AnasayfaBlogUyku Kalitesi Neden Önemlidir?
Kişisel Gelişim

Uyku Kalitesi Neden Önemlidir?

30 Nisan 2019
Huzurlu bir uykuda gözleri kapalı, yatakta yatan bir kadının yakın çekimi. Başı beyaz bir yastığa yaslanmış, koyu renk saçları yastığın üzerine yayılmış. Pembe bir tişört ve beyaz bir şort giymiş, kolunu yastığın altına sokmuş. Çarşaflar açık yeşil renkte ve güneş pencereden yumuşak bir şekilde parlayarak odanın üzerine sıcak bir ışık saçıyor. Duvarlar açık mavi renge boyanmış ve yatağın yanında küçük bir ahşap komodin var. Kadın, bulunduğu ortamda rahat ve güvendeymiş gibi mutlu ve rahat görünüyor.
KonuAçıklamaÖnemi
Uyku KalitesiOptimal seviyede ve düzensiz olmayan bir uyku düzeniBireyin fiziksel ve zihinsel sağlığını koruması için şart
Uyku SüresiYetişkin bir bireyin genellikle 7-9 saat uyuması gerekmektedirYetersiz uyku, bilişsel fonksiyonların azalmasına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur
Uyku ve ÖğrencilerBirçok öğrenci, uyku süresini kısaltarak daha fazla çalışmaya eğilimlidirBu, performans düşüşüne ve stres artışına neden olabilir
Az Uyku Çok Çalışma AnlayışıBu anlayış, bireyin hem fiziksel hem de zihinsel sağlığını olumsuz etkilerUzun vadede, bu anlayışın negatif etkileri görülebilir
Uyku ve Çalışma VerimliliğiKaliteli uyku, daha verimli bir çalışma sürecini teşvik ederDaha az hata yapma, öğrenmeyi kolaylaştırma ve daha hızlı problem çözme yeteneği
Uyku ve BellekUyku, öğrenme ve bellek üzerinde kritik bir role sahiptirKaliteli uyku, bellek consolidasyonunu ve bilgi işleme yetisini geliştirir
Uyku ve SağlıkYetersiz uyku, çeşitli sağlık problemlerine yol açabilirKalp hastalığı, diyabet ve obezite gibi kronik hastalıkların riski artar
Uyku ve Ruh SağlığıUyku, bireyin ruh sağlığını doğrudan etkilerYetersiz ve kalitesiz uyku depresyon ve anksiyete gibi ruhsal bozukluklara yol açabilir
Uyku ve Genel Yaşam KalitesiKaliteli uyku, genel yaşam kalitesini artırırDaha yüksek enerji seviyeleri, yaşamdan daha fazla zevk alabilme ve daha pozitif bir yaşam görüşü
Uyku Hakkında BilinçBireylerin uyku hakkındaki farkındalıkları ve bilgileri genellikle yetersizdirUyku bilincinin artırılması, uyku problemlarının önlenmesine ve bireylerin genel sağlığının geliştirilmesine yardımcı olabilir

Uyku ihtiyacımız olmasına rağmen birçok öğrenci tarafından zaman kaybı olarak görülüp kısaltılmaya çalışılan bir durum haline gelmeye başladı. Çalışma saatlerinin verimlilik üzerindeki etkisi konusunda yapılan araştırmalar, az uyku çok çalışma anlayışı gerçekten işe yarıyor mu yoksa bizlere zarar mı veriyor bu konuyu ele alacağız. Bunun için ise önce uykunun ne olduğunu bilmek gerekir.

Birçoğumuz uykuyu vücudumuzun dinlenmesi için gereken bir işlem olarak görür. Uyku beynimiz için gereklidir ve beynimiz sanıldığının aksine uyku sırasında dinlenmez; bazı zamanlar gündüz olduğundan daha çok çalıştığı bile gözlenebilir. Uyku beynimiz için gerekiyorsa neden uykumuzu alamadığımız zaman vücudumuz çok yorgun oluyor o halde düşüncesi geliyor bu kez akıllara. Bunun için sirkadyen ritmimiz, uyku kalitesi, süresi gibi birçok faktörü birlikte incelemek gerekir.

Sirkadyen Ritim Nedir?

Sirkadyen köken olarak ‘gün’ ve ‘ilgili’ kelimelerinden gelen günlük, 24 saatlik anlamına gelmektedir. Diğer bir deyişle sirkadyen ritim bizim vücudumuzun günlük fizyolojik döngülerini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Vücudumuzda bulunan birçok organımızın veya sistemimizin kendisine ait bir sirkadyen ritmi vardır. Uyku için olan sirkadyen ritmimiz beynimizin ön hipotalamusunda bulunan sağ ve sol suprakiazmatik nukleus (SCN) tarafından belirlenir. Fizyolojik, davranışsal ve biyokimyasal birçok diurnal düzeni belirler.

Sirkadyen Ritim Bozulabilir Mi?

Sirkadyen ritmi etkileyen birçok fizyolojik etken vardır. Bunun en başında ise ışık, yaş, körlük, vardiyalı çalışma, saat farkı fazla olan yerlere yolculuk maddelerini sayabiliriz. Uyuma ve uyanıklık fazlarının zamanlaması, bedensel ve çevresel koşullara göre ayarlanabilir. Zamanlama mekâna, sosyal, davranışsal, genetik, farmakolojik özelliklere ve yaşa göre belirlenir.

Sirkadyen Ritmin Bozulmasının Sonuçları Nelerdir?

Uyku kalitesi bozulunca dikkat bozuklukları, hafıza sorunları hatta bir süre sonra varsanı ve sanrılar dahi görülebilmekte, çalışma verimi düşmektedir. Kronobiyolojik değişmelerin artması ile de belirtiler artmakta ve bir süre sonra bir takım rahatsızlıklar görülmeye başlanmaktadır. Bununla ilgili şimdiye kadar birçok çalışma yapılmıştır.

Bu duruma verilebilecek örnekleri düşünecek olursak gece çalışanlarını ele alabiliriz. Anksiyete düzeyinin gece çalışan insanlarda çok daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Uyuma eksikliğinin kanın içerisinde yer alan bağışıklık sistemini etkileyen kimyasalları dengesizleştirdiği; bu dengesizliğin ise davranışsal ve fizyolojik tepkileri etkilediği ortaya konulmuştur.

Tavuklarla Baykuşlar Arasındaki Farklar Nelerdir?

Erkenden yatıp erkenden kalkan kişileri ifade ederken “tavuk” , gece geç yatıp geç kalkan kişileri ifade ederken ise “baykuş” kelimelerini kullanırız. Peki tavuk veya baykuş olmanın insan yaşamı üzerinde ne gibi etkileri vardır? Sabahları erken uyananların, geceleri geç uyuyup günün geç saatinde uyananlara göre daha mutlu oldukları söylenmiştir. Günün erken saatlerini daha etkin kullandıkları ve erken saatlerde aldıkları hizmetlerden daha fazla haz aldıkları görülmüştür. Baykuşların daha zeki, yaratıcı, sembolik ve bilinmeyen verilere eğilimli oldukları fakat daha fazla depresyon sorunu, çatışma ve stres yaşadıkları bilinmektedir. Tavukların daha uyumlu, sağlam bilgi değerlendirmeye yatkın, doğrudan deneyime ve gözlemlenebilir olgulara güvenme eğilimine sahip, analize ve mantığa daha çok önem veren, yeni bilgiyi mevcut bilgiler ile yorumlamaya eğilimli oldukları ve sosyal faydaları daha çok önemsedikleri ortaya konmaktadır.

Uyku ve Öğrenme Arasındaki İlişki

Birçok öğrenci sınav zamanı sabahlayarak sınava girmeye çalışır. Fakat bu şekilde çalışılan konular gerçekten öğreniliyor mu? Kesinlikle hayır. Çünkü öğrenmek için uykuya ihtiyaç duyarız. Yazının başında sizlere uykunun aslında beyin için gerekli olduğunu söylemiştik. Bunun asıl sebebi beynimizin uyuma sırasında gündüz gelen verileri analiz edip, temizleyip, kalıcı hafızaya almasıdır. Yapılan bir çalışmaya göre gündüz bir bilgiyi öğrenirken aktif olan beyin bölgesi REM uykusu sırasında tekrar aynı şekilde aktifleşir. Kimileri bunu beynin uyurken bilgileri kalıcı hafızaya geçirmek için onun bir provasını yapması şeklinde tanımlar. Zaten rüyanın tanımını yaparken “Bireyin bir gün içinde yaşadıklarından yola çıkarak kendine özgü ‘önceki kayıtları’ da işleyerek bellek sistemini yenilediği bir yaşantı.” Tanımının yapılması da bundan dolayıdır.

Uyku Kalitesi Nasıl Artar?

Eğer uyuma süremizi kısaltmak istiyorsak uyku kalitemize odaklanmalıyız. Bunun için ilk yapmamız gereken sirkadyen ritmimizi bozmayı bırakmak olmalıdır. İkinci olarak beslenme şeklimizi düzeltmek oldukça önemli bir faktördür. Gün içerisinde fazla karbonhidratlı ve yağlı beslenen kişilerin daha uzun ve verimsiz uyuduğu bilinen bir gerçektir. Diğer bir faktör ise gün içerisinde hareket etmektir. Hareketli bir yaşam sürmek hem uyku kalitesini olumlu etkiler hem de gün içerisindeki odaklanmaya yardımcı olur. Ayrıca karanlıkta uyumak, uyumadan önce mümkün olduğunca az yapay ışığa maruz kalmak, sessiz bir ortamda uyumak uyku kalitemizi olumlu yönde etkileyecektir.

Uykumuzdan kısıp daha çok çalışabilmek için kendimizi zorlamak bize fayda değil zarar verecektir. Başarımızı arttırmak yerine verimimizi düşürecek ve sağlığımızı kötü etkileyecektir. Bu durumda sağlık daima önceliğimiz olmalı ve uyku düzenimizi dengeli bir hâle getirmeliyiz.

Yazar: Berfin Özcan

Uyku Kalitesi, Optimal seviyede ve düzensiz olmayan bir uyku düzeni, Bireyin fiziksel ve zihinsel sağlığını koruması için şart, Uyku Süresi, Yetişkin bir bireyin genellikle 7-9 saat uyuması gerekmektedir, Yetersiz uyku, bilişsel fonksiyonların azalmasına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur, Uyku ve Öğrenciler, Birçok öğrenci, uyku süresini kısaltarak daha fazla çalışmaya eğilimlidir, Bu, performans düşüşüne ve stres artışına neden olabilir, Az Uyku Çok Çalışma Anlayışı, Bu anlayış, bireyin hem fiziksel hem de zihinsel sağlığını olumsuz etkiler, Uzun vadede, bu anlayışın negatif etkileri görülebilir, Uyku ve Çalışma Verimliliği, Kaliteli uyku, daha verimli bir çalışma sürecini teşvik eder, Daha az hata yapma, öğrenmeyi kolaylaştırma ve daha hızlı problem çözme yeteneği, Uyku ve Bellek, Uyku, öğrenme ve bellek üzerinde kritik bir role sahiptir, Kaliteli uyku, bellek consolidasyonunu ve bilgi işleme yetisini geliştirir, Uyku ve Sağlık, Yetersiz uyku, çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir, Kalp hastalığı, diyabet ve obezite gibi kronik hastalıkların riski artar, Uyku ve Ruh Sağlığı, Uyku, bireyin ruh sağlığını doğrudan etkiler, Yetersiz ve kalitesiz uyku depresyon ve anksiyete gibi ruhsal bozukluklara yol açabilir, Uyku ve Genel Yaşam Kalitesi, Kaliteli uyku, genel yaşam kalitesini artırır, Daha yüksek enerji seviyeleri, yaşamdan daha fazla zevk alabilme ve daha pozitif bir yaşam görüşü, Uyku Hakkında Bilinç, Bireylerin uyku hakkındaki farkındalıkları ve bilgileri genellikle yetersizdir, Uyku bilincinin artırılması, uyku problemlarının önlenmesine ve bireylerin genel sağlığının geliştirilmesine yardımcı olabilir
uyku uykunun önemi kaliteli uyku uykunun başarıya etkisi
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bir kadın masanın üzerinde huzur içinde uyuyor, yüzü yakın plandan görülebiliyor. Dizüstü bilgisayarı önünde açık ve klavyesinin üzerinde bir kalem duruyor. Arka planda hafif bulanık bir grup renkli nesne görülüyor. Başını kollarının üzerine yaslamış, saçları sırtından aşağı dökülüyor. Huzurlu ifadesi ve rahat beden dilinden derin bir uykuda olduğu anlaşılıyor. Duruşu rahat ve ellerini başının altında birleştirmiş. Masa derli toplu ve düzenli, odadaki ışık yumuşak ve yumuşak.
Kişisel Gelişim

Uykusuzluk, Hayat Kalitemizi Nasıl Etkiliyor?

11 Kasım 2019
Bir kadın büyük bir yastığın üzerinde huzur içinde uyuyor, yüzü ellerinin üzerinde. Pencereden gelen ışık yüzünde yumuşak bir parıltı yaratarak kapalı gözlerini ve dudaklarını belirginleştiriyor. Başı hafifçe yana eğilmiş ve saçları etrafına dağılmış. Yüzü arka planda hafifçe bulanıklaşırken, ön planda siyah yazılı beyaz bir etiket görülüyor. Etiket yakından çekilmiş ve görüntünün köşesinde bir kişinin gözü görülebiliyor. Fotoğrafın alt kısmında bir elin ve ağzın yakın çekimi de görülebiliyor. Kadın rahat ve konforlu görünüyor, bu dinlenme anını yakalayan kameranın tamamen farkında değil.
Popüler Yazılar

Beynin Gizli Organizatörü: REM Uykusu

14 Kasım 2019
Siyah beyaz gömlek giyen bir kadın çerçevenin ortasında duruyor. Koyu renk saçları var ve siyah çerçeveli bir gözlük takıyor. Doğrudan kameraya bakmaktadır. Arkasında beyaz bir arka plan var ve görüntünün sol tarafında siyah bir Y harfi görülebiliyor. Ayrıca görüntünün sağ alt tarafında siyah ve mavi bir logo, sol üst tarafında ise siyah ve mavi bir grafik yer alıyor. Tüm bu unsurlar fotoğrafın genel kompozisyonuna katkıda bulunuyor.
Kişisel Gelişim

Sağlıklı Yaşam için Neler Yapılmalı?

10 Ocak 2020
Bu görüntü gözlük takan ve elleriyle yüzünü kapatan bir kadını gösteriyor. Kadının üzerinde beyaz bir gömlek var ve gözlükten gözleri görünüyor. Kadının açık kahverengi saçları var ve yüzü elleri tarafından kısmen gizlenmiş. Arka planda siyah kenarlıklı beyaz bir yüzey var. Arka planda saksıda bir bitki ve beyaz bir abajur da var. Resimde beyaz bir fincanın yakın çekimi de görülüyor. Kadının elinde yüzünü kapatmak için kullandığı bir gözlük var. Görüntü bulanık ve ışık loş.
Pazartesi Sendromu

Büyük Dert: Pazartesi Sendromu

21 Haziran 2019