Insan Kaynaklari Yönetimi ve Isletme Sürüdürülebilirligi: Gelecege Uzanan El Ele Yolculuk

Insan kaynaklari yönetimi (IKY), isletmelerin en degerli varligi olan insani merkezine alan, onlarin potansiyellerini en üst düzeye cikarmaya odaklanan bir yönetim bicimidir. Öte yandan, isletme sürüdürülebilirligi ise sirketlerin ekonomik, sosyal ve cevresel faktörleri dengeli bir sekilde yöneterek, sadece bugün degil gelecekte de varliklarini sürdürebilmelerini ifade eder. Bu iki kritik unsurun kesisim noktasinda ise, insan kaynaklari yönetimi ve isletme sürüdürülebilirligi iliskisi karsimiza cikar.

Ünlü yönetim gurusu Peter Drucker'in da belirttigi gibi, "21. yüzyilin en degerli varligi bilgi isçileridir ve bu varligi dogru yönetmek, isletmelerin en önemli görevidir." Bu perspektiften bakildiginda, insan kaynaklari yönetiminin sürüdürülebilirlik üzerindeki etkisi daha net anlasilabilir. Cünkü sürüdürülebilirlik hedeflerine ulasmak, ancak bu hedefleri benimseyen ve hayata geçiren calisanlarla mümkündür.

Insan Kaynaklari Yönetiminin Sürüdürülebilirlige Katkisi

Peki, insan kaynaklari yönetimi sürüdürülebilirlige nasil katki saglar? Bu sorunun cevabi, IKY'nin temel fonksiyonlarinda gizlidir. Örnegin, ise alim sürecinde cevre bilincine sahip ve sosyal sorumluluk projelerine gönüllü olarak katilan adaylari tercih etmek, sürüdürülebilirlik kültürünün olusmasina yardimci olur. Benzer sekilde, calisanlara geri dönüsüm, enerji tasarrufu ve karbon ayak izinin azaltilmasi gibi konularda düzenli egitimler vermek de bu kültürün yayginlasmasini saglar.

Insan kaynaklari yönetimi, calisanlarin sürüdürülebilirlik konularinda bilinçlendirilmesi ve motive edilmesinin yani sira, onlarin is-yasam dengesini koruyacak uygulamalari hayata geçirerek de katki saglar. Örnegin, esnek calisma saatleri ve uzaktan calisma imkani sunmak, calisanlarin isyerine ulasimi sirasinda olusturdugu karbon salimini azaltirken, onlarin yasam kalitesini de arttirir. Dogru insan kaynaklari politikalari, isletmelerin hem cevresel hem de sosyal etkilerini olumlu yönde sekillendiren önemli bir faktördür.

Sürüdürülebilir Bir Isletme Için IKY Stratejileri

Sürüdürülebilir bir isletme yaratmak, insan kaynaklari yönetiminin stratejik yaklasimini gerektirir. Bu noktada, bazi temel stratejiler ön plana cikar:

1- Yesil Ise Alim: Sürüdürülebilirlik degerlerini benimseyen ve bu konuda deneyimli adaylari ise almak.

2- Egitim ve Gelisim: Calisanlara sürüdürülebilirlik konularinda düzenli egitimler vererek, bilgi ve bilinç düzeyini yükseltmek.

3- Performans Yönetimi: Sürüdürülebilirlik hedeflerine ulasmayi, bireysel ve kurumsal performans kriterlerine dahil etmek.

4- Ödüllendirme: Sürüdürülebilirlik konusunda basarili olan calisanlari ve ekipleri takdir etmek ve ödüllendirmek.

5- Iletisim: Sürüdürülebilirlik ile ilgili gelismeleri ve basarilari tüm calisanlarla paylasmak, farkindaliği artirmak.

Bu stratejileri basariyla uygulayan sirketlerin, sürüdürülebilirlik yolculugunda daha hizli ve emin adimlarla ilerledigi görülmektedir. Örnegin, spor giyim devi Nike, 2025 yilina kadar tedarik zincirindeki karbon salimini %30 oraninda azaltmayi hedeflemektedir (McCarty, 2020). Bu hedefe ulasmak için, sirketin insan kaynaklari departmani, tüm calisanlarini sürece dahil eden kapsamli bir program baslatmistir.

Insan Kaynaklari Yönetiminin Sürüdürülebilirlik Üzerindeki Etkilerine Dair Örnekler

Sürdürülebilir insan kaynaklari yönetimi nasil yapilir? Bu sorunun cevabi, farkli sektörlerden ve cografyalardan gelen basarili uygulama örnekleriyle daha net anlasilabilir:

• Yeşil İşe Alım: Çevre bilincine sahip adayların tercih edilmesi.

• Eğitim ve Gelişim Programları: Çalışanlara sürdürülebilirlik konularında eğitimler verilmesi.

• Esnek Çalışma Saatleri: Trafiği ve karbon salınımını azaltmak için esnek ve uzaktan çalışma seçenekleri sunulması.

• Sağlık ve Güvenlik Uygulamaları: Çalışan sağlığının ön planda tutulması, iş kazalarının önlenmesi.

Unilever, 2010 yilinda baslattigi 'Sürdürülebilir Yasam Plani' kapsaminda, tüm calisanlarini bilinçlendirmek için kapsamli egitim programlari düzenlemektedir. Sirket, bu sayede 2020 yilina kadar sera gazi salimlarini %65 oraninda azaltmayi basarmistir (Unilever, 2021).

IKEA, is modelini döngüsel ekonomi prensiplerine göre sekillendirmektedir. Sirket, insan kaynaklari politikalariyla da bu dönüsümü desteklemekte, örnegin tüm calisanlarini sürdürülebilir ürün tasarimi konusunda egitmektedir (IKEA, 2021).

Patagonia, cevre dostu politikalariyla bilinen outdoor giyim markasi, ise alim sürecinde adaylarin doga sporlarinayakinligini ve cevre duyarliliğini dikkate almaktadir. Sirket ayrica, calisanlarini gönüllü cevre projelerinde yer almaya tesvik etmektedir (Patagonia, 2021).

Bu örnekler, insan kaynaklari kursu ile kariyer firsatlari arasindaki baglantinin alti cizilerek, sürdürülebilirlik konusunda uzmanlaşmanin önemini ortaya koymaktadir. Gelecekte bu alanda yetkin profesyonellere olan talebin artacagi öngörülmektedir.

Rakamlarla Sürdürülebilir IKY'nin Işletmelere Katkisi

Peki, tüm bu çabalar isletmelere somut olarak nasil bir fayda saglamaktadir? Birkac cok carpici istatistik, bu sorunun yanitini net bir sekilde ortaya koymaktadir:

Sürdürülebilirlik raporu yayinlayan sirketlerin hisse degeri, yayinlamayanlara kiyasla %4,8 daha yüksektir (Wirtenberg, 2014).

Calisan motivasyonu ve sürdürülebilirlik arasinda güclü bir iliski vardir. Sürdürülebilirlik performansi yüksek olan sirketlerde calisan bagliligi %55 daha fazladir (Kenexa, 2011).

Cevre dostu insan kaynaklari politikalari uygulayan sirketlerin finansal performansi, uygulamayanlara göre %16 daha iyidir (Economist, 2011).

*Insan kaynaklari kursu online sertifika programlari*na katilan calisanlarin %74'ü, edindikleri bilgileri is yerinde uyguladigi takdirde, sirketlerinin rekabet avantaji elde edecegini düsünmektedir (CIPD, 2019).

Bu veriler, sürdürülebilir insan kaynaklari yönetiminin isletmelere hem finansal hem de finansal olmayan faydalar saglayarak, onlarin gelecegini sekillendirdigini gözler önüne sermektedir.

Sonuc

Insan kaynaklari yönetimi ve isletme sürdürülebilirligi iliskisi, 21. yüzyilda giderek daha fazla önem kazanan ve birbirinden ayri düsünülmesi mümkün olmayan iki kritik alandir. Sürdürülebilirlik hedeflerine ancak ve ancak bu hedefleri özümseyen, yetkin ve motive calisanlarla ulasilabilir. Dolayisiyla insan kaynaklari profesyonellerine, bu dönüsümün öncüleri olarak kritik görevler düsmektedir.

Unutulmamalidir ki, sürdürülebilir bir gelecek insa etmek hepimizin ortak sorumluluğudur. Isletmeler ve onlarin en değerli varligi olan calisanlar el ele vererek, ekonomik basariyla cevresel ve sosyal faydayi bir araya getiren bir yaklasimi benimsemelidir. Böylece, gelecek nesillere daha iyi ve daha yasanabilir bir dünya birakabilir.

Sözlerime Alexander Graham Bell'in ilhamindan bir alintiyla son vermek istiyorum:
"Büyük basarilar, büyük hayallerle baslar." Öyleyse, insan kaynaklari yönetimi araciligi ile sürdürülebilir isletmeler ve sürdürülebilir bir gelecek hayalini birlikte kurmanin tam zamanidir!

Kaynaklar

1- CIPD. (2019). Insan kaynaklari gelisimi anketi. Londra: Chartered Institute of Personnel and Development.

2- Economist Intelligence Unit. (2011). Sürdürülebilirlik Uygulamalarinin Sirket Performansina Etkisi. Londra: The Economist.

3- IKEA. (2021). Insanlar ve Gezegen Icin Iyi Olan Dogru Seyleri Yapmak. Erişim adresi: https://about.ikea.com/en/sustainability

4- Kenexa. (2011). Calisan Bagliligi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Arasindaki Iliski. Minneapolis: Kenexa.

5- McCarty, J. (2020). Nike, tedarik zincirindeki karbon salimlarini 2025'e kadar %30 azaltmayi hedefliyor. Erişim adresi: https://www.bizjournals.com/

6- Patagonia. (2021). Patagonia Çevre ve Sosyal Sorumluluk. Erişim adresi: https://www.patagonia.com/activism/

7- Unilever. (2021). Unilever Sürdürülebilir Yasam Plani ve Sonuclari. Erişim adresi: https://www.unilever.com/sustainable-living/

8- Wirtenberg, J. (2014). Building a Culture for Sustainability: People, Planet and Profits in a New Green Economy. Santa Barbara, CA: Praeger.