumayan adalet ve yargı organları yer alır. İş yaşamında karşılaşılan psikolojik şiddet, çalışanların sağlığını ve iş veriminin düşmesini tetikler. Bu durum, günlük hayatta da olumsuz etkiler yaratır ve aile ilişkilerini de sekteye uğratır.

Mobbing Sürecinin Aşamaları

Mobbing süreci ilk olarak bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya benzer özelliklerine yönelik saldırı ile başlamaktadır. İkinci aşama olarak, saldırgan eylemler aşamasıyla birlikte ruhsal terör başlar. Saldırganlık, etken saldırganlık ve pasif saldırganlık olarak ikiye ayrılmaktadır. Tüm bu süreçler bir araya geldiğinde, işyerinde mobbing kavramı ortaya çıkmaktadır.

Sonuç olarak, işyerinde mobbing kavramı, çalışanlara yönelik psikolojik şiddet ve yıldırma eylemlerini ifade etmektedir. Bu kavram ilk olarak Caroll Brodsky tarafından ortaya atılmış ve sonrasında Alman psikolog Heinz Leymann tarafından daha ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Mobbingin işyerindeki olumsuz etkileri ve sürecin aşamaları dikkate alınarak, çalışanların haklarının korunması ve bu tür eylemlerin önüne geçilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.

Heinz Leymann'ın mobbing tanımı nedir ve bu süreçte hangi aşamalar ele alınmaktadır?

Heinz Leymann'ın Mobbing Tanımı ve Süreç Aşamaları

Mobbing, işyerinde çalışanlar ve işverenler tarafından dönem dönem gerçekleştirilen ruhsal atakları içermektedir ve son senelerin en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Alman psikolog Heinz Leymann, mobbingi ayrıntılı bir biçimde ele almış ve tanımlamıştır. Leymann'a göre mobbing, 'Her gün veya birkaç ay süre ile dizgesel olarak, birinin ya da kimi zaman birkaç bireyin bir diğerine, duygusal yönden zarar verici davranışlarda bulunmasıdır' (İş yerinde kurbana karşı gerçekleştirilen kötü davranışların psikolojik terör olarak adlandırılabilmesi için en az 6 ay ve en fazla haftada bir kere gerçekleştirilmesi gerekmektedir). Mobbing sürecinde ele alınan başlıca aşamalar saldırgan eylemler ve psikolojik baskıdır.

Saldırgan Eylemler ve Psikolojik Baskı Aşaması

İlk aşama, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya buna benzer özelliklerine saldırı ile başlamaktadır. Fert bu aşamada yaşadıklarıyla beraber durumu tanımlamaya çalışır. Saldırgan eylemler aşamasıyla beraber ruhsal terör başlamış anlamına gelir. Bu davranışlar etken saldırganlık ve pasif saldırganlık olarak ikiye ayrılır. Etken saldırganlık, direkt olarak hedef alınan kişiye yönelik yapılan eylemleri içerirken; pasif saldırganlık, dolaylı ve daha ince yöntemlerle hedef alınan bireyi etkilemeye yöneliktir.

İş yerlerinde ve kamuda çalışanlara mobbing uygulayanlar ister patron, ister amir, ister iş arkadaşı, isterse hizmet alanlar olsun, anlam yapı ve fiili açıdan değişmeyecektir. Bu tarz şeylerin maddi ve manevi zararları olmaktadır. Müşterilerin, hizmet alanların veya bu hizmetlere olanak sağlayanların çalışanlara mobbing uygulamalarındaki en büyük pay ve sebep, patronlara, amirlere ve çalışan haklarını düzenlemeyen adalet ve yargı organlarıdır.

Sonuç

İş yaşamı, rekabet ve kar baskısı gibi unsurlarla doludur ve çalışanların psikolojik sağlığını etkileyen mobbing süreci, kapsamlı ve kompleks bir süreçtir. Heinz Leymann tarafından tanımlanan mobbing sürecindeki aşamalar, işyerlerinde alınacak önlemler ve çalışanların hakkını koruyacak düzenlemelerle azaltılabilir ve önlenebilir.

İş yaşamındaki mobbing durumlarına en çok hangi sektörlerde ve pozisyonlardaki çalışanlar maruz kalmaktadır?

İş Yaşamında Mobbing Durumlarına Maruz Kalan Sektörler ve Pozisyonlar

Mobbing, iş yaşamında özellikle son yıllarda önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çeşitli sektörlerde ve pozisyonlarda çalışanlar, dönem dönem meydana gelen psikolojik şiddet ve yıldırma eylemlerine maruz kalmaktadır. Peki, hangi sektörlerde ve pozisyonlarda çalışanlar en çok mobbing durumlarına maruz kalmaktadır?

Öncelikle, mobbing durumları kamuda ve özel sektörde gerçekleşmektedir. Bu durum, patronlar, amirler, iş arkadaşları ve hizmet alanlar tarafından yapılmaktadır. Anlam ve fiili açıdan ise; hakaret, küçük düşürme, sürekli eleştirme ve gözdağı gibi pek çok başlık altında gerçekleşen mobbing, çalışanların maddi ve manevi zararlarına yol açmaktadır.

Sektörel açıdan bakıldığında, özellikle hizmet sektörü ve eğitim sektöründe çalışanlar daha fazla mobbing durumlarına maruz kalmaktadır. Hizmet sektöründe çalışanların direk müşteri ilişkisi nedeniyle daha sık mobbinge uğradıkları görülmektedir. Eğitim sektöründe ise, yoğun rekabet ve performans baskısı nedeniyle mobbing durumları daha sıklıkla yaşanmaktadır.

Pozisyonlar açısından değerlendirildiğinde ise, daha çok yönetici ve patrona bağlı olarak çalışanlar mobbinge maruz kalmaktadır. Bu pozisyondaki çalışanlar, performans baskısının yanı sıra yönetici veya patronlarının beklentilerine ve tutumlarına göre mobbing yaşayabilmektedirler.

Sonuç olarak, iş yaşamında mobbing durumlarının önlenmesi için öncelikle sektörler ve pozisyonlar dikkate alınarak önleyici tedbirler alınmalıdır. Çalışanların iş yerinde maruz kaldıkları psikolojik şiddetin önüne geçmek için özellikle hizmet ve eğitim sektöründe ve yönetici pozisyonlarında çalışanlara yönelik farkındalık yaratılmalı ve mobbingin gerçekleşmesine engel olabilecek düzenlemeler ve uygulamalar yapılmalıdır. Bu süreçte, işverenler, amirler ve yargı organlarının da çalışanların haklarını koruyucu ve adil davranmaları önem taşımaktadır.

Mobbing sürecinde yaşanan temel aşamalar nelerdir ve bu süreçte mağdurların yaşadıkları zorluklar nelerdir?

Mobbing Sürecinde Yaşanan Temel Aşamalar ve Mağdurların Yaşadıkları Zorluklar

Mobbing, işyerinde çalışanlar veya işveren tarafından meydana gelen psikolojik şiddet eylemlerine verilen isimdir. Bu süreçte mağdurların yaşadıkları temel aşamalar ve zorluklar psikolojik terör, saldırgan eylemler ve psikolojik baskı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Mobbing sürecinde yaşanan aşamalar aşağıda detaylı olarak açıklanmıştır.

1. Saldırgan Eylemler: Bu aşama, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya buna benzer özelliklerine saldırı ile başlamaktadır. Fert bu aşamada yaşadıklarıyla beraber durumu tanımlamaya çalışır.

2. Psikolojik Terör: Saldırgan eylemler aşamasıyla beraber ruhsal terör başlamış anlamına gelir. Bu davranışlar etken saldırganlık ve pasif saldırganlık olarak ikiye ayrılır. Mağdurlar, sürekli hedef alınarak, aşağılanarak ve yıpratılmak amacıyla yapılan eylemlere maruz kalırlar.

3. Psikolojik Baskı: Mobbing sürecinin ilerleyen dönemlerinde psikolojik baskıyla karşılaşılır. Hedefte olan birey, bir sebeple sürekli kötü muameleye tabi tutularak, işlerinin zorlaştırılması ve içine kapanık bir hale getirilmesi amaçlanır.

Mobbing sürecinde mağdurların yaşadığını zorluklar ise şu şekildedir:

1. İş ve Aile Yaşantısında Dengesizlik: Mobbing mağdurları, iş yerinde yaşadıkları bu zor durum ve baskılar nedeniyle iş ve aile yaşantılarında dengesizlik yaşarlar. Bu durum aile içinde de huzursuzluğa neden olabilir.

2. Zihinsel ve Ruhsal Sorunlar: Mobbing süreci boyunca mağdurlar zihinsel ve ruhsal çöküntüye uğrarlar. Bu durum, özellikle depresyon ve anksiyete gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

3. İş Başarısının Düşmesi: Mobbing sürecinde yaşanan psikolojik baskı ve terör, mağdurların iş performanslarının düşmesine ve iş tatmin seviyesinin azalmasına neden olur.

Sonuç olarak, mobbing sürecinde yaşanan temel aşamalar saldırgan eylemler, psikolojik terör ve psikolojik baskıdır. Bu süreç boyunca mağdurlar, iş ve aile yaşantısı dengesizliği, zihinsel ve ruhsal sorunlar ve iş başarısının düşmesi gibi pek çok zorluğa maruz kalırlar. Bu nedenle, iş yerlerinde mobbinge karşı önlem alınarak, mağdurların yaşadığı zorlukların önüne geçilmesi büyük önem taşımaktadır.

İşyerinde mobbing kavramı ilk kez hangi çalışmada ele alınmıştır ve bu kavramın ortaya çıkışında psikoloji ve insan kaynakları alanında hangi bilim insanları etkili olmuştur?

'Mobbing' kavramı ilk kez Carroll Brodsky'in 1976'da yazdığı 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitapta ortaya çıkmıştır. Bu kitapta, ağır iş koşulları incelenmiş olup, işyerinde yaşanan psikolojik şiddet kavramına özel bir bölüm ayrılmıştır. Fakat işyerinde psikolojik şiddeti ayrıntılı bir şekilde ele alan ilk bilim insanı ise Alman psikolog Heinz Leymann olmuştur. Leymann'a göre mobbing; bir veya birkaç kişinin, diğerine karşı sistematik ve duygusal zarar verici davranışlarda bulunmasıdır.

Psikoloji ve insan kaynakları alanındaki bu konseptin gelişiminde, psikolojik terör kavramını tanımlama ve buna dair saldırgan eylemler gibi temel aşamaların belirlenmesinde Leymann önemli bir rol oynamıştır. İşyerinde yaşanan baskı, ruhsal baskı, taciz ve cinsel taciz gibi olumsuz durumların yanı sıra, bu eylemleri gerçekleştiren kişilerin statüsü de ele alınmıştır; ister patron, amir, iş arkadaşı, ya da hizmet alan olsun, bu tür durumların maddi ve manevi zararları aynıdır.

İşyerindeki mobbing durumları, çalışanların huzursuzluk yaşamasına yol açmakta ve son yılların en önemli sorunlarından birisi olmuştur. Hem kamu kurumları hem de özel sektörde çalışanlar, bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenmekte ve dolayısıyla iş verimleri düşmektedir. Fiziksel ve psikolojik sağlığı olumsuz etkileyen bu durum, aynı zamanda çalışma ilişkilerini de aksatmaktadır.

Günlük hayatın önemli bir kısmını iş yerinde geçiren insanların bu konuda duyarlı olması ve mobbing'e karşı bilinçlenmesi gerekmektedir. İşyerlerinde bu tür durumların önüne geçilmesi ve huzurlu bir çalışma ortamının sağlanması için, adalet ve yargı organlarının da bu konuda adil ve düzenleyici bir rol oynaması gerekmektedir. Bu durum, işyerlerinde mobbing'in önlenmesi ve çalışanların haklarının korunması açısından büyük önem taşımaktadır.

İş yaşamında mobbingin etkileri ve önlenmesinde hangi stratejilerin etkili olduğu üzerine yapılan önemli araştırmalar ve makaleler nelerdir?

Mobbingin İş Yaşamında Etkileri

İş yaşamında mobbing, çalışanların ruhsal sağlığını etkilemekle kalmayıp, iş yerindeki genel verimliliği de azaltmaktadır. Alman psikolog Heinz Leymann'ın ayrıntılı bir şekilde ele aldığı mobbingin, etkileri ve nasıl engelleneceği üzerine yapılan araştırmalar çeşitli makalelerde yayımlanmıştır.

Brodsky ve Leymann'ın Öncü Çalışmaları

Caroll Brodsky, Taciz Edilmiş Çalışan isimli kitabında iş yerinde mobbing ifadesini ilk kez kullanmıştır. Leymann'a göre ise mobbing, duygusal yönde zarar verici davranışların periyodik olarak gerçekleştirilmesidir. Bu tanımlamalar, mobbing literatüründeki önemli çalışmalardır.

Mobbingin Önlenmesi Stratejileri

Mobbingin önlenmesi, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde çeşitli stratejiler gerektirir. Yıldırma faaliyetlerini belirlemek, saldırgan davranışları hafifletmek ve bu tür davranışlara direnmek için çalışanların ve yöneticilerin bilinçlendirilmesi gereklidir.

Mobbingin zararlarına karşı bilinçlendirme, çalışan haklarını adaletle düzenleyen kanunlar ve yargı organları için ayrıca önemlidir. Bu da demektir ki, yargı organları ve kanun koyucular, mobbingin önlenmesi stratejilerinin temel oyuncularıdır.

Sonuç

İş yerinde mobbing, çalışanların ruhsal sağlığı üzerinde derin etkiler bırakabilir ve genel iş verimliliğini düşürebilir. Bu soruna karşı etkili bir mücadele, yasal düzenlemeler ve çalışanların bilinçlendirilmesi gerektirir. Bu alanda daha fazla araştırma yapılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir.

Mobbingin tarihsel kökenleri nelerdir?

Mobbingın tarihsel kökenleri, çoğu zaman 19. yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. İlk olarak, 1803'te Prusya kralı Frederik II tarafından devlet kurumlarında kullanılan “münferit kötü muamele” olarak tanımlanan bir yönetim biçimi olarak ortaya çıkmıştır. 1920'lerde, almanya'da çalışanlar arasındaki ilişkileri inceleyen psikolog Kurt Lewin tarafından ortaya atılan “mobbing” terimi, 1930'ların sonlarına kadar sadece 'da kullanılmıştır. Ancak, 1970'lerde İsveç'te çalışanların içerideki baskı ve kötü muameleye maruz kaldıklarını ortaya çıkartan önemli bir çalışma yayınlanmıştır. Sonraki yıllarda, bu çalışma sayesinde, mobbing özellikle iş ortamlarında yaygın olarak kullanılan bir terim haline gelmiştir.

Mobbingin toplumsal ve psikolojik etkileri nelerdir?

Toplumsal etkiler:

- İşgücünün verimliliğinin düşmesi
- İş ortamında kaynaşma ve ekip çalışmasının zorlaşması
- İşteki işçilerin motivasyonunun düşmesi
- İşveren ve işçiler arasında güven kaybı
- İş ortamında öfke, suçlama ve çatışmaların artması

Psikolojik etkiler:

- Kişinin özgüvenini kaybetmesi
- İş yerinde olumsuz duygular
- Kişinin kendini üzgün, çaresiz ve yalnız hissetmesi
- Uykusuzluk, stres, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıkların artması
- Kişinin kendini kötü hissetmesi ve başarısızlık duygusu

Mobbinge karşı önlemler nelerdir?

1. İşyerinde Mobbinge Karşı Önlemler Alın: İşyerinde çalışanların her birinin haklarını korumak için kesin ve net kurallar koyun ve işyeri ortamının her zaman rahat ve güvenli olmasını sağlayın. Ayrıca, mobbingin önlenmesi için her çalışana eşit fırsatlar sunulmalı ve çalışanların önerilerine değer verilmelidir.

2. Çalışanların Mobbinge Karşı Eğitim Almalarını Sağlayın: Mobbinge karşı çalışanların eğitim almalarını sağlayarak, çalışanların bu konuda daha bilinçli olmalarını sağlayın.

3. Mobbinge Karşı Uygun Şikayet Yöntemleri Oluşturun: Çalışanların mobbing ile ilgili şikayetlerini rahatlıkla dile getirebilecekleri ve anonim olarak şikayet edebilecekleri uygun bir sistem oluşturun.

4. Mobbinge Karşı Uygun Disiplin Yöntemleri Uygulayın: İşverenler, güvenli ve ciddi bir çalışma ortamı sağlamak için mobbinge karşı uygun disiplin yöntemleri uygulamalıdır.

5. Ödüllendirme Sistemi Oluşturun: İşyerinde olumlu davranışların ödüllendirilmesi, mobbingin önüne geçmek için çok etkili bir yöntemdir.

Mobbing ilk ne zaman çıktı ve literatüre nasıl girdi?

Mobbing Kavramının Ortaya Çıkışı ve Literatüre Girişi

Mobbing, literatürde oldukça yeni bir kavram olup, ruhsal şiddet ve yıldırma eylemlerini içermektedir. İngilizce kökenli bu sözcük, yasaya aykırı ve şiddet içeren kalabalık anlamında kullanılmaktadır. Psikolojik terör ve yıldırma ile eş anlamlı olan mobbing, işyerlerinde çalışanlar veya işverenler tarafından gerçekleştirilen ruhsal atakları ifade eder ve son yıllarda önemli bir problem haline gelmiştir. Bu nedenle, mobbing'in psikolojik şiddet olarak kabul edilmesi artık kaçınılmaz hale gelmiş ve literatürde sıklıkla yer almaya başlamıştır.

İlk Kullanım: Caroll Brodsky ve 'Taciz Edilmiş Çalışan'
İşyerinde mobbing kavramını ilk olarak Caroll Brodsky, 1976 yılında yazdığı 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitabında kullanmıştır. Kitapta, iş yerinde yaşanılan psikolojik şiddetin incelenmesine özel bir bölüm ayrılmıştır.

Heinz Leymann ve Ayrıntılı İnceleme
Alman psikolog Heinz Leymann ise, iş yerinde psikolojik şiddeti ayrıntılı bir şekilde ele alan ilk kişi olmuştur. Leymann'a göre mobbing, 'Her gün veya birkaç ay süre ile sistemli olarak, birinin ya da kimi zaman birkaç bireyin bir diğerine, duygusal yönden zarar verici davranışlarda bulunmasıdır.' Bu tanımlama, saldırgan eylemler ve psikolojik baskı gibi başlıca unsurları içermektedir.

Mobbing Sürecinin Aşamaları
Mobbing süreci, genellikle bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine ve fiziksel görünümüne yönelik saldırılar ile başlar. Birey, bu sürecin başında yaşadıklarını tanımlamaya çalışır. Saldırgan eylemler aşamasında ise, bireyler aktif ve pasif saldırganlık şeklinde davranışlar sergilemeye başlar ve bu durum, iş yerindeki verim ve çalışanların sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.

Sonuç olarak, mobbing kavramının literatüre girişi ve incelenmeye başlanması, iş yaşamındaki psikolojik şiddetin önemsenmesi ve bu konuda farkındalığın artması açısından büyük önem taşımaktadır. Gerek işverenlerin, gerekse çalışanların bu konuda bilinçlenmeleri, iş yerindeki verim ve çalışanların ruhsal sağlıklarının korunması için önemlidir.

Mobbingin üç türü nedir ve bu türler arasındaki temel farklar nelerdir?

Mobbing Türleri ve Farkları

Mobbing, psikolojik şiddet ve rahatsız edici davranışlar olarak tanımlanmaktadır. İşyerinde yaşanan bu durum, çalışanların ve işverenlerin karşı karşıya geldiği önemli sorunlardan biridir. Mobbingin üç temel türü ve bu türler arasındaki farklar aşağıda açıklanmaktadır.

1. Psikolojik Baskı

Psikolojik baskı, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine veya fiziksel görünümüne yönelik yapılan saldırılar ve yıldırma eylemleri ile ortaya çıkmaktadır. Bu aşamada, mağdur durumu tanımlamaya ve başa çıkmaya çalışırken, saldırganlar baskıyla mağdurun iş performansını ve psikolojik sağlığını olumsuz etkilemeye çalışır.

2. Saldırgan Eylemler

Bu türde, mobbing ruhsal terör şeklinde görülür ve etkin saldırganlık ile pasif saldırganlık olarak iki alt kategoriye ayrılır. Aktif saldırganlık, açık bir şekilde mağdura zarar verme amacıyla yapılan eylemleri içerirken, pasif saldırganlık ise mağduru küçük düşürücü ve olumsuz davranışlar ile yıldırmayı amaçlamaktadır.

3. İş Yerinde Taciz ve Cinsel Taciz

İş yerinde yaşanan bu tür mobbingde, mağdur çalışan üzerinde baskı, ruhsal şiddet ve cinsel taciz şeklindeki duygusal saldırılar gerçekleştirilir. Bu durumda, patron, amir, iş arkadaşı veya hizmet alanlar tarafından yapılan saldırılar iş yerini ve çalışanın sağlığını olumsuz yönde etkilemekte ve iş verimini düşürmektedir.

Sonuç olarak, mobbingin üç türü arasındaki temel farklar, bu eylemlerin şekil, sebep ve düzeyde farklılık göstermesidir. Mobbingin psikolojik, fiziksel ve iş ile ilgili boyutları göz önünde bulundurularak bu sürece karşı mücadele etmek ve mağduriyetleri önlemek adına alınması gereken önlemler arttırılmalıdır.

Mobbing nasıl ortaya çıkar ve bu süreçte hangi aşamalar yaşanmaktadır?

mobbing nedenleri ve Süreci

Mobbing kavramı, çalışma yaşamında yaşanan ruhsal şiddet ve yıldırma eylemlerini ifade eden önemli bir sorundur. İlk kez Caroll Brodsky tarafından 1976 yılında kullanılsa da, iş yerinde psikolojik şiddeti ayrıntılı inceleyen Alman psikolog Heinz Leymann bu konuda öncü sayılmaktadır. Mobbing süreci tanımlama, saldırgan eylemler ve psikolojik baskı gibi başlıca aşamalardan oluşmaktadır.

Tanımlama Aşaması

Mobbing sürecinin ilk aşaması olan tanımlama aşamasında, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya benzer özelliklerine saldırı gerçekleşmektedir. Bu aşamada birey, yaşadıkları ile birlikte durumu tanımlamaya çalışır.

Saldırgan Eylemler Aşaması

İkinci aşama olan saldırgan eylemler aşamasında, ruhsal terör başlamış anlamına gelmektedir. Bu davranışlar etken saldırganlık ve pasif saldırganlık olarak iki kategoriye ayrılmaktadır. Etken saldırganlık, doğrudan zarar verici ve yıkıcı eylemleri içerirken, pasif saldırganlık ise dolaylı ve gizli zarar verici yöntemleri kapsar.

Psikolojik Baskı Aşaması

Son aşama olan psikolojik baskı aşamasında, mobbinge maruz kalan birey üzerinde sürekli ve sistematik bir baskı uygulanarak, onun iş hayatında başarısız olmasına ve hatta istifaya zorlanmasına neden olunur. Bu baskı süreci, bireyin çalışma ortamındaki diğer kişiler tarafından da desteklenebilir veya sahiplenilebilir.

Mobbingin Ortaya Çıkma Nedenleri

İş yaşamında mobbingin ortaya çıkması; rekabet, kar baskısı ve hırslar gibi faktörlerden kaynaklanmaktadır. İş yerinde geçen zamanın büyük öneme sahip olduğu günümüzde, bireylerin iş arkadaşları ile daha fazla vakit geçirmeleri ve çalışma ortamlarındaki gerginlikler mobbingin temel nedenlerindendir. Ayrıca, kamu kurumları ve özel sektördeki çalışma ilişkilerinin ve işverenlerin uygun düzenlemeler yapmaması, çalışanların haklarının korunamaması da bu sorunun ortaya çıkmasına katkıda bulunmaktadır.

Sonuç olarak, mobbing süreci yaşamının önemli bir kısmını iş yerinde geçiren bireyler için ciddi maddi ve manevi zararlara neden olan, karmaşık ve kapsamlı bir sorundur. Bu süreç, tanımlama, saldırgan eylemler ve psikolojik baskı aşamalarından oluşmakta ve bireyin çalışma hayatını olumsuz yönde etkileyerek verimliliğini düşürmektedir. Mobbingin önlenmesi ve çözümü için işverenler, yöneticiler ve yargı organlarının daha etkin ve adil düzenlemeler yapması gerekmektedir.

Mobbingin farklı biçimleri nelerdir?

1. Fiziksel Mobbing: Fiziksel saldırılar, tehditler veya tacizler.

2. Psikolojik Mobbing: Aşağılayıcı ve küçültücü sözler, hakaretler, her konuda aleyhinize konuşmak gibi sözel saldırılar.

3. Toplumsal Mobbing: Sosyal çevreleri kullanarak tahkir etmek, gülmek, hakaret etmek gibi toplumsal saldırılar.

4. Veri Mobbingi: Kişisel bilgileri kötüye kullanmak, özel mesajlarını açıklamak gibi veri saldırıları.

5. İş Mobbingi: İşyerinde bazı kişileri küçük düşürmek, her işi onlara vermek gibi kişiler arası saldırılar.

6. Teknolojik Mobbing: Sosyal medyayı kötüye kullanmak, arkadaşlarınızın profillerini hacklemek gibi teknolojik saldırılar.

Mobbingin önlenmesi için ne gibi önlemler alınmalıdır?

1. İşverenler, çalışanlar arasındaki ilişkileri geliştirmek için etkinlikler düzenlemeli ve çalışanların arasındaki çatışmalara çözüm bulmalarına yardımcı olmalıdır.

2. İşverenler, çalışanlar arasındaki diyalogu teşvik etmeli ve çalışanların yaşadıkları sorunlarını ve endişelerini anlamalıdır.

3. İşverenler, çalışanların sorunlarını çözmek ve uygun davranışı desteklemek için çalışanların katılımını teşvik etmelidir.

4. İşverenler, çalışanların mobbing konusunda bilinçlendirilmesini sağlamalıdır.

5. İşverenler, mobbing eylemlerini yaptıklarının farkında olan çalışanların cezalandırılmasını sağlamalıdır.

6. İşverenler, çalışanlarını mobbing hakkındaki kuralları öğrenmelerini ve uygulamalarını sağlamalıdır.

7. İşverenler, çalışanların şikayetlerini ciddiye almalı ve çözüm bulmalıdır.

8. İşverenler, mobbing olaylarının önlenmesi için en uygun ortamı sağlamalıdır.

Mobbingin önlenmesi için çalışanların ne gibi sorumlulukları vardır?

Çalışanların mobbingi önlemek için birçok sorumluluğu vardır. Öncelikle, çalışanlar bilinçli olmalı ve çalışma ortamında diğer çalışanların davranışlarını ve duygularını önemsemelidir. İş arkadaşları arasında saygı ve anlayışlı olmalı, birbirlerine dürüst olmalı ve herhangi bir şeyden şikayet etmeden önce diğer tarafın açıklamasını dinlemelidir. Ayrıca, herhangi bir mobbinge maruz kalma durumunda, liderlik veya kurumsal iletişim ekibi ile iletişime geçerek durumu anlatmalıdırlar.