AnasayfaBlogGenetik Mühendisi Nedir? Ne İş Yapar?
Meslekler

Genetik Mühendisi Nedir? Ne İş Yapar?

11 Mart 2021
Beyaz laboratuvar önlüğü giyen bir kişi mavi ve beyaz bir arka planın önünde duruyor. Laboratuvar önlüğü birçok daire ve noktayla süslüdür ve kişi bir yüz maskesi ve eldiven giymektedir. Kişinin yüzüne yakından bakıldığında ciddi bir ifadeyle ileriye baktığı görülürken, mavi nesneye yakından bakıldığında karmaşık detaylar ve şekiller ortaya çıkıyor. Görüntü bilimsel araştırma ve tıbbi bakım hissi uyandırıyor.
Genetik Mühendisliği KavramıGenetik Mühendisliği UygulamalarıGenetik Mühendisi Görevleri
Organizmanın kalıtımsal yapısını değiştirme süreciİlk uygulama 1973'te bir bakteriye yapılmıştırDNA yapılarını incelemek için gerekli araçları kullanma
Genlerin doğrudan manipülasyonu içerir1994'te ilk genetiği değiştirilmiş gıdalar piyasaya sürülmüştürOrganizmaları laboratuvar ortamında değiştirmek
Başka bir türden bir genin organizmanın genomuna eklenmesini içerirBitkilerin dayanıklılığı, besin değeri ve büyüme oranı iyileştirilmiştirBilimsel gelişmeleri yakından takip etmek
Rekombinant DNA teknolojisi kullanılırSentetik insülin üretiminde kullanılan gen terapisiDeney tasarlamak ve yürütmek
Organizmanın genetik yapısını eklemek, kaldırmak ya da DNA kodunu bir türden diğerine aktarmakBakteriler, genetik olarak değiştirilen ilk organizmalardırKonferanslara katılmak
Genetik yapıyı değiştirebilmekGen terapisi, bazı genetik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadırModern araçları ve teknolojileri kullanarak DNA yapılarını incelemek
Belirli ortamlarda daha iyi gelişebilmeleri için organizmaları geliştirmekMoleküler biyoloji araştırması, gen işlevini ve ifadesini incelemek için genellikle klonlanmış genleri, yabancı genleri, bakterilere ve virüslere eklemektedirBitki, hayvan ve mikroorganizma dahil diğer türlerin genlerini yönlendirmek veya değiştirmek
Belirli bir genetik mühendisliği alanıyla ilgili detaylı bilgi ve tecrübe sahibi olmakBir organizmanın genetik yapısını inceleyerek kalıtsal hastalıkların tedavisini bulmakAntibiyotiklerin hazırlanmasında yardımcı olmak
Raporlar hazırlamak ve belgeler yazmakGenetik mühendislik, teknoloji ve bilimsel araştırmayı kapsayan bir dizi yararlı uygulamalara sahipGenetik mühendisleri genellikle özel şirketlerde çalışır
Organizmanın genetik yapısını eklemek, kaldırmak ya da DNA kodunu bir türden diğerine aktarmakGenom düzenleme, bilimsel araştırmayı, tarımı, endüstriyi ve tıbbı önemli ölçüde etkilemektedirGenetik mühendisleri, hastanelerde, ilaç şirketlerinde ve araştırma kuruluşlarında çalışır

Genetik mühendisliği, bir organizmanın kalıtımsal yapısını değiştirmek için rekombinant DNA teknolojisini kullanma sürecidir. Geleneksel olarak insanlar, üremeyi kontrol ederek ve istenen özelliklere sahip yavruları seçerek genomları dolaylı olarak manipüle etmişlerdir. Genetik mühendisliği, bir veya daha fazla genin doğrudan manipülasyonunu içermektedir. Çoğu zaman istenen bir fenotipi vermek için bir organizmanın genomuna başka bir türden bir gen eklenmektedir.

Genetik Mühendisi Nedir?

Genetik mühendisliği, 1970'lerde rekombinant DNA teknolojisinin ortaya çıkan alanını ve devam eden bazı şeyleri tanımlamak için dilimize ilk kez giren bir terim olmaktadır. Ders kitaplarını ve diğer bilgi içeren belgeleri okuyan çoğu insanın bildiği gibi, rekombinant DNA teknolojisi oldukça basit şeylerle başlamıştır. Çok küçük DNA parçalarını klonlayarak ve onları bakterilerde büyüterek tüm genomların klonlanıp hücreden taşınabildiği muazzam bir alana dönüştürmüştür.

Genetik mühendisliği, DNA parçalarını alıp diğer DNA parçalarıyla birleştirildiği anlamına gelmektedir. Bu olay doğada gerçekleşmemektedir. Ancak laboratuvarlarda ve test tüplerinde oluşturulan bir olaydır. Dolayısıyla, genetik mühendisliğinin kesin bir tanımı olmasa da 2000'lerde rekombinant DNA teknolojisi, genomik ve genetiğin tüm alanını daha çok tanımladığı düşünülmektedir.

Aynı zamanda başka bir organizmanın genomundan DNA çıkarmak ve onu o bireyin DNA'sı ile birleştirmek anlamına da gelebilmektedir. Genetik mühendisliği, bilim adamları tarafından tek bir organizmanın özelliklerini geliştirmek veya değiştirmek için kullanılmaktadır. Sadece insan vücudu için değil bir virüs, hayvan ve bitkiye de uygulanabilmektedir. Örneğin, genetik mühendisliği, daha yüksek besin değerine sahip veya herbisitlere maruz kalmayı tolere edebilen bitkiler üretmek için kullanılabilmektedir. Genetik Mühendisliği'nin uygulandığı bazı alanlar şöyledir:

  • Oluşturulan ilk genetiği değiştirilmiş organizma, 1973'te bir bakteriye uygulanmıştır.

  • 1974'te aynı teknikler farelere uygulanmıştır.

  • 1994 yılında ilk genetiği değiştirilmiş gıdalar piyasaya sürülmüştür.

  • Genetik mühendisliği, teknoloji, tarım ve bilimsel araştırmayı kapsayan bir dizi yararlı uygulamalara sahiptir.

  • Bitkilerde, patates, domates ve pirinç gibi mahsullerin dayanıklılığını, besin değerini ve büyüme oranını iyileştirmek için genetik mühendisliği uygulanmıştır.

Genom düzenleme, bilimsel araştırmayı, tarımı, endüstriyi ve tıbbı önemli ölçüde etkilemektedir. Moleküler biyoloji araştırması, gen işlevini ve ifadesini incelemek için genellikle klonlanmış genleri, yabancı genleri, bakterilere ve virüslere eklemektedir. Bakteriler, genetik olarak değiştirilen ilk organizmalardır.

Bilim adamları, şeker hastalığı olan kişiler tarafından kullanılan sentetik insülin üretmek için insan insülin genini tanıtmıştır. Gen terapisi adı verilen bir teknik, bir kişiye yeni bir genin eklenmesine izin vermektedir. Böylece kodladığı protein, hücrelerinde ifade edilebilmektedir. Gen tedavisi, bazı ciddi ve başka şekilde tedavi edilemeyen genetik hastalıklar için bir tedavi sağlamaktadır.

Genetik Mühendisi Ne İş Yapar?

Genetik mühendisleri, DNA parçalarını yeniden düzenlemek için çeşitli moleküler araçlar ve teknolojiler kullanan yüksek eğitimli uzman kişilerdir. Bunu yaparken genel amaç, daha iyisi için bir organizmanın genetik yapısını eklemek, kaldırmak ya da DNA kodunu bir türden diğerine aktarmaktır. Bunun genel amacı, belirli ortamlarda daha iyi gelişebilmeleri için organizmaları geliştirmektir. Bir örnek vermek gerekirse, bir bitkinin kuraklık koşullarında daha iyi gelişecek biçimde değiştirildiği ya da bir bakterinin ilaç tedavisini iyileştirmeye yardımcı olacak şekilde uyarlandığı uygulamalardır. Bir Genetik Mühendisinin görevleri şu şekildedir:

  • Organizmaların mevcut DNA yapılarını incelemek için gerekli araçları kullanmak,

  • Organizmaları laboratuvar ortamında değiştirmek,

  • En son genetik mühendisliği haberleri ve atılımlar hakkında güçlü bir bilgi birikimine sahip olmak,

  • Deney tasarlamak ve yürütmek,

  • Belirli bir genetik mühendisliği alanıyla ilgili konferanslara katılmak, bu konular hakkında detaylı bilgi ve tecrübelere sahip olmak,

  • Modern araçları ve teknolojileri kullanarak organizmaların DNA yapılarını incelemek,

  • Karmaşık genetik yapıyı anlamak ve sonuçlandırmak,

  • Bitki, hayvan ve mikroorganizma dahil diğer türlerin genlerini yönlendirmek veya değiştirmek,

  • Antibiyotiklerin hazırlanmasında yardımcı olmak,

  • Bir organizmanın genetik yapısını inceleyerek kalıtsal hastalıkların tedavisinin bulunmasına katkı sağlamak,

Genetik mühendisleri nadiren bir laboratuvar ortamının dışında çalışmaktadırlar. İşin büyük çoğunluğu bir laboratuvarda gerçekleştirirken raporların hazırlanması ve yayınlanmak üzere belgelerin yazılması gibi bazı küçük ofis işleri zaman zaman ele alınabilmektedir. Genetik mühendisleri genellikle özel şirketler için çalışmaktadır. İlaç şirketleri, araştırma kuruluşları ve hatta bazı hastaneler veya üniversiteler genellikle genetik Mühendislerini işe almaktadır. Bazen hükümet düzeyindeki işlerde de görev almaktadırlar. Dünyadaki bazıları genetik mühendisliğine karşı olsa da iyi bir genetik mühendisinin güçlü ahlaki değerleri olması ve yeteneklerini daha iyiye yönelik kullanması gerekmektedir. Genetik Mühendisleri aşağıdaki alanlarda çalışabilmektedir.

  • Tarım

  • Sağlık Hizmeti

  • Araştırma Merkezleri

  • Adli Merkezler

  • İlaç Firmaları

  • Hastaneler

  • Devlet Kurumları

Genetik Mühendisi Maaşları

Bir Genetik Mühendisinin maaşı, yılların deneyimi, becerileri, işveren vb. gibi pek çok faktöre bağlı olabilmektedir. Firmadan firmaya değişiklik gösteren maaşları yeteri kadar tatminkâr olmasa da her firmanın farklı bir maaş pusulası bulunmaktadır. Sektördeki Genetik Mühendisliği maaşları şu şekildedir:

Hemen mezun olan bir genetik mühendisi özel sektörde işe başlamışsa 2500-3500 TL arası bir maaş almaktadır. Yapılan araştırmalar bazında 2020 verilerine göre bir Genetik Mühendisinin aldığı maaş 4500-6000 TL arasında değişkenlik göstermektedir. Mühendisler odasının 2020 yılı için güncellediği brüt maaş 5000 TL olmuştur.

Yurtdışında çalışmak isteyen Genetik Mühendisleri maaş konusunda oldukça şanslıdırlar. Daha fazla talep gören ve daha fazla iş kolu bulunan Genetik Mühendisliği maaşları 7000 ile 12.000 dolar arasında değişkenlik göstermektedir. Yurtdışında ortalama maaş yıllık yaklaşık olarak 82.800 dolardır.

Genetik Mühendisi Nasıl Olunur?

Genetik mühendisi olmak için, minimum eğitim şartı biyokimya, biyofizik, moleküler biyoloji veya moleküler genetik alanlarında lisans derecesi ile mezun olmaktır. Bununla birlikte, çoğu durumda bunun yerine moleküler genetik veya moleküler biyoloji alanında yüksek lisans veya doktora derecesine sahip olmak çok daha faydalı olmaktadır.

Lisans dereceleri alana ilk giriş noktası sağlayabilir, ancak doktora sahibi olmak, alana girmek ve kendi çalışmanızı yürütmek için kullanılan birincil yoldur. Kişilerin 4 yıllık eğitim veren ilgili üniversitelerine girmesi gerekmektedir. Lisans derecelerini tamamlayan, mezun olup diplomasını alan kişiler Genetik Mühendisliği yapabilmektedir.

Organizmanın kalıtımsal yapısını değiştirme süreci, İlk uygulama 1973'te bir bakteriye yapılmıştır, DNA yapılarını incelemek için gerekli araçları kullanma, Genlerin doğrudan manipülasyonu içerir, 1994'te ilk genetiği değiştirilmiş gıdalar piyasaya sürülmüştür, Organizmaları laboratuvar ortamında değiştirmek, Başka bir türden bir genin organizmanın genomuna eklenmesini içerir, Bitkilerin dayanıklılığı, besin değeri ve büyüme oranı iyileştirilmiştir, Bilimsel gelişmeleri yakından takip etmek, Rekombinant DNA teknolojisi kullanılır, Sentetik insülin üretiminde kullanılan gen terapisi, Deney tasarlamak ve yürütmek, Organizmanın genetik yapısını eklemek, kaldırmak ya da DNA kodunu bir türden diğerine aktarmak, Bakteriler, genetik olarak değiştirilen ilk organizmalardır, Konferanslara katılmak, Genetik yapıyı değiştirebilmek, Gen terapisi, bazı genetik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır, Modern araçları ve teknolojileri kullanarak DNA yapılarını incelemek, Belirli ortamlarda daha iyi gelişebilmeleri için organizmaları geliştirmek, Moleküler biyoloji araştırması, gen işlevini ve ifadesini incelemek için genellikle klonlanmış genleri, yabancı genleri, bakterilere ve virüslere eklemektedir, Bitki, hayvan ve mikroorganizma dahil diğer türlerin genlerini yönlendirmek veya değiştirmek, Belirli bir genetik mühendisliği alanıyla ilgili detaylı bilgi ve tecrübe sahibi olmak, Bir organizmanın genetik yapısını inceleyerek kalıtsal hastalıkların tedavisini bulmak, Antibiyotiklerin hazırlanmasında yardımcı olmak, Raporlar hazırlamak ve belgeler yazmak, Genetik mühendislik, teknoloji ve bilimsel araştırmayı kapsayan bir dizi yararlı uygulamalara sahip, Genetik mühendisleri genellikle özel şirketlerde çalışır, Organizmanın genetik yapısını eklemek, kaldırmak ya da DNA kodunu bir türden diğerine aktarmak, Genom düzenleme, bilimsel araştırmayı, tarımı, endüstriyi ve tıbbı önemli ölçüde etkilemektedir, Genetik mühendisleri, hastanelerde, ilaç şirketlerinde ve araştırma kuruluşlarında çalışır
Genetik Mühendisi Genetik DNA genom gen Genetik Mühendisi Genetik Mühendisi nedir Genetik Mühendisi ne iş yapar Genetik Mühendisi maaşları
Açık tenli ve açık kahverengi saçlı genç bir kadın doğrudan kameraya bakmaktadır. Üzerinde siyah desenli beyaz bir tişört var. Gözleri hafifçe kapalı ve dudakları rahat bir ifadeyle hafifçe ayrılmış. Boynuna altın bir kolye ve bir çift küçük halka küpe takıyor. Saçları düzgün bir şekilde toplanmış ve yüzü güneşin ışığıyla çerçevelenmiş. Yüz ifadesi sakin ve huzurlu, duruşu kendinden emin ve rahat. Bakışları hem davetkâr hem de esrarengiz.
Fatma Aykut
Blog Yazarı

Süleyman Demirel Üniversitesi Radyo Televizyon bölümü mezunu olan Fatma Aykut, 7.5 yıl yerel bir televizyonda Yayın Operatörlüğü ve Muhabirlik yaptı. Şu an Atatürk Üniversitesi Reklamcılık bölümünü okuyor ve İstanbul İşletme Enstitüsü’nde içerik editörlüğü yapıyor.    

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.