Genel bilgi sahibi olunmasına karşın pratik uygulamalarda zorluklar yaşanan bir kavram 'Yalın Üretim'. Farklı sektörlerden birçok üreticide ortak olarak fark ettiğim bu eksik 'Yalın Üretim' metodolojisi üzerine pratik uygulamalar ile pekiştirilmiş bir eğitim ile bu konuda ki tecrübelerimi paylaşmama temel oluşturmuş ve bu vesile ile de Mart 2020 itibarı ile İstanbul İşletme Enstitüsü bünyesinde Yalın Üretim eğitimini hayata geçirmiş bulunuyorum.
Bu yazımda 'Yalın Üretim' ya da 'Yalın Düşünce' olarak bilinen bu metodolojinin ne olduğunu ve nasıl ortaya çıktığı konusunu farklı uzmanlıklara sahip profesyoneller için kaleme alacağım. Keyifle okuyacağınızı umuyorum…
Nereden Çıktı Bu Yalın Üretim?
Bugün dünyanın en büyük otomobil üreticilerinden biri olan Toyota’nın, 2. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde henüz girdiği otomobil üretimi sektörüne, savaş sonrasında diğer üreticilerle rekabet edebilmek için, yaşanan ekonomik imkansızlıkların üstesinden gelebilmek üzere kıt kaynakların en verimli şekilde kullanılması üzerine kurduğu üretim yöntemidir.
Özellikle kıt kaynakların verimli kullanılması konusu Yalın Düşünce'yi anlamak için son derece önemlidir. 1950 sonrası dönemde Toyota kendisinden en az 30 yıl kadar daha tecrübeli rakiplerine karşı avantaj sağlayacak ve rekabet edebileceği bir üretim sistemi üzerine çalışmıştır.
Bu çalışmaların öncülüğünü Dokuma/Tekstil sanayiinde devrim yaratmış bir girişimci olan Sakichi Toyoda’nın oğlu Kiichiro Toyoda üstlenmiştir. Vizyoner bakış açısı ile yön verdiği güçlü teknik kadrosu ile birlikte, her zaman çok güvendiği Japon zekası ve çalışma azmini temel kabul edecek bir üretim yöntemini Dünya çapında kabul görecek bir uygulama haline getirme hedefi ile çalışmalarını yürütmüştür.
Rakiplerinin üretim sistemini incelemek ve kendi üretim sistemlerini ortaya koymak üzere görevlendirdiği teknik ekip içerisinde yer alan Taichi Ohno, dokuma makinaları üretildiği dönemde Toyoda bünyesine katılmış bir mühendistir.
Otomobil üretimine geçerken, reklam ajansları tarafından daha kolay telaffuz edilmesi ve akılda kalıcı olması sebebiyle marka adının Toyota olması önerisine kulak veren bu dev firma, ilerleyen dönemde Taichi Onho öncülüğünde üretim sistemini özelleştirecek ve tıpkı kurucusunun hayal ettiği üzere tüm dünya tarafından kabul görecek ve benimsenecek bir üretim sistemine sahip olacaktır.
İlk seri üretim otomobil modelini 1936 yılında üretebilen Toyota İkinci Dünya savaşı sonrası ara verdiği üretimine kaybettiği zamanı da telafi etmek ve rakiplerini yakalamak üzere yenilediği üretim sistemi ile devam etti.
Toyota Sisteminin Kurucusu Kimdir?
O yıllarda Toyota Üretim Sistemi olarak bilinen bu üretim sistemi ilk kez 1990 yılında Yalın Üretim olarak anılmaya başlandı ve bu isim ile yaygınlaştı. Konunun hikaye kısmını daha fazla uzatmayacağım. Olurda Yolunuz düşerse Japonya’nın Nagoya şehrinde bulunan Toyota Müzesini ziyaret etmenizi şiddetlffike tavsiye ederim. Müzede video salonları, animasyonlar, hologramlar ve küçük maketlerle Toyota’nın kuruluşu ve bu esnada yaşanan zorlukların üstesinden nasıl gelindiği çok güzel anlatılmıştır.
Aşağıda 2010 yılında bu müzeye olan ziyaretimden 2 kareyi, Toyota’nın ilk seri üretim modeli olan 1936 üretimi Model-A ve Sakichi Toyoda’nın iplik kopmalarına karşı ilk aktif pokayoke’yi uyguladığı dokuma tezgahını görebilirsiniz.
Türkçe kaynakların çok sık rastlanmayan Yalın Üretim için internet üzerinde oldukça fazla yabancı kaynak bulabilirsiniz. Bir tanım yapmadan önce ortaya çıkış hikayesinden bahsetmenin, sizlerin de konunun özünü anlayarak nasıl bir tanım yapacağım hakkında fikriniz olması açısından şiddetle tavsişe ediyorum. Literatür incelendiğinde çok çeşitli ve kapsamlı tanımlarla karşılaşmanız mümkün (malum mevzu derin 😊 ). Ben farklı uzmanlıklarda arkadaşlarımın da konuya dahil olmasını hedeflediğim için basit bir tanım yapmayı tercih ediyorum.
Yalın Üretim, elimizdeki kaynakları israflardan arındırarak kullanmak ve müşteri talebini eksiksiz karşılamak üzerine kurulmuş bir metodolojidir. Böyle bir tanımdan sonra birçoğunuzun; "Tamam zaten tüm sektörler bunun için uğraşmıyor mu?" diyeceğinden eminim ve haklısınız da… Ancak "Öyle olsaydı otomotiv sektöründe ortaya çıkıp gelişen bu metodoloji tüm üretim sektörleri tarafından benimsenilip, hala geçerliliğini korumazdı." diye de aklınıza bir soru işareti takılacaktır.
Telaşa, evhama gerek yok, bunu birlikte anlamak için burada yazıyorum… Bu tanımı anlamak için maalesef bu yazıda anlattıklarımın fazlasına ihtiyaç var. Bu sebeple blog yazılarım bir seri olarak devam edecektir. Umarım sizleri sıkmadan ve en azından bir fikir sahibi olmanıza yetecek netlikte anlatabilmişimdir. Bir sonraki blog yazımız "Yalın Üretim’in Türkiye’de ki gelişimi ve uygulama
alanlarında" görüşmek üzere...
