Biz insanlar, yaşadığımız süre boyunca çok sayıda amaç edinir ve bunlara ulaşmak için çalışırız. Büyük, küçük, birbirine benzer veya farklı şekillerdeki pek çok amacımızı gerçekleştirmek için uğraşır dururuz. Bazılarını kolaylıkla elde ederken bir kısmının gerçekleşmesi zaman alabilir ya da ulaşamadığımız, hayal kırıklığı yaşadığımız amaçlarımız olur. Bu amaçların her biri bizim için belli bir önem taşımakla birlikte aslında en önemlisi yaşam amacımızdır.
İyi bir işe sahip olmak, para kazanmak, evlenip mutlu olmak, dünyayı gezmek gibi birçok istek sıralanabilir bireylere sorulduğunda. Aslında bunlar yaşam amacı değil daha çok hayattaki hedefler veya planlardır. Yaşam amacı bunları kapsar elbette ama aslında bunların da ötesine geçer. Bireyin dünyaya geldikten sonraki ruhsal yolculuğunda neyi öğrenmesi gerektiği ve bu yolu yürürken ona farkındalık kazandıracak deneyimlerin tümü yaşam amacını oluşturur.
Bizler, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi piramidindeki alt kademeleri tamamladıktan sonra piramidin en tepesindeki “kendini gerçekleştirmek” basamağı için çabalarız. Birçoğumuz varoluşunu sorgular ve dolayısıyla hayattaki amacının peşine düşer. Yaşadığımız hayatın ve sahip olduğumuz tüm şartların tatminkâr ve anlamlı olmasını isteriz. Bununla birlikte çoğunlukla her gün aynı döngüye uyanmanın huzursuzluğunu da yaşarız. Hepimiz aslında bir amaç arayışındayız.
Yaşam Amacı Nedir?
“Yaşam amacı nedir?” sorusunun cevabı çok kısa ve en temel biçimde “Dünyaya gelme amacımızdır.” Mark Twain şöyle demiştir “Hayatınızda önemli iki gün vardır; biri doğduğunuz gün, diğeri neden doğduğunuzu keşfettiğiniz gün.”
Yaşam amacı, bireyin sahip olduğu kendi kişisel amacıdır. Hepimizin bu dünyada bir varlık amacı var. Yaşam amacı aynı zamanda yaparken keyif aldığımız, huzurlu olduğumuz, kendimizi iyi hissettiren şeydir. Yaşam amacımıza uygun bir hayat sürdüğümüzde, bir şeyleri doğru yaptığımız duygusu ile birlikte mutluluk, keyif, huzur gibi hayatın en önemli kazançlarına sahip olma şansını elde ederiz.
Yaşam amacı, şarkı söylemek, dans etmek, bildiklerini/öğrendiklerini diğerlerine aktarmak, tıp okumak gibi belirgin bir işe, mesleğe yönelik olabilir ya da karşılaştığınız insanları gülümsetmek gibi genel şeyler olabilir. Hayatın akışı içinde yaşam amacımıza uygun bir doğrultuda ilerlerken farklı bir iş alanına kayabilir, yaptığımız işten farklı bambaşka bir iş yaparken kendimizi bulabiliriz. Ayrıca yaşam amacı sabit bir konu olmayabilir, belirgin bir meslek olması da gerekmiyor.
Yaşam amacı, huzur içinde olmanızı sağlayacak en değerli sırdır. Tüm benliğinizle kendinizi verebildiğiniz bir yol; herhangi bir maddi zenginlikle ilgisi olmayan bir yoldur. Hayata bütünsel olarak bakabildiğinizde, yapılan işlerin isimlerinin ve diğer tüm etiketlerin değil, onları yaparken edindiğiniz ruhsal deneyimlerin önemli olduğunu fark edebilirsiniz. Dünyaya gelme sebebimize uygun yaşadığımızda yaptığımız iş, aldığımız kararlar, hayatın günlük akışı manevi olarak bizi memnun eder, keyif verir, huzur hissettirir.
Yaşam Amacı Nedir, Ne Değildir?
Yaşam amacı, size derin bir huzur ve tatmin duygusu veren şeydir.
Yeteneklerinizle ve enerjinizle uyumludur. Genellikle en iyi yaptığınız şeyle bağlantılıdır. Amacınızı gerçekleştirirken aslında çok fazla zorlanmazsınız, çünkü sahip olduğunuz bazı yetenekler bu amacı gerçekleştirmek üzere gelişmiş ve ön plana çıkmıştır.
Yaşam amacınızı gerçekleştirirken ve o yolda ilerlerken yeni şeyler öğrenir, yeni deneyimler kazanır, geliştiğinizi fark edersiniz. Bazen olumsuzluklara düşüp yapamayacağınıza inandığınız için zorlansanız dahi yapabilmenin önündeki tek engel sizsiniz.
Yaşam amacınızla uyumlu bir hayata başladığınızda sizi motive eden, doğru yolda olduğunuzu gösteren yönlendirmeler, işaretler görebilirsiniz. Çünkü ruhunuzla, evrenin bütünüyle uyum içerisine girmiş olursunuz. Yolunuzda yürürken her şeyin bir uyum içinde ilerlediğini, taşların bir bir yerine oturduğunu şaşkınlıkla fark edersiniz.
Yaşam amacınız doğrultusunda bir hayat sürerseniz hem kendinize hem de başkalarına faydalı olursunuz. Böylelikle bütüne de fayda sağlamış olursunuz.
Herhangi bir şekilde zarar verici olan bir şey, yaşam amacının bir parçası olamaz.
Yaşam Amacını Bulma Serüveninde Düşülen Yanlışlar
Belki yaşam amacınızı bulamayacağınızı, bulsanız da amacınızı gerçekleştirmek veya ulaşmak için geç kaldığınızı düşünüyorsunuz. Tüm bu duygu ve düşüncelerin oluşturduğu stresle yaşamak zorunda kalırsınız. Ancak hayattaki amacınızı bulmanın yolu bu değil. Yaşam amacına dair kafanızda yer etmiş olabilecek bazı yanlış düşünce kalıpları var.
Öncelikle amaç, aranarak bulanabilecek bir şey değildir. 20 yaşındaki bir üniversite öğrencisi de 40 yaşındaki tatminsiz bir çalışan da hayatına anlam kazandıracak o enerjiyi, o sihirli dokunuşu arar. Maalesef bu arayışlar çoğu zaman hayal kırıklığı ile sonuçlanır. Yaşam amacı aslında arayıp bulacağınız şey değil, aksine inşa edeceğiniz şeydir. Her ne yapıyor, nasıl yaşıyor olursanız olun, amacınızı gerçekleştirmek için yaptığınızı anlamlı kılmaya, ondan anlam çıkarmaya çalışın. Amacınızı ortaya çıkarmak için işinizin, uğraşınızın anlamlı, size bir amaç sunabilecek yönlerine odaklanın. Bu anlamı fark edip merkezinize onu alarak hareket ettiğinizde size olumlu dönüşler olacaktır.
Evrenin çalışma şekline göre her şey bir enerjidir ve enerji sabit değildir, sürekli devinim halindedir. Sahip olduğunuz her tür enerji formu size geri döner. Sahip olduğunuz ve çevrenize yaydığınız şey her ne ise; size benzer şekilde etki eder. Yani enerji boyutundaki niteliği pozitif ise olumlu bir şekilde geri döner, negatif ise hayatınızda olumsuz bir formda karşınıza çıkar.
İşte yaşam amacı oralarda bir yerdedir, hissettiğiniz o pozitif enerjidir. Şu anda yaşamınızda yaptığınız şey her neyse; eğer gerçekten huzur, keyif vermiyorsa yani içinizi olumlu bir enerjiyle doldurmuyorsa o zaman durmak, var olanı gözden geçirmek ve yeniden odaklanmak işe yarayabilir.
Tek bir yaşam amacı olduğunu düşünmek, başka bir yanlıştır. Çok önemli işler yapmış insanların bile hayatları boyunca başka başka amaçları olmuştur. Hayatınızın farklı alanları ile ilgili çeşitli amaçlarınız olabilir. Bu amaçlar işinizle, hobilerinizle, ailenizle, çocuklarınızla, inancınızla, çalışmalarınızla veya arkadaş çevrenizle bağlantılı olarak çeşitlilik içerebilir. Hayatınıza anlam getirecek o tek bir amacı ararken zamanınızı boşa harcamak yerine amacınızı kendiniz inşa edin.
Amaç, zaman içinde değişikliğe uğramaz inancı da yanlışlardan biridir. Kurumsal hayattaki işini bırakarak hobisini işe dönüştüren pek çok insan olduğunu duyarsınız. Esasen yaptığınız işi, mesleğinizi değiştirseniz de değiştirmeseniz de hayatınızda anlam kaynağınızın değiştiği evreler mutlaka olur: çocukluk, ergenlik, yetişkinlik, ebeveynlik gibi. Amaçlarınızın değişiyor olması sizi tutarsız veya maymun iştahlı yapmaz. Hayatınızdaki anlam ve amacın birden fazla olması ve bunların zaman içinde değişmesi son derece normaldir. 20 yaşındaki amacınız 40 yaşındaki amacınızdan farklı olabilir çünkü 20 yaşınız şimdiki yaşınızdan bir hayli farklıydı.
Hayattaki amacınızı bulmak istiyorsanız “Amacımı nasıl bulurum?” sorusu pek işe yaramaz. Asıl etkili olan şey, amacınızı inşa ederken ne yapıyor olursanız olun onu anlamlı kılmaya çalışmak, farklı anlam kaynaklarına izin vermektir. Ayrıca bunların zamanla değişmesinden rahatsızlık duymamaktır.
Bir Japon Felsefesi: İkigai
Hayatın getirdiklerinin yükü ve gelecekte bir gün mutlu olacağımızı varsayıp oluruna bırakmak yanılgısı arasında gidip gelirken, “bugünü” ıskalarız. İçinizde bir yerlerde sizi canlı hissettirecek ve hayatınızı doyumlu bir şekilde yaşamanızı sağlayacak bir tutkunun, bir amacın olduğuna inanıyorsanız Japonyaların “İkigai” kavramı belki size ışık tutabilir.
Japonların uzun ve mutlu bir hayat yaşamalarının sırrını içeren ikigai kavramını tek bir cümle ile açıklamak zor. Bununla birlikte hayatın anlamı, her gün yataktan kalkmak için bir sebebinin olması manasına geldiğini söyleyebiliriz. İkigai kavramını karanlık yolda içinize ışık tutacak, hayat yolunda tökezlediğinizde tutunacağınız dal olacak, yaşama motivasyonunuzu onda bulacağınız şey olarak tariflemek mümkün. Şu 4 soru tutkunuzu bulmak için yardımcı olabilir, bu soruların cevaplarının kesişimini ikigai’niz olarak düşünebilirsiniz.
Neyi seviyorum?
İyi yaptığım şey nedir?
Dünyanın neye ihtiyacı var?
Bana ne için para ödeniyor?
Bunlardan biri bile eksik olduğunda heyecanla başladığınız yolculuk bir süre sonra tatmin edici olmayabilir. Diyelim ki iyi yaptığınız ve sevdiğiniz bir hayalinizi gerçekleştirdiniz ancak bu hayalden para kazanamıyorsanız bu durum sürdürülebilir olmaz. Dolayısıyla kendi yolculuğunuzda ikigai’nizi bulmak için bu soruların kesişimine odaklanmayı deneyebilirsiniz.
Yaşam Amacını Nasıl Bulursun?
Yaşam amacını bulmak söylendiği kadar kolay görünmüyor olabilir. Ancak sizi tutkunuza ulaştıracak şey hiç vazgeçmeden denemektir. Denemek yanılmak, tekrar denemek, tekrar yanılmak, bıkmadan tekrar denemek. Bu döngünün sonunda mutlaka yaparken keyif duyacağınız, kendinizi iyi hissedeceğiniz, dünyaya hizmet eden ve sizi tatmin edecek bir tutkuya kavuşmuş olursunuz. Bu tutkunun, amacın ömür boyu sürmesi gerekmiyor. Hayat sürekli bir devinim içinde ve insan da değişen bir varlık. Dünün tutkusu yarın sizi tatmin etmeyebilir ve yaşamınızın değişen ritmine göre yaşam amacınız değişebilir, şekil veya yön değiştirebilir.
