Kariyer Aşamaları Nelerdir? Çalışan personel bilindik dört farklı kariyer aşamalarından geçerler. İlgili aşamalarda harcanan süre kişiden kişiye göre değişkenlik göstermektedir ki her aşamada beklenti ve ihtiyaçlarda değişmektedir. Kariyer Aşamaları söyledir;
Oluşum aşaması,
Gelişme aşaması
Sürdürme Aşaması
Çekilme aşaması şeklinde ifade edilmektedir.
Oluşum: Kariyer başlangıcı itibariyle ortaya çıkar. Oluşum aşamasında kişi güvenlik gereksinimlerine önem verir. Yöneticilerden özellikle bu konuda destek bekler. Bu kapsamda yöneticilerin rehber öğretici rolünü kabul ederek kişiye yakınlık göstermeleri faydalı olacaktır.
Gelişme: Gelişme aşaması gerek kurumlar arası gerekse içinde, bir işten başka bir işe geçme süresi olarak ifade edilmektedir. Bireyin kuruma ve işe ilgilisi, güvenlik ihtiyacından başarı, bağımsızlık ve saygınlık ihtiyacına yönelik doğru koymaktadır. Öncülük ve sorumluluk taşıma özelliklerini gösteren işlere geçme talebi daha fazla hissedilmektedir.
Sürdürme: Çalışan personelin gelişmenin sınırlarına ulaşıp, gerçekleştirdiği işe odaklandığı aşamalar olarak tarif edilebilmektedir. Daha önceki aşamalarda birey manevi ve maddi diyebileceğimiz pek çok ihtiyacını elde ettiğinden dolayı yeni kazançlar sağlaması mümkün olmayacaktır. Elde etmiş olduğu kazançlarını korumaya ve yaratıcılığını sürdürmeye çalışabilir. Bu aşamada kişinin en çok talep edeceği değerin saygınlık olacağı bilinmelidir.
Bu dönemde kariyerinde daha fazla ilerleyemeyen birey işi kapsamında yeni doyumlar elde edemediğinden psikolojik ve fizyolojik rahatsızlıklar duymaya başlayacaktır. Var olan başarısında düşüşler meydana gelmeye başlar ve “kariyer ortası kriz” diyebileceğimiz bir dönemle karşı karşıya gelir. Böyle bir durum yöneticilerin tepkisini çekeceğinden iş tatminsizlikleri, iş sorunları ve sağlık sorunları gibi bazı durumların artabileceği bir dönem olarak kendini ifade eder.
Çekilme: Bu dönemde kişi kariyerini tamlamıştır. Kişi, çalışırken yapması pek fazla mümkün olmayan, fırsat bulamadığı çalışmalara yönelerek kendini gerçekleştirme olanağı sağlar. Sağlık kurumlarında kariyer planlaması ve yönetimi hem organizasyon açısından hem de birey açısından bakıldığında, kariyer aşamalarının ve yaşam dönemlerinin de dikkate alınması insan kaynakları yönetiminde başarılı neticelere ulaşabilmek adına önem teşkil etmektedir.
Neden Kariyer Geliştirme?
21. yüzyılın ilk çeyreğini yaşamış olduğumuz bu zaman diliminde kişinin kariyerindeki başarısını gerçekleştirmiş olduğu iş karşılığında iyi bir maaş alması, prestij ve statü kazanması, iş güvenliğinin olması kriterleriyle değerlendirmekle yeterli değildir. Buna ek olarak ortaya çıkan yeni teknolojilere göre uyum sağlamak ve kendilerini geliştirmek, eğitilmek, yeni bilgi ve becerileri öğrenme istediğinde bulunabilmektedirler.
Bu ihtiyaçların sağlanmasına yönelik son zamanlarda kariyer geliştirme etkinlikleri altında birtakım çalışmalar ve programlar düzenlemeye başlanmıştır. Çalışma hayatını etkileyen sosyal ve teknolojik gelişmeler, kurumlarda insan faktörünün öneminin daha fazla anlaşılması üzerine kariyer geliştirme konularına daha fazla yoğunluk verilmesine sebep olmuştur.
Bir bakıma kariyer kavrama kurumsal bakış açısını, kariyer geliştirme koymuştur. Kurumda yer alan personelin mesleki gelişimlerinin, ilgili kurumun hedefleri doğrultusunda gerçekleştirilmesi kapsamında kullanılan araç gereçleri ve yöntemleri ifade etmektedir. Örgütler, birtakım amaç ve ihtiyaçların yanında, toplumsal beklentilere cevap verebilmek için kariyer programlarını gerçekleştirmektedir.
Kariyer kavramının içinde daha önce yer vermiş olduğumuz kariyer geliştirme ve yöntemleri yer almaktadır. Bunlar kariyer haritası, terfi, oryantasyon, yer değiştirme, yönetici geliştirme, yedekleme planı, değerleme merkezi çalışmalarına yer verilmektedir. Bir işletmede işveren ve iş gören yöneticide dahil olmak üzere herkes kariyer geliştirmede rollere sahiptirler. Her kişi kendi becerilerini, ilgi alanlarını, değerlerini ve en doğrusu da kendi kariyer sorumluluğunu kabul etmelidir. Böyle bir durumda kişi kendini mutlu hissederek çalışmış olduğu kuruma olumlu katkılarda bulunur ve kariyerini gerçekleştiğini görerek daha fazla katkıda bulunur.
Kariyer Planlama ve Geliştirme Rolleri Nelerdir?
Başlıktan da anlaşılacağı üzere kariyer planlama ve geliştirme rolleri yönetici, birey ve yönetici organizasyon kapsamında ele alınması gerektiği bilinmelidir.
Birey Açısından;
Birey kendini geliştirmeyi amaçlıyorsa, kendi kariyerinin sorumluluğunu alması gerekir.
Kişisel beceri, ilgi ve değerlerini kavramalıdır.
Kariyer konulu bilgi ve kaynak toplamalıdır.
Hedeflerini belirleyerek kariyer planını gerçekleştirmelidir.
Sorumluluğunda bulunduğu yöneticisiyle kariyer hakkında konuşmalıdır.
Real kariyer planları üzerinde durmalıdır.
Yönetici Açısından;
Çalışana ait planlamaları desteklemek
Kariyer planlama konusunda tartışmalarda bulunmalıdır.
Geliştirici denilebilecek atamaları sağlamalıdır.
Çalışanlara ait performans ve geri dönüşümleri vaktinde gerçekleştirmelidir.
Organizasyon Açısından;
Farklı kariyer görüşleri önerilmelidir.
Kariyer programları ve kariyer bilgisi sağlanmalıdır
Geliştirici ve çalıştırıcı etkinlikleri gerçekleştirilmelidir
İfade edilen tanımlarda anlaşılacağı üzere, kariyer planlama ve geliştirme hem kurumu hem de çalışanı, etkileyen hareketli bir süreçtir. Özetle kariyer planlanmasında ve yönetiminde organizasyon ve bireyin farklı sorumlulukları vardır. Burada dikkat edilmesi gereken husus kurumun ihtiyacı ve kişilerin beklentilerinin örtüşüp örtüşmediği konularında karşılaştırmalar yaparak denge oluşturmaktır.
Kariyer Planlama ve Geliştirme Neden Önemlidir?
Özetle, kariyer planlama ve geliştirme, eleman seçme veya eğitimi kapsamında temel insan kaynakları yönetimi süreçleriyle değerlendirildiğinde kurumların bu konuda ciddi yatırımlar yapmaktan uzak durduğu bir insan kaynakları yönetimi etkinliği çalışması olarak bilinmektedir.
Bu durumun en önemli sebeplerinden biri ise hem kurumun hem de çalışanın kısa vadede istemiş oldukları kazanımların olmaması olarak tarif edilebilir. Fakat günümüzde rekabet ortamının oldukça ciddi bir konuma gelmesinden dolayı, sağlık kurumlarının ihtiyaç duydukları nitelikli çalışanları elde etme, maliyetleri ve zorlukları, kariyer çalışmaları ve planlamalarının değerini daha da önemli bir noktaya getirmiştir.
Çalışan personelin geleceğine yönelik ihtiyaçları doğrultusunda kişilerin kariyerlerini planlayan kurumların, süreç boyunca rekabet ve başarı şanslarının yükseleceği kesin gözüyle bakılmaktadır. Bu konuları dayanak noktası göstererek, modern yönetim anlayışında sağlık kurumlarının insan kaynaklarından etkin bir şekilde faydalanabilmeleri adına kariyer programlarına geniş yer vermeli, hem iş tatmini hem de organizasyonda etkinliği açısından önemlidir.
Üzerinde durularak planlanan ve gerçekleştirilen kariyer geliştirme sisteminin kurumlara maddi kazanımlar sağlayacaktır. Olabildiğince yüksek moral, devamsızlık ve işgücü devri üzerinde olumlu etkiler oluştururken personel girişi- çıkış oranını ve devamsızlığı olabildiğince azaltır. Bu açıdan etkili bir kariyer planının sağlanmasında, bireylere yüksek moral vermede etkili olduğu ve motivasyonu artırdığı görülebilmektedir.
