Sağlık kurumları tarafından son yıllarda insan kaynakları geliştirme ve yetiştirmenin önemi anlaşılmaya başlanmıştır. Bu durum kurumlar nezdinde eğitim programlarına verilen önemin zamanla artmasından dolayı anlaşılabilmektedir.
21. yüzyılın ilk çeyreğinde neredeyse her alanda gerçekleşen hızlı değişimler, insan kaynaklarını, yönetim sistemlerini nihayetinde sağlık kurumlarını da etkisi altına almaktadır. Bu nedenledir ki değişim, çalışanların bilgilerinin yarılanma zamanını hızlandırmakta, fakat sağlık çalışanları için çarpan etkisi oluşturarak daha da hızlandırmaktadır. Çoğalan ve yarılan bilgi açığını giderilebilmesi adına çalışan personelin sürekli bir eğitim döngüsü içinde olması ve geliştirilmesi gerekir. İnsan kaynağının geliştirilmesi ise çalışan personelin bilgilerini, tutumlarını, kişisel yeteneklerini ile iş kabiliyetlerinin yükseltilmesi amacı kapsamındaki faaliyetleri göstermektedir.
Sağlık işletmelerinde insan kaynağı geliştirme ve yetiştirme, niteliğini, niceliğini, kalitesini, hizmeti ve niteliğini pozitif yönde önem arz etmektedir. Hastaların yönetime karşı şikayetleri varsa bunu minimize ederek önüne geçer. Çalışanların olabildiğince daha çok bilgi sahibi olmalarını sağlayarak kuruma olan aidiyet bağlarını kuvvetlendirir. İnsan kaynaklarının geliştirilmesinde dikkat edilecek çalışmalar şöyle gösterilebilir;
Hizmet içi eğitim
Kurumda gerçekleştirilecek oryantasyonlar
İşbaşında eğitim.
İş dışında yapılması beklenen eğitimler
Kurumun çalışma kapsamına dahil edilmek istenen her kademedeki çalışan ihtiyacı tespit edildikten sonra mevcut piyasa şartları ve organizasyonun insan kaynakları politikası arasında yer alan uyumun sağlanması gerekir. Gerçekleşecek değişimler doğrultusunda ihtiyaç olabilecek personel tespit edilmesi organizasyonun gelecek yapısı kapsamında önemli olduğunu bir gerçektir.
Uzun vadede büyümeyi ve dışa açılmayı düşünen organizasyonlar özellikle yönetici adaylarının ve yöneticilerin bu çerçevede gelişme göstermelerini gerekli kılmalı ve insan kaynakları politikalarını bu süreç ekseninde değiştirmelidir. Lise mezunu çalıştıran bir kurumun devamlılığını sağlamak ve geleceği kurgulamak için çalışanlarda değişikliğe gidilerek çalışanlarının yüksekokul ya da fakülte mezunu olmasını uygun görebilir. Nihayetinde organizasyonun büyüme politikası kapsamında değerlendirileceğinden eleman temin etme ve insan kaynakları stratejilerinde değişikliğe gidilebileceği anlamına gelmektedir.
Hizmet İçi Eğitim ve Oryantasyon Nasıldır?
Hizmet İçi Eğitim: Hizmet içi eğitimler, çalışan personelin verimlilik seviyesini yükseltmek, çalışma alanına yakınlığını gerçekleştirmek, verilen ve verilecek olan görev ve sorumlulukların daha iyi anlaşılması için deneyim ve becerilerini, bilgilerini yükseltmeyi amaçlayan eğitim etkinlikleri olarak tanımlanır.
Sağlık kurumlarında yeni çalışmaya başlayan personelin, işe alıştırma, iş ortamındaki başarısını artırmak, aynı başarı durumunu devamlı kılmak ve insan kaynağını farklı işlere hazırlamak gibi birtakım nedenlerle hizmet içi eğitimler sunulmaktadır. Verilecek hizmet içi eğitimin belirlenmesinde; eğitimin yapılacağı yer, eğitimi verecek kurumun türü, eğitilecek olanların hizmetteki seviyeleri veya aşamaları, eğitilecek kişilerin görevleri ve niteliklerinin dikkate alınması gibi kriterlere dikkat edilecektir.
Oryantasyon
Sağlık kurumlarında yeni işe başlayacak kişilerin kazanılmasındaki en önemli faktör, yeni işe başlayacak kişiyle yapılabilecek ilk beşeri ilişkidir. İlgili ilişkiler ise iş yerine ve işe alıştırılması, arkadaşlarına alıştırılması olarak değerlendirilir ve oryantasyon olarak isimlendirilmektedir.
İş akışının kesintisiz devam edebilmesi adına işletmeye sağlanan her değişikliğin ve yeniliğin anlaşılması kapsamında oryantasyon süreçleri bir devamlılık göstergesi olmalıdır. Diğer bir ifadeyle oryantasyonla bir kurumda yer alan çalışanların iş hayatında ihtiyaç duyabileceği bilgi, beceri ve tutumun kazandırılmasına ve de geliştirilmesine imkan sağlamaktadır.
Performans Değerlendirme Süreçlerinin Avantajları Ve Dezavantajları
360 Derece Performans Değerlendirme Avantajları Ve Dezavantajları
Daha öncede ifade edildiği gibi sağlık kurumlarında sağlanan hizmetlerin niceliğini ve niteliğini çok önceden bilmek mümkün değildir. Sağlık kurumlarında işler açıl ve ertelenemez durumdadır. Herhangi bir yanılgı ve kuşkuya yer verilmemektedir. Bu özelliklere dikkat edildiğinde hastanelerde oryantasyon çalışmalarının önemi daha da anlaşılacaktır.
Yapılacak bir oryantasyon programında çalışanlara, programın amaç ve içeriği kısaca tanıtılmasının akabinde hastaneyi tanıma fırsatı sağlanmalıdır. Genel oryantasyonun ilk aşamasında çalışanın, kurumun içindeki yeri, organizasyon şeması, kurumun tarihi hakkında bilgiler verilir. Daha sonraları hastane gezintisi yapılır ve diğer çalışan yöneticilerle tanışması sağlanır. Sonraki aşama ise çalışanın kendi bölümünde gerçekleşir. Diğer çalışanlarla tanıştırıldıktan sonra işi gösterilir. Oryantasyon sağlık çalışanlarının daha az hata yapmasını sağlar, kurumla bütünleşmesini, kendine güvenmesini, diğer çalışanları yakından tanımasını, çalışanlar arasında ekip anlayışının oturmasına katkıda bulunan bir süreç olarak değerlendirilebilir.
İş Başında ve İş Dışında Eğitim Nasıldır?
İş başında eğitim: Gerçekleştirilecek işin çalışana, çalışılan alanda tecrübeli bir çalışan ya da nezaret edebilen biri tarafından öğretilmesi olarak tarif edilebilir. Bu durumda iş ve eğitimin iç içe olması, araç gereç ve materyallerin kullanımı, çalışandan olabildiğince tam bir performans beklenmektedir.
İş başında eğitimde çalışan personele iş konusunda etki edebilmek için sorumluluğun üstlerde olduğu bilinmesi gerekir. İş başında eğitimin tercih edilmesinin en önemli nedenleri, adaptasyon sorununun yaşanmaması, gerçek çalışma koşullarında gerçekleşmesi ve daha az giderli olmasıdır. Buna rağmen çalışma yöntemlerinin eski olması, eğitimi veren kişinin yetersiz olması, çalışma ortamının uygun bir eğitim ortamı olmaması, makine ve donanım kaybına neden olması sebebiyle pek fazla tercih edilmemektedir. Hastanelerde gerçekleşebilecek iş başında eğitim hemşirelik gurubuna uygulanmaktadır. Diğer çalışan kişilerin nezaretinde, gerçek çalışma ortamında, gerçek ekipmanlarla, yatak başında eğitimin etkili ve yararlı olduğu bilinmektedir.
İş Dışında Eğitim
Eğitim ve araştırma programları hem üstler tarafından hem de astlar tarafından belirlenerek hazırlanabilir. Her çalışanın eğitime ihtiyacı olduğu gibi insan kaynakları uzmanında eğitim almaya ihtiyacı vardır. Bu gibi eğitimlerde farklı denilebilecek eğitimler kullanıldığını belirtebiliriz. en bilindik başlıca yöntemler; sempozyum, konferans, panel, grup konuşmaları, görev modeli, gelen evrak tekniği, rol oynama, örnek olay, beyin fırtınası, duyarlılık eğitimi ve yönetim oyunları olarak gösterilebilir.
Sağlık işletmelerinde iş dışında eğitimlere genellikle yönetici konumunda bulunan kişiler katılmaktadır. Bu eğitimlere dahil edilen kişiler insan kaynakları ve yönetim organizasyon konularında destek edinerek, kurumlarına daha faydalı bir noktaya gelmektedirler.
Hastaneler başta olmak üzere diğer sağlık işletmelerinde verimliliğin, karlılığın ve hizmet kalitesinin yükseltilmesine yönelik eğitim faaliyetlerini gerçekleştirecek eğitim birimleri yapılmalı, bu birimlerin oluşturulması halinde ise organizasyon yapısın da dikkat edilmelidir. Burada yer alan çalışanların görev tanımları belli olmalı, mesleki formasyona sahip olmalıdır. Ayrıca bu birimler çalışan sayısı ve niteliği açısından yeterli hale getirilmelidir. Bu sayede eğitim çalışmaları sistemli bir şekilde devam etmiş ve eğitim ihtiyaçlarına daha kısa bir zamanda belirlenmiş olacaktır.
