İnternet kullanımının her gün artması günümüzde birçok değişikliğe neden olmuştur. İnternet kullanımının artması ve bireylerin yaşamlarını kapsaması nedeniyle günümüzde çoğu kişi işlerini bilgisayar ya da mobil cihazlar üzerinden halletmektedir. Bu sonuçların oluşması durumu da yazlım mühendisliği disiplinine duyulan ihtiyacı arttırmıştır. Bu sayede yazılım mühendisliği en çok ihtiyaç duyulan mesleklerden biri haline gelmiştir. Peki, sürekliği bahsettiğimiz ve günümüzde en çok ihtiyaç duyulan yazılım mühendisliği nedir?
Belirli bir hedefe ve sisteme dayanarak belirli ilkeler ve yöntemler kullanılarak bilgisayar yazılımlarının tasarlanması, geliştirilmesi ve test edilmesini ele alan bir mühendislik alanıdır. Aynı zamanda yazılımların bakımını da üstlenen sistematik ve birçok disiplini içine alan bir daldır. Yazılım mühendisliği, Software Engineering olarak da adlandırılır. En genel haliyle bu meslek yazılımlarla ilgilenen bir bilim dalıdır. Yazılım mühendisliği, kullanıcılarının ihtiyaçları doğrultusunda yazılımın gereksinimlerini oluşturur. Aynı zamanda tasarımını ve yapısını da inceleyen bir meslek dalıdır.
Yazılım mühendisi de programlama dillerini kullanarak yazılımı meydana getirmekten sorumlu olan kişi olarak tanımlanır. Yazılım mühendisliği sayesinde günümüzde kullanılan bilgisayarlar, akıllı cihazlar, televizyonlar, otomobiller vb. yazılım dilinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. 1968 yılında meydana gelen NATO toplantısında ilk kez Almanya tarafından gündeme getirilmiştir. Yazılım mühendisliği, yazılım geliştirme ile ilgilenen bir disiplin olmasının yanı sıra birçok disiplini de içinde barındırır.
Yazılım mühendisliği ilk önce kullanıcılarının ihtiyaçlarını belirleyen bir disiplindir. Ardından belirlemiş olduğu ihtiyaçlar ışığında yazılım gereksinimlerinin belirlenmesini sağlar. Yazılım dilinin belirlenmesinden sonra bir işlevi yerine getirmek için planlanan yazılımın oluşturulmasına başlanır. Yazılım mühendisliği yalnızca yazılım oluşturma aşaması içermez. Bunun yanında kullanıcı ihtiyaçlarını belirleme, yazılım dilinin seçimi, yazılımı oluşturacak ekibin seçimi ve son kullanıcı testlerinin yapılmasını da içerir.
Günümüzde hemen hemen her birey işini bir yazılım sayesinde halletmektedir. Akıllı telefonlardan navigasyon aletlerine, mobil uygulamalardan adım sayarlara kadar hepsinin arkasında yazılım bulunur. Yazılım mühendisliği hakkında bilgi sahibi olduktan sonra bu mesleği daha iyi anlayabilmek için yazılım ve yazılım mühendisi hakkında da bilgi sahibi olalım.
Yazılım Nedir?
Yazılım, bütün belgeleriyle birlikte sunulan bilgisayar programına verilen addır. Bütün belgeler ise yönetim, araştırma, belirtim, tasarım, geliştire, fizibilite ve bakımdan oluşmaktadır. En genel anlamıyla ise bilgisayara belirli görevi yapması için talimat veren program olarak tanımlanır. Uygulamalar, komut dosyaları vb. yazılımı tanımlama amacı için kullanılır. Yazılım, elektronik cihazların belirtilen bir işi yapmasını sağlayan bir programdır. Bilgisayar kullanmamızı sağlayan komutlar topluluğu da diyebiliriz.
Bu kavramı sadece bilgisayar nesnesi ile tanımlamak da doğru değildir. Bilgisayarın yanı sıra akıllı telefonlar, tabletler, navigasyon cihazı ve daha birçok cihaz da yazılımlar sayesinde çalışabilmektedir. Buradan yola çıkarak en doğru tanım; elektronik tabanlı cihazların ruhu olarak tanımlanabilir. Türk Dil Kurumuna göre bu kavram "Bir bilgisayarda donanıma hayat veren ve bilgi işlemde kullanılan programlar, yordamlar, programlama dilleri ve belgelemelerin tümü." olarak adlandırılır.
Elektronik cihazlara verilen bir görevin yerine getirilmesini sağlayan komutlardır. Bu kavram sayesinde elektronik aletleri oluşturan dijital parçalar birbiriyle iletişim sağlar. Belirlenmiş bir işin yapılmasını sağlayan komutların bütünüdür. Bu sayede günlük yaşam oldukça kolaylaşmıştır. Bu kavram sayesinde bilgisayar, akıllı telefon, tablet vb. kullanabilir ve bu cihazlar üzerinden çoğu işimizi halledebiliriz. Bireylere zaman tasarrufu, iletişimde kolaylık ve iş bitiricilik sağlamaktadır. Günlük yaşamlarımızı kolaylaştırmasının yanında uzay sanayi, eğitim, otomotiv, eğlence başta olmak üzere çoğu sektörde kullanılır.
Mobil, masaüstü ve web yazılımı olmak üzere çeşitleri bulunur. Günümüzde ise yaşanan teknolojik gelişmeler ve bireylerin ihtiyaçlarına çabuk verme standartları göz önüne alınarak en çok mobil yazılım ve web yazılım kullanılmaktadır. Bu kavramı tanıdıktan sonra yazılım mühendisi kimdir onu öğrenelim.
Yazılım Mühendisi Kimdir?
Yazılım mühendisi, uzay teknolojisi, telekomünikasyon, otomotiv vb. sektörler başta olmak üzere her alanda kullanılan bilgisayar sistemlerine yazılım tasarımı hazırlayan kişidir. Aynı zamanda yazılımın sisteme entegre işlemini gerçekleştiren ve uygulamasını yapan kişi olarak tanımlanabilir. Yazılım mühendisi, kullanıcı ihtiyaçlarını analiz etme, daha sonra ihtiyaçları karşılayacak yazılımların uygulamasını tasarlama, uygulama ve test etme sürecinden sorumlu olan kişidir.
Yazılım mühendisi, yazılımın geliştirilmesi, çalışılması ve test aşamasında sistemli ve düzenli bir yaklaşım sergileyen kişidir. Yazılım mühendisi, mühendislik işlerini yazılıma uygulayan kişidir. Yazılım odaklı yetiştirilmiş kişi olarak da tanımlayabiliriz. Yazılım mühendisi, donanım bilgisinden ziyade yazılımsal bilgiye sahip olan kişidir. En önemli görevi ise geliştirilecek olan yazılımın hakkında bireylerin gereksinimlerini analiz etmek vardır. Aynı zamanda analiz etme işlemi yaptıktan sonra çözüm bulma rolünü de üstlenirler.
Yazılımın geliştirilmesi aşamasında birçok rol ve sorumluluk üstlenen kişidir. Bir yazılımın geliştirilmesi aşamasında zaman, kullanılabilirlik ve maliyet konusunda plan yapma sorumluluğu vardır. Yazılım mühendisi, bu alanda gelişen süreçleri takip eder ve uygular. Yazılımın gelişim aşamasında daha etkin ve verimli çalışabilmek için bireylerle iletişim halinde olurlar. Son olarak yazılım mühendisi, geliştireceği yazılımın tasarlanması, planlanması, programlanması ve test süreçlerinde etkin rol oynayan kişi olarak tanımlanır.
Yazılım Mühendisi Hangi İşleri Yapar?
Bir yazılım mühendisinin işleri geniş bir yelpaze sektörünü temsil eder. Telekomünikasyon, yapay zeka, otomotiv, bankacılık, oyun, uzay teknolojisi, hastane vb. sektörler yazılım mühendisinin işleri olarak görülebilir. Derine indikçe bu sektörlerde yazılım mühendisinin işleri açığa çıkmaktadır. Bilgisayar sektörünün kullanıldığı ve geliştirildiği her alanda yazılım mühendisinin işleri olabilir. Spesifik olarak belirtildiğinde bir yazılım mühendisinin işleri; test, iş analistliği, proje yöneticiliği, programcılık, veri tabanı uzmanlığı vb. olarak sayılabil
Yazılım mühendisinin işleri arasında hazırlayacağı yazılımla ilgili kullanıcılarla ilişki kurmak yer alır. Ayrıca kullanıcılardan aldığı bilgiler ışığında analiz ve tasarım yapmaları yazılım mühendisinin işleri arasında yer alır. Yazılım mühendisinin işleri arasında program yazmak ve test etmek de yer alır. Eğer yazdıkları programlarda herhangi bir eksiklik varsa düzeltme işlerini de hallederler. Yazılan yazılımı sorunsuz bir halde çalışmasını sağlamak yazılım mühendisinin işleri arasında oldukça büyük bir öneme sahiptir.
Yazılım mühendisinin işleri arasında yazdıkları yazılımların yaşatılması için gerekli denetimleri yapmak da yer alır. Kullandığımız elektronik cihazlardaki düzen verilen komutlar sayesinde oluşur. Verilen komutların işlevselliğini sağlamak da yazılım mühendisinin işleri arasındadır. Kompleks yazılımları geliştirmek ve elektronik cihazlara girilmesi işlemi de yazılım mühendisinin işleri arasındadır. Yazılım mühendisliği alanında bilgi sahibi olduktan sonra bu mesleğin bilgisayar mühendisliği ile karıştırılmaması için gerekli bilgileri öğrenelim.
Bilgisayar Mühendisliği İle Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bu iki mühendislik dalı arasında çok fazla ortak yan olmasına rağmen aralarında farklılıklar da bulunmaktadır. Bilgisayar mühendisliği, donanımın kendisini kontrol eden yazılımların tasarımını ve geliştirilmesini sağlar. Ancak yazılım mühendisliği, ağırlıklı olarak uygulama yazılımlarının tasarımı, geliştirilmesi, yaşatılması vb. ile ilgilenir. Genel olarak bilgisayar, donanım ve yazılım niteliklerinden oluşur. Kendi içerisinde bulut sistemi, ağ teknolojileri vb. olarak ayrımlar yaşar. Bilgisayar mühendisi olarak adlandırılan meslek grubu ise eğitim hayatı boyunca bu belirtilen iki niteliğin dersini alır.
Günümüzde kullanıcı ihtiyaçları ve gelişen teknoloji sayesinde yazılımlar küçük çaplı projelerden ziyade büyük çaplı projelere dönüşmüştür. Bu yüzden bir disiplin adı altında yazılımlar geliştirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Kompleks projelerin geliştirilmesi, sisteme entegre edilmesi, devamlılık sağlama vb. gereksinimler ortaya çıkınca bunları tek bir disiplin altında birleştirmek gerekmiştir. Bu sayede de yazının başlığı olan yazılım mühendisliği ortaya çıkmıştır. Bu yüzden bu disiplinde lisans eğitim boyunca yazılım geliştirme derslerine yoğunlaşılır.
Bu iki disiplin arasındaki farkları anlamak için üniversitelerden alınan derslere göz atmak gerekir. Bir üniversitenin bilgisayar mühendisliği ve yazılım mühendisliği bölümlerinin derslerini açıp incelemek konuyu aydınlatır. Bu iki farklı disiplinde ortak ders sayısı olmasına rağmen büyük farklılıklar da bulunmaktadır. Bilgisayar mühendisliği dersleri, elektrik—elektronik, mikroişlemciler gibi donanımsal dersleri içermektedir. Diğer mühendislik ise yazılımsal ağırlıklı dersler vermektedir. Bilgisayar mühendisliği, bilgisayarın yapısıyla daha fazla ilgilenirken yazılım mühendisliği yazılıma odaklanır.
İlgi alanınıza göre yazılımcı olmak ve bilgisayar donanımına hakim olmak isteyen bireylerin tercihi bilgisayar mühendisliği olmalıdır. Bilgisayar donanımı beni alakadar etmez ben sadece yazılımsal konulara yöneleceğim diyenlerin tercihi ise yazılım mühendisliği olmalıdır. Kısacası bilgisayar mühendisliği yazımla ilgili bazı konuları içine almakla birlikte ağırlıklı olarak donanımla ilgili konuları içinde barındırır. Bilgisayar mühendisliği ile aralarındaki fark genel olarak böyle açıklanabilir.
Yazılım Mühendisi Olmak İsteyen Kişilerin Özellikleri Neler Olmalıdır?
Tasarım yeteneğine sahip olmalı
Fen ve matematik alanında yeteneği olmalı
Dikkatli, sabırlı ve ekip çalışmasına yatkın olmalı
Yeni fikirlere açık olmalı
Soyut şeylerden zevk alan biri olmalı
Analitik düşünme yapısına sahip olmalı
Kendini sürekli geliştiren biri olmalı.
