Türk kahvesi ve Barista eğitimi, son zamanlarda kahve konusunda zincir mağazaların açılmasıyla tercih edilmeye başlanan bir eğitim. Kahve dükkânı olarak da tanımlayabileceğimiz bu kahve zinciri mağazalar gittikçe yayılıyor ve yayıldıkça da eğitimli personel ihtiyacı artıyor. Eğitimli ve tecrübeli bir personelin yetişmesi de, kahve konusunda profesyonel eğitimler veren kurs merkezlerinin açtığı sertifika programları sayesinde olabiliyor.
Eskiden kahvehane gibi mekânlarda servis edilen Türk kahvesi, artık değişen dünyanın yeni nesil kahve dükkânlarında da yerini almıştır. Dolayısıyla, Türk kahvesini hem geleneksel hem de modern yöntemlerle pişirme ve sunma konusunda eğitim ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Kahve pişirilmesi ve servis edilmesi konusunda duyulan bu ihtiyaca, eğitim kurumları çözüm bularak sertifika programları açmışlardır. Bu sertifika programları, hem teorik hem de uygulamalı dersler şeklinde bir eğitim plânına sahiptir.
Özellikle büyükşehirlerde yaşayan ve aktif bir çalışma hayatı olan insanlar, düzenli ve yaygın olarak kahve tüketiyor. En çok tercih edilen kahve türlerinden olan Türk kahvesi, çalışanları motive edip rahatlatan bir etkiye sahip. Büyükşehir insanlarını stresten ve çalışma koşturmacasından bir an olsun uzaklaştıran kahve, arkadaşlıklar için de buluşma bahanesi oluyor.
Peki hiç düşündünüz mü, "Türk kahvesi hakkında ne biliyoruz?" diye… Çalışma hayatımızın ve arkadaşlıklarımızın en keyifli parçasını biraz daha tanımaya ne dersiniz?
Bugünkü yazımızda, "Türk Kahvesi Nedir?", "Türk Kahvesinin Tarihi Nedir?", "Türk Kahvesi Eğitimi Nereden Alınır?" ve "Türk Kahvesi Çeşitleri Nelerdir?" gibi konu başlıkları bulunuyor.
Türk Kahvesi Nedir?
Türk kahvesi; aslında bizim topraklarımızda yetişmeyen kahve çekirdeğinin, bize özgü bir öğütme ve pişirme tarzıyla hazırlanan sunumudur. Türk kahvesi, telvesi ile servis edilen tek kahve türü olarak diğer kahve çeşitlerinden ayrılıyor.
Türk kahvesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminden günümüze aktarılan ve Türk kültüründeki en eski kahve öğütme ve pişirme tarzıdır. Türk kahvesinin kendine özgü bir kokusu, tadı, köpüğü ve sunum tarzı vardır. Ayrıca kendine özgü bir kimliği ve geleneksel değerleri de vardır.
Türk kahvesi, kahvenin anavatanı olarak bilinen Brezilya ve Kolombiya çekirdeklerinin ince bir şekilde öğütülüp kavrulmasıyla hazırlanır. Hazırlanan bu kahve; közde veya ateşte, cezvede veya kahve makinesinde, kahveye su katılarak pişirilir.
Türk kahvesinin pişirilmesi kadar, sunumu da diğer kahve çeşitlerinden ayrılır. Türk kahvesi servis edilirken, yanında su ve çikolata-lokum gibi ikramlar da mutlaka eklenir.
Türk kahvesinin en önemli özelliği, toplumumuzdaki mozaik yapı gibi; damak tadı açısından da kültürel çeşitliliğimizi temsil etmesidir. Örneğin, Türk kahvesi bazı bölgelerimizde küçük kahve fincanında ikram edilirken; bazı bölgelerimizde ince belli çay bardağında ikram edilir. Bunun dışında, bazı bölgelerde sade Türk kahvesi hazırlanırken; bazı bölgelerimizde ise farklı aromalar katılabiliyor. Bütün bunlar, topraklarımızdaki çeşitliliğin kahve kültürü açısından ne kadar zengin olduğunu bize gösteriyor.
Türk Kahvesinin Tarihi Nedir?
Türk kahvesinin tarihi, Osmanlı dönemine kadar uzayan bir sürece sahiptir. Kahve çekirdekleri, ülkemiz topraklarında yetişmeyen kahve ağacının meyvesi olarak insanlık hayatına dâhil olmuştur. Bu kahve çekirdeklerinin öyle uzun bir yolculuğu vardır ki, kıtalar arasındaki uzun yolları aşmış ve fincanlarımıza kadar gelmiştir.
Kolombiya ve Brezilya’da yetiştiğini bildiğimiz kahve çekirdeklerinin tarihi aslında daha da eskilere ve Etiyopya’ya kadar dayanıyor. İlk kahve çekirdeklerinin kökeninin 14. yüzyıla ve Habeşistan topraklarına kadar dayanması bilgisi de araştırmacılar tarafından kayıtlara geçmiştir.
Kahvenin bir içecek olarak ilk kullanımı ise Arabistan topraklarında görülmüştür. Kahve çekirdeklerinin kaynatılması yoluyla yapılan bu içecek, Batılı tüccarların dikkatini çekmiş ve yolculukları aracılığıyla diğer kıtalara yayılmıştır. Batılı tüccarlar, Arabistan’dan önce Avrupa’ya ve sonra da dünyanın diğer bölgelerine bu güzel kokulu çekirdekleri taşımıştır.
Kahve çekirdeklerinin Anadolu topraklarına ilk olarak gelişi ise, Kanunî Sultan Süleyman döneminde ve Yemen valisi aracılığıyla gelmiştir. Osmanlı padişahlarının da sık sık bu kahveyi tüketmesiyle birlikte; Türk kahvesi geleneği, kültür tarihimizdeki yerini almıştır.
Anadolu topraklarında "Türk kahvesi" olarak öğütülen ve servis edilen tarz, toz haline getirilerek kavrulmuş olan tarzdır. Türk kahvesinin kendine özgü kokusu ve tadını veren özellik de çifte kavrulmuş olmasından kaynaklanır. Dünyada Türk Kahvesi Günü de kutlanıyor.
Türk Kahvesi Eğitimi Nereden Alınır?
Türk Kahvesi Eğitimi, hem yüz yüze yapılan kurslarla hem de online yapılan sertifika programları aracılığıyla alınabiliyor. Bu eğitimler; halk eğitimi merkezlerinde, özel kariyer kurslarında ve online eğitim yapan uzaktan eğitim platformlarında veriliyor.
Enstitü bünyesinde verilen "Barista Eğitimi ve Kahve Kültürü" adlı sertifika programı içeriğinde Türk kahvesi eğitimi dersi bulunuyor. Ayrıca online eğitim yapan bazı uzaktan eğitim platformlarında Barista Eğitimi, Türk Kahvesi Eğitimi başlığı altında kurslar da mevcuttur.
Bu eğitimler sonucunda yapılan sertifika sınavlarında başarılı olan kursiyerlere sertifika veriliyor. Dijital sertifika kodu veya basılı olarak verilen sertifika belgesiyle kursiyerler, cafelerde barista olarak iş bulabilirler.
Baristalık ve Türk kahvesi eğitimlerindeki dersler; teorik kahve eğitiminden makine ekipmanına, temel barista kurallarından cafe işletmeciliğine kadar uzanıyor. Ayrıca memnuniyet eğitiminden ürün önerilerine ve yiyecek eşleşmelerinden kahvenin tarihine kadar uzanan dersler de bulunuyor.
Bu eğitimler, şu kişilere yönelik olarak açılıyor:
Kahve sektörüne karşı merakı ve ilgisi olanlar,
Kahve sektöründe çalışmak isteyen / bu sektörde çalışan kişiler,
Cafe işletmecileri ve barista olarak çalışanlar,
Yiyecek ve içecek sektöründe mekân danışmanı olarak çalışanlar,
Aşçılar ve gastronomi alanındaki öğrenciler.
Türk Kahvesi Çeşitleri Nelerdir?
Türk kahvesi çeşitlerinin; çekirdeğinin öğütülme tarzlarından yapılış tarzlarına ve aromalarına göre oldukça zengin olduğunu söyleyebiliriz.
Yapılışlarına ve aromalarına göre Türk kahvesinin türleri şunlardır:
Sütlü Türk kahvesi: Türk kahvesinin süt aroması ve yumuşak içim için hazırlanan türüdür. Yapılışı klâsik tarzdadır, tek fark ise su yerine süt eklemektir.
Dibek kahvesi: Kahve çekirdeklerinin dibek denilen taş veya tahta havanlarda dövülerek öğütülmesiyle elde edilen, yumuşak içimli bir Türk kahvesi çeşididir.
Menengiç kahvesi: Bu kahvenin çekirdekleri, normal kahve çekirdeklerinden farklıdır. Yabani Antep fıstığı ağacı olan menengiç bitkisinin çekirdekleriyle yapılan bu tür, hem su hem de sütle yapılabiliyor.
Mırra kahvesi: Türk kahvesinin birkaç kere ve uzun bir demlenme sürecinden sonra elde edilen kahve türüdür. İçim olarak sert ve tat olarak da acımsı bir özellik taşıyor.
Közde Türk kahvesi: Kül kahvesi olarak da bilinen közde Türk kahvesi, mangalda közler ve küller üzerinde, bakır cezveyle yapılıyor. Yavaş pişmesinden dolayı daha lezzetli bir kahve çeşidi olduğunu söylemek mümkün.
Kervansaray kahvesi: Adıyaman’a has bir kahve çeşidi olan kervansaray kahvesi, çok çeşitli aromaya sahiptir. Keçiboynuzu, çikolata, krema, damla sakızı, sahlep ve menengiç aromalarının bir karışımı olan bu kahvenin içimi yumuşaktır.
Aromalı Türk kahvesi: Türk kahvesi gibi klâsik şekilde yapılan bu kahve, damla sakızı, vanilya ve çikolata gibi farklı aromalar içerebiliyor.
Süvari kahvesi: Ege’de Süvari kahvesi, Akdeniz’de ise Tarsusî adıyla bilinen bu kahve, klâsik Türk kahvesi usulüyle yapılıyor. Diğer Türk kahvesi çeşitlerinden farkı ise, az köpüklü olması ve ince belli çay bardağında ikrâm edilmesidir.
Kafeinsiz Türk kahvesi: Kafein tüketmeyenlere yönelik olan bu kahve çeşidinin, lezzet ve yapılış açısından klâsik Türk kahvesinden belirgin bir farkı yoktur.
