Teknoloji ve tasarıma dair gelecekten haberlerimiz var. Yapay zeka ile insan arasında önemli bir iş paylaşımı olacak. Sanal gerçeklik internet hızının artması, grafik kartlarının gelişmesiyle eğlence, oyun, sinema, sosyal medya, simülasyon, endüstri ve sanat gibi bir çok alanda hayatımızın içinde yer alacak. Kullandığımız tüm elektronik cihaz ve eşyaların birbirine ve internete bağlanmasını nesnelerin interneti sağlayacak. Böylece yer ve zamana bağlı olmadan cihazlar birbirleriyle iletişime geçecek. Her türlü nesne akıllı hale gelecek ve hayatımız kolaylaşacak.
Gelecekte enerji sadece santrallerde üretilmeyecek. Her bina ve ev kendi enerjisini kendi üretip depolayacak. Ürettiğinin bir kısmını kullanacak, kullanmadığını şebekelere aktaracak. Giyilebilir teknolojilerle artık insanlar teknolojiyi üzerinde taşıyacak. Akıllı saatler ve bileklikler giyilebilir teknolojinin ilk adımı olarak atıldı bile. Kişinin boy, kilo, yaş, spesifik özellikleri diyet ve çevre koşullarına bakılarak kişisel tıp uygulamalarıyla hastanın sağlık durum bilgileri yönetilebilecek. Çeşitli hastalıklara yatkınlık riski hesaplanabilecek. Geleneksel tıp göz ardı edilmeden kişisel tıp uygulamaları geleceğin tıbbı için büyük önem arz ediyor. Sosyal robotlar gelecekte adeta insan özellikleri taşıyacak. Kendi kendilerini yönetip kendi içinde belirlenen sosyal kurallara ve görevlerine göre insan ve diğer özerk sistemlerle iletişim kurabilecekler.
Evet, yukarıda saydığımız geleceğe dair haberlerin hepsi teknoloji ve tasarıma dair haberler. İçinde bulunduğumuz bilgi çağı, teknolojik ve bilimsel değişimin en hızlı yaşandığı bir çağ. Bu çağa adını veren bilgiyle insanlar zengin bilgi ortamlarına ulaşabiliyorlar. Bilgi paylaşım ortamlarına kişisel katkıda bulunabiliyorlar. Teknoloji, bilişim, medya ve tasarımla içiçe bir çevrede yaşıyorlar. Sürekli değişen ve gelişen bu çağa insanların ayak uydurabilmesini ise eğitim sağlıyor. Bilim, teknoloji, sanat ve mühendislikte yaşanan hızlı değişim elbette ki eğitim kurumlarını da yapısal ve işlevsel olarak etkiledi. Bu sebeple Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 21.yy becerileri kapsamında öğrencilere teknoloji, sanat, bilişim, medya vs. alanlardaki becerilerin kazanımını sağlayacak öğretim programları hazırlandı. Bu öğretim programlarından biri de Teknoloji ve Tasarım dersidir.
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni Nedir?
Teknoloji ve tasarım öğretmeni, devlet okulları ve özel eğitim kurumlarında teknoloji ve tasarım dersine giren kişidir. Ülkemizde 2006 yılında teknoloji eğitimiyle ilgili yeniden bir yapılandırma çalışması yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 21.03.2006 yılında alınan kararla ‘’ Teknoloji ve Tasarım’’ adlı yeni bir dersin tüm ilköğretim okullarında okutulması kararlaştırılmıştır. 8 yıl boyunca ilköğretim 6.7.8. sınıflarda okutulan teknoloji ve tasarım dersi 2014 yılından bu yana ortaokul 7. ve 8.sınıflarda haftalık 2 ders saati olarak okutulmaktadır.
Türk Dil Kurumu’na göre teknoloji kelimesi ‘’ Bir sanayi koluyla ilgili yapım yöntemlerini, kullanılan araç ve aletleri, bu aletlerin kullanım biçimlerini içine alan uygulama bilgisi, uygulama bilimi’’ demektir. Teknoloji, günlük hayatımızı kolaylaştırmak için kullandığımız ürün ve süreçlerdir. Problemleri çözmek için kullanılan bir bilim uygulamasıdır. Tasarım kelimesi ise ‘’ Zihinde canlandırılan biçim, tasavvur ‘’ demektir. Tasarım sübjektif olarak gelişir. Tasarım sürecinin sonunda toplumun beklentilerine cevap verecek bir ürün ortaya koymak gerekir. Bulunduğumuz çağa uygun ürünler tasarlayan insanları yetiştirmek ise en temelden başlar. Yani ilköğretim kurumlarından. Bu bağlamda Milli Eğitim Bakanlığı öğrencilere Teknoloji ve Tasarım dersiyle şu kazanımları vermeyi amaçlamıştır:
Teknoloji geliştirme süreciyle ilgili temel kavramları öğretmek
Tasarım kavramı, türleri ve süreciyle ilgili temel kavramları öğretmek
Teknoloji ve tasarım bilgisinin toplum, ekonomi ve doğal kaynaklara dair kalkınma konularındaki etkisinin önemini kavratmak
Görselleştirme yeteneği kazandırmak
Bilgilerin tasarım aracılığıyla ürün haline gelebileceğini anlatmak
Teknoloji ve tasarımla ilgili kariyer bilinci sağlamak
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni Ne iş Yapar?
Teknoloji ve tasarım öğretmeni, haftada 2’şer ders saati ilköğretim 7. ve 8. Sınıflara girer. Teknoloji ve tasarım öğretmeninin görevleri şunlardır:
Her okul imkânları nispetinde teknoloji ve tasarım atölyesi düzenler. Teknoloji ve tasarım öğretmeni okulla işbirliği yaparak bu atölyenin kurulması ve düzenlenmesinde görev alır.
Özel kolejler ve devlet okullarında çalışabilen teknoloji ve tasarım öğretmeni Milli Eğitim Bakanlığı’nın müfredatına göre ders işler.
Teknoloji ve tasarım öğretmeni öğrencilerine çalışmalarını okulda yaptırır eve ödev vermez.
Dersle ilgili okul dışında da öğrenme sağlamak için gezi, gözlem, araştırma ve incelemeye dayalı etkinlikler düzenler. Bunları yaparken iş sağlığı ve güvenliği kurallarına göre planlama yapar.
Teknoloji ve tasarım öğretmeni yapacağı etkinliklerde maliyeti düşük, kolay bulunabilen, güvenli ve basit araç gereçler seçmelidir.
Bu dersin verimli işlenebilmesi için teknoloji ve tasarım öğretmeni ders programını dersler bölünmeden uygulanacak biçimde planlar.
Öğrencilerin üzerinde çalıştıkları teknoloji ve tasarım nesnesine göre ilgili alanda faaliyet yapan kurumlardan kişileri okula davet eder, derse katkılarını sağlar.
Arge merkezlerine ve Teknopark’a geziler düzenler.
Teknoloji ve tasarım dersindeki kazanımların Fen Bilimleri başta olmak üzere diğer derslerle de işbirliği içinde işlenmesini sağlar.
Öğretimin verimli olabilmesi için teknoloji ve tasarım öğretmeni ders için ön hazırlık yapar.
Teknoloji ve tasarım öğretmeni dersi işlerken ve proje yaparken iş güvenliği ve sağlığı bilinciyle hareket eder. Öğrencilerine de bu bilinci aşılar. Öğrencilerine İş güvenliği ve sağlığıyla ilgili kamu spotları izlettirir.
Ders içinde yapacağı etkinlikleri öğrencilerin gelişim düzeylerine uygun olarak seçer. Öğrencilerin temel hayat becerilerinin gelişimine önem verir.
Öğretim yılı sonunda Bilim Şenliği organize eder. Bu şenlikte öğrencilerin kendi tasarladığı teknolojik ve diğer ürünlerin sergilenmesini sağlar.
Teknoloji ve tasarım öğretmeninin mesleki gelişimini sürdürmesi şarttır. Çünkü günümüz çağı teknoloji çağıdır. Ve her geçen gün bu alanda hızlı değişimler gözlenmektedir. Teknoloji ve tasarım öğretmeni çağın şartlarına uygun şekilde mesleki gelişimini sağlamalıdır.
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeninin Maaşları
Öğretmenin maaşı yıllar içinde kıdem yılı ve derecesine göre değişim gösterir. Hesaplamalarda İLKSAN kesintisi, sendika, BES yoktur. Özel sektörde çalışan bir teknoloji ve tasarım öğretmeni maaşı ise 6000-8000 tl arası değişir.
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni Nasıl Olunur?
Ülkemizde Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi bölüm programları 1975’ten bu yana iş eğitimi öğretmeni yetiştirmiştir. Bu eğitim 2006 yılına kadar kesintisiz devam etmiş. 2006 yılında ülkemizde iş eğitimi dersi teknoloji eğitimi dersiyle revize edilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Tebliğler dergisine göre teknoloji ve tasarım öğretmeni olabilmek için aşağıdaki fakültelerden birini bitirmek gereklidir:
Endüstriyel Teknoloji Öğretmenliği
İş ve Teknik Eğitimi Öğretmenliği
Bölüm bitirenlerin öğretmen olabilmesi için Pedagojik Formasyon ya da Öğretmenlik Meslek Bilgisi Tezsiz Yüksek Lisans Programını bitirmeleri gerekir. Teknoloji ve tasarım öğretmeni ataması az yapılan öğretmenliklerden biri. Bunda haftalık ders saatinin az olması ve bu dersle ilgili seçmeli başka türden derslerin olmamasının etkili görülüyor. 2020 yılında toplamda 204 kişi teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak atanmış. Atama puanları ise 67-70 arası değişiklik gösteriyor. Üniversite sınavında sayısal puan türünde tercih yapılarak girilen bu bölümü seçmek isteyenlerin üretmeyi seven, teknoloji ve tasarıma ilgisi olan, çağın teknolojilerine ve hızlı değişimine ayak uydurabilecek üretken insanlar olması gerekir. Bu derste öğrencilerin üzerinde LGS baskısı olmadığı için çocuklarla yeni ürünler tasarlayarak, çağın ihtiyaçlarına teknolojik çözümler geliştirerek çok keyifli atölye dersleri işlenebilir.
