Borsa Nedir? Nasıl Oynanır?

Borsa kelimesinin sözlük anlamı; tüccarların ve özellikle değerli kâğıt ve tahvil alışverişiyle ilgilenenlerin alım satım ve değişim amacıyla devlet denetimi altında işlem yaptıkları yerdir. Belli kurallar dahilinde talep edilen mallar için organizasyonu yapılan piyasaya verilen isimdir. Örnek olarak; hisse senedinin alınıp satıldığı yere menkul kıymet borsası adı verilir. Borsa İstanbul(BİST) eski adı ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) isminden de anlayacağımız üzere bir menkul kıymet borsası olarak faaliyet gösterir.

Borsada alıcı ve satıcı genel olarak, komisyoncuların aracılık yapmasıyla karşı karşıya gelir. Bu süreçte satıcının arzı ile alıcının talebi fiyatı belirler. Anlık olarak değişen arz talep dengesine göre fiyatlarda değişkenlik içerir. Her borsanın kendi kuralları ve standartları olabilir. Borsa nasıl oynanır? Sorusunun yanıtı ise; resmi bir yatırımcı olmak suretiyle, düşük fiyattan alıp, yüksek fiyattan kazanç sağlamayı hedeflemektir. Bu amaca yönelik borsada hareket gören fiyatlar takip edilir ve buna göre alış ya da satış kararları verilir.

Borsaya Nasıl Başlayabilirim?

Borsada işlem yapabilmek için ilk olarak hesap açmanız gerekir. Hesap açıldıktan sonra bir süre piyasa hareketlerini takip ederek, hangi hisseye yatırım yapmanız gerektiğine karar vermeniz daha doğru olur. Borsada para kazanmanın en temel şartı deneyim sahibi olmaktır. Bir yatırım hedefi belirleyin ve kendi stratejileriniz doğrultusunda hareket edin. Piyasayı iyi analiz ettikten sonra borsada para kazanma şansına sahip olabilirsiniz.

Borsaya Nasıl Girebilirim?

• Borsaya girmeden önce, borsa ile ilgili detaylı bir araştırma yaparak, bilgi sahibi olmalısınız. Bunun için daha önce borsada faaliyette bulunan kişilerin tecrübelerinden yararlanabilirsiniz.

• Hangi borsaya girmeniz gerektiğine ve hangi sözleşmelere ya da ürünlere yatırım yapmanız gerektiğine karar verilmelisiniz.

• İnternette ücretsiz olarak ulaşabileceğiniz birçok borsa oyunu bulunmaktadır. Akıllı telefonlarla da uyum içinde çalışan borsa uygulamalarını telefonlarınıza indirip, bu alanda deneyim sahibi olmak da mümkündür.

• Borsa aracılık hizmeti veren çok sayıda şirket bulunmaktadır. Bu şirketlerle ilgili araştırma yaparak, içlerinden en uygun ve güvenilir olan bir tanesi seçebilirsiniz. Piyasada ''legal'' olarak hareket etmeyen birçok aracı firma yer alıyor. Bu şirketler diğerlerine göre çok daha uygun fiyata aracılık hizmeti verse de yasal olmadıkları için tercih etmemeniz önerilir.

• Borsaya girmek için tüm yukarıda saydıklarımızdan sonraki adım yatırım hesabı açmaktır.

• Yatırım hesabını da açtıktan sonra hangi ürün ya da hisseye yatırım yapacağınıza karar vermelisiniz.

Borsada Yatırım Yapma Önerileri

Borsada yatırım yapmak isteyen kişilerin öncelikle SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) lisansına sahip bir aracı kuruluş ya da banka bünyesinde bir yatırım hesabı açması gerekir. Yatırım hesabı açmadan önce detaylı bir araştırma yapmak için Sermaye Piyasası Kurulu'na ait resmî web sitesine girmek ve SPK lisansına sahip yetkili aracı kurumların güncel listesine ulaşmak mümkündür. Bu liste sayesinde borsada işlem yapmaya yetkili aracı kurumlar ve bankalara ulaşılabilir. Aracı kurumların sahip olduğu hizmet politikaları, aracılık hizmeti kuralları, uygulama işlem ücretleri, komisyon yüzdeleri ve diğer masraf ve kesintileri tüm detayları ile incelemek gerekir. Diğer aracı kurumlarla karşılaştırma yaptıktan sonra en uygun olan kuruma karar verilir.

Borsada yapılan tüm işlemleri, yatırım hesabı açılan aracı kurum aracılığı ile gerçekleştirme imkanı sunulur. Borsa ile kurulan bağın bu aracı kurum ile sağlanacağını düşündüğümüzde kurum seçme sürecinin dikkatli ve büyük bir özenle yapılması gerektiğini görüyoruz. Seçmeyi planladığınız aracı kurum ya da bankanın size en yakın şubesine giderek yüz yüze görüşebilir, aklınıza takılan tüm sorulara yanıtlar arayabilirsiniz. Aracı kurum kararını verdikten sonra aracılık hizmetleri sözleşmesini ve istenilen bazı belgeleri okuyup imzaladıktan sonra şahsen teslim etmeniz gerekir.

Evrakları aracı kuruma teslim ettikten sonra yatırım hesabınız aktif hale getirilecektir. Hesabınıza para transferi yaptıktan sonra borsanın renkli dünyasına giriş yapmış olacaksınız. Hesabınıza kendi bütçenize göre belirlediğiniz miktarda para yatırabilirsiniz. Önemli olan nasıl bir karar vererek, alış ve satış yaptığınız, bundan nasıl bir kar sağladığınız ya da ne kadar zarar ettiğinizdir. Daha basit bir tanımla borsa için en fazla şu miktar en az şu miktar gibi bir ortalama fiyat vermek doğru olmaz. Bu konu ile ilgili bilgi aracı kurumunuz tarafından size verilecektir. Hisse senedi aldığınız şirkete dair bilgi sahibi olmalısınız. Şirketle ilgili bilgi sahibi değilseniz ve ne yaptığınızı bilmiyorsanız, bu şirketten uzak duymanızda fayda vardır. Çünkü muhtemelen bu durum karşınıza bir sıkıntı olarak çıkacaktır.

Borsada Para Nasıl Kazanılır?

• Borsadan para kazanmanın en temel yolu karar verdiğiniz hisseyi düşükten alıp yüksekten satmaktır. Bunun için öncelikle tecrübe sahibi olmalı ve çok iyi bir araştırma yaparak, fiyatların ne zaman düşüp ne zaman yükseldiklerini bilmeniz gerekir.

• Eğer yatırım araçları hakkında bilgi sahibi olursanız, fiyatlarının neye göre hareket ettiğini çözersiniz. Yaşanan hangi durumdan dolayı düştüklerini ya da yükseldiklerini öğrendiğiniz zaman işiniz kolaylaşır.

• Aynı zamanda para kazanmak için dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Bunların başında bilgi ve deneyiminiz gelir. Ne kadar donanıma sahipseniz o kadar iyi sonuçlar elde edersiniz.

• Bir diğer önemli nokta ise kendi stratejilerinizle belirlemeniz ve bu doğrultuda ilerlemenizdir. Borsada bir başkasının dediklerine göre hareket etmek hatalı bir davranış olabilir. Tamamen kendinizin belirlediği bir yol çizmelisiniz. bu yolda başarılı olmak için istikrarlı hareket etmeli ve sabırlı olmalısınız.

• Bir diğer önemli konuda, borsada riskler yokmuş gibi davranmamak gerektiğidir. Bunların varlığını kabul edin ve nasıl kontrol edeceğiniz hakkında bilgi sahibi olun. Paranın yer aldığı her ortamda risk de olduğunu unutmayın. Borsada da paranızı bir anda kaybetme riski ile karşı karşıyasınız. Böyle olmasını istemiyorsanız onlar hakkında bilgi sahibi olun. Gerekli önlemleri alın ve buna göre hareket etmeye özen gösterin.

Borsada Kimler İşlem Yapabilir?

Borsada ister bireysel olarak ister kurumsal olarak işlem yapabilirsiniz. Borsada işlem yapabilmek için 18 yaşının üzerinde olmanız yeterlidir. Çünkü bu işlemleri yürütebilmek için yatırım hesabı açtırmanız gerekir. Bir hesap açılabilmeniz için ise yasal olarak 18 yaşını tamamlamış olmanız gerekir. 

Borsa işlemleri günümüzde aracı kurumlar üzerinden kolayca kısa sürede yapılabilir. Belirlediğiniz kurumun şubelerinden birine giderek ya da internet aracılığıyla borsada yatırım hesabı açma talebinde bulunarak gerekli işlemleri tamamlayabilirsiniz. Sizden hesap açılımı sırasında bazı belgeler istenecek. Bu belgeler; nüfus cüzdanınızın ve ikametgah adresinizin fotokopisi olacaktır. Bunları eksiksiz şekilde kuruma ilettikten sonra hesabınızın açılmasını bekleyebilirsiniz. Bu aşamada kurumla aranızda çerçeve sözleşmesi imzalanır. Bu durumda hem borsaya giriş yapmış hem de aracı kurum seçimini tamamlamış olursunuz.

Özet olarak, borsada işlem yapabilmeniz için 18 yaş sınırlamasının dışında herhangi bir koşul bulunmamaktadır. Ev hanımı olmanız, ya da bir çalışan olmanız fark etmeksizin yatırım hesabı açtırmanız yeterli olacaktır. Bundan sonraki süreçte seçtiğiniz aracı kurumdaki uzman kişiler sizi yapacağınız işlemler konusunda hem yönlendirecek hem de verdiğiniz kararları uygulamaya koyacaktır.