Takim calismasi, günümüz is dünyasinda ve sosyal hayatta giderek daha fazla önem kazanan bir kavram haline gelmistir. Bireysel yeteneklerin bir araya gelerek sinerji olusturmasi ve ortak hedeflere ulasmak icin bir bütün olarak hareket etmesi, basarinin anahtari olarak görülmektedir. Peki, takim calismasi nedir ve neden bu kadar önemlidir?
Takim, ortak bir amaca kilitlenmis, sorumlu oldugu konularda koordineli bir sekilde hareket eden bireylerin olusturdugu topluluktur. Bir takimin gücü, üyelerinin yeteneklerinin toplamından daha fazladir ve bu durum "takim sinerjisi" olarak adlandirilir. Ünlü düsünür Ken Blanchard'in "Hicbirimiz, hepimiz kadar akilli ve zeki degildir" sözü, takim calismasinin önemini vurgular niteliktedir. (Blanchard, 2018, s.42)
Takim olusturma süreci, bazi temel asamalardan olusmaktadir:
1- Plan olusturma
2- Üyelerin secimi ve görev dagilimi
Her şeyden önce plan oluşturulmalıdır.
Takım oluşturma sürecinde, üyelerin yüz yüze görüşmesi önemlidir. Bu açıdan düzenli olarak toplantılar yapılmalıdır.
Kurallar belirlenmelidir.
Ekip üyeleri arasında görev dağılımı yapılmalıdır.
Takım çalışmalarının başarıya ulaşabilmesi için, çalışmanın hedefini belirten oturumların yapılması önemlidir.
3- Kurallarin belirlenmesi
4- Düzenli toplantilarin yapilmasi
5- Hedeflerin belirlenmesi
Bitlis Eren Üniversitesi, Hemsirelik Bölümü son sinif ögrencisi Didar Coban, takim calismalarina aktif olarak katilan biri olarak sürecin önemine deginmistir: "Takim olusturma sürecinde, üyelerin yüz yüze görüsmesi ve düzenli olarak toplantilar yapmasi cok önemli. Bu sayede görev dagilimi yapilabiliyor ve herkesin sorumluluk almasini saglamis oluyoruz."
Takim calismasinin en önemli unsurlarindan biri de takim ruhudur. Takim ruhu, üyelerin takim kimligini benimsemesi ve ortak hedeflere ulasmak icin birbirlerine güvenmesidir. Yardimlasma, saygi, katilim, sorumluluk bilinci ve iletisim, takim ruhunu güclendiren unsurlarin basinda gelmektedir. Dr. Ögretim Üyesi Cihan Önen, "Üyelerin birbirini tamamladigi, farkli fikirlerin ortaya atilip ortak bir karara varildigi ve güven ortaminin oldugu bir takim, her zaman basariya ulasacaktir" sözleriyle takim ruhunun önemine vurgu yapmistir.
Peki, takim calismasi nasil olmalidir? Her seyden önce, her bir takim üyesinin calismaya katilmayi benimsemesi gerekmektedir. Üyeler arasinda yardimlasma, güven ve etkili bir iletisim olmalidir. Aziz Karakus ve Hüseyin Oflas'in Takim Calismasi ve Liderlik adli kitabinda belirtildigi gibi: "Takim calismasi, bireylerin birlikte yapacaklari calismalari bircok yönden inceleyerek multidisipliner veya multisektörel olarak degerlendirmesidir. Takim calismasi icin plan olusturulmali, yapilan planlar cercevesinde is bölümü yapilmali, elde edilen bilgileri diger üyelerle paylasmali ve incelenip degerlendirildikten sonra ortak bir karara varip uygulamaya konmasi gerekir." (Karakus & Oflas, 2019, s.28)
Takim calismasinin basariya ulasmasi icin liderlik de son derece önemlidir. Iyi bir lider, kurallari uygular, gelecegi düsünür ve sonuca odaklanir. Bitlis Genclik Merkezi gönüllüsü Didar Coban, liderligin önemini su sözlerle vurgulamistir: "Lider; yönetici, ileri görüslü, güvenilir, karar verme yetkisine sahip, sorunlari hizlica cözebilen biri olursa grup üyeleri arasinda herhangi bir catisma yasanmayacak ve yapilan calismalar verimli bir sekilde sonuclanacaktir."
Takim calismasinin avantajlari arasinda, farkli disiplinlerin, yeteneklerin ve görüslerin bir araya gelmesiyle daha etkili ve verimli sonuclarin elde edilmesi yer alir. Birlik ve beraberlik, is yükünün hafiflemesi ve zaman tasarrufu saglanmasi da takim calismasinin diger önemli avantajlaridir. Mustafa Emin Yalcin, "Takim calismasi, üyeler arasinda farkli fikirlerin ortaya atilarak hedefe en kisa sürede ulasilmasini ve iyi bir calismanin ortaya cikmasini saglar" sözleriyle bu avantajlari vurgulamistir.
Bunlarin yaninda, takim calismalari bireylerin kendilerini daha iyi ifade etmesine, özgüvenlerinin artmasina, dogru karar vermesine ve sosyal acidan gelisimine önemli katkilar saglar. Mehmet Yagan, "Takim calismasi, bireylerin kendilerini daha iyi ifade etmesine, özgüveninin artmasina, dogru karar vermesine ve sosyal acidan kisinin gelisimine önemli oranda katki saglar" sözleriyle bu konuya dikkat cekmistir.
Ancak, takim calismasinin bazi dezavantajlari da vardir. Yetersiz isbirligi, düsüncelerini belirtmekten cekinme, etkisiz ve yetersiz iletisim, sorumluluk almama gibi sorunlar, takim calismasinin basarisiz olmasina yol acabilir. Bu nedenle, takim üyelerinin toplanti ve oturumlara katilmasi, düsüncelerini cekinmeden belirtmesi büyük önem tasir.
Takim basarisi, nicelikten ziyade nitelikli kisilerin koordineli bir sekilde calismasina baglidir. Ünlü yönetmen Andrey Tarkovski'nin "Bir damla bir damla daha iki damla etmez, daha büyük bir damla eder" sözü, bu durumu en iyi sekilde özetlemektedir. (Tarkovski, 2005, s.67) Birlik ve beraberlik ne kadar genis bir nitelik yelpazesiyse, basari da o ölcüde büyük olacaktir.
Takim calismasinda karsilasilan sorunlarin cözümü icin bazi stratejiler gelistirilebilir:
Düzenli toplantilarin yapilmasi ve herkesin fikrini belirtmeye tesvik edilmesi
Görev dagiliminin adil bir sekilde yapilmasi ve herkesin sorumluluklarini yerine getirmesi
Iletisim kanallarinin acik tutulmasi ve etkin bir iletisimin saglanmasi
Takim icinde güven ortaminin olusturulmasi ve herkesin birbirine saygi duymasinin saglanmasi
Basarili takim örnekleri arasinda, spor takimlari, is dunyasindaki proje takimlari ve bilimsel arastirma takimlari sayilabilir. Bu takimlarin ortak özellikleri arasinda, güclü bir liderlik, acik iletisim, ortak hedefler, bireysel sorumluluk ve takim dayanismasi yer alir.
Is yerinde takim ruhu olusturma, calisanlarin motivasyonunu ve verimliligi artirmada önemli bir rol oynar. Bunun icin, calisanlarin düzenli olarak bir araya gelmesi, ortak hedeflerin belirlenmesi, basari öykülerinin paylasilmasi ve takim üyeleri arasinda güven ortaminin saglanmasi gibi stratejiler uygulanabilir.
Takim calismasinin avantajlari arasinda, problem cözme becerilerinin gelistirilmesi, yaraticilik ve inovasyonun tesvik edilmesi, is tatmininin artmasi ve ortak hedeflere ulasmada daha etkin olunmasi sayilabilir. Öte yandan, karar alma sürecinin uzamasi, bireysel sorumluluklarin azalmasi ve bazi üyelerin baskalarinin arkasina saklanmasi gibi dezavantajlar da söz konusu olabilir. (Katzenbac & Smith, 2015, s.92)
Takim üyelerini motive etmek icin bazi teknikler kullanilabilir:
Basarilarin takdir edilmesi ve ödüllendirilmesi
Fikirlerin dinlenmesi ve degerli oldugunu hissettirilmesi
Ilerlemenin takip edilmesi ve geri bildirim verilmesi
Takim icinde olumlu bir atmosferin saglanmasi
Ortak hedef belirleme, takim calismasinin en önemli asamalarindan biridir. Hedefler spesifik, ölcülebilir, ulasilabilir, gercekcei ve zamana bagli olmalidir. (Doran, 1981, s.35) Tüm takim üyelerinin hedefleri anlayip benimsemesi, bu hedeflere ulasmak icin elinden geleni yapmasi son derece önemlidir.
Görev dagilimi yaparken, üyelerin yetenekleri, tercihleri ve is yükleri dikkate alinmalidir. Herkesin yapabilecegi ve yapmaktan hoslandigi isler verilmeli, böylece motivasyonlarinin yüksek tutulmasi saglanmalidir.
Son olarak, takim üyeleri arasinda güven saglamak icin dürüstlük, tutarlilik, saygi ve destekleyici bir tavirla hareket edilmelidir. Güven, iletisimi kolaylastirir, isbirligi saglar, catismalari azaltir ve takim performansini arttirir. (Lencioni, 2002, s.64)
Sonuc olarak, takim calismasi günümüzde her alanda basariya ulasmak icin vazgecilmez bir unsurdur. Farkli yetenek ve bakis acilarina sahip bireylerin bir araya gelerek olusturacagi sinerji, sorunlarin cözümünde ve hedeflere ulasmada kilit rol oynar. Etkili liderlik, acik iletisim, güven, sorumluluk paylasimi ve ortak hedeflerin belirlenmesi gibi ilkelere bagli kalindiginda, takim calismasi her zaman basariya ulasacaktir. Büyük basarilar, ancak büyük hayaller kuran ve bunun icin el ele veren takimlar tarafindan gerceklestirilebilir.
Kaynakca:
- Blanchard, K. (2018). Liderlikte bir üst seviyeye cikmak. Alfa Yayinlari.
- Karakus, A. & Oflas, H. (2019). Takim calismasi ve liderlik. Nobel Akademik Yayincilik.
- Tarkovski, A. (2005). Mühürlenmiş zaman. Agora Kitapligi.
- Katzenbach, J. R., & Smith, D.K. (2015). The wisdom of teams: Creating the high-performance organization. Harvard Business Review Press.
- Doran, G. T. (1981). There's a S.M.A.R.T. way to write management's goals and objectives. Management Review, 70(11), 35-36.
- Lencioni, P. (2002). The five dysfunctions of a team: A leadership fable. Jossey-Bass.
