Neonatoloji Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?

Ülkemizde her yıl 1 milyonun üzerinde bebek doğuyor. Nitekim geçtiğimiz yıl, yani 2020'de,1 milyon 91 bin 143 bebek dünyaya geldi. Çoğu bebek sağlıkla dünyaya “merhaba” derken bazıları aceleciliği nedeniyle bir takım sorunların kucağına doğuyor. Evet, tahmin ettiğiniz gibi prematüre bebeklerden bahsediyorum. Oranlar ise pek iç açıcı değil. Bebeklerimizin % 10-12 si prematüre doğuyor. Başka bir tabirle doğanların % 10’u aceleci. Prematürelerin diğer bebeklerden daha özenli ve profesyonel bakıma ihtiyaçları var. Minicik organları ve sistemleri yeterince gelişmeden dünyaya geliyorlar. Bağışıklık sistemleri de tam gelişmemiş oluyor. Savaşmaları gereken onlarca problem de cabası.

Ülkelerin gelişmişlik göstergelerinden biri bebek ölüm hızıdır. Ülkemizdeki yeni doğan ölümlerine bakacak olursak: Yıllar içinde anlamlı bir azalma görürüz. Buna rağmen Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında oranlarımız oldukça yüksek.

24. haftadan erken doğan bebekler, vaktinde ama komplikasyonlu doğumlar ve anne karnındaki bebeklerin sağlık problemlerinin çözümünde üst düzey uzmanlık gerekiyor. Yardım ve destek bekleyen minik bebeklere elini uzatacak meslek alanı ise neonatoloji uzmanlığı. Neonatoloji uzmanlarının tüm dezavantajlı doğan bebeklere ulaşabilmeleri için sayılarının neredeyse üç katına ulaşması gerekiyor. Onların yetişemedikleri bebeklere, ulaşamadıkları yoğun bakımlara çocuk hastalıkları uzmanları ulaşıyor. Boşluğu ellerinden geldiğince doldurmaya çabalıyorlar. Bu kıymetli uzmanlık alanını yazımın devamında sizlere tanıtmaya çalışacağım.

Neonatoloji Uzmanı Nedir?

Neonatoloji yeni doğan bebeklerin tanı ve tedavisinden sorumlu yan dal uzmanlığı alanıdır. Neonatologların alt branşı çocuk hastalıkları uzmanlığıdır. Neonatologlar, yeni doğan bebeklerin değerlendirilmesi ve takibi süreçlerinde birçok sorumluluk üstlenirler. Karmaşık ve yüksek riskli hastalıklarla ilgilenirler. Anne karnındaki bebeklerin tedavisinde de başvurulacak uzmanlık dalı neonatolojidir. Neonatologların çalışma alanları hastanelerin yeni doğan yoğun bakım üniteleridir. Meslek etiği çerçevesinde sağlık problemleriyle savaşan bebeklerin hayata tutunması için çabalarlar.

Neonatologların ilgilenmesi gerekenler sadece minik kritik bebekler değildir. Onların aileleriyle de sık sık görüşüp bilgi vermeleri gerekir. “Bebeğinizin durumu iyiye gidiyor” bilgisini vermek ne kadar mutluluk vericiyse olumsuzlukları bildirmek o denli zordur. Empatik yaklaşım ve özveri gerektiren bu mesleği icra edeceklerde bazı vasıflar aranır:

• Tam zamanlı çalışma ve fazla mesai engeli olmamak.

• Bilimsel gelişmeleri ve yeni teknolojileri yakından takip etmek.

• Pozitif ve etkili iletişim becerilerine sahip olmak

• Ekip çalışmasına yatkınlık

Dilerseniz listelediklerimin dışında birçok vasıf ve donanımlara sahip neonatologları tanımaya devam edelim.

Neonatoloji Uzmanı Ne İş Yapar?

Neonatoloji uzmanlarının iş tanımı anne karnındaki bebekler ve yeni doğan sağlık problemli bebekleri kapsar. Bebeğin doğumundan taburculuğuna kadar geçen süreçte onların takip ve tedavilerini yürütürler. Neonatologlar, diğer uzmanlık alanları gibi (İç Hastalıkları, KBB, Göz vb.) bir organ ya da sisteme odaklanmazlar. Yeni Doğan Yoğun Bakımda yatan bebeklerin tüm sağlık problemlerinin sorumluluğunu üstlenirler. Taburcu olan bebekleri de uzun süre takip ederler. Nedeni sağlık problemlerinin uzun dönemde ortaya çıkan etkilerini gözlemlemektir. Ayrıca yaptıkları bilimsel araştırmalar ve çalışmalarla yeni doğan sağlığına katkı sunarlar. Bu noktada neonatologların görev tanımlarında yer alan temel görevleri de sıralamak isterim:

• Yaşamsal faaliyetleri stabil tutmak için gerekli tedbirleri almak.

• Tedaviyi düzenlemek.

• Bebeklerin fiziksel muayenelerini yapmak.

• Acil müdahale ve özel bakım gerektiren durumlarını belirlemek.

• Bebeğin beslenmesini desteklemek.

• Nörolojik durumunu değerlendirmek.

• Profesyonel yaklaşımla yeni doğan ölüm hızını azaltmak.

• Tetkikleri değerlendirmek

• Kan sorunları, akciğer sorunları, beslenme sorunları, sarılık, enfeksiyon gibi problemlerin tedavisini yapmak.

• Erken doğan bebeklerin haftasına ve parametrelerine göre küvöz tedavilerini düzenlemek.

• Kalça çıkıklığı, inmemiş testis gibi durumlarda cerrahi müdahale gerektiren problemlerde bebeğin konsültasyonunu (ilgili başka hekim tarafından değerlendirilmesini) sağlamak. Tedavisini desteklemek.

• Hasta yakınlarını bebeğin durumu, uygulanan tedavi, riskler, ilaç kullanımı ve beslenme konularında bilgilendirmek.

• Gerektiğinde ilk yardım ve CPR müdahalesinde bulunmak.

Bebekler doğdukları andan itibaren yeni ortama uyum sağlamaya çalışırlar. Fizyolojileri ve bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmemiş bebeklerin ne gibi sorunlar yaşadığını konusunda size biraz bilgi vermek isterim. Tabi tıbbi terminolojiye hâkim olmadığınızı düşünerek anlaşılır şekilde listelemeye çalışacağım:

• Anemi(Kansızlık)

• Solunum Güçlüğü, Solunum Durması

• Kalbin Yapısal ve Anatomik Bozuklukları

• Doğuştan Kalp Hastalıkları

• Serebral Palsi

• Yarık Damak

• Kan Hastalıkları

• Yeni Doğan Sarılığı

• Yeni Doğan Kanseri

• Yeni Doğan Pnömonisi

• Yeni Doğan Tetenozu

• Yenidoğan Hipoglisemisi (Kan Şekeri Düşüklüğü)

• Yenidoğan Nöbeti

• Spina Bifida (Ayrık Omurga Hastalığı)

• Yeni Doğan Retinopatisi (Gözün Retina Tabakasının Zarar Görmesi)

Neonatoloji Uzmanı Maaşları

Uzman doktor maaşları, devlet hastanesinde ve özel hastanede çalışanlar için farklıdır. Uzmanlık alanına göre de değişebilir. Dilerseniz önce devlet hastanelerindeki duruma bakalım: 2021 yılı Ocak ayı güncellemelerine göre ¼ derecesinde görev yapan bir uzman hekim ham maaşı 9314 TL olmuştur. (Devlet hastanelerinde görev yapan neonatologlar uzman hekim maaşı alırlar. Bu nedenle onların maaş bilgisini paylaşıyorum.) Bu miktara AGİ, fazla mesai, nöbet vb. ek ödemeler dâhil değildir. En önemlisi de sabit dışı döner sermaye ödemeleri dâhil değildir. Yoğun bakımların riskli bölüm olması nedeniyle döner sermaye katsayısı yüksektir. Neonatologlara ay içindeki performanslarına göre hesaplanan oranda ek ödeme yapılır. Bu hususlar dikkate alındığında neonatoloji uzmanlarının maaşlarının üzerinde döner sermaye ödemesi aldığı söylenebilir.

Özel hastanelere bakacak olursak: Çocuk hastalıkları uzmanlarının maaş aralığının 15.500 TL ile 20.000TL arasında değiştiğini görürüz. Ortalama 11.000TL civarında olduğunu söyleyebiliriz. Bu miktara internet araştırmaları sonucunda ulaştığımı belirtmek isterim. Neonatologların maaşları genel pediatri uzmanlarına göre daha yüksektir. Ücretleri görev yaptıkları bölgede tanınır ve güvenilir olmak gibi bileşenlere göre belirlenir. Bu kapsamda maaşlarının üst limiti yoktur diyebiliriz. Büyük şehirlerde ve kurumsal hastanelerde 100 bin TL‘yi aşan ücretlendirmeler söz konusudur. Neonatoloji uzmanlığı yurt dışında da en yüksek ücretlendirme yapılan uzmanlık alanlardandır.

Neonatoloji Uzmanı Nasıl Olunur?

Neonatoloji belki de tıp alanındaki en zor uzmanlık alanlarından birisidir. Kariyerini bu uzmanlık alanında planlayanların 6 yıl süren zorlu tıp eğitimi sonrası TUS sınavına girmesi gerekir. Sonrasında yeterli puanı aldıkları taktirde 4 yıl süren çocuk hastalıkları uzmanlığı süreci başlar. Akabinde 2 yıl mecburi hizmet zorunluluğu vardır. Bu süre dolduğunda YDUS’a (Yan Dal Uzmanlık Sınavı) girerek yeterli puan alıp neonatoloji uzmanlığı tercihiyle yola devam ederler. Neonatoloji yan dal uzmanlığının süresi 3 yıldır. Yan dal uzmanlığı sonrasında da 2 yıl zorunlu hizmet yükümlülüğü bulunur. Yan dal uzmanlık eğitimi aşağıda sıralayacağım başlıkları kapsar:

• Yeni Doğan Muayenesi

• Yeni Doğan Bebeğin Özellikleri

• Yeni Doğanın Resusitasyonu (Canlandırması)

• Yeni Doğan Transportu

• Yeni Doğanın Rutin Bakımı

• Yeni Doğan Beslenme İlkeleri

• Doğumsal Kalp Hastalıkları

• Yeni Doğan Enfeksiyonları

• Yenidoğanın Metabolik Problemleri

• Yenidoğanın taburcu Olma Kriterleri

• Sarılıklı Yenidoğanda Yaklaşım