Mobbing

Mobbing Hakkında Her Şey

Konuk Yazar
Güncellendi:
7 dk okuma
Bu görüntüde başı ellerinin arasında, gözleri kapalı ve yüzü sıkıntıyla dolu bir kadın görülüyor. Uzun kahverengi saçları yüzünden geriye doğru toplanmış. Arkasında bir dizüstü bilgisayar ve turuncu çiçekli küçük bir saksı bitkisi bulunan bir masa var. Ön planda bir fincan kahve, içinde çiçekler olan bir vazo ve bir çift mor gözlük var. Resmin sağ tarafında bir yakanın yakın çekimi var. Görüntüdeki renkler sessiz ve arka plan bulanıktır, bu da izolasyon ve hüzün hissi verir. Kadının duruşu derin bir duygu ve umutsuzluk hissi veriyor.
Mobbing TanımıMobbingin TarihçesiMobbingin Etkileri
İş yerinde belli bir süre sistematik bir şekilde uygulanan psikolojik baskıİlk kez 1984 yılında İsveç'te 'İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık' konulu bir raporda kullanıldıÇalışanın moral ve motivasyonunun düşmesi, iş verimliliğinin azalması
Bir ya da birden çok kişi tarafından diğer bir kişiye uygulanan düşmanca ve aşağılayıcı davranışlar bütünü1993 yılında 'İş Yerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi' adıyla yasal hale geldiİş yerinde huzursuzluk, iş yerinden ayrılma, iş yerinde ayrımcılık
Bir çalışanın diğer çalışanlar tarafından sürekli taciz edilmesi, tehdit edilmesi ya da küçük düşürülmesiTürkiye'de 2006 yılında kabul edilen 4857 sayılı İş Yasası'nda yer almaktadırPsikolojik sağlık sorunları, depresyon, anksiyete
Bireyin iş hayatında sürekli olarak zorbalığa uğraması, alay edilmesi ve izolasyonuna tanık olması durumudurDünya Sağlık Örgütü, 2010 yılında 'İşyerinde Psikolojik Şiddet' olarak tanımlamıştırKendine güven azalması, topluluk içerisinde yer alma isteğinin azalması, sosyal yaşamdan uzaklaşma
İşyerinde uygulanan baskı ve zorbalıkların bütünüAvrupa'da 20. yüzyılda iş yerlerine dikkat çeken bu durum, 20. yüzyılın sonlarında Amerika ve Asya'da da yaygınlaştıMesleki doyumsuzluk, işten soğuma, iş başarısının düşmesi
5 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Öncelikle mobbing nedir onu bilmek gerek. Bu kavram ilk kez 1984 yılında İsveç’te “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu bir raporda kullanılmış ve 1993 yılında da “İş Yerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi” adı ile yasal olmuştur.
Mobbing, şirket içinde çalışanlar arasında ya da patron ile çalışan arasında yıldırma veya çalışma isteğini kırma gibi etik dışı bir psikolojik tacizdir. 

Bu taciz çatışmacı kişiliğe sahip kişiler tarafından diğerlerine göre daha sessiz olan çalışanlara yapılır. Çoğu iş yerinde bu psikolojik taciz uygulanmaktadır. Genel amaç, işçiyi istifaya zorlamak ve bu yolla çalışanın tazminat hakkı olmadan işten ayrılmasını sağlamaktır.

Mobbing Nasıl Ortaya Çıkar?



Mobbing uygulaması sadece yöneticiler tarafından değil çalışanlar tarafından da yapılabilir. Yöneticiler diğer çalışanları bu psikolojik baskıyı uygulamak için azmettirebilir. Çalışanlar tarafından yapılan bu yıldırıcı davranışlar için kişi yöneticiye başvurur. 

Oradan da olumsuz cevap gelince mecburen istifa etmek zorunda kalır. Sonuç olarak işi kendi isteğiyle bırakmış gibi gösterilir. 

Diğer Mobbing Uygulama Yöntemleri Neler?

  • Mesleki yeterlilik açısından sorgulama

  • Kişiye olan güvensizlik

  • Kasti olarak yetiştirilemeyecek işler verilmesi

  • Kişinin yetersizmiş gibi gösterilmesi

  • Kişinin yetkilerinin azaltılması 

Kişiye Etkileri Nelerdir?

  • Kişi öz güvenini kaybedebilir

  • Kendini toplumdan soyutlayabilir

  • Panik atak, paranoya, uykusuzluk ve depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilir

  • Kazalar meydana gelebilir.

  • İntihar girişimleri olabilir.

  • Ağlama nöbetleri geçirebilir.

Nasıl İspatlanır?

  • Bu duruma maruz kalan kişi yanında bir tanık bulundurarak taciz uygulayan kişiye bu davranıştan vazgeçmesi gerektiğini açık bir dille belirtmelidir. Daha sonra iş yerindeki yetkiliye bu durumu bildirmelidir.

  • Çalışan kendisine uygulanan baskı ve şiddetin yer, tarih ve saat gibi bilgileri kayıt altına alarak kanıt olarak kullanabilir. Bu durumu az zararla atlatabilmek için psikolojik yardım almak iş yerine karşı önemli bir ispat olacaktır.

  • Maruz Kalan Kişinin Yapabilecekleri

  • İş sözleşmesi haklı sebebe dayanarak feshedilebilir

  • Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu’na göre tazminat hakkı vardır.

  • Yönetici dava edilebilir ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.

  • Verilen emirler, yaşanan olaylar ve anlamsız uygulamalar yazılı olarak kaydedilebilir.

  • Çalışma arkadaşları ile durum paylaşılıp grup halinde karşı durulabilir. 

Mobbing Gerçeği

Uzun yıllardır çalıştığınız şirket ekonomik sorunlardan dolayı küçülmeye gitmeye karar verdi. Sizi de işten çıkarması gerekiyor ancak yüklü bir tazminat ödemesi de yapmak istemiyor. Dolayısı ile istifa etmeniz onların yararına olacaktır. 

İşte bu durumun getirdiği menfaat duygusu gereği yönetici sizi istifa etmeye zorlayacaktır. Her zaman onayladığı beğendiği işi artık beğenmemeye ve yapamadığınız için sizi aşağılamaya başlar. Hatta bu durum çalışma ortamında herkesin duyacağı şekilde azarlama bile olabilir. Çalışma arkadaşlarınızı da bu konuda örgütlemiş bile olabilir.



Artık onlar da sizi dışlamaya ve size yukarıdan bakmaya başlar. Birlikte planlar yapıp bunu size duyururlar ama sizi dahil etmezler. Bütün bunlar sadece iş hayatınızı etkilese belki katlanılabilir ama aslında bunlar ruh sağlığınız etkileyen şeylerdir. 

Kendinizi yetersiz ve değersiz görmenize sebep olur. Öz güveninizi kaybedebilirsiniz, özel hayatınızda yanlış kararlar alabilirsiniz. Sosyal yaşamınız kaybolur gider. Bu durum ile tek başınıza uğraşmamak için bir uzmandan yardım almanız hem kişisel açıdan hem de özellikle hukuki açıdan faydalı olacaktır.

Hukuki açıdan faydalı olması demek bunu şirkete karşı bir kanıt olarak kullanabilirsiniz anlamına geliyor. Tüm bu durumlara maruz kalmamak için mobbing konusunda bilinçli olmalıyız. Mobbingi eğitim ile yenin.

Bu durumu tam olarak anlayabilirsek bize karşı yapılan davranışlar karşısında hazırlıklı oluruz. Ne yapacağımız gerektiğini biliriz. Çünkü kimsenin başka bir kimseye psikolojik baskı yapma hakkı yoktur. Yapılıyorsa da cezasız kalmamalıdır.

Konu ile ilgili Mobbing Nedir, Cezası Var Mıdır? yazısına bir göz atın. Ayrıca online eğitimler arasından seçeceğiniz ücretsiz Mobbing Eğitimi programına katılmanız size bu konuda fayda sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular

Mobbingin Önlenmesi İçin Ne Yapılmalı?

1. Çalışanların İş Yaşamında Duygusal Güvenliğini Sağlamak: İşverenler, çalışanlarının duygusal güvenliğini sağlamak için kurallar oluşturmalı ve uygulamalıdır. Güvenlik politikalarının yanı sıra, çalışanlara, ahlaki ve etik konularla ilgili eğitimler verilmelidir.

2. İşyerinde Çalışanların İletişim Kalitesini Artırmak: İletişim, mobbingin önlenmesi ve çatışmaların önlenmesi için çok önemlidir. İşverenler, çalışanlarının iletişim becerilerini artırmak için çalışmalar yapmalıdır.

3. Şiddet ve Mobbingin İşyerinde Yasaklanması: İşverenler, şiddet ve mobbingin her türlüsünün işyerinde yasaklanmasını sağlamalı ve bununla ilgili kurallar oluşturmalıdır.

4. Mobbingin İhbarının Teşvik Edilmesi: İşverenler, mobbingin ihbarının teşvik edilmesini sağlamalı ve bu konuda çalışanlarını bilgilendirmelidir.

5. İşyerinde İş Güvenliğinin Sağlanması: İşverenler, çalışanlarının güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almalıdır. Çalışma ortamlarının güvenli ve uygun olmasını sağlamalıdır.

Mobbingin İşyerinde Yaygın Olmasının Nedenleri Nelerdir?

1. İşyerinde özellikle liderlik pozisyonunda bulunan kişilerin, çalışanlarının gücünü zayıflatmak için yanlış kullandıkları baskı uygulamaları.

2. İşyerinde yaşanan çatışmalar ve anlaşmazlıklar.

3. İşyerinde karşılıklı güvensizlik, öfke ve kıskançlık.

4. İşyerinde çalışanların yeterli destek ve motivasyon almaması.

5. İşyerinde kötü iletişim ve çatışma çözme becerilerinin eksikliği.

6. İşyerinde bilgi ve becerilerin yetersiz olması.

7. İşyerinde herhangi bir çalışana ayrıcalık tanınması.

8. İşyerinde çalışanların sürekli olarak değişmesi.

9. İşyerinde kurallara uyulmaması.

10. İşyerinde çalışanların güvensizlik hissetmesi.

Mobbingin İşyerinde İzlenmesi Gereken Yöntemler Nelerdir?

1. İşverenler, işyerlerinde mobbingin önlenmesi için önlemler almalıdır. İşverenler, açık bir şekilde mobbingin kabul edilemez olduğunu ve cezalandırılacağını bildirmelidir.

2. İşverenler, mobbinge yönelik bir politika oluşturmalıdır. İşverenlerin politikaları, hem mobbinge maruz kalan kişinin, hem de mobbinge uğrayan kişinin haklarını düzenlemelidir.

3. İşverenler, çalışanları mobbinge karşı eğitmelidir. Çalışanların mobbingi tanıması, ne zaman mobbingin olduğunu fark etmesi ve nasıl önlenmesi gerektiği konularında eğitilmelidir.

4. İşverenler, mobbinge maruz kalanların çalışma ortamında korunmasını sağlamalıdır. Ayrıca, uygun bir şekilde çözüme ulaşmak için gerekli olan tüm araçları sağlamalıdır.

5. İşverenler, mobbing konusunda herhangi bir şikayeti incelemelidir. Şikayet üzerine, mobbinge maruz kalan kişi ve mobbinge uğrayan kişi hakkında gerekli incelemeler yapılmalı ve uygun cezalar verilmelidir.

Mobbing Nasıl Ortaya Çıkar?

Mobbing uygulaması sadece yöneticiler tarafından değil çalışanlar tarafından da yapılabilir. Yöneticiler diğer çalışanları bu psikolojik baskıyı uygulamak için azmettirebilir.

Kişiye Etkileri Nelerdir?

Kişi öz güvenini kaybedebilir Kendini toplumdan soyutlayabilir Panik atak, paranoya, uykusuzluk ve depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilir Kazalar meydana gelebilir.

Nasıl İspatlanır?

Bu duruma maruz kalan kişi yanında bir tanık bulundurarak taciz uygulayan kişiye bu davranıştan vazgeçmesi gerektiğini açık bir dille belirtmelidir. Daha sonra iş yerindeki yetkiliye bu durumu bildirmelidir.

Mobbing kapsamına hangi tür davranışlar girer?

Mobbing, kişilere yönelik psikolojik bir taciz biçimi olarak bilinir ve genellikle işyerinde görülür. Bu kavram ilk olarak 1984 yılında İsveç'te 'İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık' konulu bir raporda kullanıldı ve 1993 yılında 'İş Yerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi' şeklinde yasalaştı.

Mobbing Kapsamına Giren Davranışlar

Mobbing, genellikle çatışmacı kişilikli kişiler tarafından diğer çalışanlara yönelik uygulanan yıldırıcı ve etik dışı bir davranış biçimidir. Taciz edilen kişi genellikle daha sessiz olan ve çoğunlukla çatışma kaçınan bir kişilik tipine sahiptir. Mobbing, amacının genellikle istifaya zorlamak ve bu yolla çalışanın tazminat hakkı olmadan işten ayrılmasını sağlamak olduğu bir taciz türüdür.

Bu taciz biçimi, işyerinde hiyerarşik olarak üst katmandaki insanlar tarafından uygulanabileceği gibi, eşdeğer pozisyonda olan çalışanlar tarafından da uygulanabilir. Yöneticiler diğer çalışanları, bir kişiyi hedef alıp psikolojik baskı oluşturmak için teşvik edebilir. Mağdur olunan bu durumlarla karşı karşıya kalındığında genellikle yöneticilere başvurulur. Ancak, çoğu zaman yöneticilerden de olumsuz ya da hiçbir çözüm üretmeyen yanıtlar alınır ve mağdur kişi istifa etmek zorunda kalır.

Mobbingin Şekilleri

Mobbing, işten çıkarmak isteyip yüksek miktarda bir tazminat ödemek istemeyen işverenler tarafından bir çözüm yolu olarak görülebilir. Mobbinge uğrayan kişi, performansının sürekli olarak eleştirildiği, hatalarının büyütülerek ortaya konulduğu ve hatta bazen tüm iş arkadaşlarına karşı aşağılatıldığı bir duruma maruz kalabilir.

Yöneticiler ayrıca mobbingin uygulanmasına yönelik olarak diğer çalışanları örgütleyebilirler ve bu durumda da yine mağdur olan kişi kendisini dışlanmış ve yetersiz hisseder. Bu, beraberinde özgüven kayıpları yaşanmasına ve hatta sosyal yaşamda da yanlış kararlar alınmasına sebep olabilir.

mobbingin sonuçları ve Korunma Yolları

Bu nedenle mobbing, sadece iş hayatının değil, bireyin tüm yaşamının, özellikle de psikolojik sağlığının olumsuz etkilendiği bir durumdur. Böyle bir durumla karşılaştığında mağdur olan kişi, psikolojik destek alabileceği bir uzmana ya da konunun hukuki boyutunu inceleyerek adım atabileceği bir avukata başvurmalıdır.

Mobbing konusunda bilinçli olmak ve buna karşı nasıl bir yol izlenebileceğini bilmek, bu durumla karşılaşıldığında bir çözüm bulmada yardımcı olacaktır. Çünkü kimsenin başka bir kimseye psikolojik baskı yapma hakkı yoktur ve eğer böyle bir durumla karşılaşıldığında, bunun hukuki olarak cezasız kalmaması için gerekli adımların atılması gerekmektedir.

Kaç çeşit mobbing olduğunu ve bu çeşitlerin neler olduğunu açıklar mısınız?

Mobbing tipleri ve özellikleri:

Mobbing, İsveç kökenli bir terim olup işyerinde ya devamlı ya da diğer işçilere göre daha sessiz ve zayıf kişilere yönelik olarak, onları yıldırmak ve çalışma isteğini kırmak amacıyla yapılan, genellikle işten ayrılmalarını sağlamayı hedefleyen bir çeşit psikolojik tacizdir. Mobbingin genel amacı, kişiyi istifaya zorlamak ve bu sayede tazminat ödemeden işten çıkarmaktır. Büyün kişilerden çalışanlara, yöneticilerden alt kademedeki kişilere kadar herkes tarafından uygulanabilir.

Mobbing genellikle üç farklı şekilde gerçekleşir:
1. İletişimi bozma: Bu eylemler genellikle hedefin sosyal izolasyonunu amaçlar ve hedefin iletişim kurma yeteneğini hedef alır. Bu tür eylemler arasında diğer insanları hedefle konuşmaktan caydırmak, hedefe yalanlar söylemek veya hedefin fikirlerini ve duygularını küçümsemek bulunabilir.
2. Sosyal izolasyon: Bu tür mobbing eylemleri hedefi sosyal olarak izole etmeye çalışır. Bu, hedefin çalışma arkadaşları ile iletişimini kısıtlamak, hedefin sosyal etkinliklere katılmasını engellemek veya hedefi fiziksel olarak diğer çalışanlardan izole etmek şeklinde olabilir.
3. Kariyeri tehdit etme: Bu tür eylemler, hedefin iş performansını etkileyerek ve/veya iş güvencesini tehdit ederek hedefin kariyerini ortadan kaldırmayı hedefler.

Bu durumlarla başa çıkmak için, hem bireyin kendisi hem de iş yeri yönetimi üzerine düşen görevler bulunmaktadır. Birey, yaşadığı durumu hemen üstleri ve insan kaynakları birimi ile paylaşmalı, yaşadığı olayları belgelendirmeli ve gerekli gördüğü durumlarda hukuki yolun da açık olduğunu unutmamalıdır. Diğer yandan iş yeri yönetimi, iş yeri kültürünün ve politikalarının bu tür tacizlerin önüne geçecek şekilde düzenlenmesi, çalışanların bu tür durumlarda nasıl davranacakları konusunda eğitilmesi ve gerektiğinde yaptırım uygulanması konusunda proaktif olmalıdır.

Mobbing nedir ve hangi durumlarda mobbing olduğunu söyleyebiliriz?

mobbing nedir?

Mobbing, bir iş yerinde, çalışanlar veya yöneticiler aracılığıyla, belirli bir çalışana sürekli ve sistematik şekilde psikolojik baskı ve taciz uygulanmasıdır. İlk kez 1984 yılında İsveç’te bir raporda görülen bu kavram, 1993 yılında, 'İş Yerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi' adı altında hukuken tanınmıştır. Mobbingin temel amacı genellikle hedef alınan personeli işten ayrılmaya zorlamaktır.

Mobbingin Ortaya Çıkışı

Mobbingin belirli nedenleri vardır. Örneğin, bir işletme ekonomik zorluklarla karşı karşıya kalırsa ve işten çıkarılacak personeleri tazminat vermeden çıkarmak istiyorsa, o işletme mobbing uygulamasına başvurabilir. Bu durumda, yönetici, işten çıkarılacak personelleri yıldırabilir, performanslarını sürekli eleştirebilir ve bu durumu diğer çalışanlarla da paylaşabilir.

Mobbingin Sonuçları

Mobbingin sonuçları genellikle çalışanın ruh sağlığını doğrudan etkiler. Kendine güveni azalan personel, kendisini değersiz hissetmeye başlar. Bu durum, personelin sosyal yaşamını da olumsuz yönde etkileyebilir ve yanlış kararlar almasına neden olabilir. Bu nedenle, mobbinge maruz kalan bir personelin bir uzmana başvurması önemlidir.

Hukuki Korunma

Mobbinge uğrayan bir kişinin hukuki korunma hakkı vardır. Mobbing, kanıtlarla ispatlanması durumunda, işyerine karşı bir dava açılmasını sağlayabilir. Bu yüzden, mobbinge maruz kaldığınızı düşünüyorsanız bir hukuk danışmanına başvurmak önemlidir.

Sonuç olarak, mobbing, sadece iş hayatında değil, her alanda karşılaşılabilecek bir durum. Mobbingin ne olduğunu bilmek ve hangi durumlarda mobbing olduğunu anlamak, bu durum karşısında etkili bir şekilde durabilmenin ilk adımıdır. Eğer mobbinge maruz kaldığınızı düşünüyorsanız hemen bir uzmana başvurun ve hukuki haklarınızı kullanın. Unutmayın, kimse sizin üzerinizde bir psikolojik baskı kurarak size zarar verme hakkına sahip değildir.

İlgili Kurslar

Mobbing Eğitimi

Mobbing online eğitim kursu ile işyerinde mobbingle nasıl mücadele edeceğinizi öğrenin. Ayrıca, mobbingin ne olduğunu ve bundan kimlerin sorumlu tutulabileceğini öğrenin.

1028 TRY0 TRY

Tükenmişlik Sendromu Eğitimi

Tükenmişlik sendromu, modern çağın en sinsi sorunlarından biri. Yoğun stres, bitmeyen talepler ve sürekli baskı altında kendinizi tükenmiş hissediyorsanız, yalnız değilsiniz. Ancak yardım etmek için buradayız! Ücretsiz "Tükenmişlik Sendromu Eğitimi" ile hayatınızın kontrolünü geri alın. Uzman eğitmenlerimizden tükenmişliği tanımayı, nedenlerini anlamayı ve etkili başa çıkma stratejileri geliştirmeyi öğrenin. Kendinize yatırım yapın ve daha sağlıklı, daha mutlu bir hayata adım atın. Sınırlı kontenjanımız var, hemen kaydolun ve tükenmişliğe "dur" deyin!

464 TRY0 TRY

Stres Yönetimi Eğitimi

Günün stresi neredeyse baş edilemeyecek kadar fazla, ancak birkaç dakikanızı ayırabilir ve stresinizi nasıl yöneteceğinizi öğrenebilirsiniz. Stres yönetimi eğitimi, enstitüdeki uzmanlar tarafından kanıtlanmış tekniklerle öğretilmektedir.

750 TRY0 TRY

Duygusal Zeka Eğitimi

Duygusal Zeka Eğitimi ile duygusal zekanın temel özelliğinden yola çıkarak 5 boyutunu inceleyeceksiniz. Başarılı olmanın en iyi yolu ne hissettiğinizi bilmektir. Duygularınızın işinizi nasıl etkilediğini ve çevrenizdeki insanları nasıl etkilediğini bilmek, herhangi bir alanda başarı için çok önemlidir.

1102 TRY0 TRY