Basım; yazı, metin ve fotoğraf gibi ögelerin daha çok kağıt gibi yüzeylere basılıp çoğaltılması işine verilen addır. Kitaplar, gazeteler, dergiler, ambalajlar basımı yapılan ürünlerden bazılarıdır. Basım sanayii de teknolojiyle birlikte gelişmiş, değişmiştir. Bu değişiklik basım konusundaki eğitimlere de yansımıştır.
Basım teknolojileri alanında üniversitelerde farklı bölümler bulunur. Özellikle 2 yıllık ön lisans programlarının sayısı oldukça fazladır. Ancak 4 yıllık lisans bölümü tektir: Basım Teknolojileri.
Basım teknolojileri bölümü nedir? Hangi Üniversitede bulunur? iş imkanları nelerdir? Bu yazıda basım teknolojileri bölümüyle ilgili merak edilen bütün soruları cevaplamaya çalışacağız. İlk sorunun cevabıyla başlayalım.
Basım Teknolojileri Bölümü Nedir?
Basım teknolojileri, sadece Marmara Üniversite’sinde bulunan lisans bölümüdür. İlk öğrencilerini 2014 yılında almıştır. Basım sektöründe; sorunlarını çözecek, üretimi yapacak, alanla ilgili teknolojik gelişmeleri takip eden mezunlar yetiştirir.
Bölümün amacı, basım teknolojileriyle ilgili uluslararası standartlara göre proje hazırlayabilecek, hazırladığı projeleri hayata geçirecek, üretim sürecinde karşılaşılan problemleri çözebilecek uzmanlar mezun eder. Eğitimler de bu amaç ve hedef doğrultusunda verilir.
Bölümün basım sanayi ile ilişkileri iyidir. Sektör temsilcilerinin isteği üzerine üçüncü sınıfta bir dönem boyunca iş yeri eğitimi alınır. Bu eğitimle öğrenciler sektörü yakından tanır ve deneyim kazanır.
Basım Teknolojileri Bölümünün temeli 2016 yılında kapanan Matbaa Eğitimi Bölümü’dür. Bölümün fiziki altyapısı basım teknolojileri bölümüne devredilmiştir. Bölümün kurulmasında da sektörel sivil toplum kuruluşları büyük çaba sarf etmiş, YÖK ve üniversite ile görüşmüştür. Bölüm de bu girişimler sonucu kurulmuştur.
Sektörün bölüme desteği kuruluşuyla sınırlı değildir. Bölümdeki pek çok laboratuvar da firmalar tarafından kurulmuştur. Bölüm öğrencilerinin uygulama yapabileceği laboratuvarlar;
Dijital Montaj Laboratuarı
Baskı Öncesi Laboratuarı
Dupont Flekso Baskı Kalıp Hazırlama Laboratuarı
Fiziksel Kimyasal Testler Laboratuarı
Karton Ambalaj Laboratuarı
Konica-Minolta Dijital Baskı Laboratuarı
Ofset Baskı Laboratuarı
Serigrafi Baskı Laboratuarı
Xerox Dijital Baskı Laboratuarı
X-Rite Renk Laboratuarı
Baskı Sonrası İşlemler Laboratuarı
Basım teknolojileri bölümü öğrencilerinin Erasmus değişim programıyla yurt dışı üniversitelerinde de eğitim görme imkanları vardır. Almanya Stuttgart Medya Üniversitesi, Litvanya Kauno Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ve Macaristan Obuda Üniversitesi Erasmus kapsamındaki üniversitelerdir.
Basım teknolojileri bölümü 2015 yılı itibariyle yüksek lisans ve doktora bölümlerine de öğrenci kabul ediyor.
Bölümde hem ülke sektörün problemlerini çözmek için hem de ülke ekonomisine katkı sağlamak için TUBİTAK, BAPKO, KOSGEB destekli AR-GE çalışmaları ve sanayi tezleri yapılır.
Basım Teknolojileri İş imkanları Nelerdir?
Basım sektörü başta olmak üzere, yayıncılık ve ambalaj gibi sektörlerde de basım teknolojileri kullanılır. Basım teknolojileri mezunlarının iş imkanları fazladır. Çalışma alanları özel sektördür. Akademik kariyer de bölüm mezunlarının bir başka iş imkanıdır. Mezun oldukları basım teknolojileri bölümü de yüksek lisans ve doktora yapabilecekleri bölümlerden biridir.
Basım sektörü denilince akla İstanbul gelir. İşletmelerinin büyük bir kısmı İstanbul’da Avrupa yakasındadır. Levent, Topkapı, Avcılar ve İkitelli civarı basım firmalarının yoğun olduğu bölgelerdir. Az sayıda işletme de Anadolu yakasındadır. Türkiye geneline bakıldığında ise, Ankara İzmir ve Gaziantep İstanbul’dan sora basım işletmesinin bulunduğu şehirlerdir.
Basım sanayi, sektörel sivil toplum kuruluşları çevresinde örgütlenmiştir. Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD), Etiket Sanayicileri Derneği (ESD), Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD), Basım Sanayi Eğitim Vakfı (BASEV), İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) Basım Yayın Meslek Komitesi, Grafikerler Meslek Kuruluşu (GMK), Basım Mensupları derneği (BASMEN) ve İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Basım Yayın, Kağıt ve Kağıt Ambalaj Sanayi Meslek Komitesi bunlardan bazılarıdır.
Bölümün öğretim üyeleri de hem sektörle hem de sektörü örgütleyen sivil toplum kuruluşlarıyla güçlü ilişkiler kurmuştur. Bu ilişkiler sonucu firmalar çalışan ihtiyaçlarını bölüme iletirler. Bölüm de iş bulma konusunda mezunlarına yardımcı olur. Bölümün tanıtım sayfasında yer alan bilgilere göre mezunların çalıştığı firmalardan bazıları şunlardır:
Sümer Plastik
Dereli Grafik
Bilnet Matbaası
Dizayn Etiket
Doğan Ofset
Doğan Baskı Merkezi
Ekol Ofset
Dyo Matbaa Mürekkepleri
Elif Plastik
Korozo Ambalaj
Heidelberg Türkiye
Print Center
Umur Basım ve Kırtasiye A.Ş.
Sinangin Ambalaj
Basım Teknolojileri Mezunları Ne İş Yapar?
Basım sektöründe işerin tamamına yakını acildir, hemen yapılması istenir. Bu sebeple sektörde standart mesai ile çalışmak yok denecek kadar azdır. Mesleğinde en iyi olmak isteyenler işe üretimden başlar. Üretimi iyi bilenler yöneticiliğe yükseldiklerinde başarılı olurlar.
Bölüm mezunları, baskı, baskı hazırlık ve baskı sonrası bölümlerde vardiya amiri veya orta kademeli yönetici olarak çalışır. Basım sektörünün üretimi destekleyen planlama, satış-pazarlama, kalite kontrol alanlarında da çalışabilirler. Kısa da olsa üretim tecrübelerinin bulunması bu alanlarda başarılı olmalarını sağlar.
Sektöre makine ve hammadde tedarik eden firmalarda çalışabilirler. Büyük işletmelerin satın alma bölümlerinde çalıştıklarında “basılı ürün satın alma uzmanı” görevini yaparlar. Sektörde hem orta hem de üst düzey yönetici olmanın en önemli şartı üretim tecrübesinin bulunmasıdır.
Basım işletmelerinde kağıt dahil kullanılan malzeme ve teknolojinin büyük kısmı yurt dışından ithal edilir. Bu sebeple de yabancı dil bilmek önem kazanır. yabancı dil bilen eğitimli mezunlara ihtiyaç fazladır.
Basım Teknolojileri Dersleri Nelerdir?
Basım teknolojileri bölümünün müfredatı mezunlar ve sektörel sivil toplum kuruluşlarının önerileriyle hazırlanmıştır. Dersler belirlenirken yurt dışındaki muadil bölümlerin ders içerikleri de dikkate alınmıştır. Verilen dersler, öğrencilerin sektörün ihtiyaç duyduğu şekilde donanımlı mezun olmalarını sağlar.
“İş Yeri Eğitimi” altıncı yarıyılda yani üçüncü sınıfın ikinci döneminde yapılır. Bu eğitim, sektörün isteği üzerine müfredata eklenmiştir. Bir dönem boyunca yapılan iş yeri eğitimiyle öğrenciler, sektörü yakından tanırlar ve iş hayatına atılmadan önce deneyim kazanırlar. son sınıfta bitirme projesi hazırlamaları gerekir. türk dili, atatürk ilke ve i̇nkılap tarihi, fizik, matematik, kimya ve i̇ngilizce okutulan temel derslerdir.
Bölümde basım teknolojileriyle ilgili okutulan zorunlu dersler şunlardır:
Basım Teknolojilerine Giriş
Belge ve Sunum Hazırlama Teknikleri
Teknik Resim
İletişim Teknikleri
Basım Endüstrisinde Tipografi
Mekanik
Elektroteknik
Matbaa Malzeme Bilimi
Genel Baskı Teknolojisi
Makina Elemanları
Matbaada Fiziksel ve Kimyasal Testler
Renk Bilimi
Dijital Montaj Teknikleri
Baskı Sonrası Üretim Teknolojisi
Basım Endüstrisinde Organizasyon ve Yönetim
Basım Endüstrisinde Üretim ve Tesis Planlama
Matbaada Kalite Kontrol
Dijital Baskı Teknolojisi
Bilgisayar Destekli Ambalaj Tasarımı
Basım Endüstrisinde Maliyet Hesapları
Bölümün seçmeli dersleri;
Matbaada İş ve Tüketici Hukuku
Basım Endüstrisinde Atık Yönetimi ve Çevre
İş Etüdü ve Ergonomi
Basım Endüstrisinde Satış ve Pazarlama
Sensitometri
Masaüstü Yayıncılık ve Uygulamaları
Ofset Baskı Teknolojisi
Baskı Makinaları
Baskı Teknolojileri
Dijital Reprodüksiyon Teknikleri
Baskı Planlama ve Kontrol
Dijital Yayın Hazırlama Teknikleri
Esnek Ambalaj ve Etiket Üretimi
Dijital Fotografi
Basım Teknolojileri Taban puanları ve Sıralama
Basım Teknolojileri bölümü sadece Marmara Üniversitesi’nde bulunur. Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu çatısı altında eğitim verir. Bölümün 40 öğrencilik kontenjanı vardır. ÖSYM’nin düzenlediği merkezi sınavla Sayısal puan türüne göre öğrenci alır. Taban puanı: 236,41968. Sıralaması ise 497.382.
Ön lisans mezunu öğrenciler, Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile Basım Teknolojileri bölümüne geçiş yapabilir. Bölüme dikey geçiş yapabilecek ön lisans programları şunlardır:
Bilgisayar Destekli Yayıncılık
Matbaacılık
Matbaacılık ve Baskı Teknikleri
Tasarım ve Basım-Yayımcılık
Yeni Medya ve Gazetecilik
Basın ve Yayıncılık
Basım Teknolojileri Bölümü Nedir?
Basım teknolojileri, sadece Marmara Üniversite’sinde bulunan lisans bölümüdür. İlk öğrencilerini 2014 yılında almıştır. Basım sektöründe; sorunlarını çözecek, üretimi yapacak, alanla ilgili teknolojik gelişmeleri takip eden mezunlar yetiştirir.
Basım Teknolojileri Mezunları Ne İş Yapar?
Bölüm mezunları, baskı, baskı hazırlık ve baskı sonrası bölümlerde vardiya amiri veya orta kademeli yönetici olarak çalışır. Basım sektörünün üretimi destekleyen planlama, satış-pazarlama, kalite kontrol alanlarında da çalışabilirler.
Basım Teknolojileri İş imkanları Nelerdir?
Basım sektörü başta olmak üzere, yayıncılık ve ambalaj gibi sektörlerde de basım teknolojileri kullanılır. Basım teknolojileri mezunlarının iş imkanları fazladır. Çalışma alanları özel sektördür.
Sıkça Sorulan Sorular
Basım Teknolojileri Bölümü Hangi Üniversitede Bulunur?
Basım Teknolojileri Bölümü, Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde bulunmaktadır. Örneğin, İstanbul Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, İstanbul Arel Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nde Basım Teknolojileri Bölümü bulunmaktadır.
Basım Teknolojileri Bölümünde Hangi Dersler Verilmektedir?
Basım Teknolojileri Bölümünde verilen dersler arasında; baskı teknolojisi, baskı mühendisliği, baskı tasarımı, baskı yönetimi, baskı hizmetleri, baskı yazılımı, baskı denetimi, renklendirme ve baskı kalitesi, baskı yönetimi yazılımı, baskı üretimi ve baskı teknolojileri, baskı mühendisliği, baskı baskı teknolojisi, baskı paket üretimi, baskı ve kalite kontrolü, baskı ve baskı ürünleri, baskı bilgisayarı, baskı mühendisliği ve baskı tasarımı, baskı makineleri ve baskı sistemleri, baskı kontrolü gibi çeşitli dersler verilmektedir.
Basım Teknolojileri Bölümünde Mezun Olanların Karşılaştıkları Engeller Nelerdir?
Basım teknolojilerinin karmaşık ve teknik niteliği, mezunların iş arama sürecini zorlaştırabilir.
Teknoloji sektöründe sıkı rekabet, mezunların iş aramalarını zorlaştırabilir.
İş arama sürecinde işverenlerin, mezunların yeterli tecrübeye sahip olup olmadıklarına karar vermek için basım teknolojilerine hakim olmalarını istemesi.
Basım teknolojileri bölümünü bitiren mezunların, yeni gelişen teknolojileri takip etmeleri gerektiği ve bunu yaparken kendilerini güncel tutmaları gerektiği gerçeğine karşı koymaları.
İş arama sürecinde basım teknolojileri bölümü mezunlarının, teknolojinin kullanımı, yönetimi veya arızalarının giderilmesi gibi alanlarda alanında uzman olmalarını isteyen işverenlerle karşılaşması.
Basım yayın teknolojileri eğitimi almak için hangi ön koşullar gereklidir?
Giriş Koşulları ve Eğitim Süreci
Basım yayın teknolojileri eğitimi almak isteyen öğrencilerin öncelikle bu alana yönelik ilgi ve isteklerinin olduğundan emin olması gerekmektedir. Bu eğitim sürecinde teknik beceri ve zeka, yaratıcılık, dikkat ve özen, işbirliği ve uyum gibi özelliklere sahip olmalıdırlar.
Lise Eğitimi ve Sınavlar
Eğitime başlamadan önce, adayların lise eğitimlerini tamamlamış olmaları ve üniversite giriş sınavlarında (TYT ve AYT) başarılı sonuçlar elde etmeleri önemlidir. Bu sınavlarda elde edilen puanlar, öğrencilerin tercih ettikleri basım yayın teknolojileri eğitimi programına yerleştirilmelerinde belirleyici olacaktır.
Dil Yeterliliği ve İletişim Becerileri
Basım yayın sektöründe aktif ve başarılı olabilmek için, öğrencilerin Türkçe dil bilgisine ve dil kullanım becerilerine hakim olmaları gerekmektedir. Ayrıca, sektörün uluslararası yapısı gereği İngilizce dil bilgisine de sahip olmaları önem taşımaktadır. Bu sayede öğrenciler, hem Türkçe yayınlar için, hem de uluslararası projelerde çalışabilme imkanına sahip olacaklardır.
Bilgisayar ve Yazılım Bilgileri
Basım yayıncılık teknolojileri eğitimi sürecinde, öğrencilerin bilgisayar ve temel yazılım programlarına (Word, Excel, photoshop, vb.) hakim olma becerilerine sahip olması beklenmektedir. Bu beceriler, sektörde kullanılan özelleşmiş yazılımlara ve uygulamalara da uyum sağlamalarına yardımcı olacaktır.
Staj ve İş Deneyimi
Eğitim sürecinde, öğrencilerin sektörel deneyim kazanmaları önem taşımaktadır. Bu amaçla, basım yayıncılık teknolojileri eğitimi veren kurumlar, staj ve iş deneyimi imkanları sunmaktadır. Öğrenciler bu staj ve iş deneyimi süreçleri sayesinde, sektörde daha başarılı ve profesyonel bir kariyer süreci yaşayabilirler.
Basım teknolojisi kavramı içerisinde hangi süreçler ve alanlar yer almaktadır?
Basım Teknolojisi Süreçleri
Basım teknolojisi kavramı, yazılı, görsel ve işitsel materyallerin üretilmesi, dağıtılması ve kullanılması ile ilgili süreçleri ve alanları kapsar. Bu süreçler ve alanlar; öncelikle tasarım, baskı, ciltleme, kesim ve montaj ile belirlenirken, dijital baskı, ofset baskı ve matbaacılık gibi teknikler de önemli bir yer tutar.
Tasarım ve Hazırlık
Öncelikle, basım teknolojisi sürecinin başlangıcı olan tasarım ve hazırlık aşamasıdır. Bu aşamada, bilgisayar destekli tasarım yazılımları kullanılarak metin, görsel ve işitsel materyaller düzenlenir ve basıma hazır hale getirilir. Ayrıca, baskı öncesi renk yönetimi ve baskı kalitesini kontrol etmek için renk düzeltme ve detaylı önizleme işlemleri de yapılmaktadır.
Baskı ve Üretim
İkinci olarak, basım sürecinin en önemli aşaması olan baskı ve üretim sürecidir. Bu süreçte, materyaller dijital baskı, ofset baskı, serigrafi veya flexo baskı gibi baskı teknikleri kullanılarak üretilir. Bu tekniklerde, basım malzemesine uygun mürekkepler ve baskı ekipmanları seçilerek ürünlerin kaliteli ve hızlı bir şekilde basılması sağlanır.
Ciltleme ve Kesim
Üçüncüsü, ciltleme ve kesim süreci basım teknolojisinin önemli bir parçasıdır. Bu aşamada, basılan materyaller uygun yöntemlerle bir araya getirilerek kırpılır ve istenilen şekle getirilir. Buna ek olarak, baskı ürünlerini estetik ve kullanılabilir hale getirmek için ciltleme, kesim ve delme gibi işlemler gerçekleştirilir.
Montaj ve Dağıtım
Son olarak, basım sürecinin son aşaması olan montaj ve dağıtım sürecidir. Bu süreçte, hazırlanan basılı ve dijital materyaller optimize edilmiş paketleme ve dağıtım yöntemleri kullanılarak hedef kitlelere ulaştırılır. Ayrıca, müşteri memnuniyetini ve baskı kalitesini sağlamak için bu süreçte sürekli iletişim ve geri bildirim alınır.
Sonuç olarak, basım teknolojisi kavramı içerisinde; tasarım, baskı, ciltleme, kesim ve montaj süreçleri ile dijital baskı, ofset baskı ve matbaacılık gibi alanlar yer almaktadır. Bu süreçler ve alanların entegrasyonu ve koordinasyonu, basılı ve dijital materyallerin üretimi, dağıtımı ve kullanımı açısından büyük önem taşımaktadır.
Basım ve yayın teknolojileri alanında kariyer yapmak isteyenler için hangi mesleki yeterlilikler önemlidir?
Bilgi ve Beceriler
basım ve yayın teknolojileri alanında kariyer yapmak isteyenler için önemli mesleki yeterlilikler, başlıca bilgi ve beceriler, teknolojik donanım ve iletişim yetenekleri şeklinde sıralanabilir. Öncelikle, bu alanda başarılı olmak isteyenlerin tipografi, grafik tasarım ve renk teorisi konularında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Ayrıca, sektörde kullanılan basım makinelerinin işleyişi, baskı öncesi ve baskı sonrası süreçleri hakkında bilgi sahibi olmak da önemlidir.
Teknolojik Donanım
sürekli gelişen bir alan olduğu için, bu sektörde başarılı olabilmek adına ileri düzeyde bilgisayar becerilerine sahip olmak büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede, Adobe Creative Suite gibi yaygın olarak kullanılan tasarım yazılımlarına hâkim olmak ve teknolojik trendlerin yakından takip edilmesi önemlidir. Ayrıca, dijital baskı makineleri ve diğer baskı ekipmanları hakkında teknik bilgi ve el becerisi de gereklidir.
İletişim Yetenekleri
alanında çalışanların hem müşterilerle hem de ekip üyeleriyle etkili iletişim kurabilme yeteneğine sahip olmaları beklenmektedir. İşin doğası gereği önemli ölçüde yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerine sahip olunması, projelerin başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi için gereklidir. Bu nedenle, alanında isteyenlerin iyi bir takım oyuncusu olmaları ve eleştiriye açık olmaları önemli bir avantaj sağlamaktadır.
Mesleki Gelişim
Son olarak, alanında kariyer yapmayı hedefleyenler için sürekli mesleki gelişim ve öğrenmeye açık olmak önemlidir. Bu sayede sektöre ilişkin yenilikleri ve değişen teknolojileri yakından takip ederek profesyonel becerilerin geliştirilmesi mümkün olacaktır. Bu nedenle, sürekli eğitim ve kurslarla yeteneklerin geliştirilmesi ve sektörün beklentilerine uyum sağlama kabiliyetinin artırılması önemli bir faktördür.
Özetle, alanında başarılı olmak isteyenlerin ileri düzeyde teknolojik donanım, mesleki bilgi ve beceri, iletişim yetenekleri ve sürekli öğrenmeye açık olma gibi temel yeterliliklere sahip olmaları beklenmektedir. Bu özelliklere sahip olanlar, bu alanda kariyer yapma yolunda önemli avantajlar elde edebilirler.
İlgili Kurslar
Kitap Editörlüğü Atölyesi
Kitap editörlüğünde yapı, üslup ve tutarlılık. Yayın süreçleri ve editör kontrol listeleri.
HTML5 ve CSS3 Eğitimi
Semantik HTML, modern CSS ve esnek grid–flex. Hızlı, erişilebilir ve temiz arayüzler.
JavaScript Eğitimi (Temel Seviye)
Sıfırdan JavaScript: değişkenler, fonksiyonlar, DOM ve API., Hata ayıklama alışkanlığı ve küçük projelerle hızla üretime geçin.
