AnasayfaBlogPersonel ve İnsan Kaynakları Yönetimi Nasıldır?
İnsan Kaynakları Yönetimi

Personel ve İnsan Kaynakları Yönetimi Nasıldır?

22 Mart 2021
Bu resim, üzerine bir grup insan çizilmiş bir kara tahtanın önünde duran bir kadını tasvir ediyor. Kadının uzun siyah saçları var ve kollarını kavuşturmuş. Kadının üzerinde siyah bir kumaş var ve bu kumaş görüntünün odağında ve yakın planında yer alıyor. Kara tahta görüntünün ana odağıdır ve üzerine çizilen insanlar çeşitli pozlarda görünmektedir. Tahtaya çizilmiş, her biri farklı kıyafet ve yüz ifadelerine sahip dört kişi var. Soldaki iki kişi konuşuyor gibi görünürken, sağdaki iki kişi daha sessiz bir pozda çizilmiş. Kara tahtanın önündeki kadın derin düşüncelere dalmış gibi uzaklara bakıyor.
Yönetim TürüAna Uğraş AlanlarıFonksiyonları
Personel YönetimiPersonel sicil dosyalarının oluşturulması, ücret bordrolarının hazırlanması, İkramiye ve avanslar, Halkla ilişkiler, SGK ile işler, yemek organizasyonlarıÇalışanların işe devamlılığını sağlama, personel seçme işlemleri, tüm personel ile ilgili bilgileri kaydetme ve izleme
İnsan Kaynakları YönetimiÇalışanların eğitimi ve gelişimini sağlama, Kurumsal kültür oluşturma, Çalışanların tatmininin sağlanması ve kariyer planlarının oluşturulmasıÇalışanlar arası koordinasyonu sağlama, motivasyonu artırıcı çalışmalar yürütme, İletişim kanallarının efektif kullanılmasını garantileme
Personel Yönetimiİzinler, sigorta kesenekleri, raporlu günler, devamsızlık gibi durumlarla ilgili hesaplamalarÇalışanların hukuki haklarına uygun koşulları sağlama, yasaların gerektirdiği personel işlemlerini yürütme
İnsan Kaynakları YönetimiEndüstri ilişkileri, personel işlemleri, işçi sağlığı ve iş güvenliğiÇalışanların sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlama, organizasyonel hedeflerle çalışanların bireysel hedeflerini uyumlaştırma
Personel YönetimiPersonel devamlarının izlenmesi, sivil savunma, hizmet içi eğitimlerPersonel sicil dosyalarını oluşturma, personel veri tabanını güncel tutma
İnsan Kaynakları YönetimiPerformans değerlendirmeleri, halkla ilişkiler, endüstri ilişkilerÇalışanları değerlendirme ve geri bildirim sağlama, kurum ile çalışanlar arasında iletişim kurma
Personel YönetimiBölge çalışma müdürleriyle sağlanan veya sağlanacak işler, postalama işleri ve diğer işlerPersonel seçimi ve işe alım sürecini yönetme, personel ödemelerini ve yan ödemelerini düzenleme
İnsan Kaynakları YönetimiKurum amaçlarını ve birey amaçları değerlendirebilme yeteneğiPersonelin motive olmasını sağlama, çalışanların yeteneklerini ve becerilerini en iyi şekilde kullanabilme imkanı sağlama
Personel YönetimiPersonel tarafından sağlanan hizmetlerin yönetimi ve değerlendirmeÇalışanları verimli ve etkili bir şekilde yönetme ve eğitme
İnsan Kaynakları YönetimiÇalışanların kişisel ve profesyonel gelişimlerini desteklemeÇalışanların iş tatminini artırma ve iş yerinde mutluluk seviyesini yükseltme

Çalışan kişilerin çalışma süreçleri gözden geçirildiğinde özellikle yönetim uygulamaları, 20. yüzyılın ilk yarısında personel yönetim işlevinin, yapısal bir değişim göstererek yerini insan kaynakları yönetimine bırakmak zorunda olduğu görülmektedir. İnsan kaynakları yönetimi, personel yönetiminin bir uzantısı olarak görülse de günümüzde insan kaynaklarının gelmiş olduğu zirve noktası, bugün itibariyle personel yönetimini geçmiş durumdadır. Her iki kavram arasındaki temel farklılık, personel yönetiminin daha fazla kurum menfaatlerini gözetmesi veya işgücü verimliliğini temel hedef olarak seçmesine karşılık insan kaynakları yönetiminin çalışan insan memnuniyetiyle beraber işgücü verimliliğini amaçlamış olması şeklinde bilinmektedir.

Günümüzde insan kaynakları yönetimi, çalışma hayatında oldukça önemli bir unsur haline gelmiştir. Bunun en önemli nedenlerinden biri olarak, çağdaş yönetim anlayışının beraberinde getirmiş olduğu insan temelli yaklaşımın birçok işletme tarafından anlaşılıyor olmasıdır. Bu açıdan çalışma verimliliği ve insan tatmini arasındaki durumun daha da anlaşıldığı ifade edilebilir. Şayet insan kaynaklarında yeterli hazırlıkların yapılması durumunda deneyimli, eğitimli kadro gruplarının yönetiminde bazı tekniklerin devreye koyulmasıyla beraber insan kaynakları yönetiminin daha başarılı olacağı bir gerçektir.

Personel ve İnsan Kaynakları Alanları Nelerdir?

Personel Yönetiminin Uğraş Alanı: İş hayatında personel yönetimi uğraş alanları başlangıç itibariyle yönetim ve iş görenler tarafından, çalışan kişiler nezdinde kayıt tutma faaliyeti, personel ödemeleri, yan ödemeler, izinler, sigorta kesenekleri, raporlu sayıldığı günler, geç kalma ve devamsızlık gibi konularla dikkate alınmaktaydı. Bunlarla beraber sonraki yıllarda ve dönemlerde, personel yönetiminin genişlemeye devam ettiği görülmüştür. Kurumlarda yapılan personel çalışmalarının sürekli bir gelişim sürecinde olması, personel birimlerinde sağlanan çalışmalarda en fazla şu işlevlerden bahsedilebilir;

  • Personel sicil dosyalarını oluşturma,

  • Personel seçimi

  • Personel ücret bordrolarını hazırlama

  • İkramiye ve avanslar

  • Personel için sağlanan yıllık izinleri

  • Hastalar için oluşturulan vizite kağıtları

  • Personel devamlarının izlenmesi

  • Sivil savunma, işçi sağlığı ve iş güvenliği

  • SGK ile sağlanan işler ve SSK iş kurumu ile sağlanmış olunan işler

  • Bölge çalışma müdürleriyle sağlanan veya sağlanacak işler

  • Kurum içindeki hizmet içi eğitimler

  • Sağlanan personel devir hızını izleme

  • İhbar ve kıdem, emeklilik tazminatı

  • Servis vardiya organizasyonları

  • Postalama işleri ve diğer işler

  • Yapılacak yemek organizasyonları şeklinde ifade edilebilir.

Kurumda sağlanan personel birimlerinin faaliyetlerinin akabinde insan kaynakları yönetimi çalışmaları da söz konusudur.

İnsan Kaynakları Yönetiminin Uğraş Alanları

Çalışma hayatı dikkate alındığı zaman, personel yönetiminin etkinliğini 1980 yıllarından itibaren kaybettiği görülecektir. Bu dönemden itibaren gelişim sürecine giren insan kaynakları yönetimi yaklaşımının en temel farklılığının, insan kaynakları yöneticilerinin rollerinin diğer hiyerarşik yöneticiler ile ortak bir sorumluluk olanı oluşturmaya ve ilişkilendirmeye çalışmasıdır. Burada insan kaynakları yönetimi, organizasyon yararına etkili olabilecek işgücünü bulmak ve seçimini gerçekleştirmek, hizmeti içi eğitimlerle eğiterek geliştirmek ve kurumda bu gibi personelin sürekliliğini sağlamak amacıyla ortaya koyulan çalışmaların toplamı olarak tarif edilebilir. Bu kapsamda çağımızda insan kaynakları yönetiminin üç alanda gerçekleştiğini söylenilmektedir.

  1. Tüm fonksiyonel birimlerdeki ve hiyerarşik kademelerde yer alan yöneticilerin insan kaynağı yöneticileri olduğu kabul edilir. Bu durumun ifade etmiş olduğu husus ise her yönetim faaliyetinde bulunan kişilerin birer insan kaynağı yöneticisi olarak kabul edilmeleridir.

  2. Çalışanlar birer örgütsel faktör olarak kabul görürken makinelerden veya binalardan daha fazla rekabet avantajını oluşturduğu durumudur.

  3. Son olarak insan kaynakları yönetiminin çalışanların ve kurumsal amaçların ihtiyaçlarının uyumlaştırıldığının tespitidir.



Gelişmelere paralel olarak, insan kaynakları yönetimindeki uğraş alanları aşağıdaki gibi ortaya çıkmıştır.

  • Kurumsal kültürün oluşmasına yardım eder.

  • Çalışan personelin bilgi birikimlerini güncel tutması adına eğitimler ve hizmet içi eğitimlerini düzenler

  • Çalışanların tatmini, kariyer planları, halkla ilişkiler, endüstri ilişkiler, performans değerlendirmeleri gibi insan merkezci çalışmaları yerine getirir.

  • Endüstri ilişkileri, davranış bilimleri, personel yönetimi gibi birtakım bilimlerin sentezi uygulanır.

  • Çalışan personel arasında koordinasyonu sağlar.

  • Kurum çalışanlarının ortak amaçlar doğrultusunda bir araya gelmesini sağlar

  • Kurum amaçlarını birey amaçlarla beraber değerlendirir

  • Çalışanların motivasyon gücünü yüksek tutulmasını sağlar

  • İletişim kanallarının etkin kullanarak düzenli bilgi akışını gerçekleştirir

  • Çalışan personelin istenilen performans düzeyine ulaşmalarını amaçlar

Yukarıda yer alan faaliyetleri yerine getiren insan kaynakları birimi üst yönetimde yer alan yönetimin katılımını ve desteğini almak zorundadır. Bununla beraber personel stratejileriyle kurum stratejilerinin uyumluluğunu sağlamak, istihdam çalışmalarını benimsemek ve gerçekleştirmek bu zorunluluklar arasında yer almaktadır. İnsan kaynakları yönetimi ve personel yönetimi arasında benzerlikler olsa da detayı itibariyle incelendiğinde önemli farklılıkların olduğu görülecektir. Bu farklılıklar aşağıda tablo 1 de gösterilmiştir.

Tablo 1: Personel Yönetimi ve İnsan Kaynakları Yönetimi Arasındaki Farklar

İnsan Kaynakları YönetimiPersonel Yönetimi
İnsan merkezcidirİş merkezcidir
Danışmanlık hizmeti sağlarOperasyonel faaliyet olarak görülür
Kaynak anlayışı söz konusudurKayıt sistemi esastır
Dinamik bir yapı vardırStatik bir yapı vardır
İnsan önemli bir girdi olarak değerlendirilirİnsan maliyeti önemli bir unsurdur
Değerler ve misyonlarNormlar ve kalıplar
Toplam kalite yönetimi dikkat alınırKlasik yönetim sözkonusudur
İşi yönlendiren insan vardırİşte çalışan insan vardır

Neden İnsan Kaynakları Yönetimi?

Bugün itibariyle küçük ve büyük bütün kurumları benzer yönleriyle çevresel faktörler etkilemiş, aynı zamanda önemli derecelerde değişiklik meydan getirmiştir. Bu sebeple kurumların önemli bir şekilde ilgili değişimlere uyum sağlama durumunda oldukları, aksi durumda ise büyüyen ve sürekli değişen ulusal ve uluslararası rekabetin boyutları sebebiyle aynı faaliyetleri yapan kuruluşların gerisinde kalma durumu olası bir gerçektir. Uyum sürecinde en önemli etmenin insan kaynağı olduğu, iyi yetişmiş, becerileri ve de nitelikleri yüksek olan kurumların bu süreçte avantajlı olmaları beklenir. 21. yüzyılda değişen çevresel faktörleri şöyle sıralamak mümkündür;

  • Teknoloji sektörün meydana gelen değişimler ve gelişimler

  • Rekabet edilebilir bir ortamın olması

  • Piyasada yeni kurulmuş büyük ve küçük sağlık kurumlarının varlığı

  • Politik ve sosyal yapı

  • Beklentilere istinaden değişen değerler

  • Eğitim olanaklarının sürekli değişmesi

  • Hizmet kullanıcılarının düşük maliyet ve yüksek kalite hizmet beklentileri

  • Gelir dağılımında meydana gelen değişimler ve devletin vermiş olduğu hizmetlerde sürekli artan bir talebin olması

Bu faktörlerin tamamı hem üretim hem de hizmet veren kurumlarda insan kaynağının etkin kullanılması ve yönetilmesini ön plana çıkarmaktadır. İnsan kaynaklarının başaralı olması örgüt çalışanlarının kurumun amaçlarına ulaşmasındaki etkinliklerine bağlıdır. Bu durumda çalışan etkin insanlardan aranan bazı özellikleri şöyle sıralayabiliriz;

  • Şartların değişmesine bağlı olarak uygum göstermesi

  • Olabildiğince yüksek motivasyona sahip olması

  • Nitelikli ve işine odaklanan

  • Hem beceri sahibi olan hem de yeni becerilere açık olan şeklinde ifade edilebilir. Diğer işletmelerde olduğu gibi yukarıda ifade edilen kriterleri hem doğrudan hem de dolayı olarak sağlık hizmetleri içinde düşünülebilir.

Personel Yönetimi, Personel sicil dosyalarının oluşturulması, ücret bordrolarının hazırlanması, İkramiye ve avanslar, Halkla ilişkiler, SGK ile işler, yemek organizasyonları, Çalışanların işe devamlılığını sağlama, personel seçme işlemleri, tüm personel ile ilgili bilgileri kaydetme ve izleme, İnsan Kaynakları Yönetimi, Çalışanların eğitimi ve gelişimini sağlama, Kurumsal kültür oluşturma, Çalışanların tatmininin sağlanması ve kariyer planlarının oluşturulması, Çalışanlar arası koordinasyonu sağlama, motivasyonu artırıcı çalışmalar yürütme, İletişim kanallarının efektif kullanılmasını garantileme, Personel Yönetimi, İzinler, sigorta kesenekleri, raporlu günler, devamsızlık gibi durumlarla ilgili hesaplamalar, Çalışanların hukuki haklarına uygun koşulları sağlama, yasaların gerektirdiği personel işlemlerini yürütme, İnsan Kaynakları Yönetimi, Endüstri ilişkileri, personel işlemleri, işçi sağlığı ve iş güvenliği, Çalışanların sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlama, organizasyonel hedeflerle çalışanların bireysel hedeflerini uyumlaştırma, Personel Yönetimi, Personel devamlarının izlenmesi, sivil savunma, hizmet içi eğitimler, Personel sicil dosyalarını oluşturma, personel veri tabanını güncel tutma, İnsan Kaynakları Yönetimi, Performans değerlendirmeleri, halkla ilişkiler, endüstri ilişkiler, Çalışanları değerlendirme ve geri bildirim sağlama, kurum ile çalışanlar arasında iletişim kurma, Personel Yönetimi, Bölge çalışma müdürleriyle sağlanan veya sağlanacak işler, postalama işleri ve diğer işler, Personel seçimi ve işe alım sürecini yönetme, personel ödemelerini ve yan ödemelerini düzenleme, İnsan Kaynakları Yönetimi, Kurum amaçlarını ve birey amaçları değerlendirebilme yeteneği, Personelin motive olmasını sağlama, çalışanların yeteneklerini ve becerilerini en iyi şekilde kullanabilme imkanı sağlama, Personel Yönetimi, Personel tarafından sağlanan hizmetlerin yönetimi ve değerlendirme, Çalışanları verimli ve etkili bir şekilde yönetme ve eğitme, İnsan Kaynakları Yönetimi, Çalışanların kişisel ve profesyonel gelişimlerini destekleme, Çalışanların iş tatminini artırma ve iş yerinde mutluluk seviyesini yükseltme
Personel ve İnsan Kaynakları Yönetimi Nasıldır Personel ve İnsan Kaynakları Alanları Nelerdir Personel Yönetiminin Uğraş Alanı İnsan Kaynakları Yönetiminin Uğraş Alanları İnsan Kaynakları Yönetimi personel yönetimi
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.