Başarılı insanlar neden genelde sevilmez? Hepimiz iş yerinde en yüksek performansı gösterip başarılı olduğumuzda takdir edileceğimizi düşünürüz. Ancak ne yazık ki küçük veya büyük birçok işletmede başarılı çalışanlar hoş karşılanmaz. Ne yaparsa yapsın diğer çalışanlar tarafından sevilmez, çıtayı çok yükselttiği ve aynı performans kendilerinden de bekleneceği için ister istemez vasat çalışanlar başarılı çalışanları tehlike olarak görür.
İşin ilginç yanı performansı çok yüksek olan ve işi için zaman zaman kendi hayatından bile fedakarlık yapan çalışanlar patronların gözünde de değersizleşir. Onu bir robot olarak görüp ''zaten yapabiliyor'' mantığıyla hep daha fazlasını beklerler, üstelik aynı işi çok düşük performansla yapan diğer çalışanlarla aynı maaşı vererek.
Diğer iş arkadaşlarının çok üzerinde performans gösteren çalışanlar küçük şeylerle ödüllendirilirken bir yandan da cezalandırılabiliyor. Bazen çalışanlar sırf başarılı oldukları için mobbing kategorisine girebilecek davranışlarla karşılaşabiliyorlar. Başarılı insanların tükenmişlik sendromu belirtileri yaşaması ve istifa ile sonuçlanan çalışma hayatını birlikte inceleyelim.
Diğer Çalışanlardan Daha Çok İş Yükü
Başarılı insanlar, kısa sürede daha fazla ve daha kaliteli iş yapabildiği için daha fazla iş, dosya ve müşteri verilir. Ancak, pozisyon için takdir edilen maaş belli olduğundan diğer çalışanlarla eşit maaş alırlar. Ayrıca, başarılı çalışanlara iş kaybı oluşmaması için çay molası gibi kısa dinlenme süreleri bile bazen çok görülür. Çünkü genelde bu zamanı hep çalışmaya harcamıştır ve ara sıra mola vermek istediğinde garip karşılanır.
Sorunlu İşler
Daha sorunlu işler, diğer çalışanların içinden çıkamadığı sorunlar ve sorunlu müşteriler de yüksek performans gösteren çalışanlara verilir. Kısa sürede birçok sorunlu kişi ve işle uğraşmak zorunda kalan çalışan daha çabuk yıpranır.
Tatile veya İzne Çıkamama
Başarılı insanlar en zor işleri çok kısa sürede yaptığı için bir gün bile eksiklikleri işlerin aksamasına veya verimsizliğe, müşterilerden şikayetler alınmasına neden olabilir. Bu nedenle, başarılı çalışanların yıllık izne çıkmasına veya hastalık, cenaze sebebiyle izin almasına bile iyi gözle bakılmaz. Onun işini her şeyin önünde tutmasına alışılmıştır. Başarılı çalışan izne çıktığında işlerle ilgili herhangi bir hata yapıldığında patron tarafından suçlu olarak görülür. Diğer çalışanların biraz daha emek sarfederek yapabileceği işler başarılı çalışan izinden dönene kadar bekletilir ki iş hiç hata yapılmadan tamamlanabilsin. Üstelik diğer çalışanlar büyük hatalar yaptığında dahi hoş görüyle karşılanırken başarılı çalışanların çok küçük bir hatası bile büyütülür.
Diğer Çalışanların Eğitimleri
Başarılı insanlar işlerini öğrendikten ve kısa sürede diğer çalışanlardan daha fazla ve kaliteli işler çıkarabildikten sonra yeterli performans gösteremeyen eski çalışanların eğitimlerini de üstlenirler. Ayrıca daha fazla iş yapmış olan çalışan kısa sürede daha fazla tecrübe edineceğinden kendisinden daha uzun sürede çalışma hayatında olan çalışanlar bile bir sorunla karşılaştıklarında başarılı olan çalışana koşarlar. Bu durum hem başarılı çalışanın performansının düşmesine hem de çalışanlar arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olur.
Yüksek Beklenti Neden Olmamalı?
Yüksek iş hacmi ve sorunlu insanlarla mücadele bir süre sonra başarılı kişilerin performansının düşmesine neden olur. Başarılı kişiler diğer çalışanlarla aynı hızda ve kalitede iş yapmaya başladığında eskisi gibi performans gösteremedikleri gerekçesi ile uyarı alırlar ya da performans düşüklüğü nedeniyle terfi veya zam alamazlar. Ancak fazla beklenti yaratmamış olan çalışanlar terfi ve zam almakta sorun yaşamaz.
İş Arkadaşları
Diğer çalışanlar patrona kötü gözükmemek için başarılı kişilerden şakayla karışık işleri yavaşlatmasını ya da kalitesini düşürmesini isterler. Yaptığı işin hakkını vermeye alışkın olan kişi bunu istese de yapamaz ve ofisteki en sevilmeyen insan haline gelir. Ne kadar iyi davranırsa davransın ne yönetime ne de kendi pozisyonundaki iş arkadaşlarına yaranamaz.
Ayrıca, başarılı insanların kendilerinden daha az yetkin kişilerin altında çalışması durumunda kendi yerinin elinden alınacağını düşünen müdürünü tedirgin edeceğinden başarılı insanların mobbinge maruz kalması daha olasıdır.
Ne kadar acı olsa da bütün bu başlıklara baktığımızda işini başarıyla yapan insanların, onun gibi olamayan veya olmak için çaba göstermeyen yetersiz insanlar tarafından cezalandırıldığını görüyoruz. Tabiiki bu psikolojik şiddet durumundan kurtulmak için başarılı insanın istifa etmekten başka yapabileceği bir şey yoktur.
İstifa edip yeni bir şirkette işe başladığında ise çoğu zaman aynı durumları yaşamamak için kendini frenlemeye, kolaylıkla yapabileceği bir işi diğerleriyle aynı düşük performansta yapmaya çalışır. Ancak bu durum da kişinin yaptığı işten dolayı mutsuz olmasına neden olur.
İş görüşmesinde adayların sorması gerekenler yapacağı işin ağırlığı ve bu işin karşılığıdır. Çoğu insan bu konuyu iş görüşmesi sırasında konuşmanın yanlış olduğunu ve bunun ileride zaten tekrar konuşulacağını düşünür ki bu çok büyük bir hatadır. Başarılı insanların yaşadığı hayal kırıklığı ve maruz kaldığı cezaların da temel nedeni budur.
Bu insanların asıl yapması gereken kendi becerilerinin ve başarısının farkına vararak yeni bir iş görüşmesi yaptığında bunları dile getirmesi ve maaş aralığını da bu yüksek performans üzerinden baştan belirlemesidir. Böylece çalışırken kendini kullanılmış veya haksızlığa uğramış hissetmekten kurtulur. İş bulmanın zor olduğu günümüz şartlarında bunu yapamıyorsa da aldığı maaş ve bulunduğu pozisyonun farkında olarak yine işini iyi yapmalı ancak insanüstü bir gayret göstermeye çalışarak kendini hırpalamamalıdır. Böylece bu kişiler, hakettiği değer verilmediğinde hayal kırıklığına uğramış olmaz.
Yazar: Saba Menekşe
