Lojistik yönetimi, içinde risk yönetiminin, zamanında sevkiyatın, sürdürülebilir hizmet kalitesinin, iş ve ürün güvenliğinin olduğu bir iş alanıdır. Üretim ile başlayan tedarik zincirini, müşteri memnuniyeti ile sonlandırmak en önemli başarı kriteridir. Teknolojinin bugün geldiği noktada hızın sektöre kattığı hareket kabiliyetini de atlamamak gerekir. Her sektör teknolojiyi kendi uzman olduğu alanda kullanmayı tercih ederken, alanına artı değer katmayan ya da uzman olmadığı işleri uzman ellere devretmeyi seçer.
Lojistik alanı da firmaların dışardan destek aldığı bir alandır. Bunu yaparken firmaların beklentisi, eşya, ürün ya da hizmetin istenilen yere, istenilen zaman ve miktarda optimum maliyet ile sevk edilmesidir. Sevkiyat sırasındaki kayıp hasar risklerinin taşıyıcı tarafından yüklenilmesi beklenir. Bilgisayarlı sistemler üzerinden izlenebilirliğin mümkün olması da lojistik yönetimi alanından beklenen diğer hizmetlerdendir.
Lojistik yönetimi, hemen hemen her iş alanına sağladığı katkılar ile uzmanlık gerektiren iş alanlarından biridir. Bu hali ile ise kapsamı ürünün, eşyanın, hizmetin bir yerden bir yere taşınmasından daha fazladır. Taşıma, depolama ve elleçleme sırasında yasal mevzuatlara dikkat etmesi gerektiğini bilir. Bunun yanında aşı, gıda, tehlikeli madde gibi farklı ürün kategorileri için gerekli ürün ve iş güvenliği kurallarına dikkat edilmesi de lojistik yönetiminin görevidir. Lokal ve uluslararası mevzuatlar hakkında bilgi sahibi olarak, bölgenin avantajlarından faydalanmak ise araştırma gerektiren bir iştir. Bu konuda lokal ve global ortaklıklar büyük avantajdır.
Piyasada lojistik işi yapan irili ufaklı birçok firma vardır. Özel uzmanlık gerektirmeyen, sıradan taşıma işleri için piyasa yeterliyken, özel alanlarda lojistik yönetimi yapabilen sertifikalı firma sayısı çok fazla değildir. Uzmanlık gerektiren alanlarda firma sayısının az olmasının nedeni olarak; sektörün dar olması, girişin maliyetli olması gibi nedenler sayılabilir. Bu durum Porter’ın 5 kuvvet modeli üzerinden değerlendirilecek olursa; sektöre yeni girecek şirketleri bekleyen potansiyel risklerden biri olarak yasal mevzuatları saymak yerinde olur. Özellikle tehlikeli ya da soğuk zincirde taşınması gereken özel ürünleri taşıma ve depolamadaki yönetmelikler, nitelikli personel ikame etme gerekliliğini de beraberinde getirir.
Antrepo ve depo ile ilgili gündeme gelen yeni yatırımlar, taşıma sertifikaları, potansiyel müşteri portföyü düşünüldüğünde sektöre yeni giren firmalar açısından zorlayıcıdır denilebilir. Diğer yandan yeni firmanın pazara yeteri kadar hakim olmaması, pazarda rekabetin fazla olması sektörü zorlu kılar. Müşterilerin bazı lojistik işlerini kendi bünyelerinde yürütebilme olasılıkları da lojistik yönetimi yapan firmaların pazarlık gücünü kıran bir etkendir.
Lojistik yönetimi iş alanı olarak yeni dünya düzeninde hızla yerini alırken, dijital dünyayı kullanma kabiliyeti ile de öne çıkması gerektiğini bilir. Piyasada nakliye, depolama, dağıtım işlerini başarılı bir şekilde yürüten birçok firma vardır. Fark yaratanlar bu işleri optimum maliyete yaparken, iş süreçlerinde yaptıkları iyileştirmeleri müşterilerine maliyet avantajı ya da daha iyi hizmet olarak yansıtanlar olur. Teknolojik yatırımlar, müşterinin de kullanabileceği yazılımlar ile lojistik yönetimi, müşteri beklentilerine cevap vermenin yanında sunduğu öneriler ile de çözüm ortağı olmayı hedefler.
Lojistik Yönetimi Bölümü Nedir?
Lojistik yönetimi, özellikle tarihin akışını değiştiren büyük savaşlarda hayati öneme sahiptir. Seferin süresi, hedeflenen mesafe, gerekli silah, mühimmat, gıda ve barınma alanlarının önden belirlenmesi tam anlamıyla lojistik yönetimi kapsamına girer. Hitler’in Rusya karşısında kaybettiği savaşın temel nedenleri arasında; Hitler’in komuta ettiği ordunun coğrafi bölgenin koşullarını bilmemesi ve seferin planlanandan fazla sürmesi sonucu gıda, giyecek, silah ve barınma gibi ihtiyaçların karşılanamaması sayılabilir. İyi bir lojistik yönetimi, savaşların kazanılmasında en büyük etken olduğu gibi firmalar arası rekabette de fark yaratır.
Lojistik yönetimi bölümü nedir sorusuna gelince; lojistik yönetimi sadece zamanında tedarik ile ilgilenmez. Hizmetin sürdürülebilir olması, işin optimum maliyet ile bitirilmesi ve güncel teknolojinin iş alanlarında kullanılması ile maksimum müşteri memnuniyetini hedefler. Özellikle savaş koşullarında kıt kaynakları yönetmek çok daha fazla önem kazanır. Konu iş yaşamına taşındığında da durum farklı değildir. Serbest piyasa koşullarında pazarlık stratejisi oluşturabilen, karşılıklı beklentiler üzerinden uzun soluklu iş birliği yapabilen ve teknolojiyi iyi kullanan firmalar kendi sektörlerinde güçlü konuma sahip olurlar.
Lojistik yönetimi bölümü ise öğrencilerine sektör hakkında bilgi verirken, proje yönetimi, liderlik, sorunlara akılcı yaklaşım, problem çözme ve risk yönetimi konularında da bulundukları alanlara nasıl katkı sağlayacaklarını öğretir. İyi bir İngilizce bölüm mezunlarının kariyerlerine olumlu katkı sağlar. Bu hali ile bölüm kendi alanında kalifiye personel ihtiyacını karşılamakta iddialıdır.
İlgili eğitim: Liderlik Sertifikası
Lojistik Yönetimi Bölümünün İş İmkanları Nelerdir?
Lojistik yönetimi alanı, e-ticaret sektörüne giren yeni oyuncuların da kattığı dinamizm ile hızla gelişmeye başladı. Hemen her iş alanında ürün, ürünün bir yerden bir yere taşınması, depolanması, elleçlenmesi gibi süreçler söz konusu. Bu işin bir kısmı üretici/perakendeci firma bünyesindeki personeller tarafından yapılırken, büyük bir kısmı ise bu iş profesyonelce yapan, bünyesinde profesyonel lojistik yönetimi uzmanları barındıran işletmeler tarafından yapılır.
Ayrı bir uzmanlık alanı olarak gelişen lojistik yönetiminin, ulusal ve uluslararası nakliye, depolama ve gümrük yönetmeliklerine hakim olmasının yanında, özel taşıma gerektiren gıda, soğuk zincir, tehlikeli madde lojistiğinde de uzman olması beklenir. İş alanı oldukça geniş olmakla birlikte esas olarak mezunlar lokal ve uluslararası firmaların tedarik zinciri, lojistik ve satın alma bölümlerinde iş olanağı bulurlar. Bunun yanında uluslararası taşımacılık yapan firmalar da bölüm mezunları için idealdir. Diğer işe alanları ise aşağıdaki gibidir.
Havalimanları
Dış ticaret firmaları
Finansman ve denetim
Lojistik hizmeti sağlayan firmalar
Uluslararası taşımacılık
Lojistik danışmanlığı ve eğitim kurumları
Lojistik Yönetimi Mezunları Ne İş Yapar?
Lojistik yönetimi mezunları ne iş yapar sorusuna tüm firmaların profesyonel olarak yönetilmesi gereken lojistik süreci vardır diye cevap vermek yanlış olmaz. Üretim firmaları, üretim girdilerinin zamanında teslimini garantilemek isterken, mal ve stok hareketlerini bilgisayar ortamında takip etmek için teknolojiye ihtiyaç duyar. Malların nakliyesini ve dağıtımını sağlamak için ise dış firmaların desteğine ihtiyacı vardır. Bu noktada müşteriler, çözüm ortağı olarak seçtikleri dış firmalardan; verilen süreye ve plana uymasını, düzenli olarak süreç ile ilgili bilgi vermesini ve maliyet avantajı sağlamasını beklerler.
lojistik yönetimi mezunları, malın üretime yetiştirilmesinden, son kullanıcıya varışına kadar olan süreçteki her birim ve sektörde lojistik uzmanı veya yöneticisi olarak görev alırlar. proje taşımacılığı yapan firmalarda büyük projelerin taşınmasına katkı sağlarken, iletişim, bilişim teknolojileri, hizmet ve üretim yapan özel işletmelerde ve kamu kuruluşlarında tedarik, satın alma ve lojistik süreçlerinde edindikleri teorik bilgileri uygulama imkanı bulurlar. ayrıca lojistik danışmanlığı yapan kuruluşlarda ya da üniversitelerde eğitmenlik veya danışmanlık yapabilirler.
Lojistik Yönetimi Bölümünün Dersleri Nelerdir?
Lojistik yönetimi bölümünde okuldan okula ufak farklılıklar göstermekle birlikte genel olarak aşağıdaki dersler okutulur.
Lojistik ilkeleri
Finansal yönetim
İşletmeye giriş
İktisada giriş
Matematik
İletişim becerileri ve akademik raporlama,
İş Hukuku
Mikroekonomi
Pazarlama temel ilkeleri
Ulaşım ve lojistikte yasal çevre
Yönetim-organizasyon
Üretim planlama
Malzeme yönetimi
Envanter yönetimi
Depolama ve malzeme elleçlenmesi
Dağıtım, depo ve antrepo yönetimi
Taşımacılık, gümrükleme ve sigorta hizmetleri
Müşteri hizmetleri
Lojistik Yönetimi Bölümü Taban Puanları ve Sıralama
2020 verilerine göre örgün öğretim lojistik yönetimi bölümü taban puan ortalaması 290, sıralama 407 bin’dir. İlk beş üniversitenin taban puan ve sıralaması ise aşağıdaki gibidir.
Lojistik Yönetiminde Sektörün Geleceği
Ülkemizdeki lokal firmaların teknolojik alt yapısı ve iş yapış şekilleri düşünüldüğünde, lojistik yönetimi için gelişmekte olan bir iş alanı demek yanlış olmaz. Lojistik sektörü oldukça geniş bir etki alanına sahiptir. Piyasada sektörün beklentilerine cevap verebilecek yeterlilikte kalifiye personelin az olması ise önemli handikaplardan biridir. Lojistik yönetimi bölümü, öğrencilerini teorik olarak donatırken, bazı okullardaki uygulamalı eğitimler, işletme stajları ile öğrencilerin ufkunu açar. Teknoloji kullanımının çok büyük artısı olmasının yanında uzmanlaşma da çok büyük önem taşır. Firmalar aldıkları ISO sertifikaları, uluslararası üyelikleri ve operasyonel mükemmellik uygulamaları ile verimli çalışmanın yöntemlerini aramaya devam ederken, lojistik yönetimini iş alanlarına uygulamayı başaran firmalar sektörün geleceğini şekillendirmekte öncülük yapar.
Büyük işletmelerin katma değeri olmayan işleri lojistik firmalarına kaydırması, mezunlara hem işletmelerde bu tip işleri koordine etme hem de bu işi yapan firmalarda işi yönetme fırsatı sunar. Bir yandan sektör; nakliye, depolama gibi hizmetlerin yanında antrepo, katma değeri olmayan işler, izlenebilirliği sağlayan farklı yazılımlar, depolarda uygulanan robotik sistemler vb. ile büyürken, bir yandan da farklı oyuncuların bir araya gelerek ortaklık oluşturması sektörde rekabeti arttırır. Gelecekte teknoloji firmalarının lojistiğe yatırım yapma ihtimalinin ise işin seyrini değiştireceği beklenmektedir. Dolayısı ile lojistik yönetimi, her geçen gün artan öneme sahip iş alanlarından biri olmaya devam edecektir.
