2020 yılına başlarken neler neler hayal etmiştik? Ne planlar kurmuştuk? Belki de dünya seyahatine çıkacaktık? Ya da Anadolu’nun dört bir köşesini karış karış gezecektik. Karadeniz Yaylalarında yeşile doyup Ege’de denizin tadını çıkaracaktık. Belki de şöyle şatafatlı bir düğünle evlenecektik. Planlar, hayaller, hedefler çoktu…
Yazı başlığına bağlı şöyle bir hafızamı yokladım, sorular sordum. Bu yılın en önemli unutulmaz olayı neydi? Ufak çaplı bir düşünceden sonra cevabımı verdim: 2020’nin kendisi başlı başına önemliydi ve unutulmaz bir yıl oldu.
Hiç kimse 2020’nin zor bir yıl olacağını düşünmemişti. Ama oldu. Hayatımıza yeni kavramlar girdi. Pandemi, Covid-19, koronavirüs, maske, sosyal mesafe, uzaktan eğitim, salgın… Hep söylenen ama havada kalan "yeter ki sağlık olsun" ifadesinin ne anlama geldiğini yaşayarak öğrendik.
Şimdi gelelim başlı başına unutulmaz olan 2020’deki en önemli olayları yazmaya. Öyle ya; söz uçar yazı kalırdı. Yazının devamında Türkiye’de ve dünyada önemli unutulmaz olaylar başlıklarıyla devam edecektim. Ancak hem dünyanın hem de ülkemizin en önemli olayı: Koronavirüs. O halde Covid-19 ve pandemi ile başlayalım.
2020’deki En Unutulmaz Olay: Koronavirüs ve Pandemi
Koronavirüs namı diğer Covid-19 ile dünyanın tanışması aslında geçen yıldı. İlk vakanın adresi Çin’di. 12 Aralık’ta Çin’in Wuhan kentinde bir kişide bilinmeyen hastalık tespit edildi. Ne o doktorun ne de dünyanın o gizemli hastalığın dünyayı kasıp kavuracağından haberi yoktu. Bilinmeyen bir virüstü.
En fazla ne olabilirdi ki? İddialar peş peşe geldi. Önce Çin’i sardı. Sokakta ölen insanların görüntüleri sosyal medyada yayınlandı. Dünya küçüktü. Sonrasında bu bilinmeyen virüs Çin sınırlarını aştı. Ülke ülke yayıldı. Avrupa’ya Amerika’ya ulaştı.
Bütün dünya ülkeleri gibi Türkiye’de önlemlerini aldı. Sınırlarını kapattı, uçuşlar azaltıldı hatta iptal edildi. En nihayetinde takvimler 17 Mart’ı gösterirken ülkemizdeki ilk vakayı da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca açıkladı. Bütün ülke olarak Sağlık Bakanı’nın açıklamalarını takip etmeye başladık. Gün gün vakalar kamuoyu ile paylaşıldı: Türkiye'nin Günlük Koronavirüs Tablosu… Sanırım hafızamdaki yerini uzun yıllar koruyacak.
Vakalarda ve hasta sayılarındaki artış yeni önlemleri de beraberinde getirdi. Yaş gruplarına göre sokağa çıkma kısıtlamaları yerini hafta sonu sokağa çıkma yasaklarına bıraktı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavisüsle topyekün mücadele çağrısı yaptı. Sosyal mesafeye dikkat ederek manevi anlamda safları sıkı tutmak gerekiyordu. Ülkemizde ve dünyanın pek çok ülkesinde sağlık bakanları en önemli siyasi aktördü.
Koronavirüsün yaz aylarında bitme ihtimalinde değinildi ve kısıtlamalar gevşetildi. Hem biz tatile çıktık hem de Covid-19’u tatile çıkardık. En azından öyle sandık ama yanılmışız. Yazın rehavetini güz olunca daha iyi anladık. Vakalar arttı, hasta sayıları arttı, yoğun bakımdaki hasta sayısı arttı. Sağlık çalışanlarının yükü arttı.
Koronavirüsle mücadelede kısıtlamalar geri geldi. Pek çok işletme kapatıldı. Yapılacaklarla iliği planlar, hayaller bir kez daha suya düştü. Koronavirüs aşısı çalışmaları hız kazandı ve ülkeler aşı almaya başladı. Aşı çalışmalarında göğsümüzü kabartan gelişmeler de oldu.
Türk Bilim İnsanları Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Özlem Türeci aşıyı buldu, dünyanın gündemine oturdu. Uluslararası basın çifti "yılın kişisi" seçti. Şahin ve Türeci çifti gurbetçi ailelerin çocuklarıydı. Almanya’da eğitim görmüşlerdi, orada çalışıyordu. Aşıları Biontech de Alman aşısıydı ama neticede mucitleri Türk’tü. Göğsümüz kabardı, gurur duyduk.
Bazı ülkelerde koranavirüs mutasyona uğradı, endişe yeniden arttı. Dünya Sağlık Örgütü’nün son açıklamalarına göre dünyada 76 milyon 902 bin kişi Covid-19’a yakalandı. 53 milyon 965 bin kişi iyileşti. 1 milyon 700 binden fazla kişi koronavirüs sebebiyle hayatını kaybetti.
Peki pandemi bitti mi? Henüz bitmedi. Aşı ile 2021 yılının bahar aylarında en geç yaza biteceği söyleniyor.. Umutluyuz, koronavirüsü yeneceğiz ve normal hayatımıza döneceğiz. Ufak bir farkla; sağlığın kıymetini ve temizliğin önemini anlamış olarak.
Türkiye'de Yaşanan Önemli Unutulmaz Olaylar
2020 denilince akla ilk gelen felaketlerdi. Yıllar sonra hatırladığımızda “ne çok felaket, acı yaşamışız” düşüncesinde olacağımızdan eminim. Şehitlerimiz, çığ felaketi, depremler…
Van Çığ Faciası
2020'nin en acı dolu aylarından biri Şubat’tı. Daha ayın başlarında 4-5 Şubat 2020’de Van’daki çığ faciasıyla sarsıldık. 4 Şubat’ta Van-Bahçesaray karayoluna çığ düştü. İş makinası ve servis minibüsü çığ altında kaldı. Kurtarma ekipleri jandarma seferber oldu. Hava şartları kötüydü, bölgede ikinci çığ düşme ihtimali vardı. O ihtimal gerçek oldu. Hem de arama kurtarma ekipleri çalışırken… Çığ arama kurtarma ekiplerinin üzerine düştü. O elim felakette aralarında jandarmaların da bulunduğu 42 vatandaşımız hayatını kaybetti.
Suriye’de Askeri Konvoya Saldırı
Şubat ayının son günlerinde bir kez daha yüreklerimiz yandı. Suriye’nin İdlib kentinde gözlem yapan askerlerimize saldırı düzenlendi. Saldırıyı yapan Suriye hükûmetiydi. 33 askerimiz şehit oldu, 32 askerimiz de yaralandı. Türkiye şehit haberlerine alışıktı belki de… Suriye’de kaybettiğimiz askerlerimiz bu acının alışılmaz olduğunu bir kez daha gösterdi.
Elazığ ve İzmir Depremiyle Yıkıldık
Ülkemiz deprem kuşağında bir ülke, 3 farklı aktif fay hattı var. Bu bilgileri 2020’de tekrar tekrar öğrendik. Henüz yılın başında 24 Ocak 2020’de Elâzığ depremiyle yıkıldık. Kandilli Rasathanesi’ne göre deprem 6,5 büyüklüğündeydi. Merkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesiydi. Yakın şehirlerde hissedildi. Malatya’da da yıkıma neden oldu. Depremde 41 vatandaşımız hayatını kaybetti, 1466 kişi de yaralandı.
Elazığ depremi 2020’nin tek depremi değildi. Orta ve küçük ölçekli pek çok deprem kaydedildi, ülkemiz beşik gibi sallandı. Deprem gerçeği, alınacak önlemler, nelerin yanlış yapıldığı, nelere dikkat edilmesi gerektiği günlerce konuşuldu, konuşuldu. Türkiye gündemi yoğun bir ülke. Hatta gündemi bu kadar çabuk değişen bir başka ülke daha yoktur sanıyorum. Konuşulan her şey bir sonraki depreme kadar rafa kaldırıldı.
İzmir Depremi ülkemizi bir kez daha yıktı. 30 Ekim 2020’de Ege Denizi’nde 6,9 büyüklüğünde depem meydana geldi. En çok yıkım İzmir’deydi. İzmir’in Bayraklı ilçesinde. Emrah apartmanı, Doğanlar Apartmanı, Rıza Bey Apartmanı… 117 vatandaşımıza mezar olan apartmanlardan bazılarıydı. Arama kurtarma çalışmaları günlerce sürdü. Acıyı hafifleten mucizelerde peş peşe geldi. Depremden 65 saat sora Elif Bebek, 91 saat sonra da Ayda Bebek enkazdan yaralı kurtarıldı. İzmir depreminde 1053 kişi yaralandı.
2020’deki büyük depremler sadece Elazığ ve İzmir depremi değildi. 23 Şubat’ta İran’da meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki deprem ülkemizde de yıkıma sebep oldu. Van’da 10 vatandaşımız hayatını kaybetti. 14 Haziran’da Bingöl’de meydana gelen 5-7 büyüklüğündeki depremde ise 1 vatandaşımız hayatını kaybetti.
Ayasofya Yeniden Cami Oldu
Ayasofya Camii UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ülkemizin en önemli tarihi yapılarından biri. Camii diyorum, zira yıllardır müze statüsünde bulunan Ayasofya 2020’de yeniden camii oldu. Müzeden camiye dönüşmesinin ilk adımı, 10 Temmuz’da atıldı. Danıştay 10.Dairesi; Bakanlar Kurulunun 24 Kasım 1934 tarihli kararını iptal etti. Bu karar Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesi kararıydı. Danıştay’ın kararının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi gazetede bir karar yayınladı. Bu karara göre Ayasofya’nın idaresi Diyanet İşleri Başkanlığı’na devrediliyordu ve Ayasofya cami olarak açılacaktı. Cumhurbaşkanı’nın imzaladığı kararın ardından çalışmalar başladı ve hızlı bir şekilde tamamlandı. 24 Temmuz Cuma günü Türkiye’nin pek çok şehrinden gelen yüzbinlerce kişinin katılımıyla 86 yıl sonra yeniden cemaatine kavuştu.
Türkiye’de 2020 yılı acısıyla tatlısıyla geride pek çok unutulmaz olay bırakarak yaşandı. Yılın son günlerine geldik. Peki dünyada 2020 nasıl geçti. Pandemi bütün dünyanın ortak mücadele süreciydi. Başka neler yaşandı? Sorunun cevabı için yazımıza devam edelim.
Dünyada Yaşanan Önemli Unutulmaz Olaylar
Türkiye’de zor geçen 2020 yılı dünyada da farklı değildi. Bunun en önemli sebebi .Covid-19 virüsüydü. Covid-19 ilk olarak 12 Aralıkta Çin’de tespit edildi. Henüz adı yoktu. 9 Ocak’ta Çinli bilim insanları bu hastalığın yeni tip koronavirüs olduğunu dünyaya duyurdu. Çin’in ardından ilk vaka 13 Ocak’ta Tayland’da görüldü.
Güney Kore, Amerika derken bütün dünyaya yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü, 11 Mart’ta pandemi (küresel salgın) ilan etti. Ülkeler sınırları kapattı. Ülkemizde yaşanan kısıtlamaların benzeri dünyanın farklı coğrafyalarında da vardı. İtalya, Fransa ve İspanya koronovirüsün en çok etkilediği Avrupa ülkeleriydi. ABD’de de durum farklı değildi.
Peki 2020’de yaşanan başka hangi unutulmaz olaylar vardı?
Kobe Beyant Helikopter Kazasında Öldü
Basketbolun efsane ismi “Kara Mamba” lakaplı Kobe Bean Bryant, 26 Ocak’ta helikopter kazası geçirdi. Helikopterde 13 yaşındaki Gianna Bryant da vardı. Kobe Bryant’da kızı da kazadan sağ kurtulamadı. 41 yaşındaki efsane basketbolcunun ölümü spor camiasını yasa boğdu.
Maradona Hayatını Kaybetti
Basketbol camiasından sonra bir acı haber de futboldan geldi. Futbol tarihin efsane ismi Diego Armando Maradona, 25 Kasım’da hayatını kaybetti. 60 yaşındaki Maradona’nın ölüm haberi futbol camiasını yasa boğdu. Ülkesi Arjantin başta olmak üzere pek çok anma töreni düzenlendi. Yüzbinlerce kişinin katıldığı törenle son yolculuğuna uğurlandı.
George Floyd Protestosu
Amerika’nın Minneapolis kentindeki polis şiddeti ayaklanmaya dönüştü. Polis elleri kelepçeli George Floyd’u yüz üstü yatırdı. "Nefes alamıyorum" diyerek sesini duyurmaya çalıştı. Ancak polisin sert müdahalesi devam etti. Floyd, hayatını kaybetti. Bu ölüm Amerika’yı ayaklandırdı. Ülkenin faklı eyaletlerinde protestolar düzenlendi. Polisin gösterilere biber gazı ve plastik mermilerle müdahale etmesi olayları daha da büyüttü.
Amerika Başkanlık Seçimleri Yargıda Bitti
Amerika yeni başkanını seçmek için 3 Kasım’da sandığa gitti. ABD Başkanı Donald Trump’ın rakibi Joe biden oldu. Çekişmeli geçen seçimlerde her iki aday da galibiyetini açıkladı. Ancak itirazlar devam etti. Pek çok eyalette seçim sonuçları yargıya taşındı. Yargı incelemelerinin ardından seçimden günler sonra ABD’nin yeni başkanının Joe Biden olduğu duyuruldu. Yeni başkan 21 Ocak 2021’de görevi devralacak.
Futbol Tarihine Geçen Kadın Hakem
Futbol tarihine bir kadın hakem adını yazdırdı: Fransız hakem Stephanie Frappart. 2 Aralık'ta Juventus - Dinemo Kiev arasında oynanan Şampiyonlar Ligi maçını yönetti. Böylece Şampiyonlar Ligi’nde maç yöneten ilk kadın hakem olarak futbol tarihine geçti. Frappart, 14 Ağustos 2019’da oynanan UEFA Süper Kupa Finali’ni de yönetmişti.
2020’deki Unutulmaz Olaylar Nelerdi?
2020’nin en unutulmaz olayı koronavirüs salgını oldu. Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktı. Bütün dünyaya yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü’nün son açıklamalarına göre 1 milyon 700 binden fazla insan koronavirüs hayatını kaybetti.
Pandemi Ne Zaman İlan Edildi?
Covid-19’un Çin’de ilk görüldüğü tarih 12 Aralık 2019. Çinli 9 Ocak 2020’de bilim adamları bilinmeyen virüsün yeni tip koronavirüs olduğunu belirledi. Çin’den sonra Tayland’da görüldü ve kısa sürede dünyaya yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü 11 Mart’ta küresel salgın-pandemi ilan etti.
2020’de Ülkemizde Neler Yaşandı?
2020 ülkemiz için acı dolu bir yıldı. Van’da çığ faciası yaşandı. Elazığ 6,5 büyüklüğündeki depremle yıkıldı. İzmir Depremi’nin büyüklüğü ise 6,9 olarak açıklandı. Ayasofya 86 yıl sonra yeniden camii statüsüne kavuştu.
