Temel İş Kanunu ve İş Hukuku Eğitimi

Tüm yaşam hukuk kurallarıyla sınırlandırılır, yönlendirilir. İster yazılı yasa hukuku, isterse yazılmamış gelenek hukuku ile insanlar yaşamak zorundadır ve hukuklardaki yasalara uymak zorundadır. Bu zorunluluk, yasal ya da toplumsal müeyyidelere maruz kalmamak içindir. İş hukuku eğitimi tüm yönetici ve işverenlerin alması gereken bir eğitimdir.

İş Hukuku sürekli değişiklikler yeni yasalar, yönetmelikler içermektedir. Bu nedenle bu eğitimlerin periyodik olarak bir kaç yılda bir yenilenmesi bile gerekir. İş Hukuk eğitimini alarak, personeliniz ile aranızdaki çalışma sistemini yasal hale getirmenin yöntemlerinden olan iş sözleşmesi yapılması, sözleşme süresinin uzatılması fesih edilmesi gibi konuların yanı sıra iş güvencesi gibi konularda da bilgi sahibi olursunuz. Böylece, hem yasalar karşısında suçlu duruma düşmekten kurtulmanın yanı sıra,  özellikle işçileriniz ile daha profesyonel bir ilişki kurmanın ve yürütmenin yolunu açarsınız.

18. yüzyılda buharlı makinelerin insan gücüne tercih edilmesiyle başlayan Sanayi Devrimi, iş hukukunun gelişimindeki en önemli faktördür. Sanayi Devrimi'nin baş gösterdiği zamanlarda işçi sınıfı birçok anayasal haktan mahrumdu. Ayrıca oldukça düşük ücretlere ve kötü çalışma koşullarına tabiiydi. Sayı olarak kalabalık olan işçi sınıfı Sanayi Devrimi ile birlikte bilinçlenmeye başladı. Bu büyük adımdan sonra iş hukuku oluşmaya başladı, gün geçtikçe haklar ve yükümlülükler daha net bir hale geldi.

Bireysel iş hukuku, işçi ve işveren arasında akdedilen sözleşmeden kaynaklanan haklar ile uyuşmazlıkları ele alır. Daha çok işçi ve işveren arasındaki bireysel iş ilişkisi ile alakalıdır.

Toplu iş hukuku, işçi sayısının fazla olduğu büyük işletmelerde işçilerin, sendikalar tarafından temsil edilmesidir. Toplu iş hukukunda işçilerin birlik içinde hareket etmeleri hak kayıplarını minimum seviyede tutar. Ayrıca toplu iş hukuku grev, lokavt gibi çözüm yollarını da düzenlemektedir.

İş hukuku işçiyi ve işvereni birbirlerine karşı eşit bir biçimde korur. İşçinin korunması ve işverenin sorumlulukları kanunda açıkça belirtilmiştir. İşçinin ve işverenin karşılıklı olarak yerine getirmeleri gereken yükümlülükleri vardır. Bunların en başında işçinin iş görme borcu ve işverenin ücret ödeme borcu gelir. 

İşçi ve işveren arasındaki bir diğer yükümlülük işverenin eşit davranma borcudur. Çalışma barışı ve iş yerindeki disiplinin bozulmaması için işverenin bu yükümlülüğe uygun davranması gerekir. Buna karşılık işçinin de iş yeri kurallarına uygun davranma borcu vardır.

İşverenin eşit davranma borcuna karşı işçinin de sadakat borcu vardır. İş yerinde yapılan iş ile ilgili gizli olan bir bilginin gizli kalması gerekir. İş hukuku bu durumu kanun hükümleri ile düzenlemiş ve işvereni işçiye karşı korumuştur. İşçi işten ayrıldıktan sonra da belli bir süre iş yerindeki gizli bilgileri saklamakla yükümlüdür. Aksi takdirde haksız rekabet ilkelerine göre işverenin ortaya çıkan zararını tazmin borcu doğar.

İş hukuku kapsamında işverene kanunla getirilen bir diğer yükümlülük ise işverenin işçiyi koruma borcudur. Bazı işler beden gücüne dayalı olduğu için işverenin, insan sağlığını tehdit eden tehlikelere karşı tedbir alması gerekir. İş sağlığı ve güvenliği kanunu ile belirtilen şartlar, iş yerinde meydana gelebilecek birçok kazayı önlediği gibi işçilere daha rahat bir çalışma ortamı yaratır. İşverenin iş yerinde sağladığı bu güvenli ortamı belirli aralıklarla kontrol etmesi gerekir. 

İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinin haklı ve haksız fesih durumlarını da düzenlemektedir. Ayrıca işçi ve işveren arasındaki borç ve yükümlülüklere aykırılık sonucu ortaya çıkan veya çıkabilecek zararları tazmin etme konusu da iş hukuku kapsamında ele alınmıştır. 

İş kanununa göre iş hukuku kurallarının uygulandığı kişiler; işçi, işveren, işveren vekili ve alt işveren olarak yer alır.

İşçi: İş kanununa göre işçi bir iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan gerçek kişidir. Gerçek bir iş sözleşmesinden de bahsedebilmemiz için işçinin yaş ve ehliyet unsurlarını taşıması gerekmektedir. İş sözleşmelerinin asıl unsurları, iş görme, ücret ve bağımlılıktır. Buna göre işçi kavramını işverene bağımlı olarak ücret karşılığı çalışan kişi olarak açıklayabiliriz.

İşveren: Bir iş sözleşmesine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı işçi çalıştıran gerçek ya da tüzel kişilere veya tüzel olmayan kurum ve kuruluşlara işveren denir. İşçinin işverene iş görme, sadakat ve iş talimatlarına uyma borcu vardır. Buradan hareketle işçiden iş görme ve sadakat borçlarını yerine getirmesini bekleyen emir ve talimat verebilme yetkisine sahip olan kişiye işveren adı verilir.

İşveren Vekili: İş kanununa göre işveren adına hareket eden ve işin, iş yerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kişiler işveren vekili olarak kabul edilir. Bu kişiler genelde işletmelerde genel müdür, personel müdürü gibi sıfatlarla çalışan kişilerdir. İşveren vekilleri her ne kadar işveren adına hareket etseler de işçilere karşı sorumlulukları vardır ve işveren ile işveren vekili arasında da iş sözleşmesi vardır.

Alt İşveren: Alt işvereni kısaca halk arasında taşeron adı verilen firmalar olarak açıklayabiliriz. Teknikte adı taşeron iken iş hukukunda bu firmalar alt işveren olarak adlandırılır. Alt işverenler, bir şirkette yapılması gereken bir görevi asıl şirket ile iş sözleşmesine dayanarak yaparlar. Burada asıl işveren alt işveren ile birlikte hem kendi işçilerinin hem de alt işverenin çalışanlarından hukuki olarak sorumludur. 

Görüldüğü üzere iş hukuku yalnızca işçi ya da işveren için değil aynı zamanda bu kavramlar dahilinde görev alan herkes için uygulanmaktadır. Ülkemizde işçi ve işveren kesiminin sosyal ve ekonomik menfaatleri yapılan son köklü düzenlemelerle 4857 sayılı İş Kanunu ile koruma altına alınmıştır.

İş hukuku kapsamında işverene getirilen diğer yükümlülük işverenin işçiyi koruma borcudur. Bazı işler beden gücüne dayalı olduğu için işverenin insan sağlığını tehdit eden tehlikelere karşı tedbir alması gerekir. İş hukuku eğitimi bu konuda size fazlasıyla yardımcı olabilecek niteliktedir.