Yoganın sağlığa faydaları bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. Bütünsel sağlığımıza birçok faydası bulunuyor. Bütünsel sağlık denildiğinde; fiziksel, zihinsel, ruhsal bedenlerimizdeki uyum ve dengeyi ifade eder. Yoga ise kadim bir dil olan Sanskritçedeki “yuj” kelimesinden türemiştir. Birleştirmek, boyunduruk altına almak, bütünleşmek anlamına gelir.
Yoga bir yaşam biçimidir. Beden egzersizleri(asana), nefes teknikleri(pranayama),ve zihni eğitmemizi sağlayan meditasyon yardımıyla ruhsal bütünlük sağlayıp, evren ile bir olmaktır. Yogadaki bu bütünleşme hâlİ, genel sağlık durumumuzu da iyileştirip, kendi içimizde denge ve harmoniyi yakalamamızı sağlar.
Yoganın Fiziksel Sağlığa Faydaları
Klasik yoganın 5 temel prensibinden biri olan doğru egzersiz ile beden sağlığımıza kavuşmak mümkün. Yoganın beden egzersizlerine asana denir. Düzenli yapılan asana pratikleri, fiziksel bedenimizi şifalandırıp hastalıkların önüne geçer. Fiziksel olarak yoganın sağlığa faydaları şunlardır.
Akciğer ve kalp sağlığı: Düzenli ve doğru yapılan nefes teknikleri (pranayama) ile nefes kontrolü sağlanır, bu da akciğer sağlığına direkt etki eder. Astım, KOAH gibi solunum yolu hastalıklarında iyileştirici etkisi kabul edilir. Günümüz koşullarında stresli yaşam tarzı, yanlış beslenme alışkanlıkları ve kaygı dolu düşünceler kalp sağlığını olumsuz etkiliyor. Yoga, düzenli nefes teknikleri ve bazı asanalar yardımıyla kardiyovasküler sisteme etki edip kalp sağlığına da fayda sağlıyor.
Omurilik sağlığı: Yogaya göre vücudun üç temel organından biri olan omurilik, vücudumuzun birçok bölgesini yansıtan bir ayna gibidir. Düzenli yapılan egzersizler ile sağlıklı bir omuriliğe sahip olmamız mümkün. Yoga bilhassa masa başında çalışan kişilerde oluşan duruş bozukluklarına iyi geliyor. Aynı zamanda duruş bozukluğundan kaynaklı sırt, boyun ve bel ağrılarına fayda etmesi de yoganın sağlığa faydaları arasındadır.
Güçlü bir bağışıklık: Güçlü bir bağışıklığa sahip olmak, hastalıkların önlenmesinde büyük önem arz eder. Kortizol (stres hormonu) seviyesinin artması; modern çağın getirdiği belirsizlik ve kaygılı yaşamın istenmeyen sonuçlarından biridir. Kortizol yeterli seviyede salgılandığında, sağlıklı bir uyarandır ve vücut direncini arttırır. Fakat seviyesi arttığında; hipertansiyon, diyabet, uyku sorunları, kilo alımı, enerji düşüklüğü ve psikolojik sorunlara sebep olur. Yoga egzersizleri ise bu seviyeyi dengede tutarak, bağışıklık sistemini güçlendirir.
Esneklik ve güçlü kaslar: Esnek ve güçlü kaslara kim sahip olmak istemez ki! Yoganın sağlığa faydaları arasında kuşkusuz en çok tercih edileni, esnek ve güçlü kaslara kavuşma isteğidir. Sağlıklı bir beden yapısı, kendine güven ve ruhsal sağlığı da beraberinde getirir.
Yoganın Zihinsel Sağlığa Faydaları
Tarihte yoga ile ilgili ilk metinler Patanjali’nin Yoga Sutraları’dır. Burada zihnin üç bölümünden bahseder; bellek, akıl ve benlik duygusu. Patanjali yogayı, zihindeki düşünce dalgalarının kontrolü olarak tanımlar. Zihindeki dalgalanmalar ve fırtınalar durduğunda insan gerçek benliğini görür. Zihin kontrol altına alınamadığı takdirde benlik düşünce akımlarıyla dolar ve bulanıklaşır. Evrensel olan ile öz uzaklaşır.
Zihni yoğunlaştırmayı ve denetlemeyi öğrenmek konsantrasyonu sağlar. Kazanılan konsantrasyon bilgiyi öğrenmeyi, idrak yeteneğini, hafızayı güçlendirir. Zihnimizin üç bölümü olan bellek, akıl ve benlik duygusu, konsantrasyon gücümüz sayesinde dengede olur ve bizi ruhsal aydınlanmaya götürür. Bu da bizi cezbeden yoganın sağlığa faydaları arasındadır. Zihin kontrolü sağlamanın başlıca yolu meditasyondur.
Bazı Meditasyon Çeşitleri
Nefes meditasyonu: Nefesimiz, yanı ‘Prana’ yaşam enerjisidir. Fiziki beden ile zihin bedeni arasındaki köprüdür. Bir minder yardımıyla, bağdaş kurarak meditasyona oturabilir ya da dilerseniz en rahat edeceğiniz pozisyonda durabilirsiniz.
Gözlerimizi yavaşça kapayarak ve dikkatimizi nefesimize vererek pratiğimize başlıyoruz. Öncelikle nefes vererek ciğerlerinizi tamamen boşaltın, içinizden 4’e kadar sayarak nefes alın.4’e kadar sayarak nefesinizi tutun. 4’e kadar sayarak nefesinizi verin.4’e kadar sayarak bekleyin. Bu meditasyon dizisini 7 defa tekrarlayın.
Nefesiniz kesintisiz, yavaş, yumuşak olmalıdır. Pratik yaptıkça kaba olan nefesinizin inceldiğini deneyimleyeceksiniz. Nefes meditasyonu ile yoganın sağlığa faydaları nelerdir sorusuna cevap bulup, bizzat deneyimleyebilirsiniz.
Bilinçli farkındalık meditasyonu(mindfulness): Çevremizde olup bitenleri gözlemleyerek, her anımızın farkına vararak yaşama sanatıdır bilinçli farkındalık. Kendimizi çevremizden izole etmeden; işte, okulda, yolda, evde, gün içerisinde her yerde bu pratiği uygulayabiliriz.
Modern çağın getirdiği kargaşayla birlikte gün içinde pek çok parçaya ayrılıyoruz. Ve yaptığımız çoğu eylemin farkında olmadan, otomatik pilotta yaşıyoruz. Aldığımız her nefesin farkına vararak, kendimize ve etrafımıza açık bir zihinle bakarsak, zamanla pratikte derinleşmemiz mümkün.
Mantra meditasyonu: Mantra; "zihnin korunması" anlamına gelen Sanskritçe bir kelimedir. Sesli ve belirli bir ritimle tekrarlanan kelime ya da sözcük gruplarıdır. Mantraları tekrarlarken ortaya çıkan sesler, kişinin yüksek bir bilince ulaşmasına yardımcı olur. Çünkü ses titreşimdir ve evrendeki her şey titreşir.
Düzenli tekrarlanan mantra meditasyonu ile zihin sakinleşir ve zihin kontrolü sağlanır. Stres seviyesi azalır, anksiyeteden kurtulmak kolaylaşır. Böylelikle yoganın sağlığa faydaları deneyimlenmiş olur. En temel meditasyon mantrası ‘OM’ dur. Evrenin ve başlangıcın sesi olduğuna inanılır. Tercih edilen bir diğer mantra olan ‘SO HUM’ ise; tüm istek ve niyetlerin gerçekleşmesi için söylenir. Dilerseniz mantra müzikleri de dinleyebilirsiniz.
Görüldüğü gibi bir iyi yaşam rehberi olan yoga, hem bizi hem de çevremizde ilişki kurduğumuz herkesi olumlu anlamda etkiler. Fiziksel ve zihinsel tatmin, beraberinde ruhsal doyumu da getirir. Kendi içinde sükûnu ve dengeyi yakalayan kişi, evren ile bağlantıda olduğunun farkına varır. Evrende yaşayan her canlıya saygı ve büyük bir şükranla yaklaşır.
Yoga kendimizi olduğumuz gibi kabul edip, sevmeyi öğretir. Kendimizle ve çevremizle kurduğumuz ilişkilerde bize yol gösterir. Daha sağlıklı ilişkiler beraberinde huzuru, başarıyı ve mutluluğu getirir. Ruhsal anlamda yakaladığımız bu denge ve uyum, şüphesiz yoganın sağlığa faydaları arasında yerini alır.
