Girişimcilikle ilgili günümüze kadar pek çok tanım yapılmıştır. Literatürde girişimcilik iş iş dünyasında yer alan fırsatları yakından tespit ederek, fırsatların imkanlara ve hedefler, değerlere uyumluluk gösterdiği an itibariyle; büyüme, kar, yeniliklere öncü olma ve saygınlık gibi amaçlarla beraber riskleri de dikkate alarak toplum ya da insanlık yararına hizmet ve ürünleri bir çıktı şekliyle üreten esnek, yaratıcı, aktif işletmelerin oluşması için diğer üretim araçlarını sistemli bir düzen içinde bir araya getirme durumu olarak açıklanabilir.
Girişimciliğin tanımına girecek olursak beklentilere ve amaçlara ulaşmak için tolere edilebilecek bir risk değerine katlanan hedeflediği doğrultuda kendi işini kuran ve işinin getirmiş olduğu faaliyetleri süreklilik kapsamında devam ettirmeye çalışan kişi olarak belirtilir.
İlgili tanımdan yola çıkarak, girişimciliğin sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçerek daha bir önemli hale geldiğini belirtebiliriz. Burada bilgi toplumunun, bilgi temelli emeklerinin artmasıyla beraber bireysel yeteneklerle desteklenen yaratıcı ve yenilikçi kavramlarını bünyesinde bulunduran girişimciliğin ön plana çıkmasını sağlamıştır.
Girişimciliğin Unsurları
Girişimcide bulunması beklenen bir unsur vardır. Fakat bu bir girişimcide olmazsa olmaz diyebileceğimiz dört unsurun olması beklenilir. Proaktiflik, yaratıcı süreci, rekabetçi davranış ve risk faktörüdür.
Risk
Girişimci olmak, fırsatları belirleme ve bunları gerçeğe dönüştürme becerisine sahip olmak demektir. Bu da yaratıcılık, yenilikçilik ve risk alma gibi becerilerin bir araya gelmesiyle mümkündür. Elbette tüm riskler eşit değildir ve bazılarının başarıya ulaşma olasılığı diğerlerine göre daha yüksektir. Önemli olan, bir karar vermeden önce her seçeneğin potansiyel kazançlarını ve maliyetlerini dikkatle değerlendirmektir. Başarının garantisi olmasa da, dikkatli riskler almak uzun vadede karşılığını verebilir. Sonuç olarak, risk almadan kurulan birçok işletme asla başarıya ulaşamaz. Bu nedenle, kendinizi hırslı hissediyorsanız, birkaç risk almaktan korkmayın. İyi bir planlama ve biraz da şansla hedeflerinize ulaşabilirsiniz.
Proaktiflik
Yeni bir ürün veya hizmet geliştirirken ortaya çıkabilecek potansiyel sorunları öngörebilmek, bir girişimcinin sahip olabileceği en temel beceriler arasındadır. Örneğin borsacılar, kurumsal bir şirketten herhangi bir hisse satın almadan önce risk faktörlerini belirlemek için teknik analiz ve grafikler kullanırlar. Bunu yaparak hem olası kayıpları en aza indirmeyi hem de karı en üst düzeye çıkarmayı hedeflerler. Her ne kadar basit bir kavram gibi görünse de, potansiyel sorunları erkenden tespit edebilmek, başarılı bir girişim ile maliyetli bir hata arasındaki fark anlamına gelebilir. Bu nedenle, tüm girişimciler öngörü ve risk yönetimi becerilerini geliştirmeyi bir öncelik haline getirmelidir.
Yaratıcılık Süreci
Girişimcilik ruhu yaratıcılık ve yenilikçilikle beslenir. başarılı olmak için girişimcilerin sürekli olarak yeni fikirler ve iş yapma yöntemleri ortaya koymaları gerekir. girişimciler yenilikleri hayata geçirerek dünyada gerçek bir fark yaratabilirler. bu yenilikler, yeni ürün ve hizmetlerden yeni iş yapma yöntemlerine kadar pek çok şekilde olabilir. şekli ne olursa olsun, girişimcinin yeniliklerinin topluma değer sunması önemlidir. girişimciler toplum için değer yaratarak yeniliklerinin kalıcı bir etkiye sahip olmasını sağlayabilirler.
Rekabetçi Davranış
Bu davranış faktörünün en temel amacı müşterilerini daha fazla tanıma isteği söz konusu iken rakip girişimcilerin davranışlarını dikkate alarak piyasada var olma isteğini oluşturmaktır. Bu durum girişimciliği tetiklemekte ve pazarın her aşamasında tutunmayı amaçlar. Bu davranış girişimcilerin pazarda var olma isteklerini canlı tutarak süreklilik anlamında yenilemek ve karşılaşılan sorunları iyileştirmek durumunda olmaktır.
Yapılan araştırmalarda başarılı girişimcilerin bir takım ortak özelliklerinin olduğunu görülmüştür. Bu başarılı girişimcilerin bu ortak özellikleri; dinamik bir kişiliğin sahip olduğu değişime ve dönüşüme açık olma, büyük olma tutkusu, başarıya odaklanmanın yanında sorumluluk sahibi olabilmenin, yapılan işin riskini alabilmelidir. Diğer bir taraftan girişimciliği göz önüne alarak yalnız kişiye özgü özellikler değil aynı zamanda kişinin hayatını devam ettirmiş olduğu bölgenin ekonomik, kültürel ve sosyal özelliklerini de dikkate alır.
Açıklanan durumlara istinaden girişimcilik kişinin içinde bulunduğu sosyal, ekonomik ve kültürel yapının bir değeri olarak değerlendirilmelidir. Toplumsal davranış kavramları, genel ekonomik koşullar ve sağlanan eğitimin kalite düzeyi, bireylerin özgün girişimcilik sezgilerinin geliştirilmesine, kendisinde bulundurmuş olduğu girişimcilik niteliklerini olumsuz ya da olumlu yönde etkileyecektir.
Girişimciliğin Ekonomiye Etkileri
Ekonomik kalkınmanın önemli bir göstergesi olan girişimcilik, özellikle gelişmekte olan ülkeler grubunda yer alan Türkiye’nin girişimci sayısının giderek artması bölgeler arası gelişmişlik düzey farkının azaltılması açısından hayati öneme sahiptir. Ayrıca girişimcilik toplumun ve işletmenin yapısında bir değişimi başlatarak geliştirir. Bu değişim kurumsal ve toplumsal anlamda kolaylaştıracak olan değer elbette yenilikçiliktir. Girişimciye bağlı yeni düşüncelerin ve bilgilerin yayılması uygulamayı da hızlandırması beklenirken teknolojiye bağlı yeni faaliyet alanları hatta yeni bir endüstrinin doğmasına bu da ekonomik değerlerin artmasına yardımcı olacaktır.
Girişimcilik faaliyeti bir bölgedeki ekonomik durumları farklı durumlarda etkilemektedir. Buna göre;
Her şeyden önce kurulan yeni işletmeler bireylere yeni bir motivasyon kaynağıdır.
Girişimciler tarafından kurulan yeni işletmeler beraberinde yeni vergileri getireceğine göre devletin elde edeceği bu yeni vergilerin gelirleri sayesinde devletin yeni hizmet kalemlerinin artacağı anlamına gelir.
Bölgede kendi çalışma alanı kapsamında ortaya çıkan yeni işletmeler daha fazla yeni işletmenin piyasaya ve bölgeye gireceğini gösterir.
Piyasada mevcut işletmelerin yatırımlarını büyütmesi veya yeni kurulan işletmelerin pozitif etkiler oluşturması, meydana getireceği istihdamı ve diğer ekonomik göstergelerde de çarpan etkisi oluşturabilecektir.
Bir ülke için istihdamın artırılması önemli bir faktör iken, bunu girişimcilerin eliyle sağlanabileceğini söyleyebiliriz. Ülkemizin genç nüfusa sahip olması önemli bir değerdir. Fakat gençlerin istihdamının sağlanması oldukça azdır. TÜİK verilerine göre 2015 yılına ait işgücü, 15-24 yaş aralığında genç işsizlerde bir önceki yıl olan 2014 e göre 0,6 puanlık bir artışla %18,5 seviyesinde görülmüştür. Bu genç işsizlerin %22,2 sini kadınlar oluştururken %16,5 ise erkekler oluşturduğu bilgisi yer alıyor. Buradan hareketle girişimcilik faaliyetinin ülke işsizlik sorunları için ne denli büyük değere sahip olduğu görülebilir.
Türkiye’nin bölgesel girişimcilik karnesinin ortaya çıkmasında KOSGEB’in öncülüğünde TEB ve Yeditepe Üniversitesinin öncülüğünde 2013 yılında Global Entrepreneurship Monitor kapsamında yapılan araştırma ortaya koyulmuştur. Araştırma detaylarını biraz daha yakından incelediğimizde her 200 kişiden 64'ünün neredeyse üç yıl içinde girişim faaliyetine girmek istediğini göstermektedir. Aynı tarihli raporda girişimci olmak isteyenlerin %10 fikirlerini hayata geçirmek istediklerini bildiriyor. Araştırma gençlerin girişimci olmaya istekli oldukları ve sayılarının her gün artığı yönünde görülürken alternatif bir kariyer etkinliği olarak da bakmaktadır. Bu nedenle Ticaret ve Sanayi Odası ile KOSGEB kurumları işbirliğiyle ülkenin ihtiyaç duyulan bölgelerinde iş fikirlerinin ve girişimcilik eğitimlerinin anlam bulmasında can simiti olduğunu belirtebiliriz.
Girişimcilik Türleri Nelerdir?
Girişimcilik türleri ağırlıklı olarak literatürde farklı şekillerde ele alınarak belirtilmiştir. Bu kapsamda ilgili bölümde günümüzde ön plana çıkan başlıkları sosyal girişimcilik, iç girişimcilik olarak iki ayırabiliriz.
İç Girişimcilik
Bu girişimcilik türü var olan bir organizasyon kapsamında yenilikçi denilebilecek fikirleri somut bir takım gerçeklere dönüştürme aşamasında bağımsız denilebilecek hareketlerinin fikri içinde, alışılmışın dışındaki yeni diyebileceğimiz davranışların sergilendiği ve bunların amaçlandığı girişimcilik türü olarak belirtebiliriz. Burada kastedilen yeni girişimcilik çalışmalarının oluşturulması olmamakla beraber diğer yenilik ve faaliyetlerdir. Burada amaç var olan bir şirketin mevcut değerlerinden yeni fikirler oluşturarak ilerlemektir. İç girişimcilerin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz;
Vizyon ve eylemi birleştirme çabasını beraber kullanılır
Amaç başarımına değer gösterilir
İşlerini çok hızlı yaparlar ve eyleme dönüktürler
İş yaparak dönüşürler veya dönüşerek iş yaparlar
Fikirleri öncülüğünde bazı gelişmeler yaparak neredeyse her şeyi yaparlar
İç girişimciliğinde başarıdan söz edebilmek için ortak çalışma ruhu olmalıdır.
Sosyal Girişimcilik
Sosyal girişimciliğin ortaya çıkmasının en önemli göstergesi iktisadi anlamdaki girişimciliğin istenilen seviyede çözümler ortaya koyamamış olmasıdır. Sosyal girişimciliğin en önemli boyutu toplumsal faydaya yönelik olmasıdır. Amaç burada toplum yararının gözetilmesidir. Sosyal Girişimcilerin özelikleri şöyledir;
İşletme için gerekli olan kaynakları bulan
Bir ihtiyaç boşluğunu tespit eden ve bu boşluğu fırsata çevirebilen
İlgili komitelerin oluşumunda görev alan ve yanı zamanda güdüleyen
Riski kontrol edebilmek için uygun olabilecek enstirümanları kullanan kişileri bu çerçevede gösterilebilir.
