tüketim çılgınlığı, ihtiyacı olmayan ürünleri satın alan tüketicilerin yoğun alışveriş alışkanlıklarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. bu tür harcamalar genellikle ürünlerin gerekli bir satın alma gibi görünmesini sağlayan psikolojik hilelerle körüklenir. birçok durumda tüketim çılgınlığı, reklamcıların tüketicilerin güvensizliklerini veya arzularını avlamasının bir sonucudur. örneğin, bir reklam kampanyası insanları mutlu ya da başarılı olmak için belirli bir ürüne ihtiyaç duyduklarına ikna edebilir.
Sonuç olarak, insanlar en son trendleri takip edebilmek için borca girebilirler. Maddi varlıklardan keyif almakta yanlış bir şey olmasa da, gerekli ve gereksiz harcamalar arasındaki çizginin farkında olmak önemlidir. Aksi takdirde, kendinizi kurtulması zor bir tüketim çılgınlığı döngüsünün içinde bulabilirsiniz.
Tüketim çılgınlığı genellikle yeni bir olgu olarak düşünülse de, kökenleri sanayi devrimine kadar uzanmaktadır. Fabrikalar malları seri olarak üretmeye başladıkça, bu mallar için pazar hızla genişledi. Ancak, tüketim çılgınlığının modern şeklini almaya başlaması 1950'li yılları bulmuştur.
Bunun nedeni kısmen ekonomideki değişikliklerin yanı sıra gelişen sosyal normlardı. Özellikle kredi ve reklamcılığın yükselişi tüketim kültürünün teşvik edilmesine yardımcı olmuştur. İnsanlar giderek daha fazla ürün satın almaya başladıkça, kredilere giderek daha fazla bağımlı hale geldiler. Bu da daha yüksek tüketim seviyelerine yol açtı.
Günümüzde tüketim çılgınlığı küresel bir olgudur ve dünyanın her yerinde insanlar sürekli artan bir oranda mal ve hizmet satın almaktadır. Bazıları bunu olumlu bir gelişme olarak görürken, diğerleri bunun sürdürülemez olduğunu ve hem bireylere hem de bir bütün olarak topluma zarar verdiğini savunuyor. Kişinin görüşü ne olursa olsun, tüketim çılgınlığının kalıcı olduğu inkar edilemez.
Online Alışverişte Tüketim Çılgınlığı
Hepimizin hatırladığı gibi, Covid-19 salgınının ilk günlerine bir tüketim çılgınlığı damgasını vurmuştu. İnsanlar tüm süpermarket raflarını boşaltmış, uzun süreli bir karantina ihtimaline karşı erzak stoklamıştı. En kötüsüne hazırlıklı olmak istemek anlaşılabilir olsa da, bu davranış toplumumuzdaki bazı endişe verici eğilimleri de ortaya koyuyor. Özellikle de gelecekle ilgili kolektif güvensizliğimizi ve bize rahatlık ve güvenlik sağlamak için maddi varlıklara olan bağımlılığımızı vurguluyor.
İyi haber şu ki, son aylarda bu panik satın alma davranışından uzaklaşılıyor. İnsanlar Covid-19 ile yaşamanın yeni gerçekliğine daha alışkın hale geldikçe, erzak stoklama konusunda kendilerine daha fazla güvenmeye ve rahatlamaya başladılar. Bu, yeni normale yavaş yavaş adapte olduğumuzu ve virüsle yaşamayı öğrendiğimizi göstermesi açısından olumlu bir gelişmedir. Umarız bu eğilim önümüzdeki aylarda ve yıllarda da devam eder.
Online alışveriş her zaman uygun bir seçenek olsa da, pandemi bunu birçok tüketici için daha da cazip bir seçenek haline getirdi. İndirimler, çok çeşitli ödeme seçenekleri ve iade politikası gibi alışılmış avantajlara ek olarak, online alışveriş artık sosyal mesafe kurallarına uymanın en iyi yolu olarak görülüyor. Mağazaların kapalı olması ya da sınırlı kapasiteyle çalışması ve neredeyse her şey için teslimat hizmetlerinin mevcut olması nedeniyle, şahsen alışveriş yapmak için dışarı çıkmaya çok az teşvik var.
Sonuç olarak, insanlar kendilerini riske atmadan ihtiyaç duydukları ürünleri almanın yollarını aradıklarından, online satışlar son yıllarda artış gösterdi. Online alışverişin rahatlığı ortada olsa da, perakendecilerin talebi karşılamakta zorlandığını ve teslimat sürelerinin normalden daha uzun olabileceğini unutmamak gerekir. Bununla birlikte, sabredebilenler için, online alışveriş öngörülebilir gelecekte tercih edilen seçenek olmaya devam edecek gibi görünüyor.
İlgili yazı: Kapitalist Sistem Nedir?
İndirim Günleri
Şirketler satış yapabilmek için özel günlerimizi kullanıyor. Ya da yeni özel günler icat ediyor. Doğum günleri, bayram günleri, yıl dönüm kutlamaları diye uzun uzun sayabiliriz. Son yıllarda her ay bir indirim çılgınlığı başlatılıyor. Bu günlerde” Black Friday” diye isimlendirilen indirim günleri düzenleniyor. Tüm bunlara karşı bir farkındalık oluşturmak için bir grup aktivist tarafından 2007’de 24 Kasım’da “Satın Almama Günü” ilan etti.
Neden Tüketiyoruz?
Tüketme arzumuzun kökeninde ruhsal açlık yatar. Bu açlığı dışarıdan tatmin ederek kendimizi tüketime veririz. Bir şeye sahip olma hissi bize zevk verir. Ancak bu haz geçicidir. Bir kez sahip olduğumuzda, yavaş yavaş kaybolur. Sonunda, bunu neden satın aldım bile diyebiliriz. Bu bir arz ve talep yasasıdır. Azalan bir fayda dengesi vardır. Açlığımız arttıkça nesnelerden aldığımız haz azalır. Asla tatmin olmayız çünkü maddi dünyada asla bulamayacağımız bir şeyi ararız. Sonsuza kadar sürecek bir şey arıyoruz ama bu dünyadaki hiçbir şey bize bunu sunamaz. Sadece Tanrı'ya dönerek gerçekten aradığımız şeyi bulabiliriz. Yalnızca O bize sonsuz yaşamı ve gerçek mutluluğu sunabilir.
Modern dünyamızda ihtiyaçlarımız daha çeşitli ve çok sayıda hale geldi. Sürekli olarak daha fazla tüketmemiz gerektiğini söyleyen mesajlarla bombardımana tutuluyoruz ve sonuç olarak kendimizi gerçekten ihtiyacımız olmayan şeyleri satın alma ve kullanma döngüsüne kapılmış buluyoruz. Reklam şirketleri, satın alma alışkanlıklarımızı etkilemek için psikoloji bilimini kullanma konusunda uzmanlaştı ve sonuç olarak, çoğu zaman gerçekten istemediğimiz veya ihtiyaç duymadığımız şeyleri satın alıyoruz.
Bu durum memnuniyetsizlik ve hoşnutsuzluk duygularının yanı sıra mali durumumuz ve çevre üzerinde de olumsuz etkilere yol açabilir. Bu döngüden kurtulmanın yolu, gerçek ihtiyaçlarımızın ve isteklerimizin farkına varmak ve satın aldıklarımız konusunda bilinçli kararlar vermektir. Bunu yaparak, dünyamızı ele geçiren tüketim kültüründen kurtulmaya başlayabiliriz.
Paramızı harcama şeklimiz genellikle sosyal çevremizde belirli bir statüyü koruma ihtiyacımız tarafından belirlenir. Başarılı olarak görülmek isteriz ve bu nedenle bu imajı yansıtacak ürünler satın alırız.
Tasarım kıyafetlerden en yeni aletlere kadar her şey olabilir bu. Lüks tatiller veya seçkin kulüplerde geçirilen geceler gibi deneyimlere de para harcayabiliriz. Tüm bunlar, uyum sağlama ve belirli bir grubun parçası olarak görülme arzumuzdan kaynaklanır. Harcama, kimlik ihtiyacımız tarafından da motive edilebilir.
Sahip olduklarımız ve seçimlerimiz aracılığıyla kim olduğumuzu ifade etmek isteriz. Bu yüzden ilgi alanlarımızı veya hobilerimizi yansıtan şeyler satın alabiliriz. Bazı durumlarda, sadece bir açıklama yapmak için tamamen benzersiz olan eşyalar için bile savurganlık yapabiliriz. Nedeni ne olursa olsun, harcama alışkanlıklarımızın genellikle pratiklikten daha fazlası tarafından yönlendirildiği açıktır.
Tüketim Çılgınlığının Zararları
Son yıllarda, insanların ihtiyaç ve arzularını tatmin etmek için giderek daha fazla maddi mal satın alma arayışına girmeleriyle birlikte tüketim çılgınlığı eğilimi artmaktadır. Ancak bu tüketim çılgınlığı çevresel, ekonomik, sosyolojik, psikolojik ve sağlık sorunları gibi birçok soruna davetiye çıkarmaktadır. Örneğin, daha fazla tüketmek daha fazla ağacın kesilmesi ve daha fazla plastik üretilmesi anlamına gelmektedir.
Kullandığımız ürün ambalajlarının birçoğu plastikten üretiliyor. Bunlar toprağa karışmadığı için çevre sorunlarına yol açıyor. Ayrıca atıklar ekonomik krizlere neden olarak ülkeleri ve nihayetinde insanları zor durumlara sokabiliyor. psikolojik olarak da satın aldıklarından memnun olmayan insanlar depresyona girebiliyor. Ayrıca içimizdeki boşluğu doldurmak için tükettiğimiz gıdalar obeziteye neden oluyor. Tabii ki obezite de çeşitli hastalıklara neden oluyor. Sonuç olarak, sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı sürdürebilmek için tüketimin olumsuz etkilerinin farkında olmamız gerekiyor.
Gereksiz Tüketimden Nasıl Kaçabiliriz?
Bir ürün ya da hizmet alırken gerçekten ihtiyacımız olup olmadığını düşünmemiz gerekiyor.
İhtiyaçlarımız isteklerimizin önünde olmalı.
Eskiyen ya da bozulan eşyalarımızı tamir etme ilk seçeneğimiz olabilir.
Kullanılamayacak durumda olan ürünleri geri dönüşüme gönderebiliriz.
Uzmanlar çok açken ve üzgünken alışveriş yapmamamızı öneriyor.
İhtiyacımız olduğunu düşündüğümüz ürünü alırken fiyat araştırması mutlaka yapılmalı.
Alacağımız ürünün markalı olması şart değil. Ama ucuz diye kalitesiz şeyler almak da ekonomik değil.
İkinci el sitelerden ve pazarlardan alışveriş yapabiliriz.
Reklamları izlemeyerek alış veriş dürtüsünü bastırabiliriz.
