Uluslararası ilişkiler, birbirinden farklı sistem ve yapılara sahip ulusların, bölgelerin ve ulusların kapsama alanına aldığı ilişkilerle ilgilenen bir disiplindir. Disiplinlerarası bir alan da olan uluslararası ilişkiler; siyaset bilimi, kamu yönetimi, sosyoloji ve tarih ile birlikte anılmaktadır. Her ne kadar teorik ağırlıklı bir disiplin olsa da pratikte bir karşılığı bulunan mesleklere de önayak olan bir alandır. Bu mesleklerden biri de uluslararası ilişkiler uzmanlığıdır. Uluslararası ilişkiler uzmanı, büyük ilişki ve yapıların uluslararası düzeyde neden ve nasıl oluştuğunu geçmiş, bugün ve gelecek açısından değerlendiren bir meslek adıdır. Adından da anlaşılacağı üzere meslek, bir uzmanlık gerektirmektedir.
Ayrıca geniş bilgi birikimi ve en önemlisi disiplinlerarası bilgi yoğunluğu, meslek için gerekli şartlardandır. Peki uluslararası ilişkiler uzmanı kimdir ve bu kadar yoğun bilgi gerektiren bir uzman tam olarak ne iş yapar?
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Nedir?
Daha çok tartışma ve haber programlarından aşina olduğumuz bir meslek uluslararası ilişkiler uzmanlığı. Kendi adıyla bir üniversite bölümü de bulunan meslek, gerçek anlamda bir uzmanlık gerektiren bir iş tanımı içerir. Meslek kendini en çok medya, siyaset, diplomasi ve danışmanlık bünyesinde göstermektedir. Özellikle siyaset ve danışmanlık alanında uluslararası ilişkiler bilen bir uzmana ihtiyaç duyulur. Bundan dolayı da kampanya, anket, halkla ilişkiler ve diplomasi gibi konularda uluslararası ilişkiler uzmanı önemli aşamalarda bilgilerini sunar. Uluslararası ilişkiler alanı, birden fazla alanla ilişkilidir ve bu sebeple bu alanda hizmet verecek kişinin de belirli alanlarda bilgi sahibi olması gerekir. Başta uluslararası ilişkiler olmak üzere tarih, iktisat, sosyoloji, iletişim, siyaset bilimi ve kamu yönetimi alanında geniş ve teorik ağırlıklı bilgi sahibi olmak önemli bir yetkinliktir.
Uluslararası ilişkiler uzmanı, ülkemizde alanı geniş ve önü açık mesleklerden biri olmamasına rağmen önemli ve gerekli bir meslektir. Ayrıca uluslararası ilişkiler uzmanı, genel kültür açısından oldukça zengin bir meslektir. Sosyal bilim ve siyaset bilimi hakkındaki bilgilerini sunarak para kazanan uluslararası ilişkiler uzmanı; ekonomi, kültür, tarih ve coğrafya konularında çeşitli kurum ve kişilere danışmanlık verir. Uluslararası ilişkiler uzmanı, farklı alanlarındaki bilgi birikimlerinin üstüne giderek çeşitli kurumların analiz, araştırma ve veri çalışmalarına da katılabilir. Örneğin, Türk dış politikası, Orta Doğu gibi bölgesel konularda da bilginizi genişleterek uzmanlığa erişebilirsiniz. Bunun dışında ise uluslararası ilişkiler uzmanının yerine yaygın olarak kullanılan diğer alan adlarının olduğu yerlerde de çalışabilirsiniz. Siyasi danışman, iletişim danışmanı, analist ve diplomat gibi.
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Ne İş Yapar?
Uluslararası ilişkiler uzmanının işleri ve görev tanımı, çalıştığı alana göre değişir. Genel olarak bir uluslararası ilişkiler uzmanı aşağıdaki işleri ve görevleri yerine getirir:
Uluslararası ilişkilerinin kapsamında olan politika, faaliyet, süreç ve sorunların analizini yapar.
Uluslararası ilişkilerdeki sorunların neden ve sonucunu ortaya çıkarır.
Medya ve haber programlarında dış politika, siyasi sorunlar ve bölgesel olayları değerlendirir.
Siyasi partilere ya da siyasi aktörlere danışmanlık hizmeti verir.
Uluslararası ilişkiler ve dış politikaya dair örnek çalışma ve sunumlar hazırlar.
Akademik veya profesyonel araştırma faaliyetlerinde bulunur.
Kurumun ihtiyaç ve isteklerine uygun olarak günlük, haftalık ve aylık dış haberler bültenini takip eder.
Dış haberleri ve uluslararası ilişkiler ağını, sosyo-ekonomik ve uluslararası ilişkiler anlayışına bağlı olarak ele alır.
Sempozyum, konferans ve açk oturumlarda ilgili konu hakkında araştırma verileri ve bilgileri sunar.
Devlet, kamu ve devletlerarası iş birliğini güçlendirmek adına proje ve programlarında yer alır ve çeşitli değerlendirmelerde bulunur.
Dış politika, dış ticaret ve siyasi ilişkiler konularında süreci ve faaliyetleri tasarlar.
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Maaşları
Uluslararası ilişkiler uzmanı maaşları, uzmanın çalıştığı alana göre değişmektedir. Daha çok danışmanlık, araştırma ve iletişim kurumlarında çalışan uluslararası ilişkiler uzmanı, 5.000 TL' den başlayan ve 30.000 TL'ye varan bir maaş alabilmektedir. Tabii ki bu yüksek maaş aralığı, üst düzey siyasi ve iletişim danışmanlığı şirketlerinde geçerlidir.
Ayrıca uluslararası alanda da çeşitli dernek, vakıf, sivil toplum kuruluşu ve ajanslarda çalışma imkânı vardır. Böyle bir durumda da maaş, çalışılan ülkenin ve alanın kriterlerine göre belirlenecektir. Kısacası uluslararası ilişkiler uzmanı maaşları, uzmanın çalıştığı kurumundaki aktif işleyişe göre belirlenmektedir.
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Nasıl Olunur?
uluslararası ilişkiler uzmanı olmak, ideal bir meslek seçimi gibi durmayabilir. geniş ve entelektüel bilgi birikimi haricinde, uzun yıllar çaba gerektirmesi ve pratikte karşılığını pek göremiyor oluşumuz, bu düşüncenin temel sebebidir. yine de bir fikir vermesi açısından uluslararası ilişkiler uzmanı nasıl olunur sorusuna yanıt arayalım.
Öncelikle uluslararası ilişkiler uzmanı olmak için uluslararası ilişkiler bölümü ilk tercihlerden biri olmalıdır. Bunun yanında uluslararası ilişkiler ile yakından ilişkili disiplinleri okuyup uluslararası ilişkiler üzerine yüksek lisans veya doktora yapmak da bir başka tercih yolu olabilir. Yine uluslararası ilişkilerin yoğun olarak işlendiği üniversite bölümleri de okunabilir. Bu bölümleri aşağıda görebilirsiniz.
Küresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler
Avrupa Birliği İlişkileri
Ayrıca bu bölümler dışındaki ilgili sosyal bilim bölümlerinden mezun olup da lisansüstü eğitim yoluyla uluslararası ilişkileri de tercih edebilirsiniz. Fakat muhakkak bir lisans bölümü bitirmeniz ve alanınızdaki eksikliklerini kapatmanız gerekir. Bunun haricinde ise yabancı dilin alan için ne kadar önemli olduğunu söylemeye bile gerek yoktur. Sadece İngilizce değil, küresel diğer dilleri de öğrenmek, kaynak ve araştırma için gerekli olmaktadır. Uluslararası ilişkiler uzmanı olmak için bir diğer önemli konu ise yetkinliklerdir. Uluslararası ilişkiler alanı, dinamik bir alandır. Yani sürekli değişen ve gelişen bir yapıya sahiptir ve ilişkilerin gidişatı bir anda değişmeye müsaittir. Bundan dolayı hem devletleri hem ilişkileri hem de bu ilişkilerin ve devletlerin siyaset ortamını günbegün takip etmek gerekir. Bu yetkinlik de araştırma, eleştirme, sorgulama ve kaynakları tarama gibi nitelikleri içerir. Ayrıca kaynakları tarama ve olayları takip etme aşaması da ileri düzey İngilizce bilme yetkinliği ister.
Gerçek anlamda bir uluslararası ilişkiler uzmanı olmak kolay değildir. Uzmanlık niteliğine sahip olmak için çok okumak da yeterli değildir. Analiz ve olayları neden- sonuç durumuna göre değerlendirmek okuma yapmak kadar önemlidir. Fakat şunu da bilmek gerekir ki mesleğin ilgili alanlar dışındaki kapsama alanı oldukça dardır. Daha çok medya, iletişim ve danışmanlık şirketlerinde belli bir süre emek çalıştıktan sonra uluslararası ilişkiler uzmanı olarak yolunuza devam edebilirsiniz.
