Hasta bakıcı, faklı sebeplerden dolayı hastanede yatışı gerçekleştiren veya evde bakımı yapılması gereken kişinin gerek tedavi aşamasında gerekse günlük hayatında hastaya yardımcı olan kişi olarak tarif edilebilir. Hasta bakım hizmetinde bulunacak olan kişinin her zaman için güvenilir ve işini iyi yapan kişilerden olması beklenmektedir. Çünkü konu sağlıktır ve hafife alınabilecek bir konu kesinlikle değildir. Bu yazımızda hasta bakıcılarına yer verdik.
Hasta Bakıcı Nedir?
Hasta bakıcı, faklı sebeplerden dolayı hastanede yatışı gerçekleştiren veya evde bakımı yapılması gereken kişinin gerek tedavi aşamasında gerekse günlük hayatında hastaya yardımcı olan kişi olarak tarif edilebilir. Hasta bakım hizmetinde bulunacak olan kişinin her zaman için güvenilir ve işini iyi yapan kişilerden olması beklenmektedir. Çünkü konu sağlıktır ve hafife alınabilecek bir konu kesinlikle değildir. Hastanın engelli olması, kaza geçirmiş olması veya ameliyat olması gibi durumlardan dolayı kendi bakımını yapamaması sebebiyle sağlık kurumlarına başvuruda bulunmakta veya getirilmektedir. Böyle bir durumda ise hasta bakıcısına olan ihtiyacın hem kurum kapsamında hem de kurum dışındaki evde bakım hizmetlerinde mutlaka ihtiyaç duyulmaktadır.
Hastanelerde tıbbi sağlık personeli dışında diğer sağlık profesyonellerinin verebileceği hizmetler ortadadır. Bir hemşirenin bir doktorun veya bir beslenme diyetisyenin yapabileceği görevler ortadadır. Fakat bunun dışında hasta bakımını gerçekleştirecek, temizlik işlerine, ihtiyaç duyulabilecek malzemelerin yerinden alımını yapabilecek ve aynı zamanda bu hizmetlere benzer hizmetleri de ev ortamında sağlayabilecek hasta bakıcılarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda verilecek hizmetin sorumlu hemşire gözetiminde verilmesi, kurumun talimatları tarafından hasta bakıcıya yaptırılması önemlidir.
Hasta Bakıcı Ne İş Yapar?
Hasta bakıcıların birçok görevleri bulunmaktadır. Bu görevler şöyledir;
Çarşafları değiştirmek ve yatakları yapmak
Kırılan, eksilen, arıza yapan cihaz veya malzemeleri servis sorumlu hemşiresine bildirmek
Servisin ihtiyaç duyduğu malzeme eksiklerini temin edilecek ilgili birimlerden almak
Kirli- temiz olan malzemeleri ilgili birimlere görür.
Serviste çalışan doktor ve hemşirenin istemiş olduğu malzemeleri vakit kaybetmeksizin temin eder.
Hastanın bulunmadığı sedye, muayene masası, transport, boş yatak çarşaflarını değiştirmekle görevlidir.
Hastanın içinde bulunmuş olduğu yatağı hemşirenin gözetiminde ve denetiminde yapmak.
Ayağa kalkabilecek durumda olan hastanın yatak çarşaflarını değiştirir.
Hastaya ait olan sürgü ördek gibi materyalleri hemşire bilgisi dahilinde dökümünü yaparak temizler.
Gerek duyulan durumlarda aspiratörleri boşaltımını sağlayarak temizler. NG ve Dren’den gelenleri boşaltmadan önce sorumlu hemşireye gösterir.
Temizlik personelinin olmadığı durumlarda çöplerin toplanması, kirli olan alanların temizliğini gerçekleştirir. Temizlik dezenfeksiyon ve malzeme değişimlerini gerçekleştirir.
Monitör, defibrilatör, havalı yatak gibi malzemelerin temizliğini gerçekleştirir.
Aspiratör, buhar aleti, derece kavanozu, oksijen humudiferleri ve manometresi gibi özel denebilecek araç ve gereçleri servis sorumlu hemşiresinin bilgisi ve sorumluluğu kapsamında enfeksiyon komitesinin talimatları doğrultusunda temizler ve muhafaza eder.
Tıbbi personelin talimatları doğrultusunda hastaları, radyoterapi, röntgen, konsültasyon, laboratuvar gibi yerlere götürür ve getirir.
Patolojisi alınan ve laboratuvara götürülmesi beklenen biyopsi materyalini, hekim tarafından yazılan istem kağıdını alarak numuneyi doğrudan patoloji laboratuvarına götürmekle sorumludur. Çıkmış olan sonları ise servis sekreterliğini beklenilen zamanda götürür.
Serviste sık sık kullanılan ancak doğrudan hasta üzerine fiyatlandırılmayan tıbbi sarf malzemelerini hastane deposundan sorumlu hemşire gözetiminde alır ve servise ya da servis ara deposuna düzenli bir şekilde yerleştirir.
Servisin çalışmasını bozmayacak şekilde kırtasiye malzemelerini temin eder ve çoğalması beklenen evrakların fotokopilerini çeker.
Serviste kirli çamaşırların tamamını sayarak çamaşırhane görevli personeline imza karşılığında teslimini gerçekleştirir ve çamaşırhaneden gelen temiz çamaşırları imza karşılığında teslim alır serviste sorumlu olan hemşirenin bilgisi dahilinde depoya yerleştirir.
Gerektiğinde servis çalışmaları kapsamında ilgili hizmetçi eğitim toplantılarına ve diğer bilgilendirme toplantılarına katılır.
Hareket zorluğu çeken hastaların mobilizasyonunun da hemşire bilgi ve gözetiminde hastaya yardım eder.
Taburcu edilmesi beklenen ya da başka servise gönderilecek hastaların hazırlığında hemşireye yardımcı olur ve naklini yapar.
Yukarıda yer alan görevlerin dışında daha bir çok görev ve sorumluluk görev yapılan hastanenin yönetimi tarafından hasta bakıcılarına verilmektedir.
Hasta Bakıcı Maaşları
Maaş alımları kamu ve özel sektör olarak iki başlıkta değerlendirebiliriz. Kamu kurumlarında maaş alımları hizmeti yılı, eğitim düzeyi, evli olunması gibi hususlara bağlı olarak değişmektedir. En düşük maaş 3000 TL en yüksek 4100 TL, ortalama ise 3200 TL’dir. Örneğin 4 yıllık bir hizmet geçmişi olan evli ve 2 çocuk sahibi olan bir hasta bakıcının alabileceği maaş ise 3900 TL’dir. Özel kurumlarda ise maaşlar biraz daha yüksektir. En düşük maaş 3400 TL, ortalama 3600 TL, en yüksek ise 4300 TL’ye kadar çıkmaktadır.
Maaşların kamu hastanelerine göre yüksek olmasının en önemli nedeni ise bakıcı sayısının düşük olması ve özel kurumların bu alanda daha fazla bakım masraflarını çıkarmasıdır. Orta ve alt düzey bir gelir durumuna sahip olan hastanın özel sektörde bakımı mümkün olmayabilir. Fakat maddi olanağı yerinde olan hastaların bakımı hem kuruma hem de çalışanların tamamına pozitif bir katkı yapacaktır. Bu nedenle maaşların özel sektörde daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Bunun dışında evde bakım hizmetleri gerçekleştiren bir hasta bakıcının alabileceği maaşlarda oldukça yüksek olabilmektedir. Evde bakım hizmeti ortalama 3900 TL, en düşük 3500 TL en yüksek ise 8700 TL kadar çıkmaktadır. İlgili maaş rakamların tamamı 2021 yılına aittir.
Hasta Bakıcı Nasıl Olunur?
Hasta bakıcısı olabilmek için ortaokul veya lise mezunu olmak yeterlidir. Fakat ön lisans eğitimi almak isteniyorsa ve daha profesyonel olunması bekleniyorsa lise eğitimi sonrasında üniversitelerin ön lisans eğitimlerini almaları gerekir. Bunun için Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girmeleri gerekir. Bu sınavın akabinde ise yaşlı bakım bölümü adı altında bir yılı teori diğer bir yılı ise ağırlıklı olarak pratik olabilecek 2 yıllık bir eğitimi tamamlamaları gerekir. Fakat eğitimlerini bu yönde tamamlamak isteyeneler özel eğitim kurumlarında hızlandırılmış bir eğitim programına (5 aylık bir program olması tercihtir.) katılmaları faydalı olacaktır.
Eğitim alan kişiler KPSS/lise sınavına girerek iyi bir puan elde etmeleri halinde kamuda istihdam edilebilirler. Fakat dışardan özel eğitim almış olan kişiler ise aracı (taşeron firmalarla) kurumlarda kamu kurumuna ait hastanelerde görev alabilirler. Her iki durumda da kamu hastanesinde çalışılabilir. Biri devlet memuru olma statüsü ile çalışırken diğeri ise taşeron diyebileceğimiz firmaları aracı ederek personel olarak çalışabilirler.
