Günümüzde otoriteler tarafından en prestijli meslekler sıralaması yapıldığında ilk üç sırada mutlaka aktüerya disiplini yer alır. Herkes tarafından kabul edilen bir bilim dalı olarak görülür. Bireylerin doğum, ölüm, hastalık, emeklilik gibi yaşamını, mal varlığına etki edecek olan doğal afetleri, önceden bilinmesi beklenmeyen durumları, bu olaylardan kaynaklanacak finansal etkileri inceleyen bir disiplindir. Yani aktüerya, finansal riskleri değerlendirebilen ve çözümler öneren bir disiplindir. Aynı zamanda aktüerya önerilen her çözümün uzun dönemdeki sonuçlarını da inceleyen bir disiplindir.
Günümüzde aşina olduğumuz meslek ve iş tanımlarından farklı olarak birçok iş tanımını kapsayan ve yeni iş kolları geliştiren meslek alanları ortaya çıktı. Teknolojik gelişmeler, sosyo-ekonomik ihtiyaçlar ve yeni gelişen insan istekleri, ihtiyaçları meslek alanlarını da genişletti. Buna bağlı olarak da bir meslekten beklenen birçok yetkinlik ve eğitimler de kişinin meslek icrası için gerekli koşullar haline gelmeye başladı. Bugün adını duyduğumuzda ne anlama geldiğini bilmediğimiz meslekler ve alanlar vardır. Bazı mesleklerin de ülkemizde gelişimi yeni gerçekleştiği için kavramların anlamları, tam olarak bilinmemektedir.
Bu mesleklerden biri de ülkemizde yeni gelişen bir alan olarak aktüerya bölümüdür. Aktüerya bölümü, iş tanımına aşina olduğumuz fakat; adını yeni duymaya başladığımız bir meslektir. Kısaca riskleri, birey ve şirketler açısından değerlendiren ve tespit eden bir işlevi vardır. Ülkemizde yeni gelişen bir meslek olduğundan hakkında detaylı bilgi ve araştırmalar sınırlıdır. Bölüm, öğrenciler tarafından detaylı araştırılmadığından ve mezunların sınırlılığı sebebiyle yüksek bir taleple karşılaşmamaktadır.
Oysaki iş tanımı ve görevleri, günümüzde karşılanabilecek fayda ve işlevleri yerine getirmektedir. Aktüerya, gelişimini sürdürme aşamasında günümüzün ve geleceğin gözde meslekleri arasındaki yerini sağlamlaştırmaktadır. Ülkemizde ise bölüm az tanınmakta ve az talep görmektedir. Bu durumu binaen de yazımızda size aktüerya bölümünü biraz daha yakından tanıma fırsatını sunacağız.
Ülkemizde 2000'li yıllarda bölüm olarak üniversitelerin ilgili fakültelerinde eğitimi verilen aktüerya, finansal risk taşıyan her olayın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine dair değerlendirme, çözüm ve stratejik kararları sunabilen bir alandır. Aktüerya bölümünden mezun olanlar, aktüer unvanını almaya da aday olmaktadırlar. Tamamen bir aktüer olabilmek için ise sınavlarla dolu uzun bir yol, mezunları beklemektedir. Aktüerya bölümü, bireylerin ve şirketlerin karşılaşabileceği her tür riski ölçen ve analizini yaparak mevcut maddi hasarları gidermeye çalışan bir görev edinmiştir.
Aktüerya Nedir?
Aktüerya, sadece günümüzü değil yarınları da inceleyerek finansal belirsizlikleri inceleyen bir disiplindir. Aktüerya, finansal alandaki riskleri değerlendiren ve bu değerlendirme sonuçlarına göre çözüm önerileri sunan ve raporlar yazan bir disiplindir. Ayrıca aktüerya, bütçe ve kar çizelgelerinin çıkartıldığı bir disiplin olma özelliği taşır. Aktüerya disiplini sigortacılık alanı ile yakın ilişkiler içerisindedir. Sigortacılık alanında oluşan risklerin hesaplanması ve raporlanması olarak da tanımlayanlar bulunur.
Günümüzde şirketler ya da kuruluşlar finansal etkileri araştıran ve çözüm önerileri sunan bir yönetim anlayışı dahilinde aktüerya disiplinine geniş yer açmaktadırlar. Riskin nasıl meydana geleceği ve hangi sonuçları doğuracağı şirketlerin ya da kuruluşların karı ve itibarı için oldukça önemlidir. Bu yüzden bu disipline oldukça büyük ilgi gösterirler. Aktüerya disiplini içerisinde matematik, ekonomi, finans, felsefe, sosyoloji, istatistik ve olasılık gibi disiplinleri de barındırır. Bu disipline giriş yaptıktan sonra şimdi de aktüerya bölümü hakkında bilgi sahibi olalım.
Aktüerya Bilimleri Nedir? Mezunları Ne İş Yapar?
Aktüerya, içinde barındırdığı ve destek aldığı bilim dallarını ve konuları içerdiğinden "aktüerya bilimleri " adıyla üniversite öğreniminde yerini almıştır. Bölüm içinde ağırlıklı olarak ve gerekli olarak ileri matematik, istatistik, ekonomi, finans, sigortacılık dersleri uygulamalı ve teorik olarak verilir.
Aktüerya ya da aktüerya bilimleri bölümü sayısal derslere ilgi duyan ve mesleğinde kullanabilicek uygulama becerisine sahip adaylara kapısını açmaktadır. Bunun yanında şirket ve insan odaklı bir meslek olduğundan insandan doğan ya da ondan etkilenen her riski yönetebilmek için sosyal bilimleri içeren derslere de belli bir ilgi ve istek duyulmalıdır. Ne gibi risklerle karşılaşılacağı, toplumun finansal risklere karşı uyarılması, finansal açıdan zorluklara çözüm sunulması gibi birçok işlevi bünyesinde barındıran aktüerya; gelişime ve yeniliklere açık bir meslektir.
Bölüm, dünya ve ekonomisini gidişatını takip etmek, buna göre fayda ve zararları finansal açıdan incelemek, ülke sosyolojisi ve hukuku hakkında bilgi ve fikir sahibi olmayı gerektirmektedir. Dört yıllık bir eğitim içeriği de buna uygun olarak aktüer adaylarına verilir. Dört yıllık bir bölüm olarak aktüerya, SAY ve EA puan türlerinden alım yapmakta ve dikey geçiş sınavıyla da iki yıllık sigortacılık bölümününden lisansı tamamlayabilirsiniz.
Aktüerya bölümünden mezun olduktan sonra çeşitli konularda uzmanlaşmanız ve gelişiminizi sürdürmeniz beklenir. Bankalar ya da sigorta şirketlerinde istihdam edilmek için kişilerle kurulacak iletişimin sağlıklı yürütülmesi gerekir. Yüz yüze iletişim kuracağınız insanlarla doğru bir iletişim dili kullanmalısınız. Ayrıca sigorta kapsamında ilgili konunun (eşya, insan, mal..) hasar hesabını doğru yapabilmelidir.
Aktüerya bilimleri mezunları gelişimlerini sürdürdükleri ve eğitimlerinde başarılı oldukları süre zarfında "aktüer" unvanını kazanabilmek için çeşitli sınav aşamalarından geçmekle mükelleflerdir. Üç aşamalı olarak uygulanan sınavlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. İlk aşamayı geçen adaylara stajyer aktüer , ikinci sınavda da başarılı olunması durumunda "yardımcı aktüer" unvanı verilir. Üçüncü ve son aşama da ise aktüer unvanı başarılı mezunlara verilir. Aktüer bilimleri mezunları ve aktüerler özel sektörde ve kamu sektöründe iş olanaklarını, ekonomi-finans ağırlıklı alanlarda bulurlar.
Aktüerya ve Risk Yönetimi
Aktüerya finansal açıdan hasara ve kayba yol açabilecek riskleri tespit ettiğinden, risk yönetimi kavramını aktüerya için kullanabilmek de mümkündür. Tabii risk yönetimi kavramını finansal açıdan ele almak da lazımdır. İnsan yaşamı içinde doğum, ölüm, kayıp, deprem, kaza, yangın ve buna benzeyen durumlarda finansal açıdan olayların götürüsünün etkilerini ve risklerini gerçekleşmeden de tespit edebilmek risk yönetimini de beraberinde getirir. Aktüer mesleğini icra edenler, riskleri önceden tahmin edebilen ve risklere çözüm önerisi sunabilen bir sürecin yöneticisi konumundadırlar.
Şirketler ve kurumlar, hasarlara ve risklere karşı aktüer yardımıyla bir program oluşturmak zorundadırlar. Aktüer, sigortalı müşterilerine yapılan hasar tespit ve ödemelerinden sorumlu olarak risk yönetiminin doğru yürütülmesinden sorumludurlar. Aktüerin risk yönetimini yürütürken çözüm odaklı önerler sunması ve riskleri tespit edebilecek ve finansal hasar tespitini de içeren bir programı oluşturması gerekir.
Risk yönetiminin doğru yürütülmesi ve riskleri tespit edebilecek bir program düşünebilmek için Enstitü tarafından online eğitim kapsamında verilen risk tabanlı düşünme tekniği eğitimini alabilir ve geliştirdiğiniz program için yardımcı olacak teknikleri ve sürecin doğru yürütülmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca aktüerlik mesleği hakkında detaylı bilgi ve gelişmeler için Aktüerler Derneği sayfasını da takip edebilirsiniz.
Aktüerya Bölümü Nedir?
Aktüerya bölümü, üniversitelerde okutulan 4 yıllık bir lisans bölümüdür. Aktüerya bölümü, bireyleri ya da kuruluşları bizlerin bilemeyeceği risklere karşı korumak ve olayları en az riskle atlatmayı sağlayan bir bölümdür. Aktüerya bölümü, iş sorunlarını çözmeye yardımcı olmak için finansal ve istatiksel olarak oluşturulmuş teorilerin uygulanmasını amaçlayan bir bölümdür. Aktüerya bölümü, gelecekte oluşabilecek finansal riskleri değerlendirmek ve yönetmek, teknikler ve beceriler geliştirilmesini sağlayan bir bölümdür.
Bölüm, finansal yönetim ve sigorta ağırlıklı bir iş tanımı da edinmiştir. Buna bağlı olarak da aktüerya bölümünde okumak ve mesleği doğru bir şekilde icra etmek için bazı yetkinliklere ve eğitimlere gerek vardır. Öncelikle aktüerya bölümünde sayısal ağırlıklı derslerin olduğunu söylemeliyiz. Bu dersler işlevsel olarak finansal risk taşıyan hasarların ölçümünde ve analizinde yardımcı olmaktadır. Özellikle şirketler ve kurumlar, finansal etkileri araştıran ve çözümler üreten stratejik bir yönetim anlayışı dahilinde aktüerya için geniş bir alan açmaktadırlar. Günümüzde riskin nasıl meydana geleceği ve nasıl bir sonuca sahip olacağının hesaplanması şirketlerin karları ve itibarları için önem taşımaktadır.
Küçük bir risk dahi maddi bir sonuca yol açacaksa bunun ne şekilde şirkete yansıyacağı önceden bilinmeli ve buna göre stratejik yönetim sağlanmalıdır. Görüldüğü üzere aktüerya, ekonomi ve stratejinin bir birleşimi olarak şirketlere fayda sunabilecek önemli bir alanı oluşturmaktadır.
Aynı zamanda uzun vadeli finansal alanlarda çeşitli sorunları inceleyen bir bölümdür. Aktüerya bölümü, oluşan belirsizlik durumlarında sigorta prim ve rezervlerini tespit etmek için diğer bölümlerin yöntemlerini kullanarak her türlü risk ölçüm ve hesaplamaları yapmaktadır. Aktüerya bölümü genel olarak risk yönetimi, risk yönetimi süreci, hasar tahmini, ekonomik faaliyetleri ve kalkınmayı tehlikeye atan etkilere karşı bireylerin ve şirketlerin korunması için çalışmalar yapmaktadır.
Bu bölüm güçlü problem çözme yeteneğine sahip öğrenciler, eleştirel düşünebilen ve analiz yeteneği gelişmiş kişiler için uygun görülür. Aktüerya bölümü olası riskleri ölçerek, değerlendirerek ve en iyi şekilde yöneterek bireysel ve toplumsal anlamda refahın sağlanmasını sağlamaktadır. Aktüerya bölümü hakkında bilgi sahibi olduktan sonra aktüerya bölümü iş imkanları hakkında bilgi sahibi olalım.
Aktüerya Bölümü İş İmkanları Nelerdir?
Aktüerya bölümü iş imkanları, finansın ve riskin bir araya geldiği her sektörde iş yapabilirler. Aktüerya bölümü iş imkanları arasında ilk sırayı sigortacılık alır. Özel ve kamu bankalarında çalışabilme durumları bulunur. Bunların yanı sıra Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışmakta aktüerya bölümü iş imkanları arasında yer alır. Hazine ve Maliye Bakanlıkları ve Sermaye Piyasaları Kurumunda çalışmakta aktüerya bölümü iş imkanları arasında yer alır.
yukarıda belirtilen yerlerin yanı sıra aktüerya bölümü iş imkanları arasında sigorta acentaları ve ekspertiz firmaları da yer alır. yatırım firmaları, finans şirketleri ve fon yönetim şirketleri aktüerya bölümü iş imkanları arasında yer alır. son olarak aktüerya bölümü iş imkanları arasında bütçe planlama analistliği yapmak, özel sosyal güvenlik kurumlarında ve ürün yönetim yetkililiklerinde çalışmak yer alır. bu konu hakkında bilgi sahibi olduktan sonra aktüerya bölümü mezunları ne iş yapar başlığını inceleyelim.
Aktüerya Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?
Aktüerya bölüm mezunları “Aktüer” unvanını alırlar. Aktüerya bölüm mezunları aktüer olabilmek için Hazine Bakanlığı tarafından düzenlenen dört aşamalı sınavı geçmeleri gerekir. Aktüerya bölümü mezunları bir olayın ne kadar olası olabileceğini ve o olayla ilişkili maliyetlerin değerlendirmesini yaparlar. Aktüerya bölümü mezunları en genel haliyle sigorta yapılan birey, eşya, para, mal vb. ortaya çıkan kayıp ve hasar miktarını hesaplarlar. Risk analizi işlemi gerçekleştirirler.
Yangın, deprem, kaza ve ölüm gibi felaket olayların görülme sıklıklarını takip ederler ve bunların gelecekte ortaya çıkabilme ihtimallerini hesaplarlar. Bu da aktüerya bölümü mezunları işleri arasında en çok yaptıklarıdır. Aktüerya bölümü mezunları en genel haliyle şirket veya bireyleri oluşabilecek risklere karşı korumak ve en az seviyede zarar görmelerini sağlamaktır. Bunların yanında aktüerya bölümü mezunları, çalıştıkları şirketlerin finansal raporunu hazırlar ve yükümlülüklerini belirlerler. Son olarak oluşabilecek risk raporlarını grafik veya tablolara aktararak yedek kaynak ve kar payı belirlerler. Bu başlık hakkında bilgi sahibi olduktan sonra bölüm derslerini inceleyelim.
Aktüerya Bölümü Dersleri Nelerdir?
Matematik
İstatistik
İktisada Giriş
Analiz
Sigortacılığın Temelleri
Bilgisayar Programlama
İşletmeye Giriş
Olasılık
Hukukun Temel Kavramları
Doğrusal Cebir
Olağan Diferansiyel Denklemler
Genel Muhasebe
Hayat Sigortasının İlkeleri
Yönetim İlkeleri
İleri Analiz
Finansal Matematik
Aktüeryada İstatiksel Dağılımlar
Hayat Sigortaları Matematiği
Aktüerya Matematiği
Hayat Dışı Sigortalar Matematiği
Optimizasyon
Aktüeryal Risk Yönetimi
Sigorta ve Finans İçin Stokastik Süreçler
Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme
Risk Kuramı
Sigorta Hukuku
Uluslararası Finans
Para ve Bankacılık
Sağlık Sigortaları
İflas Teorisi
Yukarıda verilen dersler genel olarak belirtilmiştir. Dersler üniversiteden üniversiteye değişiklik gösterebilir. Bölüm dersleri hakkında bilgi sahibi olduktan sonra şimdi de aktüerya bölümü taban puanları ve sıralama hakkında bilgi sahibi olalım.
Aktüerya Bölümü Taban Puanları ve Sıralama Hakkında
Aktüerya bölümü taban puanları ve sıralama hakkında bilgi sahibi olmadan önce bazı bilgileri öğrenmeniz gerekir. İlk önce bu bölümü okuyabilmeniz için YKS (TYT-AYT) sınavına girmeniz gerekir. Sınava girdikten sonra bu bölüm için tercih yapabilirsiniz. Unutmayın ki tercih yaparken taban puandan ziyade başarı sıralaması daha önemlidir. Sizin bölümlere yerleşmenizi sağlayacak olan asıl etken sizin başarı sıralamanızdır. Bu bölüm sayısal alanından öğrenci alan bir bölümdür. Sayısal alandaki başarı sıralamanız bölüme yerleşmeniz için etkilidir. Aşağıda sizlere hazırlamış olduğum liste en güncel verilere sahiptir.
En İyi Aktüerya Bölümü Taban Puanları ve Sıralama;
Aktüerya ve Risk Yönetimi Bölümü Nedir?
Üniversite adaylarının en büyük kaygıları, bölüm tercihi yaparken doğru karar verememektir. Bu sebeple her öğrencinin kendi isteklerini ve yeteneklerini ön planda tutmak kaydı ile günümüz koşullarına uygun olan meslekler arasından tercih yapması, kariyerleri açısından önemlidir. Aktüerya ve risk yönetimi son dönemin popüler meslekleri arasındadır.
Aktüerya ve risk yönetimi; yaşanan iş sorunlarını çözmek için finansal ve istatiksel yöntemlerin bilimsel olarak uygulanmasını hedefleyen akademik bir disiplin olarak karşımıza çıkar. Aktüerya ve risk yönetimi bölümü; aktüeryal modelleme yöntemleri, finansal raporlama, sigortacılık, ekonomi, istatistik ve matematiği bir araya getirir. Bu sayede gelecekte yaşanabilecek finansal riskleri tahmin etmek, değerlendirmek ve yönetmek için farklı teknikler geliştirir. Geliştirdiği teknikler sayesinde gelecekteki finansal olaylara karşı oluşacak problemleri ele alır.
Aktüerya ve risk yönetimi işletme fakültesi içinde yer alan 4 yıllık lisans bölümüdür. Eşit ağırlık puan türünden sınava katılan öğrencilerin tercih edebileceği bölümler arasındadır. Bölümü tercih edecek adayların bazı özelliklere sahip olması gerekir. Sayısal ağırlıklı bir bölüm olma özelliği ile tercih edecek adayların öncelikle matematik dersini sevmesi gerekir. Analitik düşünme becerisine sahip olması önemlidir. Aynı zamanda kişinin kendini geliştirmeye açık olması gerekir, özellikle hukuk ve politika ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmelidir.
Aktüerya ve Risk Yönetimi İş İmkanları Nelerdir?
Bölüm mezunları birçok konuda bilgi sahibi olacak şekilde eğitim alır. Ticaret hukuku, vergi hukuku, medeni hukuk gibi konular bilgi sahibi oldukları konuların başında gelir. Politika, devlet yatırımları, teşvikler, iktisadi tavırlar hakkında tamamen güncel olarak, gündemi yakından takip ederler. Özellikle iktisadi politikalar uzmanlık alanlarındandır.
Mezunlar kamu ve özel sektörde farkı alanlarda iş imkanına sahiptir. Kamuda çalışabilmek için KPSS koşullarını yerine getirdikten sonra başvurularını yapmaları gerekir. Atamaları bekler ve uygun pozisyona yerleştirilirler. Mezunlar danışmanlık hizmeti de verebilecekleri gibi kendi sigorta acentelerini kurabilirler. Aktüerya ve risk yönetimi mezunlarına aktüer ismi verilmektedir. Aktüerlerin görev alabileceği kurumlar aşağıdaki gibidir.
Devlet bankaları ve özel bankalarda,
Sigorta Şirketlerinde,
Sosyal Güvenlik Kurumlarında,
Yatırım Danışmanlık Firmalarında bölüm mezunlarına yer verilmektedir.
Aktüerya ve Risk Yönetimi Mezunları Ne İş Yapar
Bölüm tercihi yapacak üniversite adaylarının en çok merak ettiği konulardan biri mezun olduktan sonra kurumlarda ne iş yapacaklarıdır. Bazı aktüerler kendi işlerinde çalışırken büyük bir kısmı özel ve kamu kuruluşlarında çalışmayı tercih eder. Aktüerlerin kurumlarda, olayların olma olasılığı ve olayla ilişkili ortaya çıkacak maliyetleri değerlendirerek, risk yönetimi konusunda uzman olarak çalıştığı görülmektedir.
Çalışma konuları; gelecekte ortaya çıkacak primlerin, talepleri dengeleyip dengeleyemeyeceği, ortaya çıkan bir salgının finansal olarak maliyetleri gibi sıralayabiliriz. Yaptığı işleri detaylı olarak inceleyecek olursak;
Bulunduğu kurumda sigorta yapılan insan veya ürünlerde ortaya çıkan kayıp ve hasar tutarlarını hesaplar.
Yangın, kaza, ölüm gibi durumların görülme sıklığını tespit ederek, gelecekte karşılaşılma durumlarını hesaplar.
Ortaya çıkan sonuçları tablo ve grafikler aracılığı ile gösterir ve ilgililere sunar.
Bulunduğu kurumun sunduğu çalışmaların yükümlülüklerini ve maliyetlerini belirler.
Sigorta şirketlerinin finansal raporlama işinden sorumludur.
Aktüerya ve Risk Yönetimi Dersleri Nelerdir?
Küreselleşme ve rekabetin üst düzeyde olduğu günümüz koşullarında, mezunların birçoğu rakiplerinin bir adım önüne geçmek ister. Günümüzde dikkat çeken gelecekte de parlayan meslekler arasında olan aktüerya ve risk yönetimi, matematik, istatistik ve ekonometri gibi dersleri önemsemektedir. Aynı zamanda geniş bir seçmeli ders seçeneğine sahiptir.
Öğrencilerin 3.sınıf itibarı ile uzmanlaşmalarına yönelik imkanlar sunulmaktadır. Kariyerlerine bu alanda yön vermek isteyen öğrencilerin ilk tercihleri arasında yer alır. Bölümün tüm derslerini başarı ile tamamlayan öğrenciler, aktüerya ve risk yönetimi lisans diploması almaya hak kazanır. Bölüm mezunlarına aktüer unvanı verilir. Öğrencilerin 4 yıllık lisans eğitimi boyunca karşılaşacakları başlıca dersler aşağıdaki gibidir.
Hukukun Temel Kavramları,
Genel Muhasebe,
Olasılık ve İstatistik,
Sigortacılığın Temelleri,
Hayat Sigortaları Matematiği,
Envanter Bilanço,
Sigorta İstatistiği,
Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi,
Reasürans Teknikleri,
Risk Teorisi,
Korelasyon ve Regresyon
Aktüerya ve Risk Yönetimi Taban Puanları ve Sıralama
TYT, AYT sınavlarına katılan adaylar tercih işlemlerini tamamlamadan önce üniversitelerin taban puanlarını ve başarı sıralamaları incelemeye başlıyor. 4 yıllık bölümlerin taban puanlarına inceledikten sonra tercih işlemlerini yapmak isteyen adaylar ÖSYM ve YÖK tarafından yayınlanan 2020 üniversite taban puanlarını inceler. ÖSYM ve YÖK tarafından açıklanan aktüerya ve risk yönetimi bölümü 2016, 2017, 2018, 2019 yılı taban puanları ve başarı sıralaması aşağıdaki gibidir.
