Tıbbi biyolog: Moleküller biyoloji, genetik, biyoloji bölümlerinden birinde mezun olan; bütün canlıların, çevreleri ve birbirleri ile olan etkileşimlerini, bilimsel veriler ve yöntemlerle inceleyen, bu yöntemler neticesinde elde etmiş olduğu bilgileri sağlık, tarım, orman, çevre, gıda, turizm, endüstri, biyoteknoloji, denizcilik, kriminoloji, nanoteknoloji, doğal kaynak yönetimi, eğitim, ekoloji planlama, ekolojik ekonomi gibi alanlarda uygulayan ve aynı zamanda uygulatan, araştıran, inceleyen ve bunları analiz eden, üreten, denetleyen, elde etmiş olduğu sonuçları rapor haline getiren meslek mensubudur. Bu çalışmamızda tıbbi biyologlara yer verdik.
Tıbbi Biyolog Nedir?
Biyoloji en geniş anlamıyla canlılar dünyasını inceleyen bir bilimdir. Dünyada milyonlarda canlı çeşidi bulunmaktadır. Canlı varlığın evrenin evrimi içinde ilk çıkışı, geçmişte ilk canlılardan kalan fosil türlere ve cağımızda yaşayan türlere evrimleşmesi, canlıların tam olarak birbirleriyle ve çevreleri ile olan ilişkileri, canlıların moleküller seviyede organizasyonu, canlının çoğalması ve kalıtımı yolu ile biyolojik servetini gelecek nesillere aktarma ilkelerinin göz önünde bulundurulması Genetik ve Tıbbi biyoloji derslerinin en temel konularını meydana getirmektedir.
Tıbbi biyoloji, canlıları bütün yönleriyle detaylı bir şekilde inceleyen kapsamlı bir bilim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple biyolojik bilimlere dayalı üniversitelerin ilgili fakültelerinin ilk yıllarında “tıbbi biyoloji ve genetik” adı altında verilen biyoloji dersleri o fakültelerin ihtiyaçlarına göre değişmekle beraber son yıllardan geniş bir çerçeveye yayıldığını söyleyebiliriz.
Tıbbi Biyolog: Moleküller biyoloji, genetik, biyoloji bölümlerinden birinde mezun olan; bütün canlıların, çevreleri ve birbirleri ile olan etkileşimlerini, bilimsel veriler ve yöntemlerle inceleyen; bu yöntemler neticesinde elde etmiş olduğu bilgileri sağlık, tarım, orman, çevre, gıda, turizm, endüstri, biyoteknoloji, denizcilik, kriminoloji, nanoteknoloji, doğal kaynak yönetimi, eğitim, ekoloji planlama, ekolojik ekonomi gibi alanlarda uygulayan ve aynı zamanda uygulatan, araştıran, inceleyen ve bunları analiz eden, üreten, denetleyen, elde etmiş olduğu sonuçları rapor haline getiren meslek mensubudur. Görüldüğü üzere çalışma olanı oldukça geniştir. Bu nedenle tıbbi biyologların ülkemizde her ne kadar önemi tam olarak anlaşılamasa da batı ülkelerinde değer verildiğini ve yukarıda belirtilen alanlarda etkin bir şekilde görev alabildikleri söyleyebiliriz.
Tıbbi Biyolog Ne İş Yapar?
Tıbbi biyologlarının birçok görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Her şeyden önce yasa, tüzük ve yönetmelik kapsamında yer alan hükümler kapsamında görevini yerine getirirken mesleğin etik ilke ve kurallarına uymak birinci görevidir. Diğer görevleri şöyledir;
Kan grubu testlerini yapar.
Kan ürünlerinin ayrıştırma işlemini gerçekleştirir.
Kan ve kan ürünlerini uygun olabilecek koşullarda saklanması için gerekli çalışmaları yürütür.
Görev kapsamında yer alan kan bankasındaki çalışmaların istatistiksel analizlerini gerçekleştirir.
İmha edilmesi beklenen ürünlerin kayıt işlemlerini gerçekleştirir.
Yapılan hemen hemen bütün işlemlerin uygun olabilecek yöntemlerle kayıtlarını gerçekleştirir.
Hastalıkların oluş sebepleri ve tedavileri üzerinde araştırmalar ve çalışmalar yapar.
Çalışmış olduğu ortamın düzeni ve temizliğini sağlar.
Araştırmalar yapmış olduğu cihazların bakım ve temizliğini gerçekleştirir. Aynı zamanda bu cihazların kalibrasyon ve teknik bakım ve aynı zamanda arıza durumlarını takip ederek biyomedikal birimine bildirimlerde bulunur.
Görev alanı içinde bulunan cihazların bakım kontrol formlarını doldurulması sağlar veya doldurtur.
Kan bankası ve üst amirlerinin kendisine vermiş olduğu ve görev kapsamında yer alan görevleri yerine getirir.
Hasta ve yakınlarının mahremiyetlerine dikkat eder.
Kalite ve akreditasyon sistemlerinin kurulmasına yardım eder ve gerek duyulması halinde akreditasyon toplantılarına katılır.
Hayvancılık ve tarımla ilgili alanlarda çalışmalar yaparak verimliliğe katkıda bulunur.
Doğal hayatı ve düzenleyen kuralları yakından inceleyerek hayatın devamlılığı için gerekli şartları muhafaza eder.
Organizmaları izler ve değişimlerle ilgili verileri biraraya getirerek değerlendirir.
İnsan ve insanlığı tehdit eden biyolojik unsurları yakından inceler alınabilecek önlemleri önceden tespit eder.
Doğaya verilen zararların ortaya çıkarılması ve bu zararların sonucunda insanlığı bekleyen sorunları tespit edere gerekli önleyici tedbirler alınmasını sağlar.
Çevresel konular başta olmak üzere farkındalık oluşturmak için sivil toplum örgütlerini kurar ya da faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerine katılır.
Tıbbi Biyolog Maaşları
Tıbbi biyologların maaş alımlarını özel ve kamu sektörü olarak iki farklı başlık şeklinde değerlendirebiliriz. Özel sektördeki maaş alımları, mesleki tecrübe yılı, gösterilen başarılar ve çalışılan kurumların kurumsal kimliği gibi konular, maaş alımlarını belirlemektedir. Maaşlar en düşük 4.500 TL en yüksek 12.000 TL ortalama ise 6.000 TL seviyelerindedir. Şayet 10 yıllık bir mesleki geçmişi ile hastalıklar üzerinde çalışan tıbbi biyoloğun alabileceği maaş 10.000 TL civarındadır. Kamu sağlık tesislerindeki maaşları daha düşük olabilmektedir.
Kamuda verilen maaşlar, mesleki tecrübe yılı, bir ay içinde kalınan nöbet sayısı, görev yapılan kamu kurumunun statüsü (Bakanlık ve diğer kurumları) gibi nedenlerden dolayı değişmektedir. En düşük maaş alımları 5.000 TL en yüksek 8.500 TL ortalama maaş alımı ise 6.500 TL seviyelerindedir. Örneğin 10 yıllık bir mesleki tecrübeye sahip olan bir biyoloğun, bir ay içinde 2 defa nöbete kalması halinde alabileceği maaş 6.500 TL’dir. İnsan sağlığını ilgilendiren hastalıklar ve ilaçlar üzerindeki çalışmalar sosyal devletlerin yapabilecekleri bir iştir. Fakat bunu genellikle devletler başaramadıklarından dolayı özel teşebbüsler gerçekleşmektedir. Bu nedenle işe alımlar daha çok özel sektör üzerinde gerçekleştiğini söyleyebiliriz.
Tıbbi Biyolog Nasıl Olunur?
Tıbbi biyolog olabilmek için iyi bir liseden mezun olunmalıdır. Bu lisenin üniversiteye öğrenci kazandırma oranının en yüksek olan bir lise olması yeterlidir. Bununla beraber sayısal bölümden mezun olunması pozitif bir katkı sağlayabileceğini belirtebiliriz. Lise eğitimi sonrasında Yükseköğretim Kurumu tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girerek buradan alınabilecek iyi bir puan sonrasında Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girilmelidir. Her iki sınavdan alınabilecek iyi bir puan sonrasında lise ağırlık ortalama puanı da eklenerek üniversite tercihinde bulunulması gerekir. Üniversitelerin moleküler biyoloji ve genetik, biyoloji gibi bölümlerden biri tercih edilerek lisans eğitimine başlanmalıdır.
Lisans eğitimi sonrasında kamu kurumlarında çalışabilmek için KPSS/Lisans düzeyinde ilgili puan türünden iyi bir puan elde edilmelidir. Bu puanın sonrasında ise tercih yapılarak göreve başlanılabilir. Özel sektörde göreve başlayabilmek bazı kurumsal şirketlerde bilimsel sınavların ve mülakatların yapıldığını söyleyebiliriz.
