Kurumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği

Tarih | Olay/Konu | Açıklama |
---|---|---|
18. yüzyıl | İş Güvenliğini İlk Kez Gündeme Getiren Olay | Sanayi devrimi ve meslek hastalıkları |
1788 | İlk Hukuki Gelişme | İngiltere'de çıkarılan 'Baca Temizleme Kanunu' |
1919 | Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Kuruluşu | Çalışma sağlığı ve güvenliği konusunda birçok sözleşme çıkarıldı |
1932 | Türkiye'deki İlk İş Güvenliği Çalışmalarının Başlaması | ILO sözleşmelerinin imzalanması |
1987 | İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası'nın İlk Kez Kutlanması | Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından kutlanmaya başlandı |
2012 | İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun Yürürlüğe Girmesi | 6331 sayılı kanun çıkarıldı |
- | İş Güvenliği Uzmanı İhmali | 6331 sayılı kanun sonrası istihdam açığı oluştu |
- | İş Güvenliği Uzmanı Kim Olabilir? | Mühendis, mimar ve teknik elemanlar |
- | Uzmanlık Seviyeleri | C-A arası seviyeler ve eğitimci ünvanı |
- | İnşaat Sektöründe İş Güvenliği | Kişisel koruyucu donanımın önemi |
İş güvenliği kurallarının temeli, 18. yüzyılda sanayi devriminin gerçekleşmesi ve bununla beraber meslek hastalıklarının ortaya çıkmasıyla atılmıştır. 1788 yılında İngiltere’de çıkarılan ''Baca Temizleme Kanunu'' konu ile alakalı ilk hukuki gelişme olarak nitelendirilmektedir. Bu kanunu sırası ile 1802 yılında, İngilitere’de çıkarılan ‘’Sağlık ve Ahlakın Korunması Kanunu’’ ve 1833 yılında çıkarılan ‘’Fabrikalar Kanunu’’ izlemiştir.
1847 yılında ise, ilk kez günümüzdeki uygulamaların temelleri atılarak, iş yeri denetimi ve iş müfettişliği yapısı oluşturulmuştur. 1919 yılında Cenevre’de ‘’Uluslar Arası Çalışma Örgütü (ILO)’’ kurulmuş ve iş sağlığı ve güvenliği konusunda birçok sözleşme çıkarılmıştır.
Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği
Türkiye’de iş güvenliği çalışmaları, 1932 yılında ILO Sözleşmeleri'nin imzalanmasıyla başlamıştır. Konu ile ilgili çalışmalar 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu (2012) çerçevesinde yapılmaktadır. Türkiye’ de çalışanların, iş yerlerinde oluşabilecek kazalar için gerekli önlemlerin alınması ve iş güvenliği bilincinin geliştirilmesi için 1987 yılından beri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından her yılın 4-10 Mayıs tarihleri arasında İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası kutlanmaktadır.
6331 sayılı kanun ile beraber ciddi bir istihdam açığı oluşmuş ve piyasanın kalifiye eleman ihtiyacı artmıştır. Bu durum iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı adında bir mesleğin oluşmasında önemli rol oynamıştır. Günümüzde birçok kişi iş sağlığı ve güvenliği eğitimi alarak bu alana yönelmeyi tercih etmiştir.
Kimler İş Güvenliği Uzmanı Olabilir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlara ''iş güvenliği uzmanı'' denilmektedir. Teknik eleman olarak bahsedilen grupta, teknik öğretmenler, fen-edebiyat fakültelerinin fizik veya kimya mezunları ile iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları yer almaktadır.
Uzmanlık Seviyeleri
Bakanlıkça yapılan sınavdan, 70 ve üzeri puan alan kişiler kariyerlerine ’C sınıfı uzman’ ünvanıyla başlarlar. C sınıfı uzman olarak , 3 sene fiili çalışma sonrasında bakanlıkça yapılacak B sınıfı uzmanlık sınavından da 70 ve üzeri puan alındığı takdirde ‘B sınıfı uzman’ ünvanı; B sınıfı uzman olarak 4 sene fiili çalışma ve sonrasında yine bakanlıkça yapılacak olan A sınıfı uzman sınavından 70 ve üzeri puan alınması durumunda kişi ‘A sınıfı uzman’ ünvanına sahip olur.
İş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci olmak isteyen kişiler ise 5 yıl A sınıfı uzmanlık yaptıktan sonra eğitimci ünvanına sahip olabilirler.
İş güvenliği konusunda uzmanların yaptığı çalışmalar genel hatları ile acil eylem planları, risk analizleri, risk değerlendirme raporları, çalışan temsilcisi belirme, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerini alacak personel sayısını belirleme ve personele işbaşı eğitimlerinin verilmesi olarak özetlenebilir.
Tehlike sınıfına göre istihdam edilmesi gereken uzmanların belge sınıfı ise az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için C sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için A sınıfı uzman olarak belirlenmiştir. Bu tehlike sınıfları için uzmanlar tarafından risk önleyici etmenler belirlenerek, tehlikenin ve dolayısı ile olası birçok kazanın engellenmesi amaçlanır.
Özellikle inşaat sektöründe iş güvenliği oldukça önemlidir ve tehlikelerin minimum seviyeye indirilmesi için kişisel koruyucu donanım olarak adlandırdığımız ekipmanların kullanılması hayati önem taşımaktadır.

İş güvenliği kurallarının temeli, 18. yüzyılda sanayi devriminin gerçekleşmesi ve bununla beraber meslek hastalıklarının ortaya çıkmasıyla atılmıştır. 1788 yılında İngiltere’de çıkarılan Baca Temizleme Kanunu konu ile alakalı ilk hukuki gelişme olarak nitelendirilmektedir.
Türkiye’de iş güvenliği çalışmaları, 1932 yılında ILO Sözleşmeleri'nin imzalanmasıyla başlamıştır. Konu ile ilgili çalışmalar 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu (2012) çerçevesinde yapılmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlara iş güvenliği uzmanı denilmektedir. Teknik eleman olarak bahsedilen grupta, teknik öğretmenler, fen-edebiyat fakültelerinin fizik veya kimya mezunları ile iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları yer almaktadır.
1. İşyerlerindeki tehlikeleri belirleyin. Tehlikeleri önlemek için risk değerlendirmesi yapın.
2. İş güvenliği eğitimi sağlayın. İşçilerin iş güvenliği ve sağlığı konusunda bilgi sahibi olmasını sağlamak için gerekli eğitimleri verin.
3. İşyerlerinde uygun güvenlik donanımı kullanın. Gerekli güvenlik donanımını (örneğin koruyucu eldivenler, gözlükler, kasklar, vb.) kullanın.
4. İşyeri sağlığı ve güvenliğini kontrol edin. İşyerlerindeki tüm güvenlik konularını sürekli olarak izleyin ve kontrol edin.
5. İşyeri ortamının standart güvenlik önlemlerine uygunluğunu denetleyin. İşyeri ortamının mevzuatına uygunluğunu denetleyin ve gerekli önlemleri alın.
6. İşyerinde çalışanların güvenliğini önlemek için hijyen standartlarını uygulayın. İşyerindeki çalışanların sağlığını koruyacak hijyen standartlarını uygulayın.
7. İşyerinde uygun güvenlik prosedürleri oluşturun. İşyerinde güvenli çalışılması için gerekli prosedürleri oluşturun ve uygulayın.
8. İşyerinde güvenli çalışma alışkanlıklarını geliştirin. İşyerinde çalışanların güvenli çalışma alışkanlıklarını geliştirmek için eğitimler verin.
9. İşyerinde güvenlik kaynaklarını en etkin şekilde kullanın. İşyerinde güvenlik kaynaklarını en etkin şekilde kullanarak iş güvenliği ve sağlığını maksimize edin.
Kişisel koruyucu donanım, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında kullanılması gereken özel ürünlerdir. Kişisel koruyucu donanımlar, çalışanların işleri sırasında karşılaştıkları iş sağlığı ve güvenliği risklerinden korunmalarını sağlamak için tasarlanmıştır. Kişisel koruyucu donanımlar, çalışanların hangi işlerin yapılacağı, ne tür tehlikeleri karşı karşıya kalacakları, ne tür tehlikelerin olduğu, ne tür önlemlerin alınması gerektiği gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Kişisel koruyucu donanımlar, çalışanların kulaklarını, gözlerini, yüzlerini, ellerini, vücutlarını ve ayakkabılarını korumalarına yardımcı olan gözlükler, maskerler, eldivenler, koruyucu giysiler, çizme, başlıklar, yüz koruyucuları, nemlendiriciler gibi önlemleri içerir.
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (4760 sayılı)
2. Çalışma Ortamı İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (6331 sayılı)
3. Tehlikeli Maddelerin Kullanımı Yönetmeliği (4857 sayılı)
4. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı Yönetmeliği (7258 sayılı)
5. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Uygulama Yönetmeliği (6331 sayılı)
6. İş Sağlığı ve Güvenliği Hekimliği Yönetmeliği (6331 sayılı)
7. İş Sağlığı ve Güvenliği Müfettişliği Yönetmeliği (6331 sayılı)
8. Meslek Hastalıklarının Tanınması ve Raporlanması Yönetmeliği (6331 sayılı)
9. İşyeri Hekimliği Yönetmeliği (6331 sayılı)
10. İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimleri Yönetmeliği (6331 sayılı)
İş Sağlığı ve Güvenliği Üniteleri
İş sağlığı ve güvenliği (İSG) konusu, çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını korumak adına devreye giren bir dizi politika ve uygulamayı ifade etmektedir. Bu bağlamda, iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının yürütüldüğü kurumlar şu şekilde sıralanabilir:
Bakanlık ve İlgili Kurumlar
İlk olarak, devletin iş sağlığı ve güvenliği politikalarını yürütmek için bir dizi bakanlık ve ilgili devlet kurumları mevcuttur. Özellikle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve bağlı birimleri, İSG politikalarının oluşturulması ve denetlenmesi noktasında önemli görevler üstlenir.
Üniversite ve Araştırma Klinikleri
İSG konusunda yapılan araştırmalar ve ileri düzey uzman yetiştirme çalışmaları için üniversite ve araştırma klinikleri büyük öneme sahiptir. İSG alanında tezli yüksek lisans ve doktora düzeyinde akademik eğitim veren üniversiteler bu bağlamda etkin rol oynar.
Sivil Toplum ve Meslek Örgütleri
İş sağlığı ve güvenliği konusunun takipçisi olan sivil toplum örgütleri ve meslek ya da sektör odaları da, bu alanda çalışan kurumlar arasında yer alır. İSG konusunda bilinçlendirme, yaygınlaştırma ve denetleme faaliyetleri gerçekleştirirler.
Özel Sektörde İSG Hizmetleri
Özel sektörde de iş sağlığı ve güvenliği alanında hizmet veren İSG danışmanlık şirketleri ve kurumlar bulunmaktadır. İSG mevzuatına uygun olarak işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurma, risk değerlendirme ve eğitim hizmetleri sunarlar.
İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri (İSGB)
Son olarak, işyerlerinde sağlık ve güvenlik uygulamalarının yürütülmesinden sorumlu olan İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri (İSGB) önemli bir konumdadır. İSG mevzuatına göre, işyerlerinde belirli çalışan sayısı ve iş riskine göre İSGB kurmayı ve iş sağlığı ve güvenliği uzmanı istihdamı zorunlu hale gelmiştir. Bu birimler, işyerlerindeki güvenlik risklerinin önlenmesi ve çalışanların sağlığının korunması adına bir dizi faaliyet icra eder.
Kamuda İş Güvenliği Uzmanı Zorunluluğu
Kamuda çalışan iş güvenliği uzmanları, devlet tarafından belirlenen mevzuatlara uygun olarak iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürekliliğinin devam ettirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Kamu kurumlarında iş güvenliği uzmanı zorunlu olması, çalışanların iş yeri ortamlarında karşılaşabileceği riskler ve olası kaza durumlarına karşı tedbirler alınmasını hedeflemektedir.
Kamu çalışanları ve çalışma alanları
Kamuda zorunlu iş güvenliği uzmanı istihdamı, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile belirlenmiştir. Bu kapsamda, 50 ve üzeri çalışanı olan kamu kurumları ve belediyeler, iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğuna tabidir.
İş güvenliği uzmanının görevleri
İş güvenliği uzmanlarının görevleri arasında iş yerlerindeki riskleri belirlemek, çalışanları ve işverenleri bu riskler konusunda bilgilendirmek, iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim vermek, önlemler alınmasını ve takip edilmesini sağlamak bulunmaktadır. Bu görevler sayesinde, iş güvenliği uzmanı zorunlu kamu kurumlarında çalışanlar daha güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamına kavuşurlar.
Risk değerlendirmesi ve tedbirler
İş güvenliği uzmanının gerçekleştireceği risk değerlendirmesi sonucunda, çalışma ortamındaki tehlikeler ve riskler belirlenir. Bu risklere karşı alınması gereken tedbirler planlanarak uygulamaya konulur. İş güvenliği uzmanı, bu süreçte çalışanlar ve işverenler ile işbirliği içerisinde hareket eder ve süreçlerin takibini gerçekleştirir.
İş sağlığı ve güvenliği bilincinin artırılması
İş güvenliği uzmanları tarafından verilecek eğitimler sayesinde, çalışanlar ve işverenler iş sağlığı ve güvenliği konusunda daha bilinçli hale gelirler. Bu da iş yerlerinde yaşanabilecek iş kazalarının önlenmesi ve çalışanların sağlığının korunması açısından büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, kamuda zorunlu iş güvenliği uzmanı bulundurma uygulaması, iş yerlerindeki riskleri en aza indirerek çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını hedeflemektedir. Bu sayede, hem iş verimliliği artar, hem de kamuda çalışanların yaşam kalitesi yükselir. İş güvenliği uzmanlarının sağladığı bu hizmetler, devletin çalışanlarının refahını ve toplumun genel sağlığını koruma görevine katkı sağlar.
İş Güvenliği Zorunluluğu
Türkiye'de iş güvenliği, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSG) tarafından düzenlenmektedir. Bu kanuna göre, işyerinde mevcut istihdam durumuna göre iş güvenliği uzmanı ve sağlık personeli istihdam etme zorunluluğu bulunmaktadır.
İstihdam Sayısına Göre Zorunluluklar
Kanunun belirttiği temel kriter, işyerinde çalışanların sayısıdır. İşletmelerde çalışan sayısının 50'den fazla olması ve işin tehlikeli sınıfta yer alması durumunda iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma şartı aranır. 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta bulunan işletmelerde ise iş güvenliği uzmanı ve sağlık personeli istihdam etme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) İşbirliği
İşyeri sayısı ve çalışan sayısı bu belirtilen sınırların altında olan işletmeler, belirli koşullar çerçevesinde Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) ile işbirliği yaparak iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekim hizmeti alabilirler. Bu durumdaki işletmeler, söz konusu hizmetlerden yararlanmak için OSGB ile anlaşma yapmak zorundadır.
İş Güvenliği Eğitimleri
İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin yanı sıra, işverenlerin iş güvenliği eğitimlerini düzenli olarak çalışanlarına sunmaları gerekmektedir. İlgili kanun maddesine göre, işverenler çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirilmelerini sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitimlerle, çalışanlar iş güvenliği konusunda bilinçlenir ve iş kazalarını önlemeye yönelik tedbirler alabilirler.
Sonuç olarak, iş güvenliğiyle ilgili zorunluluklar Türkiye'de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiş olup, işletmelerin çalışan sayısı ve işin tehlike sınıfına göre değişiklik göstermektedir. İş güvenliği hizmetlerini OSGB aracılığıyla yürüten işverenler, bu sayede işyerlerinde daha güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarını sağlamayı amaçlamaktadır.
Kamuda İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur?
İş sağlığı ve güvenliği alanında çalışmak isteyen kişiler, çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı tarafından yapılan sınavları başarıyla geçerek mühendis, mimar ve teknik elemanlar arasında ''iş güvenliği uzmanı'' unvanına sahip olabilirler. Türkiye'deki iş güvenliği eğitimi ve sertifikasyon süreçleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (2012) çerçevesinde düzenlenmektedir.
Uzmanlık Dereceleri ve Eğitim Süreçleri
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı, C sınıfı, B sınıfı ve A sınıfı olmak üzere üç seviyede ele alınmaktadır. C sınıfı uzmanlar için, bakanlıkça yapılan sınavdan 70 ve üzeri puan alınması gerekmektedir. C sınıfı olarak 3 yıl fiili çalışma sonrasında B sınıfı uzmanlık sınavında da 70 ve üzeri puan alındığında, kişi 'B sınıfı uzman' ünvanına yükselir. B sınıfı uzman olarak 4 yıl çalıştıktan sonra A sınıfı uzman sınavından da başarılı olanlar, 'A sınıfı uzman' ünvanına sahip olurlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimcisi Olma Süreci
İş sağlığı ve güvenliği eğitimcisi olmak isteyen kişiler, 5 yıl A sınıfı uzmanlık yapmalarının ardından bu unvana sahip olabilirler. Eğitimci olmak, hem sürekli gelişen iş sağlığı ve güvenliği alanında uzmanlığını artırmak hem de diğer çalışanların eğitimlerine katkı sağlamak adına önemlidir.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görevleri
İş güvenliği uzmanlarının görevleri arasında acil eylem planları hazırlamak, risk analizleri yapmak, risk değerlendirme raporları oluşturmak, çalışan temsilcileri seçmek, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimleri düzenlemek ve personel işbaşı eğitimlerini sağlamak yer alır.
Tehlike Sınıflandırmaları ve İstihdam Koşulları
İşyerlerinin tehlike sınıfına göre istihdam edilmesi gereken iş güvenliği uzmanlarının belge sınıfı şu şekildedir: az tehlikeli işler için C sınıfı, tehlikeli işler için B sınıfı ve çok tehlikeli işler için A sınıfı uzman görevlendirilir. Tehlike sınıflandırmaları, işçiler için sağlanacak güvenli çalışma ortamını ve alınması gereken önlemleri değerlendirmede yardımcı olur.
İş Güvenliği Uzmanlığı Mesleğinin Gelişimi
18. yüzyıl sanayi devrimi temel alınarak
İş güvenliği uzmanlığı mesleğinin gelişim sürecinde, öncelikle 18. yüzyılda sanayi devriminin gerçekleşmesine ve bunun sonucunda ortaya çıkan meslek hastalıkları ve kazaların önemsenmesi etkili olmuştur. İş güvenliği ile ilgili ilk yasal düzenlemeler 18. yüzyılın sonlarında İngiltere'de başlamış ve ardından Avrupa ve dünya genelinde yayılmıştır.
Türkiye'de iş güvenliği çalışmalarının başlangıcı
Türkiye, 1932 yılında ILO sözleşmelerine imzayı attıktan sonra iş güvenliği çalışmalarına başlamış ve konuyla ilgili mevzuatta gelişmeler yaşanmıştır. 1987 yılından beri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından her yıl 4-10 Mayıs tarihleri arasında İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası kutlanarak iş güvenliği bilincinin geliştirilmesine önem verilmektedir.
6331 sayılı kanun ve iş güvenliği uzmanlığı mesleğinin doğuşu
2012 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı kanun, iş güvenliği uzmanlığı mesleğinin doğuşuna önemli bir katkı sağlamıştır. Bu kanunla birlikte, iş sağlığı ve güvenliği konusunda ciddi bir istihdam açığı ve kalifiye eleman ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu durum, birçok kişinin iş güvenliği uzmanlığı eğitimleri alarak bu alana yönelmesine sebep olmuştur.
İş güvenliği uzmanı unvanı ve eğitim süreci
İş güvenliği uzmanı unvanı, mühendis, mimar ve teknik elemanlara verilen bir ünvan olup, ilgili eğitim ve sınavlar sonucunda alınan iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle elde edilir. Uzmanlık seviyeleri (C, B ve A sınıfı) olup, uzmanlar mesleki tecrübe ve başarılarına göre bu sınıfları aşarak daha yüksek seviyelere çıkabilirler. Ayrıca A sınıfı uzmanlar, eğitimci ünvanına sahip olabilmek için 5 yıl ilgili alanda çalışmış olmalıdır.
İş güvenliği uzmanlarının temel görevleri
İş güvenliği uzmanları acil eylem planları, risk analizleri, risk değerlendirme raporları, çalışan temsilcisi belirleme, yangın, ilk yardım, hijyen, ve arama kurtarma eğitimlerinin alacak personel sayısının belirlenmesi ve personele işbaşı eğitimlerinin verilmesi gibi önemli görevler üstlenmektedir.
Tehlike sınıfına göre uzman belge sınıfı
İş yerlerinin tehlike sınıfına göre istihdam edilmesi gereken iş güvenliği uzmanlarının belge sınıfı belirlenmiştir. Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için C sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için A sınıfı uzmanlar istihdam edilmelidir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimci Ünvanının Elde Edilmesi Süreci
İş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci ünvanı elde etmek için, Bakanlıkça belirlenen kriterlere ve sınavlara tabi tutulan uzmanlar, öncelikle A sınıfı uzman ünvanına ulaşmalılardır. Bu süreçte, 6331 sayılı kanun çerçevesinde yapılan sınavların yanı sıra, belirli sürelerde fiili çalışma da gerçekleştirilmelidir. İşte bu sürecin adımları ve detayları:
C Sınıfı Uzman Ünvanının Kazanılması
İlk etapta, çalışanlar Bakanlıkça yapılan başlangıç sınavından 70 ve üzeri puan alarak C sınıfı uzman ünvanı ile kariyerlerine başlamalıdırlar. Bu süreç A sınıfı uzman ünvanına ulaşmak için atılacak ilk adımdır.
B Sınıfı Uzman Ünvanına Geçiş
C sınıfı uzman olarak 3 sene fiili çalışma sonrasında B sınıfı uzmanlık sınavına girilir. B sınıfı uzmanlık sınavından da 70 ve üzeri puan alındığı takdirde, kişi B sınıfı uzman ünvanını kazanmış olur. Bu aşama da eğitimci ünvanına ulaşmak için geçilmesi gereken önemli bir aşamadır.
A Sınıfı Uzman Ünvanına Ulaşım
B sınıfı uzman ünvanını kazanan kişiler, 4 sene fiili çalışma ve sonrasında bakanlıkça yapılacak olan A sınıfı uzmanlık sınavına katılabilirler. A sınıfı uzmanlık sınavından 70 ve üzeri puan alınması durumunda kişi A sınıfı uzman ünvanına sahip olur.
Eğitimci Ünvanına Erişim
A sınıfı uzmanlık eğitimini tamamladıktan sonra, İş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci olmak isteyen kişilere 5 yıl A sınıfı uzmanlık yapmaları gerekmektedir. Bu sürecin sonunda başvuru yapılarak eğitimci ünvanı alınabilir.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci ünvanı elde etmek için öncelikli olarak A sınıfı uzman ünvanına ulaşmak önemlidir. A sınıfı uzmana ulaşmak için ise C ve B sınıfı uzmanlıkların sırasıyla tamamlanması ve fiili çalışma süreleri dikkate alınarak sınavların başarıyla geçilmesi şarttır.
İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Görevlendirilmiş Kurumlar
İş sağlığı ve güvenliği alanında görevlendirilmiş başlıca kurumlar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Uluslararası Çalışma Örgütü'dür (ILO). İş güvenliği çalışmalarının temelleri, 18. yüzyılda ortaya çıkan sanayi devrimi ve meslek hastalıkları ile başlamıştır. İlk hukuki gelişme olarak kabul edilen 1788'deki Baca Temizleme Kanunu, İngiltere'de çıkarılmıştır. Daha sonra, 1802 ve 1833 yıllarında konuyla ilgili diğer kanunlar çıkarılmıştır.
İş Yeri Denetimi ve İş Müfettişliği Yapısı
1847 yılında, iş yeri denetimi ve iş müfettişliği yapısı oluşturularak günümüzdeki uygulamaların temelleri atılmıştır. 1919'da, Cenevre'de Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) kurulmuş ve iş sağlığı ve güvenliği alanında birçok sözleşme çıkarılmıştır.
Türkiye'de İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları
Türkiye'de iş güvenliği çalışmalarının başlangıcı, 1932 yılında ILO Sözleşmeleri'nin imzalanmasıdır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 2012 yılında Türkiye'de yürürlüğe girmiştir. Bu kanunla beraber, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı adında yeni bir meslek ortaya çıkmıştır.
İş Güvenliği Uzmanları ve Görevleri
İş güvenliği uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlardır. İş sağlığı ve güvenliği alanında çalışan uzmanlar, acil eylem planları oluşturma, risk analizleri yapma, çalışan temsilcilerini belirleme, eğitimler düzenleme ve iş yerlerinin denetimi gibi görevler üstlenirler.
Tehlike Sınıflarına Göre İstihdam Edilmesi Gereken Uzmanlar
İş sağlığı ve güvenliği alanında istihdam edilmesi gereken uzmanların belge sınıfı, tehlike sınıfına göre belirlenmiştir. Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için C sınıfı; tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için A sınıfı uzmanlar istihdam edilmelidir.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği alanında görevlendirilmiş kurumlar ve uzmanlar, çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak adına önemli görev ve sorumluluklara sahiptirler. Bu alandaki düzenlemeler ve çalışmalar, çalışma yaşamının sağlıklı ve güvenli olmasına katkıda bulunmaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kimler Yaptırmalıdır?
İş güvenliği uzmanları, çalışanların iş yerlerinde oluşabilecek kazalar için gerekli önlemlerin alınmasında ve bu alanda farkındalık yaratılmasında büyük rol oynamaktadır. İş sağlığı ve güvenliği alanında kariyer yapmak isteyenler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlar arasından iş güvenliği uzmanı olarak seçilir.
İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur?
İlgili bakanlık tarafından düzenlenen sınavlara katılarak iş sağlığı ve güvenliği alanında uzmanlık sertifikası alan kişiler, bu alanda kariyer yapma hakkı kazanır. Üç sene boyunca C sınıfı uzman olarak çalıştıktan sonra, bakanlıkça yapılacak B sınıfı uzmanlık sınavından başarılı olanlar B sınıfı uzmana yükselir. Dört sene boyunca B sınıfı uzman olarak başarılı bir kariyer gerçekleştirdikten sonra, bakanlıkça düzenlenen A sınıfı uzmanlık sınavını geçenler A sınıfı uzman ünvanını elde eder.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görevleri Nelerdir?
İş güvenliği uzmanları, iş yerlerinde acil eylem planları hazırlar, risk analizleri ve değerlendirmeleri yapar, çalışan temsilcilerinin seçimine destek olur, yangın ve arama-kurtarma eğitimleri düzenler, ayrıca hijyen ve işbaşı eğitimleri verir. İş güvenliği uzmanları tehlike sınıfına göre istihdam edilir: az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için C sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için A sınıfı uzmanlar görevlendirilir.
İş Sağlığı ve Güvenliğinde Eğitimci Nasıl Olunur?
İş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci olmak isteyen kişiler, beş yıl boyunca A sınıfı uzman olarak çalışır ve bu dönem sonunda eğitimci ünvanına sahip olabilirler. İş sağlığı ve güvenliği eğitimcileri, iş yerlerinde acil eylem planları, risk analizleri, risk değerlendirme raporları ve diğer iş güvenliği uygulamaları hakkında bilgi vererek, bu alandaki bilgi ve beceri düzeylerinin geliştirilmesine katkı sağlar.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği uzmanları ve eğitimcileri, çalışanların iş yerlerinde güvende olduklarından emin olmak için önemli bir görev üstlenir. İş yerlerinde gerekli önlemlerin alınarak iş güvenliği bilincinin geliştirilmesi, çalışanların hem sağlık hem de güvenlik açısından korunması açısından büyük önem taşır.
Tehlike sınıfına göre iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının belge sınıfları
İş sağlığı ve güvenliği uzmanları, tehlike sınıfına göre belge sınıfları belirlenirken, öncelikle tehlike sınıfları dikkate alınmalıdır. Bu bakımdan, tehlike sınıflarına göre iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının belge sınıfları; az tehlikeli işlerde C sınıfı, tehlikeli işlerde B sınıfı ve çok tehlikeli işlerde A sınıfı olarak belirlenmiştir.
Belge sınıfları ve sınav süreci
İş sağlığı ve güvenliği uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlardan oluşmaktadır. Bakanlık tarafından yapılan sınavda 70 ve üzeri puan alan kişiler, C sınıfı uzman ünvanı ile kariyerlerine başlamaktadır. C sınıfı uzman olarak 3 sene çalıştıktan sonra B sınıfı uzmanlık sınavından da başarılı olanlar, B sınıfı uzman ünvanına yükselirler. B sınıfı uzman olarak 4 sene boyunca çalıştıktan sonra ise, A sınıfı uzman sınavından başarılı olan kişiler, A sınıfı uzman ünvanına sahip olurlar.
Eğitimci ünvanına sahip olma
İş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci olmak isteyen kişiler ise, A sınıfı uzmanlık ünvanını 5 yıl boyunca taşıdıktan sonra eğitimci ünvanına sahip olabilirler.
Uzmanların yürüttüğü çalışmalar ve görevler
İş güvenliği konusunda uzmanların temel görevleri; acil eylem planları hazırlamak, risk analizleri yapmak, risk değerlendirme raporları oluşturmak, çalışan temsilcilerini belirlemek, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerini vermek ve işbaşı eğitimlerini düzenlemektir.
Sonuç olarak, tehlike sınıfına göre iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının belge sınıflarına göre istihdam edilmesi, iş yerlerinde yaşanabilecek kazaların önlenmesi ve iş güvenliği bilincinin geliştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, uzmanların yeterli ve güncel eğitimlerle donanım sağlayarak, iş yerlerinde güvenliğin sağlanmasına katkı sağlamaları gerekmektedir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kamuda Neler Yapar?
İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının temelinde sanayi devrimi ve meslek hastalıklarının ortaya çıkması vardır. Kamu alanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemlerin alınması ve iş güvenliği bilincinin geliştirilmesi için Türkiye'de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın düzenlediği İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu hafta sayesinde iş kazalarının önüne geçilebilmesi ve çalışanların daha sağlıklı ve güvenli iş ortamlarında çalışabilmesi hedeflenmektedir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı Mesleği
6331 sayılı kanun ile oluşan istihdam açığı ve piyasanın kalifiye eleman ihtiyacı sonucunda iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı mesleği ortaya çıkmıştır. İş güvenliği uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar, teknik öğretmen ve mecburi eğitimleri tamamlayan teknik elemanlardan oluşmaktadır. Bu uzmanlardan puan esasına göre A, B ve C sınıfı uzmanlar şeklinde üç farklı seviyede nitelendirme yapılmaktadır.
Uzmanların Yaptığı Çalışmalar
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının başlıca görevleri acil eylem planları hazırlamak, risk analizleri ve değerlendirmeleri yapmak, çalışan temsilcilerini belirlemek ve personel için ilk yardım, yangın, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerini düzenlemektir. Bu çalışmalarla çalışanların yaşam kaliteleri yükseltilerek iş kazalarının iyileştirilmesi hedeflenmektedir.
Tehlike Sınıfına Göre İstihdam Edilmesi Gereken Uzmanlar
İş güvenliği uzmanlarının istihdamında tehlike sınıfına göre belge sınıfları belirlenmiştir. Az tehlikeli iş yerleri için C sınıfı, tehlikeli iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli iş yerleri için A sınıfı uzman istihdam edilmelidir. Bu şekilde iş yerlerinde alınması gereken önlemler ve uygulanması gereken standartlar ile ilgili en iyi sonuçlar elde edilecektir.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği uzmanları kamu alanda çalışanların sağlıklı ve güvenli iş ortamlarında çalışmalarını sürdürebilmeleri için önemli bir rol oynamaktadır. Bu uzmanların yetiştirilmesi ve kamu sektöründe etkin olarak görevlendirilmesi iş kazalarının önlenmesi ve işçilerin daha iyi şartlarda çalışabilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
İş güvenliği kuralları, 18. yüzyıl sanayi devrimi ve beraberinde gelişen meslek hastalıklarının sonucunda önem kazanmıştır. Kanuni düzenlemelerin ilk örneği İngiltere'deki 1788 tarihli 'Baca Temizleme Kanunu' olarak bilinir. Bunu 1802 ve 1833 tarihli yasalar izlerken, 1847'de iş yeri denetimi ve iş müfettişliği yapısı oluşturulmuştur. Türkiye'de ise iş güvenliği çalışmaları, 1932'deki ILO Sözleşmeleri'nin imzalanmasıyla başlamış ve 6331 sayılı yasa ile sürdürülmüştür.
İş güvenliği uzmanı, teknik elemanlardan mühendis ve mimarlara, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilmiş kişilere denir. Bu uzmanların yaptığı çalışmalar acil eylem planları, risk analizleri, risk değerlendirme raporları ve çalışan temsilcisi belirleme gibi konuları kapsar. Ayrıca, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerini verecek personel sayısını belirler ve personele işbaşı eğitimleri verirler.
İş güvenliği uzmanları, tehlike sınıfına göre belge sınıflarına göre istihdam edilir. Az tehlikeli sınıfta çalışan iş yerleri için C sınıfı, tehlikeli iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli sınıfta bulunan iş yerleri için A sınıfı uzmanlık belgesi gereklidir. Bununla birlikte, iş yerlerinde iş güvenliği uzmanı istihdamı, 6331 sayılı Kanun ile zorunlu hale gelmiştir. Bu kanun, işçi sağlığını ve güvenliğini sağlamak ve iş yerindeki kazaları önlemek amacıyla çıkarılmıştır. Bu nedenle, tüm iş yerlerinde iş güvenliği uzmanı bulundurmak gereklidir.
İş sağlığı ve güvenliği (İSG) alanında çalışan kişiler, alınan eğitim ve kazanılan ünvanlara göre farklı görevleri yerine getirirler. Bu görevler genellikle iş yerindeki tehlike ve risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve kontrol edilmesi üzerine odaklanır.
İlk olarak, 'İş güvenliği uzmanı' ünvanına sahip olan mühendis, mimar ve teknik elemanlar öne çıkar. İş güvenliği uzmanları, iş yerinde acil eylem planlarını hazırlayan, risk analizleri ve değerlendirmeleri yapan kişilerdir. Ayrıca, bu uzmanlar, çalışan temsilcisini belirler, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerinin kimlere verileceğini belirler ve işbaşı eğitimlerini düzenler.
Bunun yanı sıra, sınavlar sonucunda elde edilen ünvanlar doğrultusunda 'C sınıfı uzman', 'B sınıfı uzman' ve 'A sınıfı uzman' ünvanları bulunmaktadır. C sınıfı uzmanlar, genellikle az tehlikeli iş yerlerinde görevlendirilirken; B ve A sınıfı uzmanlar, daha tehlikeli iş yerlerinde görev alırlar. Sınavlarda başarı gösteren ve gerekli deneyime sahip olan kişiler, A sınıfı uzmanlık ünvanına geçebilirler.
Son olarak, 'eğitimci' ünvanına sahip olan kişiler, en az 5 yıl A sınıfı uzmanlık yapmış olanlar arasından seçilirler. İSG eğitimcileri, iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim verirler. Bu eğitimler genellikle tehlike ve risk değerlendirmesi, acil durum yönetimi ve iş güvenliği konularında olur.
Özetle, iş sağlığı ve güvenliği alanında çalışanların görevleri; eğitim, deneyim ve ünvana bağlı olarak tehlike ve risk analizi yapma, eğitim düzenleme ve iş yerinin genel güvenliğinden sorumlu olmayı içerir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Atama Süreci
İş sağlığı ve güvenliği uzmanı olma süreci, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile belirlenmiştir. Başvuru için adaylar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen sınavlara katılarak, 70 ve üzeri puan alarak uzmanlık kariyerine başlamalıdır.
Sınıf Geçişleri ve Eğitim Süreçleri
İlk olarak 'C sınıfı uzman' ünvanıyla başlayan adaylar, 3 sene fiili çalışma sonrası B sınıfı uzmanlık sınavından da 70 ve üzeri puan alarak 'B sınıfı uzman' ünvanını elde eder. B sınıfı uzman olarak 4 sene daha çalışan kişiler, A sınıfı uzmanlık sınavından 70 ve üzeri puan alarak 'A sınıfı uzman' ünvanına sahip olur. İş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimci olmak isteyenler ise toplamda 5 yıl A sınıfı uzmanlık deneyimi sonrasında eğitimci ünvanını alabilir.
Uzmanların Sorumluluk Alanları
İş güvenliği uzmanları temel olarak acil eylem planları, risk analizleri, risk değerlendirme raporları, çalışan temsilcisi belirleme, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerini içeren hizmetler sunarlar. Ayrıca işe yeni başlayan personel için işbaşı eğitimleri düzenlemek de uzmanların sorumluluğu içindedir.
Belge Sınıfı ve Tehlike Sınıfı İlişkisi
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının istihdam edilmesi gereken tehlike sınıflarına göre belge sınıfı; az tehlikeli iş yerleri için 'C sınıfı', tehlikeli iş yerleri için 'B sınıfı' ve çok tehlikeli iş yerleri için 'A sınıfı' olarak belirlenmiştir. Bu kriterler doğrultusunda iş sağlığı ve güvenliği uzmanları atanarak, mümkün olan en iyi hizmeti sunmaları amaçlanmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının izlediği dönüşüm yolu, günümüz uygulamalarına büyük oranda etki etmiştir. 18. yüzyılda, sanayi devrimi sonucu ortaya çıkan meslek hastalıkları, bu yönde ilk adımların atılmasını zorunlu kılmış ve 1788 yılında İngiltere'de ''Baca Temizleme Kanunu'' çıkarılmıştır. Bu kanunun ardından, iş yerleri ve çalışanların sağlıklı koşullarda olması konusunda benzer diğer kanunlar takip etmiştir.
Günümüzde uyulması gereken iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, 1847 yılında iş yeri denetimlerinin başlatılması ve iş müfettişliği yapısının oluşturulmasıyla şekillenmeye başlamıştır. 1919 yılında kurulan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ile iş sağlığı ve güvenliği konusunda geniş kapsamlı çalışmalar yapılmış ve çok sayıda sözleşme çıkarılmıştır.
Türkiye'de iş güvenliği çalışmaları 1932 yılında ILO Sözleşmeleri'nin imzalanmasıyla başlamış ve 1987 yılından itibaren çalışanların iş güvenliği bilincini artırmak amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası kutlanmaya başlanmıştır. Aynı zamanda, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, iş yerlerinde alınması gereken tedbirler ve koruyucu önlemler kapsamındaki yasal yükümlülükleri belirlemektedir.
6331 sayılı kanunla birlikte, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı iş güvencesi sağlayan bir meslek olarak ortaya çıkmış ve bu nedenle ciddi bir istihdam açığı oluşmuştur. Günümüzde, iş güvenliği konusundaki uzmanların başlıca görevleri arasında acil eylem planları oluşturmak, risk analizleri ve değerlendirme raporları hazırlamak, çalışan temsilcilerini belirlemek ve çeşitli eğitimlere rehberlik etmek bulunmaktadır.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının geçmişi ve tarihçesi, bugünkü uygulamaların temelini şekillendirmekte ve çalışma yeri koşullarının iyileştirilmesine yönelik adımların atılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının kamu sektöründe gerçekleştirdiği görevler ve önemi, genel anlamda işyerlerinde sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesine yöneliktir. Bu uzmanların en önemli görevi, işyerinde oluşabilecek kaza ve yaralanma risklerini azaltmaktır. Bu kapsamda, acil eylem planları hazırlamak, risk analizleri yapmak, risk değerlendirme raporları oluşturmak, çalışan temsilcisini belirlemek ve işe yeni başlayan personele eğitim vermek bu uzmanların görevlerindendir.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanları, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve çalışanların bilinçlendirilmesi konusunda da önemli bir role sahiptirler. Bu alanda faaliyet gösteren uzmanlar, işyerlerindeki tehlike sınıfına göre istihdam edilirler. İşyerlerindeki az tehlikeli sınıfta yer alan işler için C sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işler için B sınıfı ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işler için A sınıfı uzman olarak belirlenir.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının kamu sektöründe gerçekleştirdiği görevlerin önemi, olası iş kazalarının ve mesleki hastalıkların önlenmesinde büyük rol oynar. Ayrıca, bu uzmanların çalışmaları işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmayı hedefler. Bu nedenle, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının görevleri, çalışanların fiziksel ve psikolojik sağlıklarının korunması ve iş verimliliğinin artırılması açısından büyük öneme sahiptir.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının kamu sektöründeki görevleri ve önemi, hem çalışanlar hem de işverenler açısından son derece kritiktir. Bu uzmanların görevleri, işyerlerindeki sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi ve potansiyel iş kazalarının önlenmesi noktasında hayati bir rol oynar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı Mesleğinin Tarihçesi
18. Yüzyıl Kökenleri ve İlk Hukuki Gelişmeler
İş güvenliği kurallarının temeli, 18. yüzyılda sanayi devriminin gerçekleşmesi ve bununla beraber meslek hastalıklarının ortaya çıkmasıyla atılmıştır. 1788 yılında İngiltere'de çıkarılan 'Baca Temizleme Kanunu' konu ile alakalı ilk hukuki gelişme olarak nitelendirilmektedir.
1800’lerde İş Yeri Denetimi ve İş Müfettişliği
1802 yılında ise İngiltere'de çıkarılan ''Sağlık ve Ahlakın Korunması Kanunu'' ve 1833 yılında çıkarılan ''Fabrikalar Kanunu'' benzer düzenlemeler yapılmıştır. 1847 yılında ise, ilk kez günümüzdeki uygulamaların temelleri atılarak, iş yeri denetimi ve iş müfettişliği yapısı oluşturulmuştur.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Türkiye
1919 yılında Cenevre'de ''Uluslar Arası Çalışma Örgütü (ILO)'' kurulmuş ve iş sağlığı ve güvenliği konusunda birçok sözleşme çıkarılmıştır. Türkiye'de iş güvenliği çalışmaları, 1932 yılında ILO Sözleşmeleri'nin imzalanmasıyla başlamıştır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası
1987 yılından beri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından her yılın 4-10 Mayıs tarihleri arasında İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası kutlanmaktadır. Bu etkinlik ile çalışanların, iş yerlerinde oluşabilecek kazalar için gerekli önlemlerin alınması ve iş güvenliği bilincinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı Mesleğinin Ortaya Çıkışı
6331 sayılı kanun ile beraber ciddi bir istihdam açığı oluşmuş ve piyasanın kalifiye eleman ihtiyacı artmıştır. Bu durum iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı adında bir mesleğin oluşmasında önemli rol oynamıştır.
İş Güvenliği Uzmanı Unvanı ve Sınıfları
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlara ''iş güvenliği uzmanı'' denilmektedir. Bakanlıkça yapılan sınavda başarılı olan kişiler, C sınıfı uzman, B sınıfı uzman ve A sınıfı uzman ünvanlarına sahip olabilirler.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlarının Görevleri
İş güvenliği uzmanlarının çalışmaları arasında, acil eylem planları, risk analizleri, risk değerlendirme raporları, çalışan temsilcisi belirleme, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimlerini alacak personel sayısını belirleme ve personele işbaşı eğitimlerinin verilmesi gibi görevler bulunmaktadır. İstihdam edilmesi gereken uzmanların belge sınıfı ise tehlike sınıfına göre belirlenir.
Kamuda çalışan iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, genellikle içinde bulundukları kurumun geniş faaliyet alanları içerisinde birçok farklı zorlukla karşı karşıya kalırlar. Bu zorlukların başında, çeşitli iş kollarındaki ayrıntılı ve karmaşık mevzuatlar ile hayata geçirilmeye çalışılan iş güvenliği politikalarının arasında bir denge sağlama sorumluluğu gelir. Aynı zamanda, bu iş güvenliği uzmanlarının bir başka önemli görevi ise, işyerinde mevcut risklerin değerlendirilmesi ve bu risklere karşı alınması gereken önlemlerin belirlenmesidir. İş sağlığı ve güvenliği uzmanları, ayrıca, iş kazalarının önlenmesi ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi konusunda bakanlıkça kabul edilen uluslararası standartlarda eğitimler vermeli ve bu konuda denetimleri gerçekleştirme sorumluluğuna da sahip olmalıdırlar.
6331 sayılı kanun ile oluşan istihdam açığı, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına büyük bir sorumluluk yüklemektedir. Bahsi geçen kanun, işyerlerindeki tehlike sınıfına göre uzmanların belge sınıfını belirlemekte ve bu da uzmanların, kendi sınıfları dahilinde yer alan işyerlerinde gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olmalarını sağlamaktadır. Bu durum, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının kendilerini sürekli geliştirmelerini ve güncel değişikliklerden haberdar olmalarını gerektirir. Gerektiğinde risk değerlendirmeleri ve acil durum planlamaları yapabilme yeteneği, uzmanların üzerine düşen önemli bir görevdir.
Sonuç olarak, kamuda çalışan iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, çalışma hayatının her alanında yüksek standartlarda iş sağlığı ve güvenliğini sağlama, risklerin değerlendirilmesi ve önlemlerinin alınabilmesi, acil durumlar için planlar geliştirebilme ve çalışanların iş güvenliği konusunda eğitilmesi gibi çok çeşitli ve karmaşık görevler üstlenmektedirler. Bu nedenle, uzmanların sürekli eğitim alarak bilgi ve becerilerini güncel tutmaları oldukça önemlidir.
İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarındaki başarı, şirketler ve kamu kurumlarının takip etmeleri gereken standart prosedürler ve stratejilere dayanmaktadır. İlk adım, risk analizi ve acil durum planları oluşturmaktır. Bu, çalışma yerinde olası tehlikelerin belirlenmesi ve bu durumlarla başa çıkmak için gereken önlemlerin tanımlanmasını içerir.
Özellikle, çalışanların bir acil durumda neler yapması gerektiğini anlamalarını sağlamak, iş yeri konusunda genel bir bilinç oluşturur. Ayrıca, yangın, ilk yardım, hijyen ve arama kurtarma eğitimleri gibi özel eğitimler sunulmalıdır. İş yerinin tehlike sınıfına göre uygun uzmanının belirlenmesi, iş yerinde sağlık ve güvenlik uygulamalarının yönetilmesi konusunda büyük bir rol oynar. Az tehlikeli iş yerleri için C sınıfı, tehlikeli iş yerleri için B sınıfı ve çok tehlikeli iş yerler için A sınıfı uzmanlar atanmalıdır.
6331 sayılı kanun, Türkiye'deki iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarına hukuki bir çerçeve sağlar. Bu kanun çerçevesinde, iş yerlerinde olabilecek kazalar için gerekli önlemlerin alınmasını ve iş güvenliği bilincinin geliştirilmesini amaçlanmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilen mühendis, mimar ve teknik elemanlar 'iş güvenliği uzmanı' olarak görev yaparak, bu uygulamaların başarıya ulaşmasında önemli bir role sahiptirler.
Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının başarısı, tehlike değerlendirmeleri ve acil durum planlarından özel eğitimlere, yasal gerekliliklere ve uygun uzmanların istihdamına kadar dikkatlice planlanmış ve uygulanmış bir dizi tedbire dayanmaktadır.

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.