Bireylerin hastalıklardan korunmaları kapsamında onları bilgilendiren beden ve ruh sağlıklarının bozulması halinde hekim tarafından uygun görülen tedavi çalışmalarını gerçekleştiren, hasta bakımını planlayan bunlarla beraber denetleyen sağlık çalışanı olarak tarif edilebilir. Tam olarak sağlık personelinin tanımı, doktorla beraber çalışan gerek duyulması halinde kayıtları tutan ve bunları düzenleyerek yardımcı çalışanlara denilmektedir. Bu kapsamda her sağlık personeli birer sağlık memurudur. Bu yazımızda sağlık personeline yer verdik.
Sağlık Personeli Nedir?
Tıbbi sağlık meslek mensupları dışındaki çalışanlar olarak ifade edilir. Bu meslek grubunda yer alan kişiler daha çok uygulamaya ve görüntü almaya, test sonuçlarını analiz etmeye çalışan işin tıbbi ilaç kullanımıyla pek fazla işi olmayan sağlık çalışanlarını ifade etmektedir. Tam olarak sağlık personelinin tanımı, doktorla beraber çalışan gerek duyulması halinde kayıtları tutan ve bunları düzenleyerek yardımcı çalışanlara denilmektedir. Bu kapsamda her sağlık personeli birer sağlık memurudur.
Bireylerin hastalıklardan korunmaları kapsamında onları bilgilendiren beden ve ruh sağlıklarının bozulması halinde hekim tarafından uygun görülen tedavi çalışmalarını gerçekleştiren, hasta bakımını planlayan bunlarla beraber denetleyen sağlık çalışanı olarak tarif edilebilir. Sağlık personellerinin temel çalışma kapsamları insan odaklıdır. Günümüzde sağlık personellerinin nihai hedefi toplumsal ve bireysel alanlarda sağlık hizmetlerinin tam olarak sağlanması, hastanın tedavisinde uyum gösterilmesi olarak açıklanmaktadır.
Şayet sağlık personeline toplumsal bir pencereden bakılacak olursa, özellikle hastaların bu konudaki görüşleri; hekimlerin yardımcıları olarak bilinmekte ve mesleğin sağlık sektöründen sonra ikinci planda bırakıldığı düşüncesi ortaya atılmaktadır. Fakat tıbbi hizmetler başta olmak üzere herhangi bir meslek diğer bir meslekten üstün olamadığı gibi emeğin herkesin ortak bir değeri olduğu unutulmamalıdır. Çağımızda sağlık hizmetleri herhangi bir hastalığın ortaya çıkması durumunda tedavi edilmesi olarak düşülmektedir. Bu tedavi bedensel, ruhsal ve tam bir iyilik halinin olması şeklindedir. Çünkü Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından sağlık; beden ruhen ve sosyal anlamda tam bir iyilik halinin olması şeklinde ifade edilmektedir. Sağlık hizmetleri için sağlık personeli vazgeçilemeyecek bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle sağlık hizmetlerinin etkin sunulabilmesi için sağlık personeline ihtiyaç duyulmaktadır.
Sağlık Personeli Ne İş Yapar?
Sağlık personelinin pekçok görevi vardır. Bu görevler hemen hemen birçok sağlık çalışanı için ortak olduğunu söyleyebiliriz;
Sağlık personeli yapmış olduğu çalışmaları kanıta dayalı ve bilimsel veriler ışığında gerçekleştirir.
Kendi sorumluluğu kapsamında yer alan hastaların sağlık bakımlarını değerlendirir. Bu değerlendirmeler sağlık tesisinin belirlediği ölçme ve değerlendirmeler ışında olmalıdır.
Diğer sağlık personelleri tarafından hastalara verilen bakım hizmetlerinin kalitesini ve aynı zamanda sonuçlarını değerlendirir.
Herhangi bir işyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin planlaması, izlenmesi, değerlendirilmesi ve yönlendirilmesinde işyeri hekimiyle beraber çalışmak, veri toplamak ve gerek duyulan kayıtları tutmak.
İşletmede görev alan çalışanların sağlık ve çalışma öykülerini işe girişlerini/dönemsel muayene formlarına yazmak, ayrıca işyeri hekimi tarafından gerçekleştirilen muayene sırasında hekime yardım etmek.
Takibi özel olarak yapılması beklenen grupların takip edilmesi ve gerek duyulan muayenelerin sağlanması hususunda yardımcı olmak.
İşyeri hekimi ile beraber ilk yardım hizmetlerinin organize edilmesi ve yürütülmesini sağlamak.
Sağlık eğitimi konusunda yapılacak hizmet içi eğitimlere katkıda bulunmak.
Gerçekleştirilen hizmet sunumlarının sonuçlarından yararlanarak ihtiyaç duyulan tedavileri sağlar ve ortaya çıkan sonuçları ilgili birimlere iletir.
Tanı ve tedavi planlamaları çalışmalarında; doktor tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak kendilerine verilen tedavileri gerçekleştirir. Herhangi bir sözel istemde ise sağlık hizmetlerinde kalite standartları kapsamında uygun girişimlerde bulunur ve bunları kayıt altına alır.
Doktor tarafından kullanım tavsiye edilen ilaçların hasta, ilaç, doz, zaman ve kullanım yolunun doğru bir şekilde yapılmasını sağlar.
Doktor tarafından reçete edilen ilaçların bilimsel veriler ışığında değerlendirerek sağlık bakımını ve tedavilerini yapar.
Görev yapmış olduğu sağlık tesisinin politika ve hedefleri doğrultusunda hareket eder. Yürüklükte olan mevzuat, yönetmelik ve tüzükler kapsamında faaliyetlerini yerine getirir.
Nöbet teslimine gelecek olan sağlık personeli gelmeden sorumluluğu altında bulunan görevleri bir üçüncü kişiye devrederek hastaneden ayrılamaz.
Sağlık Personeli Maaşları
Sağlık personeli maaş alımları kamu ve özel sağlık tesisleri şeklinde ayrılmaktadır. Temel böyle bir ayırım olmakla beraber mesleki tecrübe yılı hastanenin kurumsal kimliği, evli veya bekar olunması, mesleki statü, mesleki dalı, sağlık tesisinin kamu olması halinde bulunduğu coğrafi konum gibi nedenlerden dolayı maaş alımlarında oldukça değişkenlikler ortaya çıkmaktadır. Kamu sağlık tesislerindeki maaşlar ortalama 4.300 TL, en düşük 3.900 TL, en yüksek ise 6.200 TL seviyelerindedir. Örneğin 3. bölge bir kamu hastanesinde, 7 yıllık bir mesleki tecrübeye sahip ve bir ay içinde 2 defa nöbete kalan bir sağlık çalışanının alabileceği maaş 4.700 TL‘dir.
Özel sağlık tesislerindeki maaş alımları daha çok performans, mesleki tecrübe yılı ve hastanenin kurumsal kimliğine bağlı olarak değişmektedir. Özel hastanelerde maaş alımları ortalama 4.500 TL, en düşük 3.800 TL, en yüksek 6.700 TL civarındadır. Örneğin 8 yıllık bir hizmet geçmişi olan, 15 yıllık bir kurumsal geçmişi olan sağlık personelinin alabileceği maaş 4.900 TL’dir. Maaşların tamamı 2021 yılı için geçerli olup evli ve çocuklu olmaları dahil edilmemiştir.
Sağlık Personeli Nasıl Olunur?
Sağlık personeli olabilmek için sağlık meslek liseleri veya dengi durumunda olan liselerin ağırlıklı olarak sayısal bölümlerinden mezun olunmalıdır. Lise mezuniyet ortalamasının iyi olması halinde iyi bir bölüm ve üniversite elde edilebilir. Fakat bu sadece ortalama ile olabilecek bir iş olmadığının bilinmesi gerekmektedir. Lise eğitimi sonrasın Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girmek gerekir. Ön lisans eğitimi alınarak bir bölüm tercih edilmesi bekleniyorsa, TYT sınavından ilgili bölümün daha önceki yılın taban puanına bakılarak bir puan elde edilmesi beklenir. Fakat lisans eğitimi seviyesinde bir eğitim elde edilmek isteniyorsa TYT sınavından sonra Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girilerek iyi bir puan elde edilmelidir.
Her iki sınavdan iyi bir puan elde edildikten sonra lise ortalama puanı da eklenerek üniversite ve bölüm tercihi yapılabilmektedir. Ön lisans ve lisans eğitimleri hem teori hem de pratik eğitimlerin olduğunu belirtebiliriz. Üniversite eğitimi sonrasında kamu sağlık tesislerinde çalışmak isteyen kişiler KPSS/Lisans/önlisans sınavlarının ilgili puan türünden sınava girmeleri gerekir. İyi bir puan elde edildikten sonra kamu tesislerine atanarak göreve başlayabilirler. Özel sağlık tesisleri için böyle bir seçeneğin olmadığını ve mülakatlar alımların yapıldığı belirtebiliriz.
