IIENSTITU
AnasayfaBlogİş Kanunu Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
İş Hukuku

İş Kanunu Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

06 Kasım 2019
Bir kişi, açık ve düz bir yüzeye yerleştirilmiş bir kitabın üzerinde siyah bir kalem tutarken görülüyor. Kişi siyah bir takım elbise giymektedir ve kısmen bulanık bir odaktadır. Kitaba bakmaktadır ve eli, kalemin ucu sayfanın hemen üzerinde duracak şekilde konumlandırılmıştır. Kişinin diğer eli yan tarafındadır. Arka planda, beyaz bir kravatın yakın çekimi ve bulanık arka planda bir kitap ve ciltler görülebilir. Görüntü 1280x853 piksel çözünürlüğe sahiptir.
KavramAçıklamaÖnemi
İş Kanunu4857 sayılı yasayı ifade eder. İşçi ve işverenin hakları ve yükümlülükleri burada belirlenmiştir.İş hukukunun temelini oluşturur.
İşçiİşverene bağımlı olarak çalışan ve bu çalışma karşılığı ücret alan kişi.İş yerinde yapılacak işlerin gerçekleştirilmesi için zorunlu bir unsurdur.
İşverenİşçiyi çalıştıran ve bu çalışma karşılığında ücret veren kişi.İş yerini oluşturan ve işçiye yönetme yetkisine sahip olan kişidir.
Hizmet Sözleşmesiİşveren ile işçi arasında yapılan ve işçinin haklarını belirten sözleşme.İşçi haklarının korunmasının temel koşuludur.
İş Hukukuİşçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenler.İş yerindeki huzuru ve adaleti sağlar.
İşçi Lehine Yorum İlkesiYasal belgelerdeki hükümler yeterince açık değilse, bu hüküm işçinin yararına olacak şekilde yorumlanır.İşçinin haklarının korunması amacıyla oluşturulmuştur.
Sendikaİşçilerin haklarını korumak amacıyla kurulan birlikler.İşçilerin haklarını daha iyi savunmasını sağlar.
Grevİşçilerin işi bırakarak işverene karşı tepkisini göstermesi.İşçilerin haklarını elde etmesine yardımcı olur.
Lokavtİşverenin iş yerini kapatma eylemi.İşverenin işçilere karşı bir tepki olarak ortaya çıkar.
Toplu İş Sözleşmesiİşveren veya işverenler ile bir veya birden çok işçi sendikası arasında iş yeri hükümleri belirlenmek üzere yapılan sözleşme.İşçilerin haklarının toplu olarak düzenlenmesini sağlar.

Türkiye'de 4857 sayılı "İş Kanunu" iş hukuku ile ilgili düzenlemelerin temelini oluşturmaktadır. Bu kanunda işçi, işveren, işyeri, iş sözleşmesi gibi kavramlar açıklanmış, işçi ve işverenin hakları ve yükümlülükleri belirlenmiştir. İşverenlerin kanunda belirtilen yükümlülükleri aynı zamanda işçilerin haklarını ifade etmektir. 

Bu yükümlülüklere misal olarak ücret ödeme, işçiye çalışması için gereken malzeme ve donanımı sağlama, işçiyi koruma, işçiye doğum izni ve kanunla belirtilen diğer izinleri sağlama, eşit davranma gibi yükümlülükleri belirtebiliriz. İşçiler ise sözleşmede belirtilen şekilde ve saatlerde çalışmak, iş yerinin kurallarına uymak, onlara verilen işleri tam ve zamanında yapmak, yeteri kadar özen ve sadakat göstermek yükümlülükleri taşımaktadırlar. 

Hizmet Sözleşmesi

İşçilerin kanunla onlara sağlanan haklardan yararlanabilmesi için en temel kural işverenle aralarında hizmet sözleşmesinin yapılmış olmasıdır. İş hukuku ile ilgili bu kanunda hem de işçi ile işveren arasında iş sözleşmesinin kurulması, türleri ve feshi yani karşılıklı veya tek taraflı olarak iptali hakkında hükümler de yer almaktadır. 

İş hukuku söz konusu olduğunda değinmemiz gereken diğer önemli konu ise işçi lehine yorum ilkesidir. Bu ilke, eğer yasal belgelerdeki hükümlerde anlatılmak istenen konu yeterince açık değilse devreye girmektedir. Bu zaman mevcut hüküm işçinin yararına olacak şekilde yorumlanır. 

görüldüğü üzere iş hukuku işçinin haklarının korunması ihtiyacından doğan, işçinin korunmasına yönelik kurallar belirleyen, işçi ve işveren arasında eşitlik ilkesinin temin edilmesini amaç edinen, işçinin zayıf konumunu hukuk ilkeleri ile güçlendirmeye çalışan ilkeler bütünüdür. i̇ş hukuku toplumda denge kurmak amacıyla meydana çıkmış bir alan olmakla işçiler için çalışma motivasyonu oluşturmaktadır.

İş Hukuku Nedir? 

İş hukuku kavramı işçi ve işveren arasında iş sözleşmesinden doğan ilişkileri düzenlemek ve bu ilişkilerden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla oluşturulan ilke ve kurallar bütününü ifade etmektedir. Peki hukuk alanında iş hukuku diye bir olgunun meydana çıkmasına sebep nedir?

İş Hukukunun Ortaya Çıkması

Süregelen tarih boyunca ellerinde yetki bulunduran toplum üyelerinin kendilerine göre daha zayıf konumda olanların haklarını yok saydığını biliyoruz. Böyle hak gaspları, işçi ve işveren arasında meydana çıkan ilişkilerde de çokça yaşamaktaydı. Özellikle 18. yıl Sanayi Devrimiyle birlikte büyük bir işçi grubu meydana çıktı. Buna paralel olarak da bu alanda işçilerin hak kayıpları ile ilgili birçok sorun daha belirdi.

İşçilerin çalışma ücretlerinin ödenmemesi veya az bir miktar ücret ödenmesi, çalışma şartlarının ağır olması, iş yerinde hiçbir güvenlik önleminin alınmaması bu sorunlardan en başta gelenleriydi. Bu sorunları gidermek için devletler kendi anayasalarında işçi hakları ile ilgili hükümler belirlemeye ve ayrı ayrı yasal kurallar kabul etmeye başladılar. Böylece iş hukuku ile ilgili ilk düzenlemeler ortaya çıktı. 

İşçi Haklarının Korunması

Bu düzenlemeler işçi haklarının korunması için asgari standartlar belirlemekteydi. Sonraki yıllarda ise işçiler kendi haklarını daha iyi bir şekilde savunmak için kendi aralarında birlikler kurdular. Buna karşılık olarak işverenler de kendi aralarında birlikler kurmaya başladılar. Böylece sendika, grev, lokavt, toplu iş sözleşmesi gibi iş hukuku ile ilgili kavramlar ortaya çıkmaya başladı. 

Önceden bireysel olarak işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen iş hukuku, sendikaların oluşmasıyla artık toplu iş sözleşmelerini de düzenleme alanına dahil etti. Toplu iş sözleşmeleri de bireysel iş sözleşmeleri gibi tarafların hak ve yükümlülüklerini belirlemekte ve uyuşmazlık meydana çıktığı taktirde bu uyuşmazlıkların hangi yollarla çözümleneceğini belirlemektedir.

İş Kanunu, 4857 sayılı yasayı ifade eder İşçi ve işverenin hakları ve yükümlülükleri burada belirlenmiştir, İş hukukunun temelini oluşturur, İşçi, İşverene bağımlı olarak çalışan ve bu çalışma karşılığı ücret alan kişi, İş yerinde yapılacak işlerin gerçekleştirilmesi için zorunlu bir unsurdur, İşveren, İşçiyi çalıştıran ve bu çalışma karşılığında ücret veren kişi, İş yerini oluşturan ve işçiye yönetme yetkisine sahip olan kişidir, Hizmet Sözleşmesi, İşveren ile işçi arasında yapılan ve işçinin haklarını belirten sözleşme, İşçi haklarının korunmasının temel koşuludur, İş Hukuku, İşçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenler, İş yerindeki huzuru ve adaleti sağlar, İşçi Lehine Yorum İlkesi, Yasal belgelerdeki hükümler yeterince açık değilse, bu hüküm işçinin yararına olacak şekilde yorumlanır, İşçinin haklarının korunması amacıyla oluşturulmuştur, Sendika, İşçilerin haklarını korumak amacıyla kurulan birlikler, İşçilerin haklarını daha iyi savunmasını sağlar, Grev, İşçilerin işi bırakarak işverene karşı tepkisini göstermesi, İşçilerin haklarını elde etmesine yardımcı olur, Lokavt, İşverenin iş yerini kapatma eylemi, İşverenin işçilere karşı bir tepki olarak ortaya çıkar, Toplu İş Sözleşmesi, İşveren veya işverenler ile bir veya birden çok işçi sendikası arasında iş yeri hükümleri belirlenmek üzere yapılan sözleşme, İşçilerin haklarının toplu olarak düzenlenmesini sağlar
iş hukuku iş kanunu işçi hakları işveren hakları iş kanunu hükümleri
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Beyaz bir ceket giyen bir kadın beyaz bir arka planın önünde duruyor. Siyah beyaz puantiyeli bir gömlekle şekillendirilmiş uzun, koyu renk saçları var. Yüz hatları açıkça görülebiliyor; köşeli bir çene hattı, güçlü bir burnu ve koyu renk gözleri var. Doğrudan kameraya bakıyor ve ifadesi nötr. Ellerine yakından bakıldığında tırnaklarının koyu kırmızıya boyanmış olduğu görülüyor. Ceketin yakası ve iki düğmesi var ve hafifçe açık, altından siyah bir üst görünüyor. Arka plan parlak beyazdır ve ışık eşit olarak dağılmıştır.
Video

Soru Cevaplarla İş Kanunu

21 Nisan 2021
Bir kişi, açık ve düz bir yüzeye yerleştirilmiş bir kitabın üzerinde siyah bir kalem tutarken görülüyor. Kişi siyah bir takım elbise giymektedir ve kısmen bulanık bir odaktadır. Kitaba bakmaktadır ve eli, kalemin ucu sayfanın hemen üzerinde duracak şekilde konumlandırılmıştır. Kişinin diğer eli yan tarafındadır. Arka planda, beyaz bir kravatın yakın çekimi ve bulanık arka planda bir kitap ve ciltler görülebilir. Görüntü 1280x853 piksel çözünürlüğe sahiptir.
İş Hukuku

İş Kanunu Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

06 Kasım 2019
Bir kişi kalem ve hesap makinesi tutuyor. Görüntü, arka planda siyah ve altın rengi bir nesne ile kişinin elinin yakın çekimidir. El kalemi sıkıca kavramaktadır ve hesap makinesi diğer elinde görülebilmektedir. Kişi bir deftere yazıyor ve görüntünün köşesinde bir ağırlık ölçeği görülebiliyor. Her şey hafif bulanık, bu da resme rüya gibi bir his veriyor. Kişi elindeki işe odaklanmıştır ve ifadesi yoğun ve kararlıdır.
İş Hukuku

İşçilerin ve İşverenlerin Hak ve Sorumlulukları Nelerdir?

08 Kasım 2021
Bu görüntü, üzerinde büyük, küre şeklinde bir nesne bulunan ve beyaz metinli siyah bir pusulanın eşlik ettiği bir pano göstermektedir. Küre renklerle detaylandırılmış ve yüzeyinde bir harita görülüyor. Pusula ince bir metal kolla panoya bağlanmış ve yanında bir kalem görülüyor. Sağ alt köşede bir kartpostalın yanında sarı bir baret görülüyor. Sol üst köşede bir matkabın yakın çekimi görülürken, ortada bir kağıt parçasının yanında bir cetvel ve küre görülüyor. Tüm sahne önden parlak bir şekilde aydınlatılmış, pano ve baretin arkasında gölgeler görülüyor. Bu görüntü, bir pano üzerindeki küre ve pusulanın mükemmel bir örneğidir ve aynı zamanda bunlarla ilişkili çeşitli öğeleri de göstermektedir.
Nedir?

İşgücü ve Temel Kavramları Nelerdir?

15 Şubat 2021
Bu online kurs, Temel İş Hukuku ve İş Kanunu hakkında kapsamlı bir genel bakış sağlamak üzere tasarlanmıştır. İş hukukunun temelleri, iş sözleşmeleri, çalışan hakları ve ticari faaliyetlerin yasal yönleri gibi konuları kapsamaktadır. Kurs, katılımcıların materyali daha iyi anlamalarına yardımcı olmak için dersler, vaka çalışmaları ve gerçek dünyadan örneklerden oluşmaktadır. Ayrıca, öğrenilen kavramları pekiştirmeye yardımcı olmak için interaktif sınavlar ve alıştırmalar da içermektedir. Katılımcılar, yasaların ticari faaliyetlerini ve çalışanlarını nasıl etkilediğini daha iyi anlayacaklardır. Bu eğitim sayesinde katılımcılar yasal yükümlülüklerini ve yasalara uygunluklarını nasıl sağlayacaklarını daha iyi anlayabileceklerdir. Bu eğitim, katılımcıları herhangi bir iş veya ticaret hukuku sorununu güvenle ele almak için gerekli bilgilerle donatacaktır.
4.9
(40)

Temel İş Kanunu ve İş Hukuku Eğitimi

12 Konu5 Saat
Bir kadın kollarını göğsünün önünde kavuşturmuş duruyor. Dudakları büzülmüş ve gözleri ileriye odaklanmış, kendinden emin ve kararlı görünüyor. Saçları topuz yapılmış, kıyafetleri sade ve klasik. Duruşu güçlü ve duruşu sağlam. Arka planda parlak bir gökyüzü ve birkaç ağaç bulunan açık bir alanda duruyor. Güneş ışığı yüzünü aydınlatıyor, yüz hatlarını belirginleştiriyor ve ona bir otorite havası veriyor. Dengeli ve sakin görünüyor, hayat karşısına ne çıkarırsa çıkarsın üstesinden gelmeye hazır.Dr. Burcu Arısoy
₺1254₺524
Gözlüklü ve kasklı bir kadın kapalı bir ortamda oturmaktadır. Siyah bir gömlek giymiş ve başında sarı bir baret var. Gülümsüyor ve gözlüklerinin arkasından gözleri görülebiliyor. Bacaklarında gri bir kot pantolon vardır ve elinde bir pano tutmaktadır. Ayrıca boynuna bir moda aksesuarı takmaktadır. Arkasındaki duvar görülebiliyor ve yanında kırmızı bir nesne var.
4.9
(58)

Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi (Bilgilendirme)

10 Konu5 Saat
Resimdeki kadın siyah bir gömlek ve gözlük takıyor. Uzun, koyu renk saçları ve soluk bir teni var. Gözleri gözlükle çerçevelenmiş ve dudakları hafifçe ayrılmış. Yüzünde ciddi ve odaklanmış bir ifade var. Kollarını kavuşturmuş ve ellerini hafifçe ön kollarının üzerine koymuş. Beyaz duvarlı ve ahşap zeminli bir odada duruyor. Odadaki ışık yumuşak ve dağınık.F. Dilek Aksoy
₺1175₺524
Bu görüntü, muhtemelen bir kursu tamamlamak için hesap makinesi kullanan bir kişiyi gösteriyor. Bu kişi takım elbise giymiş ve kravat takmış, sakallı ve bıyıklı bir adam gibi görünüyor. Bulanık bir elle hesap makinesindeki bir düğmeye basıyor, bu da kursa çok dikkat ettiğini gösteriyor. Kişi aktif olarak materyalle ilgileniyor, muhtemelen anlıyor ve not alıyor. Bu görüntü, kursların zorlayıcı olabileceğini, ancak kendinizi özenle uyguladığınızda da ödüllendirici olabileceğini hatırlatıyor.
4.5
(117)

Bordro Uygulamaları Eğitimi

8 Konu5 Saat
Bülent ÇaparBülent Çapar
₺1249₺1010
Bu, ilk yardım eğitimine odaklanan çevrimiçi bir kursun görüntüsüdür. Resimde plastik bir torbanın içinde, ilk yardımla ilgili çeşitli eşyalarla çevrili bir kadın yüzü görülüyor. Arka planda siyah metinli beyaz bir işaret, kırmızı bir kutu içinde kırmızı ve beyaz bir haç ve bir çantanın yakın çekimi var. Kadın kameraya gülümsüyor ve ağzının yakın çekimi var. Ayrıca, içinde bir paket ilaç bulunan bir çekmece vardır. Bu görsel, ilk yardım eğitiminin önemini ve hayat kurtarmaya yardımcı olacak bilgileri hatırlatmaktadır.
4.9
(12)

İlkyardım Bilgilendirme Eğitimi

14 Konu5 Saat
Omuz hizasında koyu renk saçlı bir kadın doğrudan kameraya bakıyor ve gülümsüyor. Dostça bir ifadesi var ve gözleri parlak ve uyanık. Yanakları hafifçe pembe ve dudakları hafifçe ayrık. Üzerinde v yakalı beyaz bir tişört ve mavi bir kot pantolon var. Ellerini kalçalarına koymuş, rahat ve kendinden emin bir poz veriyor. Çevresinden memnun ve mutlu görünüyor.Fatoş Kocabörek Açıl
₺606₺0