Sanatta birbirinden farklı teknikler kullanılarak, eserler ortaya çıkarılabilir. Diğerlerinden farklı bir eserin ortaya çıkarılması için farklı metotlar seçilir. Özellikle son yıllarda karşımıza çıkan teknikler arasında kolaj en çok uygulananlardandır. Ünlü ressamlar bile resim yaparken kolaj metodunu kullanmışlardır.
"Kolaj nedir ve nasıl yapılır?" sorusu çoğu kişi tarafından araştırılır. Kolaj kelimesi halk arasında yapıştırmak olarak bilinir. Birbirinden farklı malzeme çeşitlerinin belirlenen bir yüzeye plan dahilinde yapıştırılmasına kolaj adı verilir. Bu uygulama yapılırken de dergi fotoğrafları, gazete, fotoğraflar ve önemsiz postalar malzeme olarak kullanılabilir. Bu malzemeler belirlenen ölçülere uygun açılardan kesildikten sonra kağıt ya da kanvas yüzeye uygulanır.
Kolaj sayesinde ortaya çıkan görsel iki boyutlu şekilde görünecektir. Kolay sayesinde sanatsal eserler ortaya çıkarılabilir. Özellikle Pablo Picasso pek çok eserinde kolaj kullanarak, bu alanda öncülerden birisi olmuştur. Kolaj yapmak için hem uygulama yüzeyi hem de yapıştırılacak malzemeler özenle seçilmelidir. Bu sayede kolajın içeriği de zengin görünecektir.
Kolaj Ne Demek?
Kolaj Fransızca kökenli olup, yapıştırmak anlamına gelmektedir. Özellikle dergi resimleri, gazete fotoğrafları, kumaş ve benzer malzemeler kullanılarak son derece hoş ve estetik eserler ortaya çıkarmak mümkündür. Bu terim sanat alanından gelir. Hazır ünitelerin bir araya getirilmesinden ortaya çıkan kompozisyondur. Kâğıt üzerine yapılan bazı çalışmaların fotoğraflar eklenmesiyle üzerlerine farklı malzemeler ile yapıştırma sanatına verilen addır.
Kolaj, eski fotoğrafların saklanmasında da büyük bir role sahiptir. Televizyonda kullanılan kolaj terimi ise eski bölümlerin tamamından özel bir kısım derlenmesini ifade eder. Kolaj bölümde dizilerin bütün bölümlerinden seçilen en önemli sahneler derlenip yayına sunulur. Kolaj, kes yapıştır ilkesiyle hareket edilen bir tekniktir. Görüntüler bir araya getirilirken görüntülere ek olacak yeni bir uygulama genellikle yapılmaz.
Kolaj Nasıl Yapılır?
Kolaj yapımı sırasında her bir detaya çok dikkat etmek gerekir. Özellikle kolaj yapılacak olan yüzeyin doğru belirlenmesi önemlidir. İsteğe bağlı olacak şekilde; tuval, kağıt ya da kanvas üzerine kolaj uygulama yapılabilir. Kolaj yapımı sırasında karışık ya da isteğe göre basit bir uygulama tarzı seçilebilir. Kolay için seçilen yüzeye uygun bir yapıştırıcı kullanılması çok önemlidir. Ayrıca yüzeye yapıştırılacak olan malzemenin de en doğru şekilde seçilmesi gerekmektedir.
Hayal gücüne bağlı olacak şekilde kullanılacak malzemeler ve uygulama şekli tercih edilmelidir. Düğme, pirinç, kürdan, sticker, ip, dergi fotoğrafları, gazete fotoğrafları, kumaş gibi malzemelerden kolaj yapılabilir. Kolaj yapımında seçilen malzemeye göre birden fazla çeşitte yapıştırıcı seçenekleri tercih edilebilir. Kolaj yapımında kullanılacak malzemeler de uygun biçimlerde kesilmelidir.
Kolajın güzel bir şekilde ortaya çıkması malzemenin kalitesine bağlıdır. Bu malzemeler sayesinde estetik bir kolaj hazırlanmış olur. Kolajın hazırlanması sırasında iki boyutlu bir görüntü sağlanması hedeflenir. Bu görüntüye ulaşabilmek için malzemeler uygun şekillerde iç içe geçecek şekilde yüzeye yapıştırılmalıdır. Böylece kolaj en doğru şekilde hazırlanmış olur.
Kolaj Türleri
Sanat kelimesi akla geldiği zaman ilk düşünülen sanatlardan birisi olan resimde, birçok farklı yöntem, teknik ve tür yer almaktadır. Bunlardan biri de kolaj tekniğidir. Resim sanatı içinde yer alan bir kavram olan kolaj, son yıllarda ortaya çıkan modern kültür ile beraber kendini ayrıcalıklı bir konumda buldu ve oldukça büyük bir ilgi ile karşılaşmaya başladı. Modern kültür olarak kolaj kavramı, pop-art diye de adlandırılmaktadır. Resimde kullanılan kolajda önceden hazırlanmış farklı yapıda bileşenlerin çalışmalar için hazır halde bulunması gerekir. Kolaj teknik bilgi gerektiren bir çalışma türüdür. Özellikle de resim alanında kolaj hazırlığı yaparken pek çok detaya dikkat edilmesi gerekir. Farklı kolaj teknikleri bulunmaktadır. Bu teknikler nelerdir, inceleyelim.
Karo tekniği uygulanabilir; karo tekniği, çeşitli ya da eşit boyutta kırpılmış olan fotoğrafların bir dizi oluşturacak şekilde bir araya getirilmesi tekniğine verilen addır. Bu dizilme şekli simetrik olabileceği gibi bir kiremit dizisini andırır şekilde de olabilir.
Üst üste tekniği; birbiri ile ilişkisi olan fotoğrafların ya da tek bir fotoğrafın kırpıldıktan sonra üst üste farklı yönlerde ve boyutlarda bir araya getirilmesi işlemidir.
Soluk teknik; bu teknikte kenarlar yumuşatılır ve bulanıklaştırılır. Fotoğrafların soluk geçişler sağlanarak iç içe yerleştirilmesi ile teknik ortaya çıkar. Burada çıkan görüntünün tamamı değil de kenarlarını soluklaştırmak ifade edilir.
Şeffaf teknik; fotoğrafların ya da fotoğraf parçacıklarının farklı şeffaflıkta bir arada kompozisyon oluşturması şeklidir. Genelde bu çalışma için “saydamlık” paleti kullanılmaktadır.
Yukarıda sıraladığımız bu teknikler yaygın olarak kullanılan belli başlı tekniklerdir. Bu alanda çalışma yapmak isteyen kişiler yaratıcılık yeteneğini kullanarak daha farklı, kendine özgü kolaj çalışmaları da yapabilir. Bu çalışmaları yaparken deneyci düşünmek, yaratıcı olmak, estetik bakış açısına sahip olmak ve kompozisyon kurallarına dikkat etmek hiçbir zaman göz ardı edilmemesi gereken konulardır.
Kolaj Hakkında Bilinmeyenler
Kolaj çalışmalarının yapılışına bakıldığında, günlük yaşamda hemen hemen her alanda kolaj çalışmalarıyla karşılaşılmasının mümkün olduğu görülmektedir. Örnek olarak; farklı fotoğraflarla bir yüzey kaplanmış olsa dahi bu çalışma bir kolaj çalışmasını ifade edebilir. Kolaj çalışmasının temel bileşeni fotoğraftır. Fakat sanatçının isteğine göre çalışmada çok farklı materyaller de kullanılabilir. Bu duruma örnek vermek gerekirse; bazı kolaj çalışmalarının içinde fotoğrafın dışında gazetelerden kesilmiş olan köşe yazıları, kumaşlar, düğme, metal eşyalar ve denemeler dahi bulunabilmektedir.
Kolaj çalışmaları eğitim sırasında okulda öğrenciler tarafında da gerçekleştirilir. Eğitim sırasında kullanılan materyal ise, fotoğraf dışında genellikle el işi kağıtlarıdır. Kullanılan materyal ve süslenmek istenen yüzey her ne olursa olsun, kişinin kompozisyon ve görsel bakış açısına göre şekillenebilen kolaj çalışmalarında, bu işte uzman olmayan kişiler bile muhteşem kendine özgü çalışmalar ortaya koyabilmektedir. Kolaj yapım çalışmaları genellikle kişinin hayal gücüne göre şekillenen çalışmalardır.
Kolaj kavramı hayatın içerisinde oldukça geniş bir alanda kullanılır. Öyle ki günlük yaşam içinde karşımıza çıkan her yerde; dantel örtülerde, defter ve kitap kaplamalarında, masa süslemelerinde, duvar saatlerinde, ahşap eşyalarda ve tuval çalışmalarında kolaj çalışmaları kullanılır. Son yıllarda teknolojinin de insan yaşamında önemli bir yere sahip olmasıyla kolaj çalışmaları kadınların gözdesi haline geldi. Kullanılan çantalarda, topuklu ayakkabılarda ve son yıllarda popülerliği artan kadın ve çocuk giysilerinde oldukça fazla kullanılmaya başladı. Kolaj çalışmasının yapılabilmesi için kesin olarak belirli bir yüzey ya da belirli bir materyal yoktur. Bu kişinin isteğine bağlı olarak çeşitlenir. Bir kişi sadece hayal gücünün doğrultularında kolaj çalışmaları ortaya çıkarabilir.
Resim sanatında kullanılan kolaj kavramı, aslında bir süsleme sanatı olarak da bakılmaktadır. Kolaj, aksesuar yapımlarında da sıklıkla tercih edilen bir tekniktir. Kolaj tekniği kullanılarak süslenen bazı objeler, bazen bir sanat eseri olarak da karşımıza çıkabilir. Bu özgünlükle ilgili bir durumdur. Kolaj çalışmalarında resimler bazen kesilip kullanılırken bazen de bir bütün şeklinde yüzeye yerleştirilir. Aynı zamanda sanatçı bu çalışmaları sırasında çeşitli boyalar da kullanabilir. Bazen kolaj uygulanacak yüzey önceden boyanır ve resimler ufak boşluklar halinde yapıştırılır. Arkada kalan boya ise fon görüntüsü vermek amacı ile eklenir.
