Router, Türkçe tabiriyle yönlendirici, çoğumuzun evinde sahip olduğu önemli bir teknolojik aygıttır. Teknolojik ürünlerden faydalanmayı ve onlara sahip olmayı hepimiz çok seviyoruz ancak birçoğumuz onların gerçekte neler yapabileceğini tam olarak anlayamıyoruz. Aslında, çoğu insan bir router yani yönlendiricinin teknik olarak ne olduğunu ve bir modemle arasındaki farkı tam olarak bilmiyor.
Router (yönlendirici), veri paketlerini aralarında iletmek üzere bir ağ üzerinde bulunan cihazları birbirine bağlar. Bu veriler cihazlar arasında veya cihazlardan internete gönderilebilir. Router bunu ağdaki her bir cihaza yerel bir IP adresi atayarak yapar. Bu sayede, veri paketlerinin ağ içerisinde kaybolması önlenir ve doğru yere ulaşması sağlanır.
Bu verileri bir kurye paketi olarak düşünün. Paketin doğru alıcıya ulaşması için bir teslimat adresine ihtiyacı vardır. Eğer adres bilgisi eksik olursa paketin yanlış adrese gitmesi olasıdır. Router her aygıtın benzersiz bir numaraya sahip olmasını sağlar ve böylece paket doğru adrese gider. Verileri gönderene iade etmeniz veya kendi paketinizi farklı bir adrese göndermeniz gerekiyorsa, router bu işi de yapar. Her paketi ayrı ayrı ele alır ve bunu o kadar hızlı yapar ki aynı anda birden fazla cihaz veri gönderdiğinde bile anında fark edilir.
Router Ne Demek?
İnternet, 20. yüzyılın en büyük icatlarından ve iletişim araçlarından biridir. Dünyanın dört bir yanında bulunan insanların birkaç saniye içinde birbirlerine e-posta göndermesine izin verir ve diğer işlevlerinin yanı sıra şu an yaptığınız gibi Enstitü web sitesinde yayınlanan içerikleri okumanızı sağlar.
Aslında çoğu insan, internetin var olmasına izin veren teknolojiyle hiçbir zaman yüz yüze gelmedi ya da gelmek istemedi. Hepimiz, internetin evlerimize ve ofislerimize getirdiği bildik kısımlarını yani internet sayfalarını, e-posta mesajlarını ve interneti dinamik bir araç yapan indirilmiş dosyaları görmeye alışkınız. Ancak bunların hiçbiri, muhtemelen birçok kişinin daha önce hiç görmediği bir internet aygıtı olmadan gerçekleşemez. Router olmazsa internet dediğimiz sanal dünya da olmaz.
Bulunduğunuz ülkenin diğer ucundaki bir arkadaşınıza e-posta gönderdiğinizde gönderdiğiniz mesaj nasıl oluyor da dünyadaki milyonlarca bilgisayardan biri yerine doğrudan arkadaşınızın bilgisayarına ulaşıyor? Bir bilgisayardan diğerine mesaj yollamak için yapılan işlerin çoğu router tarafından yapılır. Çünkü router mesajların ağlar içerisinde dolaşarak doğru adrese ulaşmasını sağlayan önemli bir cihazdır.
Router zamanda herhangi bir bilgisayar tarafından gönderilen mesajları, kurulu olduğu şirketin ağlarından birinde gören tek cihazdır. Yani veri paketinin şirketteki hangi bilgisayardan çıktığını ve hangi bilgisayara adreslendiğini router görür. Tüm bağlı bilgisayarların trafiğini kontrol eder ve bu şekilde verilerin doğru adrese ulaşmasını sağlar. Bilgisayarlar arası veri iletişimini sağlayan trafik hattı router sayesinde birbirine karışmaz. Bu da router nerede kullanılır sorusuna farklı bir cevap olmaktadır.
Router ile Modem Arasındaki Fark Nedir?
Modern modemler genellikle yerleşik bir router ile donatıldığından router ve modem arasındaki ayrım insanların zihninde genellikle bulanıktır. Ancak internetin ilk günlerini hatırlayanlar router ve modemin farklı işlevlere sahip olduklarını bilirler.
Modem ifadesi, modülator ile demodülator kelimelerinin başındaki bir kısım harfin birleşimiyle türetilmiştir. Bir bilgisayarın internete yani genel ağa bağlanması yani çevrimiçi olması modem ile mümkündür. Ayrıca modem, bilgisayarları genel ağ üzerinden uzak konumlardaki bilgisayarlara bağlayan aygıttır.
Modem sayesinde telefon kutusundan gelen ses sinyalleri bilgisayarın anlayacağı verilere dönüştürülür. Aynı şekilde bilgisayardan gelen verileri de ses sinyallerine dönüştürerek genel ağa aktarılmasını sağlar. Modem, internete bağlanmak ve geniş bir ağ oluşturmak için mutlaka olması gereken bir aygıttır. Router (yönlendirici) ise birden çok bilgisayarı aynı ağa bağlamaya yarayan bir donanımdır. Router, zaten var olan internet bağlantısını ev, ofis vb. mekanlarda bulunan diğer cihazlarla paylaştıran bir aygıttır. Router, kablosuz bağlantı özelliği bulunan cihazların kendisi üzerinden internete bağlanabilmesi için kablosuz sinyal yayarak bir şebeke oluşturur. Ayrıca, üzerinde ethernet portları olan bir router’a cihazlarınızı doğrudan kablo ile bağlayabilirsiniz.
İlk çıktığı dönemlerde yalnızca kablo ile bağlantı yapılabilen router, günümüzde kablosuz bağlantı yapabilecek teknolojiyle üretilmektedir. Kablosuz bağlantı desteği olan routerların üzerinde, kapsama alanını genişletmek ve sinyal gücünü artırmak maksadıyla genelde birden fazla anten bulunur. Bu sayede, geniş bir kapsama alanı oluşur ve kablosuz bağlantı özelliği olan akıllı vb. cihazların internete kolaylıkla bağlanma imkanı olur.
Router, zaten var olan bir internet ağı üzerinden oluşturulmuş yerel ağ üzerinde bağlantı kurulmasını sağlamaktadır. Yani, modem internet bağlantısını sağlar, router da var olan bu internet bağlantısının kapsamını genişletir ve oluşturulmuş yerel ağ üzerindeki cihazların bu internete erişimini sağlar. Bu erişimin sağlanması için router bir modeme bağlı olmalıdır.
Router ve modem arasındaki farkı biraz daha netleştirelim ve daha anlaşılır hale getirelim. Modem, bağlı olduğu telefon kutusundan gelen ses sinyallerini elektrik sinyallerine çevirir. Daha sonra bu sinyalleri kablo veya kablosuz bağlantı aracılığıyla bilgisayarlara gönderir. Eğer modem ile bilgisayar arasında bir router bağlı ise, modemin dönüştürdüğü elektrik sinyallerini önce router alır ve bulunduğu ortama, modeme nazaran çok daha geniş bir alanı kapsayacak şekilde bir telsiz anteni gibi yayın yapar.
Ortamda bulunan tüm cihazların internete bağlantısı router sayesinde gerçekleşmiş olur. Router modemden tek bir IP adresi alır ancak bağlı cihazların her birine farklı bir IP adresi tanımlar.
Cihazlardan çıkacak verileri bu IP adreslerine göre önceliklendirir ancak ortamdan internete çıkış yine tek bir IP üzerinden gerçekleşir. Evimizde bulunan modemlerin çoğu aslında router desteklidir ancak internet bağlantısı gerçekte modem tarafından sağlanmaktadır.
Router Protokollerini Anlama
Router ne demek sorusuna cevap verirken hep evde ya da ofiste kullandığımız routerlardan bahsettik. Routerlar yalnızca evimizde ya da ofisimizde kullandığımız boyutlarda değildir. İhtiyaca göre çok büyük routerlar da vardır. İnternetteki önemli trafik noktalarındaki verileri işlemek için kullanılan en büyük yönlendiriciler, saniyede milyonlarca veri paketini işlemekte ve ağı en verimli şekilde yapılandırmak için çalışmaktadır. Bu yönlendiriciler, büyük ve bağımsız sistemlerdir.
İster bir ofis ağı ister internet olsun, bir ağa bağlanan her ekipmanın fiziksel bir adresi vardır. Bu, gerçekte ağ kablosuna bağlı ekipman parçasına özgü bir adrestir. Örneğin, masaüstü bilgisayarınızda bir ağ arabirim kartı (NIC) varsa, bu kartın özel bir bellek konumunda kalıcı olarak depolanan fiziksel bir adresi vardır. MAC adresi (Media Access Control) olarak da adlandırılan bu fiziksel adresin her biri 3 bayt uzunluğunda iki bölümü vardır. İlk 3 bayt, arabirim kartını yapan şirketi tanımlar. İkinci 3 bayt, arabirim kartının seri numarasıdır.
Yönlendiricinin (router) ilk ve en temel işi, bilgisayarınıza gönderilen bilgileri nereye adresleyeceğini bilmektir. Size gönderilmek üzere bir mektubu ya da paketi teslim alan bir postane çalışanı aslında sizin evinizin tam olarak yerini bilmez. Ancak o posta, üzerinde yazılı adres sayesinde size ulaşır. Aynı şekilde, size gönderilen e-postayı teslim alan bir router, bilgisayarınızın MAC adresini bilmez ancak e-postanın size ulaşmasını sağlayacak kadar bilgiye sahiptir.
Router Marifetleri
Yönlendiriciler, en yaygın ağ protokollerini anlayacak şekilde programlanmıştır. Yani routerlar adreslerin biçimini, ağ üzerinden gönderilen temel veri paketinde kaç bayt olduğunu ve tüm paketlerin hedeflerine ulaşıp yeniden bir araya getirilmelerini nasıl sağlayabileceklerini biliyorlar. İnternetin ana omurgasının bir parçası olan yönlendiriciler için bu, saniyede milyonlarca veri paketine bakmak ve bu paketleri taşımak anlamına gelir. Sadece paketi hedefine taşımak bir yönlendiricinin yapacağı tek şey değildir. Günümüzün bilgisayar dünyasında, mesajı mümkün olan en iyi yoldan aktarmaları da aynı derecede önemlidir.
Modern bir ağda, her e-posta mesajı küçük parçalara bölünür. Parçalar ayrı ayrı gönderilir ve nihai varış noktalarına ulaştıklarında yeniden birleştirilir. Münferit bilgi parçaları paketler olarak adlandırıldığından ve her paket farklı bir yol kullanılarak gönderilebildiğinden, bu tür ağa paket anahtarlamalı ağ denir. Bu, ülkenin diğer tarafındaki arkadaşınızla aranızda özel bir ağ kurmanız gerekmediği anlamına gelir. Bir bilgisayardan diğerine gitmek için e-postanız binlerce farklı yoldan herhangi birine aktarılır.
Günün saatine ve haftanın gününe bağlı olarak, büyük genel paket anahtarlamalı ağın bazı bölümleri diğerlerinden daha yoğun olabilir. Bu durumda, bu sistemi oluşturan yönlendiriciler, kalabalık alana bağlı olmayan trafiğin daha az sıkışık ağ yollarıyla gönderilebilmesi için birbirleriyle iletişim kuracaktır. Bu, zaten meşgul olan alanlara aşırı yük bindirmeden ağın tam kapasite çalışmasını sağlar.
