Ekonomist Nedir? Ne İş Yapar? Ne Kadar Maaş Alır?

Ekonomistler çeşitli alanlara bakarak, çok sayıda faktörden etkilenen ekonomik süreçleri anlamaya ve öngörmeye çalışırlar. Ekonomistler, dünya ekonomisinin genel durumu üzerinde çalışabilir ve ülkelerin ekonomik politikalarını tasarlayabilir; insanların iş, kazanç ve harcama davranışlarını anlamaya çalışabilir ve kamu harcamalarının etkilerini inceleyebilir; mevcut ekonomik durumu ve trendleri analiz edebilir; çevresel ve sosyal etkilerin ekonomik etkilerini inceleyebilir; ve uluslararası ticaret ve finansal sistemleri anlayabilirler.

Ekonomistlerin çalışmalarının sonuçları ekonominin ve piyasaların farklı yönlerinin tahmin edilmesi, politikaların oluşturulması ve ekonomik risklerin azaltılması gibi farklı konulara ışık tutabilir. Ayrıca, ekonomistlerin çalışmaları ekonominin gelişmesi için yönlendirme sağlayarak, ülkelerin kalkınma planlarının oluşturulmasına yardımcı olabilir.

Ekonomistlerin çalışmaları, ekonomiye katkıda bulunmak, çözümler sunmak ve ülkelerin büyümesini hızlandırmak için kullanılır. Ekonomistler, ülkelerin vergi politikalarını, para politikalarını, ticaret politikalarını ve diğer ekonomik konularını araştırarak politikacıların kararlarını destekler. Ekonomistlerin çalışmaları, toplumun farklı kesimlerine ve ekonomiye katkıda bulunmada önemli bir rol oynar. Ekonomistler, ekonominin istikrarını ve büyümesini sağlayacak çözümleri geliştirmek için çalışırlar. Ayrıca, ekonomistlerin çalışmaları insanların yaşam standartlarının, iş olanaklarının ve toplumsal iyileşme için çalışmaların desteklenmesine yardımcı olur.

Ekonomistlerin Kamu ve Özel Sektördeki Çalışmaları

Ekonomistler, diğer adıyla iktisatçılar, televizyon ve internet ortamlarının dışında kamu ve özel sektörlerde de önemli çalışmalar yürütürler. Bu çalışmaların birçoğu, ekonomik kalkınma, istihdam, enflasyon ve faiz oranları gibi konularda gerçekleştirilmektedir. Aynı zamanda ekonomistler, sağlık, eğitim, çevre, şehircilik gibi alanlarda karar alınmasına yardımcı olmaktadırlar. Bu yazıda, ekonomistlerin bu alanlardaki çalışmalarını inceleyeceğiz.

Ekonomik Kalkınma ve İstihdam

Ekonomistler, ülkelerin ekonomik kalkınma düzeylerini belirleyen faktörleri analiz ederek, özellikle istihdam yaratma konusunda stratejiler geliştirirler. Bu süreçte, istihdamı artırıcı politikalar geliştirmekte ve kamu ve özel sektöre uygun projeler sunmaktadırlar. Aynı zamanda, ekonomik kalkınma için gerekli olan kaynakların ve teşviklerin belirlenmesine ve yönetilmesine de katkı sağlarlar.

Enflasyon ve Faiz Oranları

Ekonomistler, enflasyon ve faiz oranları gibi makroekonomik göstergeleri analiz ederek, para politikalarının etkinliğini değerlendirirler. Bu noktada, merkez bankaları ve diğer mali kurumların politika ve uygulamalarını analiz ederken, hükümetlere ve özel sektöre yönelik öneriler geliştirerek, uygun mali kararlar alınmasına yardımcı olurlar.

Sağlık, Eğitim ve Çevre

Ekonomistler, sağlık, eğitim ve çevre gibi sosyal konularda da önemli çalışmalar yaparlar. Bu alanlarda, bütçe ve kaynakların nasıl kullanılması gerektiği konusunda analizler yaparak, sektörel politikalar ve stratejilerin oluşturulmasına ve uygulanmasına katkı sağlarlar. Ayrıca, bu konularda kamu ve özel sektörün işbirliği ve koordinasyonunu sağlamaya yönelik öneriler geliştirerek, daha etkin ve verimli çalışmaların yapılmasını desteklerler.

Şehircilik ve Yönetim

Ekonomistler ayrıca şehircilik ve yönetim alanlarında da değerli çalışmalar yürütürler. Şehirlerin ekonomik yapısını ve kalkınmasını incelerken, şehirleşme sürecinin ekonomik getirilerini ve maliyetlerini değerlendirirler. Yapılan bu analizler sayesinde, şehir planları ve projelerinin ekonomik açıdan sürdürülebilir olması konusunda kamu ve özel sektöre rehberlik ederler.

Sonuç olarak, ekonomistler, ekonomi alanında uzman kişiler olarak, bu ve benzeri konular üzerinde çalışmalar yaparak, toplumun yaşadığı sorunların çözümüne katkı sağlarlar. Kamu ve özel sektöre sunulan değerli öneriler ve analizler sayesinde, ekonomi politikaları ve uygulamalarında daha sağlıklı kararlar alınmasını mümkün kılarlar.

Ekonomistlerin Ekonomik Sorunlara Çözüm Üretim Süreci

Ekonomistler, genellikle ekonomi konularında gelişmiş uzmanlık ve bilgiye sahip olan profesyonellerdir. Toplumsal ekonomik sorunların çözüm süreçlerine aktif katılım sağlarlar ve bu sorunlara karşı analizler ve stratejiler geliştirirler. Ancak, bu ekonomistlerin nasıl aktif bir şekilde ekonomik sorunlara çözüm ürettiği konusu, çoğu zaman ayrıntılı bir incelemeyi gerektirir.

Ekonomistler, toplumsal ekonomik sorunların belirlenmesinde ve bu sorunları çözecek çözümlerin geliştirilmesinde etkili olabilirler. Verileri toplayıp analiz ederek, ekonomik trendler ve durumlar hakkında bilgi sağlarlar. Bu bilgi, toplumun ekonomik sorunlarını anlamak ve çözmek için gerekli stratejileri belirlemek için kullanılır.

Ekonomistler ayrıca, hükümet politikalarının ve özel sektör kararlarının analiz edilmesinde de etkili olabilirler. Bu analizler, kararları daha etkili bir şekilde yönlendirmek ve daha iyi sonuçlar elde etmek için kullanılabilir. Ayrıca, ekonomistler genellikle ekonomik konularda eğitim verir ve genel halkın ekonomik bilincini artırmak için çeşitli platformlarda bilgi paylaşırlar.

Bu bakımdan, ekonomistlerin ekonomik sorunlara çözüm üretme sürecinde etkin oldukları son derece açık bir gerçektir. Onlar, toplumun ekonomik durumunu analiz eder, çözümler önerir ve doğru politika kararlarının alınmasını ve etkin bir şekilde uygulanmasını sağlarlar. Bu durum, onların toplum açısından önemli bir rol oynadığını ve ekonomik süreçlerin etkin bir şekilde yönetilmesinde önemli olduğunu göstermektedir. Günlük hayatta karşılaşılan ekonomik sorunlara bilimsel ve pratik çözüm önerileri sunarak, toplumun ekonomik refahına katkıda bulunmaktadırlar.

Ekonomistlerin Bilgi Sağlamak için Kullandıkları Ekonomik Teoriler ve Analiz Yöntemleri

Ekonomistler, ekonomik sorunları değerlendirebilme, analiz yapabilme ve yönetimlere ekonomi politikalarının şekillendirilmesinde yardımcı olma yeteneğine sahip profesyonellerdir. Ekonomistlerin bu kapasiteleri, elde ettikleri bilgileri işlemek ve analiz etmek için kullandıkları ekonomik teoriler ve analiz yöntemlerinden kaynaklanmaktadır.

Ekonomik Teoriler

Ekonomistlere ekonomik sorunların nedenlerini ve çözüm yollarını belirlemelerinde yardımcı olan bir dizi ekonomik teori vardır. Mikroekonomi ve makroekonomi ayrımı burada önemli bir yer tutmaktadır. Mikroekonomi tek bir birey veya firma seviyesinde ekonomik kararları incelemekte iken, makroekonomi ise genel ekonomiyi, genel fiyat seviyesini, geliri ve istihdamı incelemektedir.

Ekonomik Analiz Yöntemleri

Bir ekonomist, ekonometri, istatistiksel analiz, doğrusal programlama, oyun teorisi ve risk analizi gibi bir dizi yüksek düzeyde kantitatif analiz tekniğini kullanabilir. Bu analiz araçları, ekonomistlere ekonomik trendleri belirlemesinde, ekonomik verileri analiz etmesinde ve ekonomik politikaların potansiyel etkilerini değerlendirmesinde yardımcı olur.

Ekonomistlerin Bilgi Sağlamak için Rolü

Bu denli bilgiyi işlemek ve çözümleme yeteneğine sahip olmaları, ekonomistlerin kamu ve özel sektörde büyük bir rol oynamasını sağlar. İktisadi bir sorunun ne olduğunu anlamak ve uygun çözüm önerilerini geliştirmek için bu araçları kullanabilirler. Ayrıca, ekonomistler toplumu bilgilendirebilir ve ekonomik konular hakkında daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olabilirler.

Sonuç olarak, ekonomistlerin bilgi sağlamak için kullandıkları ekonomik teoriler ve analiz yöntemleri, onların topluma, iş dünyasına ve politika yapıcılara değerli kavrayışlar ve öneriler sunabilme yeteneğini oluşturur. Bu yetenekler, hayati ekonomik kararlar alırken önemli bir rehber oluşturur. Bu nedenle, ekonomistlerin bilgi sağlamak için kullandıkları yöntemleri anlamak, ekonomi ve finans alanında daha bilinçli kararlar almak için çok önemlidir.

Ekonomistlerin maaşları farklı faktörlere bağlı olarak önemli değişkenlikler gösterir. Bu faktörlerden ilki, ekonomistin çalışma alanıdır. Örneğin, kamu sektöründe görev yapan ekonomistlerin maaşları genellikle özel sektörde çalışan meslektaşlarından daha düşük olabilir. Bunun sebebi, kamu sektörünün genelde daha az risk getirirken, kar marjının da daha düşük olmasıdır. Ayrıca özel sektörde görev yapan ekonomistlerin performansa dayalı ek prim ve bonuslara erişim imkanları bulunmaktadır.

İkinci bir faktör ise ekonomistin eğitim düzeyidir. Lisans, yüksek lisans veya doktora derecesine haiz olmak, ekonomistin uzmanlık alanını ve dolayısıyla maaşını doğrudan etkileyebilir. Yüksek bir eğitim seviyesi, daha kompleks ve yüksek nitelikli görevlerin üstlenilmesine olanak sağlar. Bu da genellikle daha yüksek maaşlı işleri beraberinde getirir.

Üçüncü bir etken ise ekonomistin deneyimi ve kariyerindeki pozisyonudur. Tecrübe, her meslekte olduğu gibi, ekonomistlerin maaşını da önemli ölçüde etkiler. Nispeten daha genç ve deneyimsiz bir ekonomistin maaşı, sektörde uzun yıllar çalışmış bir ekonomistinkinden daha düşük olabilir. Ayrıca üst düzey bir pozisyona sahip olmak da doğru orantılı olarak daha yüksek bir maaşı beraberinde getirir.

Sonuç olarak, ekonomistlerin maaşlarının ne kadar değişkenlik gösterdiği sorusuna verilecek yanıt, ekonomistin eğitimi, deneyimi ve geçmişi gibi birçok farklı faktöre bağlıdır. Bu nedenle, genel bir yanıt vermek oldukça zordur. Ancak, genel trend olarak, ekonomistlerin maaşlarında belirgin bir değişkenlik olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca ekonomi bilim dalının gelişen ve değişen doğası gereği, ekonomistlerin maaşlarının da zaman içinde değişkenlik göstermesi beklenir. Ekonomistler, ekonomik çevremizin sürekli değişen dinamiklerini anlamak ve yönetmek için hayati bir rol oynarlar. Dolayısıyla, ekonomistlerin maaşları da bu değişen çevrenin bir yansıması olacaktır.

Ekonomist veya iktisatçı olmak için hangi bölümlerden mezun olmalıyız?

Söz konusu ekonomi olduğunda, birçok kişi anında “ekonomi” veya “iktisat” bölümünden mezun olmanın gerekip gerekmeyeceğini merak eder. Ancak bu, her zaman geçerli bir kural değildir. Ekonomist veya iktisatçı olabilecek bölümlerin çeşitliliği, ekonomi alanının ne kadar geniş bir disiplin olduğunu göstermektedir.

Ekonomi Bölümü: Tabii ki ekonomi bölümü, ekonomist veya iktisatçı olmayı hedefleyen kişiler için en sık seçilmiş olan bölümlerden biridir. Bu bölümden mezun olan kişiler, ekonominin hem mikro hem de makro seviyelerindeki işleyişini, ekonominin birçok farklı alt bölümünü ve ekonomik teorileri derinlemesine öğrenme fırsatına sahip olurlar.

İşletme Bölümü: İşletme bölümünden mezun olan kişiler de ekonomist olabilirler. İşletme bölümü, genellikle ekonomi ile yakından ilişkili olduğundan, bu bölümden mezun olan kişiler genellikle bir işletmenin veya şirketin ekonomik işleyişini anlamada oldukça beceriklidirler. Bu, onları ekonomist veya iktisatçı olarak çalışmaya çok uygun kılar.

İktisat Bölümü: İktisat bölümünden mezun olan bir kişi, doğrudan ekonomist veya iktisatçı olabilir. İktisat alanındaki çalışmalar genellikle ekonomi teorisinin uygulamaları ve ekonomik analizler üzerinde yoğunlaşır. Bu bölüme giren öğrenciler, genellikle toplam üretim, tüketim, dağıtım vb. konularında geniş ve derin bilgiye sahip olurlar.

Matematik Bölümü: Matematik, ekonominin temelini oluşturan bir disiplindir. Bu nedenle, matematik bölümünden mezun olan kişiler de ekonomist olabilirler. Matematik, özellikle ekonomik modellerin ve teorilerin oluşturulması ve anlaşılması için oldukça önemlidir. Ekonomi, genellikle sayısal verilere dayalı olarak yorumlanır ve matematik bölümünden mezun olan bir kişi bu verileri anlama konusunda oldukça yetenekli olacaktır.

İstatistik Bölümü: Ekonomi, büyük ölçüde istatistiksel verilere dayanır. Bu nedenle, istatistik bölümünden mezun olan bir kişi, ekonomik verilerin analizi konusunda genellikle oldukça yeteneklidir ve bu yetenek ekonomist veya iktisatçı olmayı hedefleyen kişiler için büyük bir avantaj sağlar.

Bu bölümlerin yanı sıra, Siyaset Bilimi, Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler gibi bölümlerde de ekonomi üzerine yoğunlaşan dersler bulunmaktadır ve bu bölümlerden mezun olan kişiler de ekonomist ya da iktisatçı olabilirler. Özellikle son yıllarda veri bilimi ve bilgisayar bilimleri bölümünden mezun olanların da ekonomist olarak çalıştığını görmekteyiz. Sonuç olarak, ekonomist ya da iktisatçı olmak için farklı bölümlerden mezun olabilirsiniz. En önemlisi, hangi bölümde olduğunuzdan ziyade, ekonomiye olan ilgi ve bu alanda edineceğiniz bilgilerdir.

Ekonomistlerin akademik eğitim süreçleri aslında bir dizi adımdan oluşur. Temel eğitim süreci genellikle dört yıllık lisans programını içerir. İktisat fakültesi bünyesinde yer alan bu programda öğrenciler, genel ekonomi teorisi, matematik, istatistik ve benzeri dersler alırlar. Lisans eğitiminin ardından, birçok ekonomist yüksek lisans veya doktora programına devam eder. Bir yüksek lisans programı genellikle bir ila iki yıl, bir doktora programı ise genellikle beş yıl kadar sürer. Bu süre zarfında, öğrenciler, makroekonomi, mikroekonomi, ekonometri ve iktisadi düşünce tarihine dair daha ileri düzeyde bilgi edinirler.

Yüksek lisans ve doktora programları, öğrencilere araştırma ve analitik düşünme yetenekleri kazandırır, genellikle bir tez ya da araştırma projesi gerçekleştirmelerini gerektirir. Bu süre zarfında öğrenciler aynı zamanda ekonometri, matematiksel modelleme ve istatistiksel analiz gibi teknik becerileri de geliştirirler.

Yüksek lisansın ardından birçok ekonomist, kendi uzmanlık alanlarında yoğunlaşmak için daha ileri düzeyde eğitim almayı seçer. Bu ihtisas genellikle alanlarında belirli bir konuya yoğunlaşan doktora programları ile kazanılır. Doktora programları genellikle dört ila altı yıl arasında tamamlanır ve bu süre zarfında öğrenciler genellikle belirli bir araştırma projesi üzerinde çalışır ve doktora tezini hazırlarlar.

Sonuç olarak ekonomistlerin akademik eğitim süreci, genellikle lisans eğitimi ile başlar ve yüksek lisans veya doktora ile devam eder. Bu süreçte, ekonomistler kendi uzmanlık alanlarında derinlemesine bilgi edinirler ve analitik, araştırma ve teknik becerilerini geliştirirler. Her ne kadar süreç kişiye ve programına bağlı olarak değişiklik gösterebilse de, genelde bu eğitim süreci en az sekiz ila on iki yıl arasında sürmektedir.

Ekonomist Mesleği Nedir?

Ekonomist, ekonomi alanında çalışan ve ekonomik verileri inceleyip analiz eden uzmanlardır. Bu meslek, küresel ve yerel ekonomik süreçleri anlama ve gelecekteki eğilimleri tahmin etme yeteneği üzerine kuruludur.

Eğitim Gereksinimleri

Ekonomist olabilmek için genellikle lisans düzeyinde ekonomi eğitimi almak gerekmektedir. Ekonomi bölümü mezunları, finans, işletme ve istatistik gibi alanlarda da faaliyet gösterebilirler. Yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim, ekonomistlerin uzmanlık alanlarını genişletir ve akademik kariyer yapmalarına olanak sağlar.

Çalışma Alanları

Ekonomistler, kamu sektöründe (Merkez Bankası, Bakanlıklar vb.) ve özel sektörde (bankalar, danışmanlık şirketleri, finansal kurumlar vb.) çalışabilirler. Ayrıca, uluslararası kuruluşlarda (Dünya Bankası, IMF, OECD gibi) ve üniversitelerde görev alabilirler.

Görevleri ve Sorumlulukları

Ekonomistlerin başlıca görevleri, ekonomik veri toplama, bu verileri analiz etme ve elde ettikleri bilgilere dayalı politika ve strateji öneri sunmaktır. Ayrıca, ekonomik raporlar hazırlamak, ekonomik süreçleri ve eğilimleri incelemek ve özel sektörde finansal planlamalar yapmak gibi sorumlulukları da bulunmaktadır.

Beceriler ve Yetenekler

Başarılı bir ekonomist olabilmek için analitik ve problem çözme yetenekleri, iyi iletişim ve sunum becerileri, ekonomik teoriler ve modellere hakimiyet ve istatistiksel analiz bilgisi gerekmektedir. Ekonomistlerin, güncel ekonomik ve politik gelişmeleri yakından takip etmeleri ve yazılı ve sözlü olarak ifade edebilecekleri iş analizini yürütmeleri önemlidir.

Kariyer Fırsatları ve İş İmkanları

Ekonomistlerin, kariyer fırsatları ve iş imkanları son yıllarda gittikçe genişlemekte olup, faktörün arkasında globalleşen dünya ve teknolojik gelişmeler bulunmaktadır. Ekonomistler, bu sebeplerle şirketlere, devlet kurumlarına ve kendi alanlarında başarılı olmak için yüksek talep görebilirler.

Ekonomistlerin Çalışma Alanları

Ekonomistler, öncelikle kamu ve özel sektörde çok çeşitli alanlarda çalışma fırsatına sahiptir. Kamu sektöründe, ekonomistler devletin ekonomi politikalarının oluşturulması ve uygulanmasında görev alır. Özel sektörde ise, şirketlerin ekonomik durumlarını analiz ederek, finansal hedeflere ulaşmalarına katkı sağlarlar.

Üniversite ve Araştırma Kurumlarında Görev

Ekonomistler, üniversite ve araştırma kurumlarında öğretim üyesi, araştırmacı veya danışman olarak çalışabilirler. Bu alanda çalışan ekonomistler, makro ve mikro ekonomi, para politikaları, uluslararası ticaret gibi konularda yeni teoriler geliştirerek ekonomik bilgi birikimine katkı sağlarlar.

Finansal Kuruluşlar ve Kredi Derecelendirme Ajansları

Ekonomistler, bankalar, yatırım şirketleri, sigorta firmaları gibi finansal kuruluşlarda istihdam edilir. Bu tür kuruluşlarda çalışan ekonomistler, finansal risk analizleri yaparak, kurumların kararlarını yönlendirir. Ayrıca kredi derecelendirme ajanslarında ekonomistler, ülkeler ve şirketlerin kredi risklerini değerlendirir.

Medya ve Yayıncılık Sektöründe Faaliyet Gösterme

Ekonomistler, medya ve yayıncılık sektöründe düşünce kuruluşlarında, gazete ve dergilerde yazılarıyla bilgi paylaşarak toplumu bilgilendirebilirler. Bu tür çalışanlar, ekonomik konuları güncel ve kolay anlaşılır bir dilde anlatarak, ekonomik konular hakkında toplumun fikir sahibi olmasını sağlar.

Uluslararası Organizasyonlarda Çalışma İmkanı

Ekonomistler, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu gibi uluslararası organizasyonlarda görev alarak, küresel ekonomik sorunlar hakkında çalışabilirler. Bu tür görevlerde, ekonomistler bir ülkenin veya bölgenin ekonomik ve sosyal kalkınmasında belirleyici bir rol oynarlar.

Sonuç olarak, ekonomistlerin çalışma alanları oldukça çeşitlidir ve bu alanlarda kariyer yapmak isteyen kişiler, kendilerine uygun bir meslek grubunda faaliyet gösterebilirler. Başarılı bir ekonomist olmak için, sürekli gelişim ve güncel ekonomik konulara hakim olma yönünde çaba göstermek gerekmektedir.

Ekonomist Olmak İçin Gerekli Eğitim

Ekonomist olmak isteyen bireylerin öncelikle, üniversitelerin İktisat, İşletme, İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri gibi bölümlerinden mezun olmaları gerekmektedir. Bu alanlarda lisans düzeyinde eğitim alarak, ekonomi teorileri, finansal sistemler ve analiz becerileri gibi temel bilgi ve becerilere sahip olunur.

Üniversite Seçimi ve Ekonomi Bölümü

Başarılı bir ekonomist olma yolunda, güçlü ve prestijli bir üniversite seçmek, mezuniyet sonrası iş imkanları ve kariyer gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, seçilecek bölümün akreditasyonu ve eğitim kalitesi göz önünde bulundurulmalıdır.

Yüksek Lisans ve Doktora Eğitimleri

Ekonomistlik mesleğinde ileri düzeyde uzmanlaşmak ve akademik kariyer yapmak isteyenler, yüksek lisans ve doktora eğitimlerine yönelmelidir. Bu eğitimlerle, bilimsel araştırmalar yapıp analitik düşünme becerilerini geliştirerek, konularında uzmanlaşırlar.

Yabancı Dil Bilgisi

Ekonomi disiplini, küresel ekonomi ve iş dünyasıyla sürekli etkileşim halinde olduğundan, ekonomist adaylarının İngilizce başta olmak üzere, uluslararası alanda geçerli olan diğer dilleri de öğrenmeleri önemlidir. Bu sayede, uluslararası ekonomi literatürünü takip edebilir ve geniş kariyer imkanlarına erişebilirler.

Staj ve İş Deneyimi

Teorik bilgi ve becerilerin yanı sıra, ekonomist olma yolunda staj ve iş deneyimine önem verilmelidir. Çeşitli sektörlerde ve özellikle finans kuruluşlarında edinilen iş deneyimi, mezuniyet sonrası iş bulma sürecinde büyük avantaj sağlar.

Sertifika ve Eğitim Programları

Ekonomist adayları, üniversite eğitimleri sürecinde alanlarıyla ilgili sertifika ve eğitim programlarına katılarak, kariyerleri için değerli olan ek beceriler kazanabilirler. Özellikle finans, analiz ve istatistik gibi konularda alınan eğitimler, iş piyasasında öne çıkmak için önemli bir fark yaratır.