Yetişkin kişi beden, ruh ve duygu açısından belli olgunluğa erişmiş toplumsal sorumlulukları üstlenebilen kişi olarak tanımlanabilir. Dünya Sağlık Örgütüne göre 24 yaş üzeri olarak kabul edilir. Yetişkin kavramı kültürden kültüre ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği gibi biyoloji, sosyoloji, hukuk ve psikoloji alanlarında da farklı açılardan ele alınır ve açıklanır.
Yetişkin Kişi Özellikleri
Olgun biri olarak karşılanmayı ve saygı duyulmasını bekler.
Üzerinde gereksiz otorite kullanılmasını sevmez. Küçük düşürülmekten hoşlamaz.
Kendine ait tecrübe edinimleri vardır. Bu birikime göre yaşamlarını idame ve kontrol eder.
Eğitimlerinin yönünü ve öğrenim süreçlerini belirlerler. Birikimlerine uygun olmadığı takdirde bilgiye direnç gösterebilirler.
Kaygıları, korkuları, çekinceleri ve seçimleri vardır.
Duygusaldır. Övülmek onu onure eder.
Çocuk ve gençlere göre gerçekçidir.
Karşılaştığı sorunların üstesinden gelemezse öğrenim yoluna gider. Kendi için problem teşkil etmeyen konularda öğrenim almayı reddedebilir.
Bu özellikler göz önünde bulundurularak yetişkin eğitimi planlanmalı ve süreci düşünülmelidir. Öğrenim sürecinde eğitim verilecek topluluğun deneyimleri ve birikimleri yok sayılmadan hareket edilmelidir. Olumsuzluklar bazı farkındalıklarla olumluya çevrilebilir.
Yetişkin Eğitimi
Yetişkin eğitimi kişinin kendi arzusuyla olumsuz olan bazı davranışlarını olumluya çevirme bazı yeni tecrübeler, beceriler ve davranışlar edinme ya da bunları iyileştirme sürecidir. Eğitim formal, in-formal ve non-formal olmak üzere 3’e ayrılır.
Formal, planlı, müfredata dayalı, yöntemli ve belirli kurallar çerçevesinde verilen eğitimdir. Okullardaki eğitim buna örnek teşkil eder.
In-formal ise planlı olmayan, öngörülemeyen doğal bir öğrenme şeklidir. Çoğunlukla öğrenilen şeyin farkına varılmaz.
Non-formal ne verileceği planlı fakat nasıl verileceği katılımcılara bağlı olan okul dışı bir eğitim türüdür. STK’larda, atölyelerde verilenler bunlara örnek verilebilir.
Androgoji’nin Hedefleri
Yetişkin eğitimi bilimi androgoji olarak adlandırlır. Yunanca yetişkin anlamındaki andr ve rehberlik anlamındaki agogos köklerinden türemiştir. Yetişkinlerin öğrenimlerine rehberlik etme sanatı ve bilimidir. Eğitimle ilgili fikir beyan etmiş bilimler sosyoloji, iktisat ve psikoloji androgojiyi besler. Bu sürece rehberlik eden kişiye eğitici denir. Eğitici, öğrenmeye niyetli ve istekli olan kişiye yol gösterendir. Zaten var olan bilginin transferini sağlar ve farkındalık yaratarak ihtiyaca cevap verir. Androgoji’nin hedefleri ise şunlardır;
Kişinin ihtiyacını gidererek mutluluğunu sağlamak.
Hayat standardını maksimize etmek.
Faydalı insan olmasını sağlamaktır.
Bu hedeflere ulaşabilmek için
Katılımcıların öğrenmeye istekli ve o bilgiye ihtiyaç duyduklarının farkında olmaları gerekir. Yani öğrenmeye açık ve hazır halde olduklarının billincinde olmalılar. Yetişkin eğitimi bu durumu eğitilebilir an olarak adlandırmıştır. Neden öğrenmesi gerektiğini bilmiyor, ihtiyaç duymuyor ve işine yaramayacağını düşünüyorsa öğrenemez ve eğitim ona fayda sağlamaz.
Kişinin kendini olumsuz algılamasıyla ilgili olan öğrenme engelidir. Yani yapamama korkusunu taşımasıdır. Kişiye bilgi transferi sağlayabilmek için öncelikle bu korkunun ortadan kaldırılması gerekir yoksa eğitimin ona bir katkısı olmaz.
Aynı zamanda bilgi ve beceri aktarımı yaparken katılımcıların geçmişteki edinimleriyle ilişkilendirmek hem güven verici hem de öğrenim açısında çok etkili bir yöntemdir.
Son olarak motivasyon hedeflere ulaşmak için önem arz eder. Kişinin istekli olması, eğitilebilir anında olması ve öğrenme engelinin olamaması motivasyonunu yüksek tutmasını sağlar.
Yetişkin Eğitimi İlkeleri
Kişinin kapasitesinin farkına varmasını ve onu kullanabilmesini sağlamayı amaç edinmek.
Oluşturulacak programlar katılımcıların kültürel, psikolojik, ekonomik, sosyal durumlarına ve beklentilerine uygun olmalıdır.
Eğitimin verileceği ortam cazip ve özendirici olmalı ve katılımcılara göre dizayn edilmelidir.
Katılım isteğe dayalı olmalıdır.
Yetişkin eğitiminde esas olan kendi kendini geliştirmektir.
Yetişkin eğitimi kişinin özgüvenini kazanması, yaşam standardını yükseltmesi, toplumda kabul görmesi, boş zamanını değerlendirmesi ve kendini geliştirmesi açısından kıymetlidir. Bu bağlamda toplumun huzurunu, kalkınmasını, üretkenliğini sağlar. Dinamik ve işlevsel bir topluma kavuşulur.
Yetişkin Kimdir?
Yetişkin kişi beden, ruh ve duygu açısından belli olgunluğa erişmiş toplumsal sorumlulukları üstlenebilen kişi olarak tanımlanabilir. Dünya Sağlık Örgütüne göre 24 yaş üzeri olarak kabul edilir.
Yetişkin Eğitimi Nedir?
Yetişkin eğitimi kişinin kendi arzusuyla olumsuz olan bazı davranışlarını olumluya çevirme bazı yeni tecrübeler, beceriler ve davranışlar edinme ya da bunları iyileştirme sürecidir. Eğitim formal, in-formal ve non-formal olmak üzere 3’e ayrılır.
Yetişkin Kişi Özellikleri Nelerdir?
Yetişkin kişinin özelliklerinden bazıları şunlardır: Olgun biri olarak karşılanmayı ve saygı duyulmasını bekler. Üzerinde gereksiz otorite kullanılmasını sevmez. Küçük düşürülmekten hoşlamaz. Kendine ait tecrübe edinimleri vardır. Bu birikime göre yaşamlarını idame ve kontrol eder.
Yazar: Esra Satan
