Her toplum, içinde kendine ait bir kültürel yapı barındırır. Bazı toplumlar birbirlerine yakın bir kültür içerseler de tamamen aynıdır demek mümkün olmaz. Gerekli analizler ve gözlemler sonucu toplumlar için gereken yargıya varabiliriz.
Toplumsal yapı dediğimiz olgu, geniş bir yelpazeye sahiptir. Sinema da bu yelpazenin içindedir. Hatta onun için toplumların kültür özelliklerine ayna tutan bir yapıdır demek doğru bir cümle olur.
Bir toplumun filmlerinden yola çıkarak sosyolojik analizlerde bulunmak bizi yanlış bir çıkarıma sürüklemez fakat sadece sinemayı ya da belli bir filmi ele alıp sosyolojik çıkarımlarda bulunmak bizlere toplumsal yapı hakkında yeterli ve kesin sonuçlar da vermez. Bunun için her bir öğeyle ilgilenmek gerekebilir.
Toplumsal Yapının Sinema Üzerindeki Etkileri
Toplumlar, kültürlerini hayatlarının çoğu anına dahil ettiği gibi sinemada da kültürel öğelerini sıklıkla kullanırlar. Bu öğeler toplumsal yapı ile de bağlantılıdır. Bir film bize çekildiği ülkenin yaşam tarzı, hayata bakış açısı hakkında bilgi verebilir. Kronolojik bir şekilde incelediğimizde ise toplumların geçmiş dinamikleri hakkında rahatça fikir sahibi olabiliriz.
Sadece kültürel öğeler bağlamında değil çekilen sahnelerden tutun da yazılan diyaloglara kadar kültürün etkisini görmek mümkündür. Kültür, kendini yenileyebilen ve zamanla değişen bir yapıya sahip olduğu için sinema filmleri de değişen kültür ile beraber yenilenir. Toplumsal yapı değişimleri ve kültürel değişimler sinemanın her anına dahil edilir. Bu bağlamda sinema, sanatçılar için kendi toplumunun kültürlerini yansıttıkları bir araçtır.
Sinemanın Toplumsal Yapıya Etkileri
Sinema, toplumun değerlerini, mevcut inançlarını, gelenek göreneklerini yansıtan, insanların duygularını harekete geçiren bir sanat dalı olmuştur. Sadece bireysel olanla ilgilenmekle kalmaz, toplumların da duygularına hitap eder. Bu yönü için sinemanın kolektif bir yapıda olduğunu söyleyebiliriz.
Toplumların ortak noktada buluştukları kültür, insanları birbirine bağlar. Bu kültür sayesinde sinemanın toplumlarla iletişime geçmesi kolaylaşır. Toplumsal yapı sinemanın etkisiyle değişebilir, şekillenebilir, güçlenebilir.
Sinemanın toplumların kolektif bilinci ve toplumsal yapı üzerinde olan bu etkisine en iyi örnek Goebbels' in yaptığı propagandalardır. Goebbels, Nazi Almanyası'nda propagandalarını sinema üzerinden yapar hale gelmişti. Toplumun üzerinde hakimiyet kurmanın yolunun kitle iletişim araçlarından faydalanmak olduğunu biliyordu ve özellikle sinemanın kitleler üzerinde çok fazla bir etkisinin olduğunu düşünüyordu. Düşüncesinde haksız değildi ve düşüncesini gerçekleştirmek için kitleleri harekete geçiren medya gücünü eline aldı.
İkinci Dünya Savaşı Etkilerinde Sinema
Savaş gibi büyük toplumsal ve küresel olayların etkileri, hayatın her anında değişimlere yol açabilmektedir. Savaşla beraber mevcut toplumsal yapı da değişikliklere uğrar ve bu değişmekte olan toplumsal yapı bireylerin bakış açılarına da yenilikler getirir. II. Dünya Savaşı gibi bütün toplumları etkileyen bir olayın sinema üzerindeki sonuçları da yadsınamayacak kadar büyük olmuştur.
Savaşın sinemaya etkileri sonucunda, "kamerayı sokağa taşımak anlayışı" yeni bir kültür haline gelmiştir. Bu anlayış bağlamında sanatçılar daha gerçekçi bir düşünce yapısına sahip olmuşlardır. Savaşın tüm çarpıcı gerçekçiliği yeni sinema akımlarının çıkmasına öncülük etmiştir. İtalya da başlayıp, tüm dünyaya yayılan "Yeni Gerçekçilik" akımı başlamıştır.
Hollywood ile hayatımıza giren stüdyo ışıkları, melodramlar, abartılı diyaloglar artık kullanılmamaya başlanmıştır. Hollywood'da çıkan bu kültür, yerini doğal ışıklara, savaş sonrası halkın durumunu ele almaya, doğaçlamaya bırakmıştır.
Sinema, kendi toplumuna açılan bir kapıdır. Bireyin içinde büyüdüğü kültür, filmleri anlamlandırmada etkilidir ve bireyin izlediği filme olan bakış açısı, yorumu bizlere kişinin şu an içinde yaşadığı toplumsal yapı hakkında bilgi verir. Toplumsal yapı ve sinema birbirleriyle etkileşim halindedir ve birbirlerinden beslenmektedirler. Sürekli kendine yenilikler katarak ilerleyen bu kültür hala toplumları etkisi altına almakta ve hala toplumların yapılarını izleyicilere yansıtmaktadır.
