AnasayfaBlogŞarap Üretim Teknolojisi Bölümü (MYO)
Bölümler

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü (MYO)

15 Şubat 2021
Rafta bir sıra cam şişe. Şişelerin hepsi düzgün bir sıra halinde dizilmiş ve çeşitli boyutlarda. En uzun şişe en solda duruyor ve açık yeşil renkte. Onun sağında daha küçük, biraz daha koyu yeşil bir şişe duruyor. Sıranın ortasında siyah bir şişe, onun sağında da beyaz bir şişe yer almaktadır. Beyaz şişenin sağında üzerinde O harfi bulunan bir şişe yer almaktadır. Sıranın en sağında kırmızı etiketli bir şişe var. Arka planda bir kişinin yüzünün ve elinin bulanık bir görüntüsü ile bir makinenin bulanık görüntüsü var. Görüntüdeki renkler açık yeşilden koyu yeşile, siyaha ve beyaza kadar değişmektedir.
KonuAçıklamaEk Bilgi
Şarap NedirFermente edilmiş üzüm suyu ile oluşturulan alkollü içecekAynı zamanda dut, vişne, elma gibi meyvelerle de şarap üretilir
Şarap TarihçesiBinlerce yıllık bir geçmişi olan şarap, Gürcistan bölgesinde üretilmeye başlanmıştırTürkiye şarapçılığı üzümü en çok Marmara Bölgesi'nde yetiştirilir
Şarap TurizmiSon yıllarda popülerleşen şarap turizmi, özellikle bağbozumu etkinlikleri ile canlanmaktadırTürkiye'nin dört bir yanında kıymetli üzüm çeşitleri yetiştirilmektedir
Şarap Çeşitleriİçeriklere, tatlılık derecelerine ve köpüklülüğe göre çeşitlilik gösterirKırmızı, beyaz ve rose renkli şaraplar en popüler renkli şaraplardır
Şarap ÜretimiÜretim süreci üzümün toplanması, kurutulması ve suyunun çıkarılmasını içerirFermentasyon süreci çok önemlidir ve özel kaplarda gerçekleştirilir
Şarap KalitesiZengin içeriği ve kültürle özdeşleşme durumu kaliteyi belirlerŞarabın tatlılığı, rengi ve köpüklü olup olmaması gibi faktörler kaliteyi etkiler
Şampanyaİkinci fermentasyon sonucunda elde edilen köpüklü şaraba verilen isimGenellikle beyaz şaraptan üretilir
Üretim SüreciÜretim süreci taze ve olgun üzümler ile başlar, fermantasyon ile sona ererBu süreçte üzümlerin tam olgunluğa erişmesi önemlidir
TatlandırmaTatlandırma genellikle doğal olarak, taze üzüm suyu ya da tortu kullanılırTatlandırma özellikle Alman şaraplarında popüler bir uygulamadır
MeyFarsça'da 'Mayalanmış İçki' anlamına gelen mey, şaraba verilen diğer bir isimdirŞarap Arapça'da 'her türlü içecek' anlamına gelir

Bu yazımızda genelde merak edilen ve sağlığa da çok büyük katkısı olduğu söylenen şarap ve şarap üretim teknolojilerinden bahsedeceğim sizlere. Benim de keyifle ilgi duyduğum şarap ya da mey denilen içecek hakkında olabildiğince detaylı bilgi vermek istiyorum. Nelerden mi bahsedeceğiz? Öncelikle şarap nedir ve nelerden oluşmaktadır? Nasıl süreçlerden geçmektedir? Daha sonrasında da ülkemizdeki üretim haritasından bu ürünü meslek haline getirerek üretmek isteyen kişilere sunacağım tavsiyelerle yazımızı beslemiş olacağız. O zaman başlayalım. 

Şarap, en bilinen meyve olan üzümün fermente edilmesiyle oluşan alkollü bir içecektir. Genellikle üzüm çeşitlerinden üretildiği bilinen şarap diğer meyvelerden de üretilebilmektedir. Bu meyveler neler mi? Dut, vişne, elma meyveleri ile gülden ve baldan da yapılan şarap çeşitleri mevcuttur. Ayrıca çeşitli ülkelerin kültürleri ile özdeşleşmiş özel şaraplarda bulunmaktadır. Peki, şarap nerden gelmiştir ve nasıl oluşturulmuştur? Biraz da tarihinden bahsedelim. 

Şarap kelimesi Arapça kökenli, “her türlü içecek” anlamında kullanılan bir kelimedir. Şaraba verilen bir diğer isim ise “mey” dir. Mey kelimesi ise Farsça’dan gelmektedir ve “mayalanmış içki” anlamına gelir. Şarap üretiminin binlerce yıllık geçmişi vardır. Gürcistan’ın yer aldığı bölge, şarap üretiminin doğum yeri olarak kabul edilir. Bu bölgedeki arkeobotanik çalışmaları, bağcılığın ve şarap üretiminin başlangıcını MÖ 6000-5800 yılları arasında olduğu düşünülmektedir. Daha sonra aynı dönemlerde Güney Kafkasya ve Doğu Anadolu ile Kuzey İran arasındaki bölgelerde üretimi yapıldığı görülmüştür. Ülkemizde ise Doğu Akdeniz kıyılarında ve Ege bölesinde oldukça verimli topraklarda kaliteli meyve ve üzüm şarapları üretimi yapılmaktadır. Marmara Bölgesi ise üzümlerin en büyük üretime sahip olduğu alandır. Şarköy, Bozcaada, Gökçeada, Çanakkale ve Mürefte en önemli şarap üretilen yerlerdir. 

Şarapla ilgili ülkemizdeki zengin içerikli ve kaliteli üretiminden bahsedecek o kadar çok şey var ki. Son zamanlarda şarap fabrikalarının kurumsallaşması ve yeni fabrikaların açılmasıyla birlikte şarap turizmi de oldukça popüler olmaya başladı. Bozcaada yapılan bağbozumu dönemlerindeki etkinlikler, özellikle bu sektörün canlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bununla birlikte İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Ege ve Karadeniz Bölgeleri gibi, ülkemizin dört bir yanında yetişmekte olan kıymetli üzümler bulunmaktadır. Kayseri Karası, Hasandede Üzümü, Narince Üzümü, Denizli’den gelen güllerin lezzeti, Çal Karası ve Sultaniye Üzümü ve daha bir çok önemli lezzet ülkemiz topraklarında yetişmektedir. 

Gelelim şarap kalitesi ve şarap çeşitlerine. Şarap kalitesi; türlerinin zengin içeriklere sahip oluşu, çeşitli bölgelerde üretilmesi ve farklı topraklardan gelen lezzetlerin şarap oluşumuna kattığı zenginliklere sahip olmasıyla belirlenir. Üç türde şarap mevcuttur. Bunlar; renklerine göre, tatlılığına göre ve köpüklü şaraptır. Renklerine göre üretilen şaraplar, kırmızı, beyaz ve rose ya da blush denilen türlerdir. Şaraba rengini veren antosiyanin pigmentlerinin üzüm kabuğunda yer aldığı fermente bir içeriktir. Beyaz şarap yeşil üzümden oluşturulurken, kırmızı üzüm şırasından da kırmızı şarap üretilir. Rose, beyaz ve kırmızı şarabın kupajı yani kabukların şişelendirmeden önceki karıştırılıp harmanlanması sırasında, kısa bir süreliğine sıvıda tutulmasıyla elde edilir. Renklendirme ve her bitkiden üretilen lezzetin özel oluşundaki sır; bitkisi, tohumu, ağaç kabukları, odun, yaprak ve meyve kabuklarındaki doğal bulunan polifenol ve üzümün üretildiği meşe fıçıdan almasıdır.

Tatlılığına göre ise, şaraptaki şeker miktarı, alkol ve asit ile birlikte tanen denilen (bir önceki cümlede sıraladığımız sırrın tümü) çoklu etkileşim seviyesi gibi çeşitli faktörlerle belirlenir. Verilen tat doğal olarak yapılmaktadır. Taze üzüm suyundan ya da dibinde biriken tortu ile tatlılık sağlanır. Bu uygulama genellikle Alman şaraplarında yapılmaktadır. 

Köpüklü şarap da ikinci kez mayalanmasıyla oluşturulur. Bu şekilde elde edilen karbondioksit, şişe açıldığında şarabın köpük oluşturmasını sağlamaktadır. Genellikle beyaz şaraptan üretilirler. Bu köpüklü şaraplara ise şampanya adı verilir. 

Şarap ve şarap üretimi ile ilgili kısa bilgilerden sonra biraz da üretim sürecinden bahsedelim. Şarap yapımı için taze ve olgun üzümler tercih edilmektedir. Üzümler doğal hali ile tam olgunluğa eriştirildiğinde toplanır ve güneş ışığında kurutulmaya bırakılır. Kuruyan üzümler daha sonra şaraphaneye götürülerek parçalayıcı ile ufalanır. Bu süreçte geçen tüm aşamalara bağ bozumu denir. Parçalama sırasında kullanılan teknolojik makineler sayesinde taneler ayrılarak, üzümün suyu sıkılır ve saplarından temizlenebilmektedir. Bu sürece parçalama ya da suyunu sıkma denir. Daha sonra renklendirme aşamasında su ayırımı denilen aşamaya geçilir. Yani beyaz şarap, kırmızı şarap ve diğer renklerin oluşması sağlanması için sıkılan sular aşamasına göre ayrılır ve fermantasyon için özel kaplarda damıtılır. Şıra prosesi ayarlanır. Fermantasyon sonrası ısı ve mayalanma işlemleri yapılır. Kalan diğer sekiz bölümlük detay aşamaları da tamamlandıktan sonra mahzenlerden raflara tadılmak üzere çıkarılır. 

İşte bu zahmetli ama keyifli bekleyiş sonrası üretilen şarapları meslek olarak edinmek isteyen üniversite adaylarına, Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü hakkında biraz da bilgi verelim. 

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü Nedir? 

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü, uygulama ağırlıklı olarak öğrenci yetiştirmektedir. Modern bağ tesisi ve bakımı, fidan üretimi, şaraplık üzüm üretim teknikleri gibi tüm detaylar bu bölümde öğretilir. Üretim sırasında, budama ve terbiye, hasatlık ve zararlılarla mücadele gibi bitki bakım süreçleri işlenir. Daha sonrasında ise şarap yapım teknikleri, olgunlaştırma ve şişeleme gibi son süreçler, uygulamalı olarak aktarılır. Yukarıda bahsettiğimiz ve daha da detayı bulunan süreçlere hakim olarak, ardından depolama ve pazarlama teknikleri de öğretilir. Tekniker ünvanı alan mezun istihdam edilmek üzere mezun olur.

Dünyanın en verimli topraklarına sahip olarak, en kaliteli üzümleri üretebilmemize rağmen, dünya şartlarında diğer şarap üreten ülkelere göre şarap üretiminde geride kalmış bir ülkeyiz ne yazık ki. Bunun nedeni de bilinçli şarap üreticilerinin ülkemizde yetişmemesi ya da doğru uygulamaların yeterli bilgi sahibi olunmadığından dolayı yapılamaması diyebiliriz.

Bu bölümü tercih eden öğrenciler, ülkemizdeki üzüm yetiştirme ve şarap yapımında işleme ve işletme konusunda daha bilinçli olarak, sağlıklı üzüm yetiştiriciliğinin daha da verimli hale getirmek üzere mezun olacaklarını da unutmasınlar. Çünkü şarap üretimi konusunda dünya markası olabilecek toprak altyapısına sahibiz. Bu bölümün amacı da hem kaliteli üretimi hem de pazarlama konusunda nelerin yapılabileceği hakkında eğitimler verilerek, ülkemizi bir üretim konusunda daha tanıtmamıza yardımcı olacak, önü açık bir meslektir.

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü İş İmkanları Nelerdir?

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü mezunu tekniker adayları bağ yetiştiriciliği işletmelerinde ve şarap üretim işletmelerinde çalışabilmektedirler. Bunun yanında kariyerini daha da geliştirmek ya da kendi bağını kurup, kendi şarabını üretmek isteyen Şarap Üretim Teknolojisi mezunları da olabilir. Bu girişimciler için de ilgi duydukları alanlarda ya da ihtiyaç duydukları konularda kendilerini geliştirmek isteyebilirler. Hatta ve hatta ülkemiz şaraplarını dünyaya tanıtmak üzere İngilizce Eğitimi alarak kendini geliştirebilir. Veya günümüzde en popüler olan Instagram’da etkili satış yapma tekniklerini öğrenebilir. 

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümünden mezun olan kişiler, kaliteli şarap üretiminin püf noktalarını bilerek, en son teknolojilerde en iyi şarap üretimini yapmak üzere, en iyi üzümleri yetiştirmek için çalışırlar. Ülkemizi kaliteli şarap üretiminde dünya markası haline getirecek emektar insanlar olmak üzere yetiştirilirler. Çeşitli tanıtımlar ve organizasyonlarda, şarabın nasıl olması gerektiğini, en iyi üzümlerin ne aşamalardan geçerek bizlere sunulduğunu, doğru saklanma ve kullanım süreçlerini aktarmak üzere şarap severleri bilgilendirirler. Şarap üretiminin daha yaygın hale nasıl geldiğini insanlara tanıtmak üzere en önemli rol oynayan kişiler olarak projeler geliştirebilen, yetkin kişiler bu bölümden mezun olmak üzere Şarap Üretim Teknolojisi'ni tercih edebilirler. 

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?

Üzümün ülke ekonomisindeki yeri çok önemlidir. Topraklarımızda yetişen üzüm kalitelerinin üst seviyede verim alınmasını sağlamak için eğitilen Şarap Üretim Teknikerleri, yanlış yapılan bağcılık ve şarap işletme yöntemlerinin önüne geçerek, üreticiye doğru uygulama ile kaliteli ürün üretimini sağlayacak kişilerdir. Şarap Üretim Teknikeri bu anlamda çeşitli kamu ve özel sektörde iş imkanı bulabilmektedir. Ayrıca kendi işlerini kurarak, markalarını oluşturabilirler. 

Mesleğini gelecek nesillere taşımak isteyenler var ise, akademik kariyerine devam edebilirler. Bilgilerini kitap yazarak insanlarla paylaşabilir ya da blogger olarak işlerini, ülkemiz şaraplarını dünyaya tanıtarak yürütebilirler. Ayrıca ülkemizde üretilen şarapları ve bu işteki verimliliğimizi çeşitli organizasyonlarla tanıtmak üzere, çeşitli pazarlama organizasyonlarını doğru bir şekilde projelendiren danışman bile olabilirler. Tek yapmamız gereken üretmek ve geliştirmek. 

Şarap Üretim Teknolojisi (MYO) Bölümü Dersleri Nelerdir?

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümünde, dört yarı yıl görülecek dersler aşağıdaki gibidir:

  • Genel Mikrobiyoloji

  • Kimya

  • Matematik

  • Üretim Teknikleri 1-2-3-4

  • Laboratuvar Tekniği

  • Temel Yabancı Dil (İngilizce – Almanca – Fransızca)

  • Türk Dili 1-2

  • Atatürk İlke ve İnkılapları

  • Bilgi ve İletişim Teknolojileri 

  • Beslenme

  • Gıda Kalite Kontrolü

  • Genel Bağcılık

  • Şarap Teknolojisi 1-2

  • Şarap Teknolojisi Ekipmanları 

  • Dünya Şarapçılığı 

  • Endüstriyel Mikrobiyoloji

  • Şarap Teknolojisi Standartları

  • Şaraplık Üzüm Çeşitleri ve Yetiştiriciliği

  • Şarap Analizleri

  • Tarımsal Pazarlama

  • Duyusal Analiz

  • Alkollü İçkiler Teknolojisi

  • Özel Şaraplar

  • Bağ Hastalık ve Zararlıları

  • Şarap Hata ve Hastalıkları

  • İşletme Hijyeni ve Sanitasyonu

  • Bağ Tesis Tekniği ve Bakımı

Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü Taban Puan ve Sıralama

Dört yarı yıldan oluşan Şarap Üretim Teknolojisi Bölümü önlisans programı için 2020 yılındaki taban puan 207, 393 ve sıralama 1,463.000 olarak, sadece Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Şarköy Meslek Yüksek Okulu’na yapılmıştır. 

Mesleğinize daha çok hakim olmak ve tercih edilir olmak istiyorsanız, evinizden çıkmadan IIENSTITU’nün sizlere sunduğu ücretsiz online eğitimlere katılabilirsiniz. Sadece Şarap Üretim Teknikerliği ile kalmak istemiyorum, kendimi kariyer anlamında farklı alanlarda da geliştirmek istiyorum derseniz, diğer bir çok kişisel ve kariyer duruş konusunda da farklı profesyonel eğitimleri de IIENSTITU web sitesinde bulabilirsiniz.

Şarap Nedir, Fermente edilmiş üzüm suyu ile oluşturulan alkollü içecek, Aynı zamanda dut, vişne, elma gibi meyvelerle de şarap üretilir, Şarap Tarihçesi, Binlerce yıllık bir geçmişi olan şarap, Gürcistan bölgesinde üretilmeye başlanmıştır, Türkiye şarapçılığı üzümü en çok Marmara Bölgesi'nde yetiştirilir, Şarap Turizmi, Son yıllarda popülerleşen şarap turizmi, özellikle bağbozumu etkinlikleri ile canlanmaktadır, Türkiye'nin dört bir yanında kıymetli üzüm çeşitleri yetiştirilmektedir, Şarap Çeşitleri, İçeriklere, tatlılık derecelerine ve köpüklülüğe göre çeşitlilik gösterir, Kırmızı, beyaz ve rose renkli şaraplar en popüler renkli şaraplardır, Şarap Üretimi, Üretim süreci üzümün toplanması, kurutulması ve suyunun çıkarılmasını içerir, Fermentasyon süreci çok önemlidir ve özel kaplarda gerçekleştirilir, Şarap Kalitesi, Zengin içeriği ve kültürle özdeşleşme durumu kaliteyi belirler, Şarabın tatlılığı, rengi ve köpüklü olup olmaması gibi faktörler kaliteyi etkiler, Şampanya, İkinci fermentasyon sonucunda elde edilen köpüklü şaraba verilen isim, Genellikle beyaz şaraptan üretilir, Üretim Süreci, Üretim süreci taze ve olgun üzümler ile başlar, fermantasyon ile sona erer, Bu süreçte üzümlerin tam olgunluğa erişmesi önemlidir, Tatlandırma, Tatlandırma genellikle doğal olarak, taze üzüm suyu ya da tortu kullanılır, Tatlandırma özellikle Alman şaraplarında popüler bir uygulamadır, Mey, Farsça'da 'Mayalanmış İçki' anlamına gelen mey, şaraba verilen diğer bir isimdir, Şarap Arapça'da 'her türlü içecek' anlamına gelir
şarap şarap üretim teknolojisi şarap üretim teknolojisi bölümü şarap üretim teknolojisi bölümü (MYO) şarap üretim teknikeri şarap üreticidi
Gözlük takan ve genişçe gülümseyen genç bir kadın. Orta uzunlukta kahverengi saçları var ve gözleri parlak ve ışıltılı. Gülümsemesi geniş ve doğrudan kameraya bakıyor. Pembe yanakları ve dostça bir ifadesi var. Gözlükleri kahverenginin açık bir tonunda ve yüzünde hafifçe orantısız duruyor. Üzerinde gri bir gömlek ve boynunda siyah bir eşarp var. Rahat ve mutlu görünüyor.
Dilara Şimşek Yılmaz
Blog Yazarı

Kadir Has Üniversitesi Grafik Tasarım mezunudur. Yaklaşık on iki yıldır pazarlama, kurumsal iletişim ve perakende gibi büyük markaların direktörlüklerine bağlı olarak çalışmıştır. Yaklaşık üç sene öncesinde hobi olarak başladığı blog/içerik yazarlığının eğitimlerini almıştır. IIENSTITU başta olmak üzere, çeşitli blog sitelerinde karma ve mesleki konularda içerik yazarlığı yapmaktadır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.