AnasayfaBlogEğitim Bilimleri Nedir?
Eğitim

Eğitim Bilimleri Nedir?

25 Mart 2020
Dört kızdan oluşan bir grup bir masanın etrafında oturmaktadır. Soldaki kızın üzerinde mavi bir gömlek var ve eli çenesinde. Ortadaki kızın yüzünde ciddi bir ifade var. En sağda bir kişi bir tabak yemek yemektedir. Arka planda bir grup çocuk resim yapıyor. Canlı renklere sahip bir resim ve bir blok tereyağı yakın plandadır. Renkli bir yüzeyin ve elini tutan bir adamın bulanık bir görüntüsü var. Atmosfer rahat ve neşelidir.
Anabilim DalıAmaçHedeflene Yetkinlikler
Eğitimde Ölçme ve DeğerlendirmeÖğrenci başarılarının değerlendirmesine yönelik beceri kazanılmasını amaçlarİstatistik ve araştırma becerileri, ölçme ve değerlendirme uzmanlığı
Eğitim Programları ve ÖğretimToplumsal sorumluluk bilinci gelişmiş, etik değerlere uyan, laik, araştıran ve sorgulayan, sorun çözmede başarılı aynı zamanda üreten uzmanlar yetiştirmeyi hedeflerEtik değerlere uyma, sorgulama, araştırma ve problem çözme yeteneği
Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi ve PlanlamasıEğitim kurumuna bağlı yerlerde çalışacak denetçi ve yönetici yetiştirmektirYönetim ve denetim yetkinliği, akademisyenliğe yönelim
Eğitim PsikolojisiEğitim kurumu başta olmak üzere topluma psikolojik hizmet ve danışmanlık sunmayı amaçlamaktadırPsikolojik hizmet ve danışmanlık sunma, bireyi merkeze alan çalışmalar, bilimsel araştırma
Rehberlik ve Psikolojik DanışmanlıkKendini gerçekleştirmiş yetkin bireyler yetiştirmektirKişisel gelişim, üretkenlik, uyum sağlama, sorumluluk taşıma yetenekleri
Eğitimin Felsefi Sosyal ve Tarihi TemelleriEğitim bilimleri aracılığıyla yapılan araştırmalar aracılığıyla bilgi üretirBilgi üretme, sorun çözümü, bilgi paylaşımı, topluma ve çevreye duyarlılık, mesleki yeterlilik
Hayat Boyu Öğrenme ve Yetişkin EğitimiYetişkinlerin hayatları boyunca öğrenmeyi sürdürmelerini teşvik etmekÖğrenme becerileri, motivasyon, kendini geliştirme
Okul PsikolojisiÖğrencilerin psikolojik durumlarını anlamak ve onlara uygun eğitim yöntemleri geliştirmekÖğrenci psikolojisi anlama, eğitim yöntemleri geliştirme
Ölçme ve DeğerlendirmeÖğrencinin bilgi ve becerilerini ölçme ve değerlendirme tekniklerini geliştirmekÖlçme ve değerlendirme teknikleri, öğrenci performansı değerlendirme
Özel ÖğretimÖzel gereksinimli öğrencilere yönelik öğretim metotlarını oluşturmak ve uygulamakÖzel öğretim yöntemleri, özel gereksinimli öğrencilerin eğitimi

Eğitim bilimleri, eğitim kavramını inceleyen bilim dallarının geneline verilen ad olarak tanımlanır. Eğitim bilimleri son yüzyıl içerisinde büyük değişimler geçirmiştir. Özellikle 1960 yılından sonra hızlanarak gelişme göstermiştir. Günümüzde eğitim bilimleri geniş bir aileyi oluşturmaktadır. İçerisinde birçok disiplin barındırmaktadır. Eğitim bilimleri evrensel olarak kabul edilir. Tüm dünyada kabul görmesinin yanında eğitimi düzenleme işlevi olan bir disiplindir. Bu disiplin ülkemizde de çok önemli görülmektedir.

Eğitimi inceleyen dalların tamamına verilen addır. İçerisinde birçok disiplin barındırdığından söz etmiştim. Eğitim bilimleri içerisinde yer alan disiplinler şu şekildedir;

  • Ölçme ve Değerlendirme

  • Eğitim Programları ve Öğretim

  • Eğitim Psikolojisi

  • Eğitim Felsefesi

  • Eğitim Sosyolojisi

  • Öğretim Teknolojisi

  • Özel Öğretim

  • Rehberlik

  • Okul Psikolojisi

  • Uluslararası Eğitim

  • Okul Yönetimi vb. olarak sayılabilir.

Eğitim Bilimleri Bölümü Nedir?

Eğitim bilimleri bölümü, ülkemizin ihtiyacı olan alanlarda, alanında yetkin öğretmen ve uzman yetiştirmeyi hedeflemektedir. Eğitim bilimleri bölümü, öğretmenlik yapabilmek için gerekli bilgi ve becerileri kazandırmaya yönelik öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin yürütülmesini sağlar. Aynı zamanda eğitim bilimleri bölümü, yüksek lisans ve doktora gibi lisansüstü seviyede proje ve tezlerle eğitim kalitesinin arttırılmasından sorumludur.

Eğitim bilimleri bölümü en genel amacı ilk ve ortaöğretim düzeyinde görev yapacak öğretmen yetiştirmektir. Bu nihai amacının dışında eğitim alanında bilimsel araştırma yapmak da diğer bir amacıdır. Eğitim bilimleri bölümü, eğitim kurumlarına danışmanlık da yapma amacı taşır. Okullar ve diğer eğitim kurumlarında yer alan öğretmenler ve yöneticiler için eğitim programları düzenleme hedefleri bulunur. Farklı fakülte ve bölümlerden mezun olanlara temel eğitim derslerinin verilmesi de eğitim bilimleri bölümü amaçları arasında yer alır.

Eğitim Bilimlerinin Ana Bilim Dalları Nelerdir?

Eğitim bilimleri kendi içerisinde farklı anabilim dallarına ayrılır. Bu anabilim dalları şunlardır;

  • Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme: Öğrenci başarılarının değerlendirmesine yönelik beceri kazanılmasını amaçlar. Aynı zamanda lisansüstü için gerek duyulan istatistik ve araştırma becerilerinin kazandırılması hedeflenir. Eğitim kurumunda görev yapacak ölçme ve değerlendirme uzmanlarının yetiştirilmesi sağlanır.

  • Eğitim Programları ve Öğretim: Toplumsal sorumluluk bilinci gelişmiş, etik değerlere uyan, laik, araştıran ve sorgulayan, sorun çözmede başarılı aynı zamanda üreten uzmanlar yetiştirmeyi hedefler. Belirtilenleri mesleğinde uygulayan ve mesleğiyle ilgili bilgi üreten kişilerin yetiştirilmesini sağlar. Çevresine yararlı, çağdaş aynı zamanda dinamik bir eğitim veren eğitim programları ve öğretim uzmanı yetiştirilmesini sağlar.

  • Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi ve Planlaması: Esas amacı eğitim kurumuna bağlı yerlerde çalışacak denetçi ve yönetici yetiştirmektir. Aynı zamanda üniversitelere bu alanda ihtiyaç duyulan akademisyen yetiştirilmesini de sağlama amacı bulunur. Yönetim alanında yeterli bilgiye sahip olan ve eğitim denetimi ve yönetimi alanında uzman yetiştirmeyi amaç edinmiştir. Araştırmacı, eleştirel bakış açısına sahip, alanına katkıda bulunan ve kendini geliştiren bireyler yetiştirilmesini sağlamaktadır.

  • Eğitim Psikolojisi: Eğitim kurumu başta olmak üzere topluma psikolojik hizmet ve danışmanlık sunmayı amaçlamaktadır. Bu anabilim dalı kuramsal ve uygulamalı çalışmaları birlikte yürütmektedir. Evrensel bilgi birikimine katkıda bulunur aynı zamanda sorunlara çözüm önerileri geliştirir. Genel olarak amacı bireyi merkeze alan, bireyi anlayan, bu alanda bilimsel araştırma sürdüren, kişilere ve topluma psikolojik danışmanlık hizmeti ve eğitimde psikolojik hizmetler sunar.

  • Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık: Bu alanda hizmete ihtiyaç duyulan çeşitli alanlarda hizmet sunan ve uygulamalı bilgi ve becerilerle donatılmış alanında uzman ve yetkin birey yetiştirmeyi amaç edinmiştir. Rehberlik ve psikolojik danışmada esas amaç kendini gerçekleştirmiş yetkin bireyler yetiştirmektir. En önemlisi kendisi ve çevresiyle barışık olan, üretken ve mutlu, uyum sağlamada sorun yaşamayan aynı zamanda sorumluluk üstlenen bireyler yetiştirmeyi amaç edinir.

  • Eğitimin Felsefi Sosyal ve Tarihi Temelleri: Eğitim bilimleri aracılığıyla yapılan araştırmalar aracılığıyla bilgi üretir. Bireylerin eğitim hakları, insan hakları ve eşitlik temeli çerçevesinde toplumun eğitim sorunlarını inceler. sorunlara karşı çözüm önerileri oluşturmaya çalışır. aynı zamanda bilgi birikimini akademi başta olmak üzere tüm eğitim kurumlarına ve diğer kurumlarla paylaşır. bireye, topluma ve çevreye duyarlı, mesleki yeterlilik kazanmış, sürekli gelişmeyi yaşam biçimi haline getiren eğitim bilimleri çeşitli alanlarında öğretmen, uzman ve akademisyen yetiştirmeyi hedefler.

  • Hayat Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi: Bu anabilim dalı yetişkinlerin eğitimiyle ilgili akademik ortamın oluşturulmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaç edinir. Yetişkin eğitiminin meslekleşmesi için gerekli akademik çalışmaların oluşturulmasından sorumludur. Yetişkin eğitiminin geliştirilmesi için gerekli akademik araştırmaların yapılmasını sağlamaktadır.

Eğitim bilimleri bölümü ülkemizde devlet ve vakıf üniversitelerinin çoğunda bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen anabilim dalları ise üniversiteden üniversiteye göre bulunma durumları farklılık göstermektedir. Eğitim bilimleri bölümü bazı değerlere sahiptir. Bu değerlere örnek verecek olursak; akademik etiğe uygun davranmak, liyakat, mesleki adanmışlık, adalet ve güven, çevreye duyarlılık ve son olarak demokratik yönetim anlayışıdır. Eğitim bilimleri sahip olduğu farklı anabilim dallarıyla eğitimin geliştirilmesi ve işlevsel hale gelmesi için çalışmalar yürütmektedir.

Öğretmenlik Mesleği

eğitim sistemini oluşturan bazı öğeler vardır. başlıca bu öğeler; öğrenci, öğretmen, eğitim uzmanı, yönetici, eğitim programları ve kaynaklar oluşturur. bu sayılan öğeler içerisinde öğretmen, en temel öğe olarak gösterilir. Eğitimin niteliği ve kalitesi büyük oranda öğretmen niteliyle alakalıdır. Bu yüzden eğitim sistemi içerisinde görev alacak olan bir öğretmen, iyi bir biçimde yetiştirilmesi gerekir. Aynı zamanda kendilerini de sürekli geliştirmeleri gerekir. Bu da eğitim kalitesi yönünden büyük bir önem taşır.

Günümüzde öğretmenlik için özel uzmanlık bilgisi ve becerisi gerekir. Bu bir öğretmen için en önemli konudur. Statü ve saygınlık yönünden ülkemizde kutsal bir meslek olarak görülmüştür. Öğretmen, bulunduğu toplum içerisinde davranış modeli ve örnek insan olarak görülmüştür. En genel tanımıyla öğretmen, insan mimarı ve bireyin kişiliğini biçimlendiren sanatkâr olarak görülür.

Ülkemizde milli eğitimle ilgili yasalarda belirtildiğine göre öğretmenlik için özel uzmanlık bilgisi gerektiren bir meslek olarak bahsedilmiştir. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda (1973) şu ifade kullanılmıştır; “Öğretmenlik, devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan uzmanlık gerektiren meslektir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitimin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak yerine getirmekle yükümlüdürler” ibaresi yer alır.

Bahsedilenlere göre bir öğretmen, mesleğinin gereklerini yerine getirebilmek için bazı yeterliliklere sahip olması gerektiği anlaşılıyor. Bu yeterliliklere sahip olmak için de meslek öncesinde özel bir eğitimden geçirilmesi gerekiyor. Yani bir başka ifadeyle öncelikle eğiticinin eğitimi hedefleniyor Öğretmenlik mesleği ülkemizde önemli bir istihdam alanı oluşturmaktadır. Öğretmenlik mesleği, ülkemizde devlet memurları arasında en kalabalık kitleyi oluşturmaktadır.

Yapılan işin niteliği yönünden öğretmen, okumayı, düşünmeyi, insanları, öğrenmeyi ve öğretmeyi sevenler için tercih edilmesi gerek bir meslektir. Çocukları ve bireyleri sevmek öğretmenin mesleki başarısında önemli bir oynar.  Çalışma koşulu bakımından öğretmen, görevini okul, sınıf, atölye, laboratuvar gibi ortamlarda tek başlarına ve kapalı kapıların ardında gerçekleştirir. Bundan dolayı her öğretmen görevini yerine getirirken vicdanıyla baş başa kalır.

İlgili Eğitim: Eğiticinin Eğitimi

Öğretmenlerin Özellikleri Nelerdir?

Günümüzde öğretmenlerin özellikleri konusunda herkesin uzlaşabildiği standartların olduğunu söyleyemeyiz. Ancak öğretmenlik alanında yazılmış yayınlar ve mesleki tecrübeler sayesinde öğretmenlerin özellikleri ile ilgili yazılar bulmak mümkündür. Genel olarak öğretmenlerin özellikleri;

  • Anadilini iyi kullanan

  • Güçlü iletişim becerileri olan

  • Bireyleri ve çocukları seven

  • Topluma hizmet etme isteği olan

  • Öğrencilerine karşı açık görüşlü ve objektif olan

  • Eğitim bilimleri kavramını bilen

  • Eğitimle ilgili sorunları bilimsel yönden araştırabilen

  • Sabırlı ve duygularını kontrol altında tutabilen

  • Eğitimde bireysel farklılıkları dikkate alabilen (Öğretmenlerin özellikleri arasında en önemlilerden biri olarak görülür)

  • Öğretim ve öğrenme yöntemlerini iyi bilen ve kullanan

  • Kendini sürekli yenileyen

  • Eğitim teknolojisi alanında yer alan gelişmelerden haberdar olan

  • Öğrencilerini hayata hazırlayabilen

Öğrencilerini bir üst öğrenime hazırlayabilen vb. maddeler öğretmenlerin özellikleri arasında sayılabilir. Öğretmenlerin özellikleri listesi daha da uzatılabilir, belirtilen maddeler genel olarak belirtilen maddelerdir. Kısaca öğretmenlerin özellikleri özetlenirse, felsefi ve düşünsel temellere sahip, içinde yaşadığı toplumu anlayabilen, yenilikleri takip eden ve yakalayan, eğitim ve insan psikolojisi aynı zamanda eğitim-öğretim konularında uzman kişi.

Eğitimin Amaç ve İşlevleri Nelerdir?

Eğitim alanındaki bütün faaliyetler, belirli amaçlara ulaşmak içindir. Aynı zamanda bazı işlevleri gerçekleşme arzusu barındırır. Eğitim sistemleri belirli bir eğitim felsefesine dayanır. Bu eğitim felsefesine göre, yetiştirilmesi tasarlanan insan tipi ve oluşturulmak istenen de bir toplum modeli bulunmaktadır. Eğitimin amaç ve işlevleri eğitim felsefesinin içinde yer almaktadır.

Eğitimin amaç ve işlevleri zamana, topluma, ülkelerin yönetim şekillerine ve felsefelerine göre farklılaşmaktadır. Örneğin, Eski Roma’da eğitim amacı ve işlevleri siyasi otoriteye bağlı insanlar yetiştirmekti. Ortaçağ zamanında ise tamamen dini bir amaçla eğitim yapılmış. Rönesans döneminden sonra eğitimin amaç ve işlevleri kapsam olarak genişlemiştir. Eğitimin amaç ve işlevleri birey için mutlu bir yaşam hazırlamak olarak görülür.

Eğitimin amaç ve işlevleri, değişen beklentilere göre yeniden yorumlanmaktadır. Dünyadaki her ülke kendi beklenti ve ihtiyaçlarına göre eğitime ilişkin amaç ve işlevlerini belirlemektedir. Ülkelerin aldığı kararlar doğrultusunda geleceğe ilişkin vizyonları, eğitimin amaç ve işlevlerine yansır. Dolayısıyla, ülkenin ulusal eğitim sistemini, ülkenin amaçlarından ayrı ele almamak gerekir.

Eğitimin amaç ve işlevleri ulusal ölçek dışında küresel düzeyde de gerçekleşmesi beklenen amaç ve işlevler bulunur. Küresel düzeyde beklenen amaç ve işlevler; insani değerlerin geliştirilmesi, insan kaynaklarının kalitesinin arttırılması, duyarlı bireylerin yetiştirilmesi üzerine çalışılmaktadır. Eğitim, günümüz dünyasında uzun vadeli ve en değerli yatırım olarak görülür.

Ülkemizde eğitimin temel amaç ve işlevleri ise yetiştirilen bireylerin milli ve manevi değerlere bağlı olması istenir. Hem de çağın gerektirdiği değişimlere ayak uydurulması amaçlanır. Ülkemizin sahip olduğu eğitim sistemi, felsefi olarak teoride pragmatik felsefe ve ilerlemeci eğitim akımının etkilerini barındırır. Uygulamada ise daimici ve esasici eğitim akımlarını barındırır. Son yıllarda ise eğitim programları yeniden hazırlanmıştır. Yeni eğitim programları yapılandırmacı felsefe etkisinde hazırlanmıştır.

Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Öğrenci başarılarının değerlendirmesine yönelik beceri kazanılmasını amaçlar, İstatistik ve araştırma becerileri, ölçme ve değerlendirme uzmanlığı, Eğitim Programları ve Öğretim, Toplumsal sorumluluk bilinci gelişmiş, etik değerlere uyan, laik, araştıran ve sorgulayan, sorun çözmede başarılı aynı zamanda üreten uzmanlar yetiştirmeyi hedefler, Etik değerlere uyma, sorgulama, araştırma ve problem çözme yeteneği, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi ve Planlaması, Eğitim kurumuna bağlı yerlerde çalışacak denetçi ve yönetici yetiştirmektir, Yönetim ve denetim yetkinliği, akademisyenliğe yönelim, Eğitim Psikolojisi, Eğitim kurumu başta olmak üzere topluma psikolojik hizmet ve danışmanlık sunmayı amaçlamaktadır, Psikolojik hizmet ve danışmanlık sunma, bireyi merkeze alan çalışmalar, bilimsel araştırma, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Kendini gerçekleştirmiş yetkin bireyler yetiştirmektir, Kişisel gelişim, üretkenlik, uyum sağlama, sorumluluk taşıma yetenekleri, Eğitimin Felsefi Sosyal ve Tarihi Temelleri, Eğitim bilimleri aracılığıyla yapılan araştırmalar aracılığıyla bilgi üretir, Bilgi üretme, sorun çözümü, bilgi paylaşımı, topluma ve çevreye duyarlılık, mesleki yeterlilik, Hayat Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi, Yetişkinlerin hayatları boyunca öğrenmeyi sürdürmelerini teşvik etmek, Öğrenme becerileri, motivasyon, kendini geliştirme, Okul Psikolojisi, Öğrencilerin psikolojik durumlarını anlamak ve onlara uygun eğitim yöntemleri geliştirmek, Öğrenci psikolojisi anlama, eğitim yöntemleri geliştirme, Ölçme ve Değerlendirme, Öğrencinin bilgi ve becerilerini ölçme ve değerlendirme tekniklerini geliştirmek, Ölçme ve değerlendirme teknikleri, öğrenci performansı değerlendirme, Özel Öğretim, Özel gereksinimli öğrencilere yönelik öğretim metotlarını oluşturmak ve uygulamak, Özel öğretim yöntemleri, özel gereksinimli öğrencilerin eğitimi
eğitim bilimleri eğitim bilimleri bölümü öğretmen öğretmenlerin özellikleri eğitimin amaç ve işlevleri
Kalın, koyu renk sakallı bir adam beyaz bir duvara yaslanmış duruyor. Otuzlu yaşlarında görünüyor ve yüzünde ciddi bir ifade var. Sakalları dolgun ve gür, yüzünün ve boynunun büyük bir kısmını kaplıyor. Üzerinde açık gri desenli siyah bir tişört ve mavi bir kot pantolon var. Adamın kısa, koyu renk saçları var ve gözleri koyu kahverengi. Sert bir ifadeyle dosdoğru karşıya bakıyor. Arka plan beyaz bir duvar ve ışık görüntünün sol tarafından geliyor.
Sezer Açiler
Blog Yazarı

Sezer AÇİLER, 19 Haziran 1995 tarihinde Sakarya’da dünyaya geldi. 2018 yılında Sakarya Üniversitesi Sosyoloji bölümünü bitirdi. Gayrimenkul danışmanı, stajyer sosyolog ve Felsefe Grubu öğretmeni olarak çalıştı. Sertifika programlarına katıldı. 2019 yılında İstanbul İşletme Enstitüsünde blog yazarı olarak çalışmaya başladı.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.