Gastronomi ve Gastronom Nedir?
| Konu | Bilgi | Açıklama |
|---|---|---|
| Gastronomi Nedir? | İyi yemek düşkünlüğü, yemekten anlama, yemek bilimi, yemek sanatı | Her kişiye göre farklı tanımları olsa da genel kanı yeme- içme sanatı ve bilimidir. |
| Gastronomi Eğitimi | Gastroloji ve aşçılık üzerine bölümler | Gelişen popülerlikle birlikte birçok eğitim merkezinde ve üniversitede gastronomi bölümleri açılmıştır. |
| Gastronomu Olmanın Zorlukları | Fiziksel ve zihinsel strese sebep olmaktadır. | Mutfakta çeşitli zorluklarla karşılaşmak ve stresli bir ortam olduğunu belirtmektedir. |
| Gastronom Mesleğinin Boyutları | Tarih, kültür, sanat ve bilim | Her yemeğin bir kültürü, ortaya çıkış hikayesi ve içerdiği tekniklerle beraber bilimi de içeren bir alan olduğunu belirtmektedir. |
| Gastronomun Görevleri | Yemek yapma dışında farklı görevler | Bir yemeğin sunumu, lezzeti, yapılış teknikleri gibi alanları da içerir. |
| İyi Bir Gastronom | Teknik ve pratik bilgi | İyi bir gastronom olmak için hem teknik bilgiye hem de bu bilgiyi uygulama yeteneğine sahip olmak gerekmektedir. |
| Gastronomi Mesleği Geleceği | Hiçbir zaman ölmeyecek bir meslek | İnsanlar var olduğu sürece, yemek ve içecek ihtiyaçları olacağından, bu sektörde iş imkanları her zaman bulunacaktır. |
| Gastronomun Geliri | Kariyerle birlikte iyi gelir kazanılabilir | Gelişen kariyerle birlikte gastronomların gelirleri de artmaktadır. |
| Gastronomi Meslek Seçiminde Etkileyici Faktörler | Sevgi, tutku ve heves | Bu mesleği seçerken en önemli motivasyon faktörleri, yemek yapmayı sevmek ve bu meslekte başarılı olma arzusudur. |
| Gastronomi Okulu | Eğitim ve uygulama süreci | Bir gastronom olmak için genellikle dört yıllık bir eğitim süreci gereklidir ve bu eğitim sonunda gerçek bir uygulama süreci başlar. |
Günümüzün en popüler mesleklerinden olan aşçılığa talep giderek artmakta. Bir on yıl öncesine kadar çoğu insanların ismini bile duymadığı gastronomi kelimesi artık birçoğumuzun hayatında yerini aldı bile. Gastronomi sözlük tanımı olarak, "iyi yemek düşkünlüğü, yemekten anlama, yemek bilimi, yemek sanatı" olarak tanımlansa da kişiye göre gastronomi tanımları değişmekte. Kimine göre yenebilen tek sanat, kimine göre kültürel bir alan, kimine göre de başlı başına bir bilimdir. Şüphesiz ki mutfak yaratıcılığın merkezi, sınırsız özgürlük alanı yaratan bir yerdir.
Popülerliğinin artmasıyla birlikte gastronomi eğitimi veren kurslar, eğitim merkezleri açılmış ve birçok üniversitede gastronomi ve aşçılık bölümlerinin sayısında artış olmuştur. Bu gidişle eskiden okulunu okumayıp mesleğe alaylı olarak giren aşçıların sayısı giderek azalacağa benziyor. Kimilerine göre okullu kimilerine göre de alaylı olmak gerektiği tartışmasının yaşandığı da bir gerçek. Bu tartışmalar bir yana dursun, gelin mutfağın müthiş cazibesine kapılalım!
Gastronom Olmanın Zorlukları Neler?
Her meslekte olduğu gibi gastronom mesleğinin de kendine göre zorlukları olduğunu, bir süre sonra tükenmişlik hissiyatı yaşattığını söylemek mümkün. Her ne kadar insanların bu mesleğe karşı bakış açıları "aa ne güzel yemek yapıyorsunuz işte" diye tanımlasalar bile durum bu görünenden farklıdır. Bir gastronom, aşçı ve yahut bir şef sadece yemek yapmaz. Yapılan o yemeğin ardında birçok gizem vardır. Bu bağlamda gastronomi, sanıldığının aksine sadece yemek yapmaktan oluşan tekdüze bir alan değil, disiplinler arası bir alandır.
Günümüze dek gelen her yemeğin bir kültürü, bu kültürün ortaya çıkış hikâyesi yani tarihsel bir geçmişi vardır. Bu yemek sunuluşuyla beraber dev bir sanat eserine dönüşür. İçerdiği tekniklerle beraber bünyesine bilimi de içerisine alan bir dünyadır: Gastronomi. Büyülü dünyasının yanında mutfakta çeşitli zorluklarla karşılaşmak pek mümkün. Mutfaklar, fiziksel ve zihinsel açıdan oldukça zordur. Mutfak stres ve telaşın olduğu, bunun yanı sıra rekabetlerin de yaşandığı yerlerdir. Kişinin evinde misafirlerini ağırlamasından farklıdır. Aynı zamanda, kısıtlı bir süre içerisinde yüzlerce belki de binlercesi kişiye standart tabaklar sunmak her baba yiğidin harcı değildir. Değişen durumlar ve gelişen teknolojiyle beraber mutfakta yeniliklere gidilerek hizmet sektörünün yegâne kaynağı olan tüketicilere hoş deneyimler (lezzet deneyimleri) yaşatmak gerekir. Yoksa sektörde tutunmak güçleşecektir.
İyi Bir Gastronom Nasıl Olunur?
İyi bir gastronom, şef ya da aşçı olabilmek için teknik bilgiler yeterli olmayacaktır. Mutfağın kendisi bir deneyim olduğundan teknik bilgilerin pratikte de uygulanması oldukça önemlidir. Okul hayatı boyunca alınan bilgilerin staj olanaklarıyla pratiğe dökülmesi, kişinin ileri ki meslek hayatında bir artı olacaktır. Mesleğin içerisinde yer alan şefleri tanımak, çevre edinmek de yine avantaj sağlar. İnsanalar var olduğu sürece yaşamlarını sürdürmek için yemek yiyeceklerdir. Bu anlamda gastronomi, hiçbir zaman ölmeyecek meslekler arasında yerini alır. Bu durumda yiyecek- içecek sektörü birçok kişiye iş imkanı sağlayan bir sektördür. İlerleyen kariyerle birlikte iyi paralar kazanılacak olma durumu da bu mesleğin seçiminde etkileyici unsurlardan biridir. Denildiği gibi herkesin meslek seçimini etkileyen, bu seçimlerin yapılmasın da altında yatan birçok sebepleri vardır. ‘Peki sen neden bu mesleği seçtin?’ sorusuyla karşılaşmak hepimizin boynunun borcudur bir nevi.
Herkes gibi benimde meslek kararımı verirken kendime "ben bu mesleği yapmaktan keyif alacak mıyım?" sorusunu sormak oldu. Verdiğim olumlu yanıtın gastronomi olması gerektiği ve ileri de yenilikçi bir şef olmanın en büyük temennim olduğunu fark ettim. Evet mutfakta olmak beni mutlu edecek, keyifle yapacağım yemeklerimi. Evet mutfakta olmanın avantajları kadar dezavantajları da var, kabul ediyorum. Bu evetler doğrultusunda uzun süreç sonrası meslek hayatımı nasıl şekillendireceğim konusunda fikirler ürettim ve bu bölümü tutturmayı hedefledim. Şu an İstanbul’ da özel bir üniversitede burslu olarak gastronomi bölümünde okumaktayım.
Dört senelik lisans eğitimi sürecinin ikinci senesindeyim. Yolun çok başındayım anlaşılacağı üzere. Bu meslekte hiçbir zaman ben oldum diyemezsin çünkü hiçbir zaman tam anlamıyla şef olmamışsındır. Çoğu insanımız sadece yemek yapmanın bu meslekte yeterli olacağını düşündüğünden kendilerini şef olarak adlandırırlar. Tabii ki herkes kendi evinin mutfağının şefidir ancak yiyecek-içecek sektöründe iseniz bu süreç oldukça uzun bir dağlı yol olacaktır. Bu süreç asıl okulunu bitirip diplomanı eline aldığında başlayacaktır. Kah komilik yapacaksın kah bulaşık yıkacaksın. Böyle böyle mesleğe adım atmış olacaksındır çünkü. Mutfak en çok rekabetlerin yaşandığı alandır. Yılmadan, üstüne ekleye ekleye çıkacaksın rekabet basamaklarından ama bu hırsının seni köreltmesine de olanak tanımayacaksın. En önemlisi sevgiyle yapacaksın, aşa aşk ile yanaşacaksın. Dünya yemeklerini tanıyacak yerinde tadacaksın. Özlerinin yemek kültürünü bilerek onu hep canlı tutmak için çabalayacaksın… Bu meslekte önemli bir şey varsa o da tek bir yemeğe bağlı kalmamaktır. Sürekli arayış içinde olmak gerekir. Zaman zaman zorluklar yaşayacaksın, seni yıldırmaya çalışacaklardır. Sen giydiğin ceketinin hakkını verdikçe kimsenin seni yıldıramayacağını da göreceksin. İyi bir şef olmanın yolu bunlardan geçer.
Meslek seçimi konusunda daha fazla bilgi edinmek isterseniz, blogumuzu gözden geçirebilirsiniz.
Yazar: Saliha Öneryıldız
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
